Westafrikaanse klepschildpadden: verschil tussen versies

Westafrikaanse klepschildpadden
	Roodrugweekschildpad (Cycloderma aubryi), exemplaar uit Congo-Kinshasa.
	Taxonomische indeling
Rijk:	Animalia (Dieren)
Stam:	Chordata (Chordadieren)
Klasse:	Reptilia (Reptielen)
Orde:	Testudines (Schildpadden)
Onderorde:	Cryptodira (Halsbergers)
Superfamilie:	Trionychoidea
Familie:	Trionychidae (Weekschildpadden)
	Geslacht
	Cycloderma; Peters, 1854
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Westafrikaanse klepschildpadden op Wikispecies
Portaal	Biologie ; Herpetologie

West-Afrikaanse klepschildpadden^[1] (Cycloderma) zijn een geslacht van schildpadden uit de familie weekschildpadden (Trionychidae).

Naam en indeling

De wetenschappelijke naam van de groep werd voor het eerst voorgesteld door Wilhelm Peters in 1854.^[2] De geslachtsaanduiding Cycloderma betekent vrij vertaald 'cirkelhuid' en is een samenstelling van Oudgrieks κύκλος, kuklos = cirkel en δέρμα, derma = huid. De schildpadden zijn bekend van het Mioceen en van het Plioceen tot het Pleistoceen in Afrika.

Soorten

Het geslacht omvat de volgende soorten, met de auteur en het verspreidingsgebied.

Naam	Auteur	Verspreidingsgebied
Roodrugweekschildpad (Cycloderma aubryi)	Duméril, 1856	Afrika; Congo-Kinshasa, Gabon, Congo-Brazzaville, Angola, waarschijnlijk Centraal-Afrikaanse Republiek, en mogelijk in Kameroen
Grijsrugweekschildpad (Cycloderma frenatum)	Peters, 1854	Afrika; Tanzania, Zambia, Malawi, Mozambique, Zimbabwe

Uiterlijke kenmerken

Beide soorten hebben een groot en rond, zacht rugschild dat ongeveer 55 tot 60 centimeter lang kan worden.^[3] Het buikschild is licht van kleur en draagt twee flappen aan de achterzijde waaronder de achterpoten kunnen worden geborgen.^[4] De nek is breed maar de eigenlijke kop vrij klein en spits, de tenen hebben goed ontwikkelde zwemvliezen.

Levenswijze

West-Afrikaanse klepschildpadden zijn carnivoor en leven van vissen, kreeftachtigen, amfibieën en in het water loevende insecten. Deze worden 's nachts bejaagt, overdag schuilen de dieren in het water. Er worden jaarlijks meer dan twee nesten gegraven waarin de ronde, harde eieren worden gedeponeerd.^[3]

Verspreiding en habitat

West-Afrikaanse klepschildpadden komen voor in Afrika, en niet in het oosten zoals de Cyclanorbis-soorten maar meer in Centraal-Afrika. Het derde geslacht uit de onderfamilie, Lissemys komt overigens niet voor in Afrika maar in Azië. De schildpadden komen voor in de landen Congo-Kinshasa, Gabon, Congo-Brazzaville, Angola, Tanzania, Zambia, Malawi, Mozambique, Zimbabwe, waarschijnlijk Centraal-Afrikaanse Republiek, en mogelijk in Kameroen.^[2] De habitat bestaat uit grotere, maar niet te diepe, stilstaande of stromende wateren als meren, rivieren en moerassen.

Bedreiging en beschermingsstatus

Beide soorten worden bedreigd door de mens door vervuiling en het verzamelen van zowel de eieren als de volwassen exemplaren voor consumptie. Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is aan beide soorten een beschermingsstatus toegewezen. De roodrugweekschildpad (Cycloderma aubryi) beschouwd als 'kwetsbaar' (Vulnerable of VU) en de Grijsrugweekschildpad (Cycloderma frenatum) als 'bedreigd' (Endangered of EN).^[5]

Bronvermelding

Referenties

↑ Bernhard Grzimek (1971). Het Leven Der Dieren Deel VI: Reptielen. Kindler Verlag AG, Pagina 133, 134. ISBN 90 274 8626 3.
↑ ^a ^b Peter Uetz & Jakob Hallermann, The Reptile Database - Cycloderma.
↑ ^a ^b Jeffrey E. Lovich, Whit Gibbons (2021). Turtles of the World - A Guide tot Every Family. Princeton University Press, Pagina 171. ISBN 9780691223223.
↑ C.H. Ernst, R.G.M. Altenburg & R.W. Barbour, Turtles of the world - Central African flapshell turtles (Cycloderma).
↑ International Union for Conservation of Nature and Natural Resources - Red List, Cycloderma - IUCN Red List.

