Woerden

**Woerden**
Gemeente in Nederland
Situering
Provincie	Utrecht
Coördinaten	52°5'9"NB, 4°53'0"OL
Algemeen
Oppervlakte	92,92 km²
- land	88,57 km²
- water	4,35 km²
Inwoners ; (1 januari 2024)	53.730? ; (607 inw./km²)
Bestuurscentrum	Woerden
Belangrijke verkeersaders	Sjabloon:A-wegNL Sjabloon:N-wegNL Sjabloon:N-wegNL Sjabloon:N-wegNL, Spoorlijn Utrecht - Rotterdam, Spoorlijn Woerden - Leiden
Politiek
Burgemeester (lijst)	Hans Schmidt (VVD) (2005)
Zetels; CDA ; VVD; Progressief Woerden ; Inwonersbelangen ; D66 ; ChristenUnie ; SGP	29 ; 6 (-2) ; 6 (+2) ; 5 (-3) ; ; 5 (+1) ; 4 (+3) ; 2 (-1) ; 1 (-)
Economie
Gemiddeld inkomen (2019)	€ 29.500 per inwoner
Gem. WOZ-waarde (2019)	€ 284.000
WW-uitkeringen (2014)	33 per 1000 inw.
Overig
Postcode(s)	3440-3449
Netnummer(s)	0348
CBS-code	0632
CBS-wijkindeling	zie wijken en buurten
Website	www.woerden.nl
	; Bevolkingspiramide (2023)
Portaal	Nederland

Foutief gebruik van Sjabloon:Infobox gemeente Nederland. De volgende parameters dienen niet handmatig te worden ingevoerd:
oppervlakte, oppervlakte land, oppervlakte water, inwoners, datum inwoners en dichtheid.

Woerden (uitspraak^ⓘ) is een stad en gemeente in het westen van de Nederlandse provincie Utrecht. De gemeente bestaat uit de kernen Woerden, Harmelen, Kamerik en Zegveld. De gemeente Woerden heeft Sjabloon:Inwonertal NL gemeente inwoners (Sjabloon:Inwonertal NL datum, bron: CBS) en de stad Woerden heeft 34.326 inwoners (1 januari 2009).

Geschiedenis

De plaats Woerden stamt uit de Romeinse tijd, toen rond 41 n.Chr er het castellum Laurium op deze plek werd gesticht. Dit castellum was een legerplaats langs de noordgrens van het Romeinse Rijk, die gevormd werd door de Rijn, tegenwoordig de Oude Rijn. Laurium is in gebruik geweest tot omstreeks 270.

Rond het jaar 795 werd Woerden Wyrda genoemd^[1]^[2]^[3], aangezien de plaats op een verhoogde plek in het landschap lag (een wierde)^[bron?]. In de Middeleeuwen begon Woerden vanaf de 12e eeuw meer versterkt te worden (een slot, wallen, grachten) en kreeg op 12 maart 1372 stadsrechten van hertog Albrecht van Beieren. In 1410 begon de bouw van het Kasteel van Woerden, in 1501 het stadhuis en in 1755 de stellingmolen De Windhond. Deze gebouwen bestaan nog steeds.

Overige monumentale gebouwen zijn: het Arsenaal (1762), de Pastorie (1672), Petruskerk (1673),Het Kruijthuis (1784), Kazerne (1790), Klooster (1899), de Watertoren (1906), de Lutherse kerk (1646) en de Sint-Bonaventurakerk (1892).

De Woerdense priester Jan de Bakker is de eerste in de Noordelijke Nederlanden, die om zijn van de R.K. kerkleer afwijkende prediking in 1525 ter dood werd gebracht op de brandstapel.^[4] De godsdiensttwisten zijn in Woerden aanvankelijk beperkt. Echter, de katholieke hertog Erik van Brunswijk, die door Filips II benoemd was tot Heer van Woerden, onderdrukte in september 1566 op hardhandige wijze pogingen om de Lutherse eredienst in te voeren in de Petruskerk. In 1575-1576 volgde het Beleg van Woerden. Woerden, dat zich in 1572 aan de kant van de Opstand schaarde, werd door de Spanjaarden belegerd: de stad houdt stand en de Spanjaarden breken hun beleg na een jaar op.

