Hemelgod

De Keltische hemelgod Taranis met zonnewiel en bliksem, 14 cm hoog, brons, Gallo-Romeinse tijd

Hemelgod is een godheid die macht wordt toegedicht over de hemel en in veel polytheïstische en monotheïstische godsdiensten voorkomt.

De hemelgoden, die zowel mannelijk als vrouwelijk zijn, worden soms onderscheiden van de sterrengoden, zoals deze aan de nachtelijke hemel verschijnen. Zij zijn allen goden van een bovenwereld, tegenover die van een benedenwereld: de aarde, de onderwereld (de zogenaamde chtonische godheden) of de zee. In de mythen van het Oude Griekenland heersen bijvoorbeeld Zeus en Hera over de hemel, terwijl Hades en Persephone over de onderwereld regeren. Poseidon heeft de macht over de zee.

Er bestaat vaak een mannelijke hemelgod, die de koning van de goden wordt genoemd. Hij is de patriarch van het pantheon. Hij is de 'hemelvader'. De belangrijkste hemelgodin is vaak de koningin van de hemel.

Proto-Indo-Europees

  • Dyeus, belangrijkste hemelvader

Oude Nabije Oosten

Egyptische scheppergod Amon (reliëf, vijftiende eeuw v.Chr.).

Egyptisch

  • Amun, scheppergod en god van de wind
  • Anhur, buitenlandse oorlogsgod die aan Shu werd gelijkgesteld
  • Hathor, godin van liefde, schoonheid en muziek
  • Horus, god van de zon, de hemel, koningen en de oorlog
  • Mehet-Weret, hemelgodin
  • Nut, hemelgodin
  • Shu, wind- en luchtgod

Sumerisch

  • An, hemelgodin
  • Anshar, hemelgod
  • Anu, koning van de goden, verbonden aan de lucht, de hemel en de sterren
  • Beelshaman, hemelgod
  • Enlil, god van de adem en de wind

Semitisch

  • Hadad
  • El
  • Baalshamin, heer van de hemelen
  • Yahweh, Känitische (Moabitische) storm- of weergod, al vroeg geïdentificeerd met de Ugaritische El en Jebusitische Sedeq

Hurritisch

Europees

Griekse god Zeus met bliksemschichten.

Keltisch

  • Latobius, hemel- en berggod
  • Taranis, hemel- en dondergod
  • Brigid, godin van weer, haard, water, poëzie en ambachten

Germaans

Grieks

  • Aether, oergod van de bovenlucht
  • Iris, regenbooggodin en goddelijke boodschapper
  • Uranus, oergod van de hemel
  • Zeus, koning van de goden, heer van de berg Olympus, god van hemel, (on)weer, wet, orde en lot
  • Hera, hemelgodin en echtgenote van Zeus

Romeins

  • Caelus, personificatie van de hemel,
  • Jupiter, hemelkoning en god van de hemel en het weer
  • Juno, hemelgodin en echtgenote van Jupiter

Slavisch

  • Stribog, god van winden, hemel en lucht
  • Triglav, drievoudige god wiens hoofden hemel, aarde en onderwereld vertegenwoordigen

Thracisch

Etruskisch

Oeral-Altaïsch

Fins

  • Ilmarinen, goddelijke smid, hemelschepper
  • Ilmatar, maagdelijke geest van de lucht
  • Ukko, hoofdgod van hemel, weer, donder en oogst

Sami

  • Horagalles, hemelgod, god van (on)weer, regenboog, oceanen, meren, menselijk leven en gezondheid
  • Mano, maangodin

Turko-Mongools

Udmurt

Indiaas

Oost-Aziatisch

V.l.n.r. Japanse goden Izanami en Izanagi.

Chinees

  • 24 hemelse keizers
  • 28 hemelse keizers
  • 32 hemelse keizers
  • 64 hemelse keizers

Japans

Amerikaans

Inuit

Taino

Uto-Azteeks

Inca's

Maya's

Afrikaans, onder de Sahara

Oceanisch

Afbeelding van de Australische god Baiame (met uitgestrekte armen).

Australisch

  • Altjira, Arrerute schepper- en hemelgod
  • Baiame, Zuidoost-Australische schepper- en hemelgod
  • Binbeal, regenbooggod
  • Bunjil, Kulin schepper- en hemelgod

Maori

Eilanden in de Grote Oceaan