Maangroet

De Maangroet (Sanskriet: Chandra namaskāra of Chandra Namaskar) is een yogaserie in hatha-yoga. Chandra betekent letterlijk schijnen en er wordt de maan mee bedoeld; Namaskar betekent groet. De Maangroet is oorspronkelijk een avondritueel, als groet aan de maan die aan de hemel verschijnt wanneer de zon ondergaat. De tegenhanger van de Maangroet is de Zonnegroet.

Samenstelling

Aan de basis van de Maangroet liggen twaalf tot veertien yogastanden (asana's) die in een bepaalde volgorde worden uitgevoerd. De Maangroet is hierbij minder dynamisch dan de Zonnegroet, omdat de beoefening voor aanvang van de nachtrust wordt gedaan en het de nachtrust juist moet bevorderen. Concentratie en een actieve deelname van het bewustzijn zijn bij de uitvoering van deze serie van belang.

Acht geledingen van raja-yoga

Patanjali beschrijft in de Yogasoetra's de acht geledingen van yoga, ook bekend als de raja-yoga of de yoga van de koninklijke weg. Deze acht zijn de yama die naar de vijf onthoudingen verwijzen, niyama ofwel de vijf voorschriften, asana's voor de lichamelijke oefening, pranayama-ademhalingstechnieken, terugtrekking van de zintuigen in de pratyahara, de dharana-concentratieoefeningen, meditatieoefeningen die dhyana worden genoemd en tot slot de volledige overgave in de samadhi en daarmee de vereniging met brahma (god).[1] Deze acht geledingen zijn zowel in de hatha-yoga als de ashtanga vinyasa yoga en belangrijk fundament en is het meest zichtbaar in de beoefening van de asana's en de pranayama. Maar ook andere geledingen, zoals dharana en dhyana hebben hun waarde in de Zonnegroet.[2][3]

De Zonnegroet wordt beoefend op verschillende bewustzijnsniveaus, variërend van een puur lichamelijke gymnastiekoefening, tot een complete meditatieve oefening, waarbij de yogahoudingen gecombineerd worden met pranayama, mantra's[4] en chakra's. Dit is bijvoorbeeld het geval bij een Sadhana.[5]

Asana[4][5] Mantra
1 Bidhouding
Pranamasana
Ik groet zij die wensen vervult
Om Kamesvaryai Namaha
2 Intense Armstrekking
Hasta Uttanasana
Ik groet zij die guirlandes van welvaart draagt
Om Bhagamalinyai Namaha
3 Vooroverstrekking
Uttanasana
Ik groet zij die altijd meevoelend is
Om Nityaklinnayai Namaha
4 Diepe Hardloperhouding
Ashwa Sanchalanasana (variatie)
Ik groet zij die wild is
Om BherundayaiNamaha
5 Halve Maan
Ardha Chandrasana
Ik groet zij die het vuur in zich draagt
Om Vahnivasinyai Namaha
6 Zittende Berg
Parvatasana
Ik groet zij die Vajra bezit
Om Vajreshvaryai Namaha
7 Achtledige Groet
Ashtanga Namaskara
Ik groet zij die de boodschapper van Shiva is.
Om Dutyai Namaha
8 Cobra
Bhujangasana
Ik groet zij die (bliksem-)snel is
Tvaritayai Namaha
9 Zittende Berg
Parvatasana
Ik groet zij die deugdzaam, eerwaardig en betoverend is
Om Kulasundaryai Namaha
10 Diepe Hardloperhouding
Ashwa Sanchalanasana (variatie)
Ik groet zij die eeuwig is
Om Nityayai Namaha
11 Halve Maan
Ardha Chandrasana
Ik groet zij die in een blauw gewaad getooid is
Om Nilapatakinyai Namaha.
12 Vooroverstrekking
Uttanasana
Ik groet zij die altijd zegeviert
Om Vijayayai Namaha
13 Intense Armstrekking
Hasta Uttanasana
Ik groet zij die de bron van geluk is
Om Sarvamangalayai Namaha
14 Bidhouding
Pranamasana
Ik groet zij die voortdurend met vlammen omkranst is
Om Jvalamalinyai Namaha

De variatie die bij de Diepe Hardlopershouding wordt gebruikt, is door de knie en enkel plat op de vloer te leggen.

Een volledige ronde van de Zonnegroet komt feitelijk op twee sets van twaalf asana's neer, zowel een keer vanuit links als een keer vanuit rechts ingezet. Om de verschillende houdingen goed te beheersen, zou er eerst dagelijks afzonderlijk aan een bepaalde houding gewerkt moeten worden en zou de lat niet van meet af aan hoog moeten liggen.

Variatie

Een andere, veelbeoefende variatie van de Maangroet is de volgende:

Asana[2][6][7] Variatie
1 Bidhouding
Pranamasana
2 Vooroverstrekking
Uttanasana A
3 Diepe Hardloperhouding
Ashwa Sanchalanasana
variatie 1, met knie en enkel plat op de vloer
4 Diepe Hardloperhouding
Ashwa Sanchalanasana
variatie 2, met handen omhoog (wordt ook wel Hanumanasana, niet te verwarren met de spagaathouding)
5 Kind- of Maanhouding
Balasana
met de handen recht vooruit
6 Diepe Hardloperhouding
Ashwa Sanchalanasana
variatie 1, met knie en enkel plat op de vloer
7 Diepe Hardloperhouding
Ashwa Sanchalanasana
variatie 2, met handen omhoog (wordt ook wel Hanumanasana, niet te verwarren met de spagaathouding)
8 Cobra
Bhujangasana
9 Kind- of Maanhouding
Balasana
met de handen recht vooruit
10 Bliksemhouding
Vajrasana
met de handen en het hoofd naar boven gericht
11 Stoel
Utkatasana
met de vingers naar de vloer gericht
12 Bidhouding
Pranamasana

Verantwoorde uitvoering

Overeenkomstig met de Zonnegroet, zouden vrouwen de Maangroet niet moeten doen tijdens de eerste dagen van de menstruatie. Wel zouden ze de yogaserie nog in de eerste vijf maanden van de zwangerschap kunnen blijven trainen.[8]

Wanneer een beoefenaar zich niet comfortabel voelt in een houding of wanneer de houding niet of moeilijk gedaan kan worden, is het belangrijk dat er niet geforceerd wordt. Yoga is namelijk geen competitiesport. Op zo'n moment is het belangrijk zich te ontspannen, waarna de houding nogmaals geprobeerd kan worden. Eventueel moet de oefening helemaal achterwege blijven. Ook wordt voldoende ontspanning als een belangrijk element van de beoefening beschouwd.[9]

Pranayama

Middenrifademhaling
Zie Pranayama, de ademhalingstechniek in yoga, voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

In hatha-yoga wordt de volledige ademhaling tijdens de beoefening van de Zonnegroet gebruikt. Volgens Van Lysebeth kan iemand die moeite heeft met de volledige ademhaling, deze het beste in de Tafelhouding of op de rug kunnen oefenen. De ademhalingstechniek die hij hierbij gebruikt, is de longen eerst helemaal leeg te maken, bijvoorbeeld door in het laatste stukje de buikspieren in de onderbuik naar binnen te trekken. Dan begint hij met de inademing in de buik, dan in de flanken en laat vervolgens de sleutelbeenderen omhoog komen. De ademhaling gebeurt zonder horten en stoten.[8]

Zie ook