Bronnen

(en) – Jeffrey E. Lovich, Whit Gibbons - Turtles of the World - A Guide tot Every Family – Pagina 171 – 2021 – Princeton University Press – ISBN 9780691223223
(en) – C.H. Ernst, R.G.M. Altenburg & R.W. Barbour - Turtles of the world - Central African flapshell turtles (Cycloderma) - Website
(en) – Peter Uetz & Jakob Hallermann - The Reptile Database – Cycloderma - Website Geconsulteerd XX maart 2024
(en) – Peter Paul van Dijk, John B. Iverson, Anders G. J. Rhodin, H. Bradley Shaffer & Roger Bour - Turtles of the World, 7th Edition: Annotated Checklist of Taxonomy, Synonymy, Distribution with Maps, and Conservation Status - ISSN 10887105 (2014) - Website

[GRZ-1] Bernhard Grzimek (1971). Het Leven Der Dieren Deel VI: Reptielen. Kindler Verlag AG, Pagina 133, 134. ISBN 90 274 8626 3.

[EMBL-2] Peter Uetz & Jakob Hallermann, The Reptile Database - Cycloderma.

[JEFF-3] Jeffrey E. Lovich, Whit Gibbons (2021). Turtles of the World - A Guide tot Every Family. Princeton University Press, Pagina 171. ISBN 9780691223223.

[WORLD-4] C.H. Ernst, R.G.M. Altenburg & R.W. Barbour, Turtles of the world - Central African flapshell turtles (Cycloderma).

