Klassiek Latijns alfabet

Het klassiek Latijnse alfabet is het alfabet dat voor de spelling van het Latijn werd gebruikt, ten tijde van de Gouden eeuw van de Latijnse literatuur. Het is de klassieke vorm van het moderne Latijnse alfabet. Het is tot stand gekomen in de tweede eeuw voor Christus, dus ongeveer vanaf het jaar 550 AUC.

Geschiedenis

Zie Geschiedenis van het Latijnse alfabet voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Het alfabet is afgeleid van het Etruskisch alfabet. De Etrusken ontleenden hun alfabet weer aan de Grieken in Cumae.

Beschrijving

Het alfabet bestaat uit de letters:

A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T V X (Y) (Z)

Het onderscheid tussen I en J, respectievelijk U en V bestond nog niet. Ook was er geen letter W. Kleine letters bestonden evenmin, alles werd in hoofdletters geschreven. Er werden geen spaties gebruikt. De Y en de Z werden alleen in (Griekse) leenwoorden gebruikt.

De letter K

De K maakt weliswaar deel uit van het Latijnse alfabet, maar komt zeer zelden voor. Ook in de hedendaagse Romaanse talen (Frans, Italiaans, Spaans,Portugees en Roemeens) is de K een zeldzame letter. Dit kan verklaard worden door het feit dat de C in het klassieke Latijn als een K wordt uitgesproken. De enige uitzonderingen hierop zijn twee voornamen:

  • Caius wordt als Gaius uitgesproken
  • Cnaeus wordt als Gnaius uitgesproken

De enige Latijnse woorden met een K zijn:

  • Kaeso: vaker geschreven als Caeso, een voornaam, beide afgekort als K
  • kalendae: de eerste dag van de maand
  • kalendarium: kalender, boekhouding van bankiers, agenda

De letter Z

De enige "Latijnse" woorden die met een z beginnen, zijn:

zamia
verlies, schade
zelotypia
jaloezie
zelotypus
jaloers
zelus
jaloezie, afgunst
zephyrus
westenwind, zefier, wind
zingiber(i)
gember
zizania
onkruid
zodiacus
van de dierenriem
zona
gordel, geldgordel, aardgordel, zone
zonarius
1. van de gordel, gordel-, buidel-. 2. gordelmaker
zotheca
klein appartement, erker, nis
zuc(h)ara
suiker
zÿthum
bier

Uitspraak

Zie Latijnse uitspraak.

Zie ook

Literatuur

  • J. F. Aerts, K. Vangenechten, G. H. Halsberge: Standaard Nederlands-Latijn Latijn-Nederlands Handwoordenboek, Standaard Uitgeverij Antwerpen 1989
  • Dr. G. L. Muskens, Dr. J. Ysebaert: Latijnse grammatica, 13e druk, Uitgeverij Schenk Maastricht 1990