De stad had tot tweemaal toe zwaar te leiden onder de Fransen. De eerste keer was in het rampjaar 1672, toen de Fransen de stad gedurende een jaar bezetten, gedurende welke zij een schrikbewind uitvoerden, waarbij vele gebouwen werden verbrand en archieven werden vernietigd. De tweede maal was in 1813, aan het einde van de Franse Tijd, toen de bevolking iets te vroeg de kant van de prins van Oranje koos, namelijk toen de Franse soldaten zich nog in de stad bevonden. Zij namen hiervoor op een afschuwelijke manier wraak, door op 24 november de stad zwaar te plunderen en vele burgers te vermoorden. Bij deze slachtpartij werden 28 burgers gedood en raakten 37 gewond.^[5]

In 1814 werd Woerden onderdeel van de provincie Zuid-Holland. In 1989 werd het Zuid-Hollandse Woerden een Utrechtse plaats. Op 29 oktober 2009 sprak de gemeenteraad van Woerden unaniem uit dat Woerden positief staat tegenover aansluiting van Kockengen bij de gemeente Woerden.

De gemeente Woerden is ontstaan uit de oorspronkelijke stad Woerden waaraan in 1964 (delen van) de gemeenten Barwoutswaarder, Rietveld en Waarder, in 1989 de gemeenten Kamerik (ontstaan in 1857 uit de gemeenten Kamerik Houtdijken, Kamerik Mijzijden, 's-Gravesloot, Teckop) en Zegveld en in 2001 de gemeente Harmelen (met als toevoegingen de gemeenten Indijk (1820), Gerverscop (1857) en een deel van Veldhuizen (1954)) werden toegevoegd.

Geografie

Woerden ligt in het oosten van het Groene Hart van Holland, de groene zone omsloten door de Randstad. Buiten de bebouwing bestaat Woerden voor een groot deel uit weilanden en akkers. De gemeente Woerden is omringd door de gemeenten (met de klok mee, begin noord) De Ronde Venen, Breukelen, Utrecht, Montfoort, Reeuwijk, Bodegraven en Nieuwkoop.

De Oude Rijn loopt door Woerden en de riviertjes Linschoten en Grecht komen erin uit.

Economie

Enkele internationale bedrijven zijn gevestigd in Woerden:

Bestuurlijk

College van B&W

Het college van B&W bestaat uit:

dhr. mr. H.W. (Hans) Schmidt (VVD) (burgemeester)
dhr. W.G. (Wim) Groeneweg (CDA) (wethouder)
dhr. J.C.H.G.M. (Johan) Strik (Progressief Woerden) (wethouder)
dhr. mr. B.G. (Bert) Westerink (CDA) (wethouder)
mw. L. (Loes) Ypma (Progressief Woerden) (wethouder)
mw. T. (Titia) Cnossen-Looijenga (ChristenUnie) (wethouder)

dhr. A.G.J. (Ton) Kwakkernaat (gemeentesecretaris)

Gemeenteraad

De gemeenteraad van Woerden bestaat uit 29 zetels. Hieronder staat de samenstelling van de gemeenteraad sinds 1994:

Gemeenteraadszetels
Partij	1994	1998	2002	2006	2010
CDA	8	8	9	8	6
VVD	5	6	5	4	6
D66	4	2	2	1	4
Progressief Woerden*	-	-	-	8	5
ChristenUnie*	2	2	2	3	2
PvdA	3	4	4	-	-
Inwonersbelangen	-	-	2	4	5
GroenLinks	2	2	2	-	-
SGP	1	1	2	1	1
Woerden2006	-	-	1	-	-
Totaal	25	25	29	29	29

De ChristenUnie werd in 1994 en 1998 vertegenwoordigd door de RPF, één van haar voorgangers.
Vanaf 2006 gingen GroenLinks en de PvdA samen verder als Progressief Woerden.

