Broek (toponiem)

Het woord(deel) broek heeft een Oudnederlandse herkomst en heeft als betekenis 'vochtig laagland, moeras'.[1] Het moeras verdween uiteindelijk, maar de benaming bleef. Broek komt in het hele Nederlandse taalgebied nog steeds veelvuldig voor als toponiem, omdat het gebied van oorsprong grotendeels moerassig was. De etymologische betekenis is echter niet meer actief, want het woord is, in zijn oorspronkelijke betekenis, verouderd.

De meeste plaatsen met het toponiem broek lijken al lang niet meer op vochtig, drassig, veenland waar soms ook onwelriekende moerasgassen zoals methaan uit de bodem opborrelden. Sinds de vroege middeleeuwen is de bodemtoestand van de broekgronden verbeterd door drainering. Hierdoor werd goede weidegrond voor het vee verkregen.

Broek is in de betekenis landschap een onzijdig woord, dus Het Broek. Maar de variant De Broek komt ook voor.

Familienamen als Van den Broek, Van de(r) Broek, Van den Broeck of Van den Broucke (België) verwijzen naar deze landschapsvorm of dit toponiem.

Broek zelfstandig gebruikt

-Broek komt vooral onzelfstandig voor, als hoofdbestanddeel gebruikt in samenstellingen met een ander woord, die zo een plaatsnaam vormen, maar het simplex Broek is ook opvallend frequent, met name in Nederland.

Vlag van België België

Vlag van Nederland Nederland, per provincie:

Samengestelde plaatsnamen met Broek-

Ook komt Broek- in gelede woordvormen voor, zowel als eerste, voorgevoegd lid van een samengestelde plaatsnaam, alsook als tweede, achtergevoegd lid. In de eerste gevallen is Broek- het specificerende lid (een bepaling), en het tweede woorddeel het gespecificeerde (de kern). Daarom draagt het woorddeel Broek- hier de klemtoon. Fonologisch is het woorddeel Broek- hier prominenter aanwezig dan wanneer het als suffix verschijnt. Het wordt daarom op deze plaats behandeld, als semi-zelfstandig, maar niet omdat de etymologische betekenis van het simplex hier nog actief zou zijn.

Vlag van België België

Vlag van Nederland Nederland

Vlag van Frankrijk Frankrijk (Frans-Vlaanderen)

Samengestelde plaatsnamen met -broek

Het toponiem Broek (-) is als ongeleed woord ook opvallend frequent, met name in Nederland, maar nog frequenter is het voorkomen van -broek als hoofdbestanddeel gebruikt in samenstellingen met een ander woord, die zo een plaatsnaam vormen. In deze gevallen is -broek de kern van de samenstelling en vormt het eerste lid een bepaling daarbij. Daarom draagt het woorddeel -broek hier nooit de klemtoon.

Vlag van België België

Vlag van Nederland Nederland

Vlag van Frankrijk Frankrijk (Frans-Vlaanderen)

Trivia

  • In de Franse Westhoekgemeente Nieurlet (Nieuwerleet) is de voormalige Brouckstraete door een vertaalfout verfranst tot Chemin des Culottes. Een culotte is echter een kledingstuk (damesslip of kuitbroek met wijde pijpen).[2]

Zie ook

Externe links

source: https://nl.wikipedia.org/wiki/Broek_(toponiem)