Wijken

Centrum
Staatsliedenkwartier
Meander
Vogelbuurt
Bomen- & Bloemenkwartier
Schilderskwartier
Molenvliet
Snel en Polanen
Waterrijk Woerden

Stedenband

De plaats Steinhagen in Duitsland is een partnerstad van Woerden. Deze officiële vriendschapsband bestaat sinds 1972 en is ontstaan in een tijd waarin ook veel andere Europese steden jumelages met elkaar sloten. De band tussen de twee steden wordt onder andere geuit in bezoeken van de gemeentebesturen aan elkaar en uitwisselingsprojecten tussen scholen uit beide gemeenten.^[6] Er is in Woerden een weg die de Steinhagenseweg heet.

Evenementen

maart - Promsconcert van Fanfarecorps Excelsior
tweede pinksterdag - Triatlon Woerden
mei - Jazz festival
juni - straattheaterfestival
juli - Groov'n Woerden
augustus - Woerdense Vakantie Week, Shantyfestival Bravour
september - Eru Taptoe Woerden, de oudste burgertaptoe van Nederland, Babypop
oktober - Nacht van Woerden, Woerdense Koeienmarkt - jaarmarkt op de eerste woensdag na 20 oktober, waarop traditioneel snert wordt gegeten.

Media

Woerden kent diverse media om haar inwoners op de hoogte te houden.

Internet

Gemeente Woerden is een van de belangrijkste bronnen met de website Woerden.nl.
De lokale radiozender RPL FM, het vroegere Radio Prosana, biedt middels haar website dagelijks nieuws.

Krant: er verschijnen twee gratis huis-aan-huisbladen in Woerden, de Woerdense Courant, die sinds 1949 bestaat en het Woerdens Nieuwsblad (PCM Lokale Media), sedert 1984. Beide verschijnen op donderdag. Het AD heeft een regionale krant voor het Groene Hart, waar een sectie over Woerden te vinden is. Ook is er een tweewekelijks streeknieuws dat op Woerden is gericht.
Radio: Woerden heeft een lokale radiozender, RPL/FM genaamd, die uitzendt via de kabel en ether 107.1 fm.
TV: Middels een vast frequentie op kabel 45 van Casema zendt RPL 24 uur per dag uit met het laatste nieuws via de kabelkrant.

Euro-afronding en chipcard

Woerden wordt door marktonderzoekers beschouwd als de meest gemiddelde gemeente van Nederland.^[7] De gemeente werd daarom uitgekozen voor een proef met het bij contante betaling afronden op vijf eurocent van het te betalen bedrag. De proef begon op 26 april 2004. Woerden was daarmee na Finland, dat de munten van 1 en 2 eurocent nooit invoerde, het eerste gebied in Europa waar deze munten de facto werden afgeschaft, zij het tijdelijk. De proef eindigde op 6 juni van dat jaar. De meeste consumenten bleken voorstander van afronden, en afronden had op het prijspeil geen effect. Daarop werd de mogelijkheid om contante betalingen af te ronden landelijk ingevoerd.

Ook vanwege Woerdens gemiddeldheid werd in 1990-1992 in de gemeente een proef gehouden met de "Chipcard", een voorloper van de huidige chipknip, waarmee in Woerdense winkels betaald kon worden voor boodschappen. Na de proef bleek het gebruik van de kaart geen succes te zijn.^[8]

Sport

In 2007 werd in Woerden het Nederlands Kampioenschap veldrijden georganiseerd. Lars Boom werd Nederlands kampioen bij de mannen en Daphny van den Brand won de titel bij de vrouwen. Woerden organiseert elk jaar een internationale wedstrijd voor veldrijders (de Nacht van Woerden)