[IUCN2-5] International Union for Conservation of Nature and Natural Resources - Red List, Cycloderma - IUCN Red List.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
 {{Taxobox reptiel
-| afbeelding=Cycloderma frenatum hatchling.jpeg
+| afbeelding=Cycloderma aubryi 148001849.jpg
-| afbeeldingtekst=[[Grijsrugweekschildpad]] (''Cycloderma frenatum'', juveniel)
+| afbeeldingtekst=[[Roodrugweekschildpad]] (''Cycloderma aubryi''), exemplaar uit [[Congo-Kinshasa]].
 | orde=[[Schildpadden|Testudines]] (Schildpadden)
 | onderorde=[[Halsbergers|Cryptodira]] (Halsbergers)
@@ Regel 10: / Regel 10: @@
 | auteur=[[Wilhelm Peters|Peters]]
 | datum=1854
-| commons=Category:Cycloderma
-| species=Cycloderma
 }}
-De '''westafrikaanse klepschildpadden'''<ref name="GRZ">{{Citeer boek|achternaam = Bernhard Grzimek|titel = Het Leven Der Dieren Deel VI: Reptielen| pagina's = Pagina 133, 134|datum = 1971|uitgever = Kindler Verlag AG|ISBN = 90 274 8626 3}}</ref> (''Cycloderma'') zijn een geslacht van [[schildpadden]] uit de familie [[weekschildpadden]] (Trionychidae).<ref name="EMBL">{{Citeer web | url = http://reptile-database.reptarium.cz/advanced_search?genus=Cycloderma&submit=Search | titel = The Reptile Database - ''Cycloderma'' | auteur = Peter Uetz & Jakob Hallermann}}</ref> De groep werd voor het eerst wetenschappelijk beschreven door [[Wilhelm Peters]] in 1854. De geslachtsaanduiding ''Cycloderma'' betekent vrij vertaald 'cirkelhuid' en is een samenstelling van [[Oudgrieks]] κύκλος, ''kuklos'' = cirkel en δέρμα, ''derma'' = huid.
+'''West-Afrikaanse klepschildpadden'''<ref name="GRZ">{{Citeer boek|achternaam = Bernhard Grzimek|titel = Het Leven Der Dieren Deel VI: Reptielen| pagina's = Pagina 133, 134|datum = 1971|uitgever = Kindler Verlag AG|ISBN = 90 274 8626 3}}</ref> (''Cycloderma'') zijn een geslacht van [[schildpadden]] uit de familie [[weekschildpadden]] (Trionychidae).
+==Naam en indeling==
+De wetenschappelijke naam van de groep werd voor het eerst voorgesteld door [[Wilhelm Peters]] in 1854.<ref name="EMBL">{{Citeer web | url = http://reptile-database.reptarium.cz/advanced_search?genus=Cycloderma&submit=Search | titel = The Reptile Database - ''Cycloderma'' | auteur = Peter Uetz & Jakob Hallermann}}</ref> De geslachtsaanduiding ''Cycloderma'' betekent vrij vertaald 'cirkelhuid' en is een samenstelling van [[Oudgrieks]] κύκλος, ''kuklos'' = cirkel en δέρμα, ''derma'' = huid. De schildpadden zijn bekend van het [[Mioceen]] en van het [[Plioceen]] tot het [[Pleistoceen]] in Afrika.
+===Soorten===
+Het geslacht omvat de volgende soorten, met de auteur en het verspreidingsgebied.
+{| class="wikitable vatop"
+! Naam
+! Auteur
+! Verspreidingsgebied
+|-geuploaded
+| [[Roodrugweekschildpad]] (''Cycloderma aubryi'')
+| [[André Marie Constant Duméril|Duméril]], 1856
+| [[Afrika]]; [[Congo-Kinshasa]], [[Gabon]], [[Congo-Brazzaville]], [[Angola]], waarschijnlijk [[Centraal-Afrikaanse Republiek]], en mogelijk in [[Kameroen]]
+|-
+| [[Grijsrugweekschildpad]] (''Cycloderma frenatum'')
+| [[Wilhelm Peters|Peters]], 1854
+| [[Afrika]]; [[Tanzania]], [[Zambia]], [[Malawi]], [[Mozambique]], [[Zimbabwe]]
+|}
 == Uiterlijke kenmerken ==
-Beide soorten hebben een groot en rond, zacht schild dat ongeveer 55 centimeter lang kan worden. De nek is breed maar de eigenlijke kop vrij klein en spits, de tenen hebben goed ontwikkelde zwemvliezen.
+Beide soorten hebben een groot en rond, zacht [[carapax (schildpadden)|rugschild]] dat ongeveer 55 tot 60 centimeter lang kan worden.<ref name="JEFF">{{Citeer boek | achternaam = Jeffrey E. Lovich, Whit Gibbons| titel = Turtles of the World - A Guide tot Every Family| pagina's = Pagina 171 | datum = 2021|uitgever = Princeton University Press| ISBN = 9780691223223}}</ref> Het [[Plastron (schildpadden)|buikschild]] is licht van kleur en draagt twee flappen aan de achterzijde waaronder de achterpoten kunnen worden geborgen.<ref name="WORLD">{{voetnoot web | url = https://turtles.linnaeus.naturalis.nl/linnaeus_ng/app/views/highertaxa/taxon.php?id=7838&epi=11| titel = Turtles of the world - Central African flapshell turtles (''Cycloderma'') | auteur = C.H. Ernst, R.G.M. Altenburg & R.W. Barbour}}</ref> De nek is breed maar de eigenlijke kop vrij klein en spits, de tenen hebben goed ontwikkelde zwemvliezen.
+==Levenswijze==
-== Verspreiding en leefgebied ==
+West-Afrikaanse klepschildpadden zijn [[carnivoor]] en leven van [[vissen (dieren)|vissen]], [[kreeftachtigen]], [[amfibieën]] en in het water loevende [[insecten]]. Deze worden 's nachts bejaagt, overdag schuilen de dieren in het water. Er worden jaarlijks meer dan twee nesten gegraven waarin de ronde, harde eieren worden gedeponeerd.<ref name="JEFF"/>
-Westafrikaanse klepschildpadden komen voor in [[Afrika]], en niet in het oosten zoals de ''[[Cyclanorbis]]''-soorten maar meer in [[Centraal-Afrika]]. Het derde geslacht uit de onderfamilie, ''[[Lissemys]]'' komt overigens niet voor in Afrika maar in [[Azië]]. De habitat bestaat uit grotere, maar niet te diepe, stilstaande of stromende wateren als meren, rivieren en moerassen.
+==Verspreiding en habitat==
-==Taxonomie==
+West-Afrikaanse klepschildpadden komen voor in [[Afrika]], en niet in het oosten zoals de ''[[Cyclanorbis]]''-soorten maar meer in [[Centraal-Afrika]]. Het derde geslacht uit de onderfamilie, ''[[Lissemys]]'' komt overigens niet voor in Afrika maar in [[Azië]]. De schildpadden komen voor in de landen [[Congo-Kinshasa]], [[Gabon]], [[Congo-Brazzaville]], [[Angola]], [[Tanzania]], [[Zambia]], [[Malawi]], [[Mozambique]], [[Zimbabwe]], waarschijnlijk [[Centraal-Afrikaanse Republiek]], en mogelijk in [[Kameroen]].<ref name="EMBL"/> De habitat bestaat uit grotere, maar niet te diepe, stilstaande of stromende wateren als meren, rivieren en moerassen.
-'''Geslacht ''Cycloderma'''''
-* Soort [[Roodrugweekschildpad]] (''Cycloderma aubryi'')
-* Soort [[Grijsrugweekschildpad]] (''Cycloderma frenatum'')
-{{Clearboth}}
+==Bedreiging en beschermingsstatus==
+Beide soorten worden bedreigd door de mens door vervuiling en het verzamelen van zowel de eieren als de volwassen exemplaren voor consumptie. Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie [[International Union for Conservation of Nature and Natural Resources|IUCN]] is aan beide soorten een [[beschermingsstatus]] toegewezen. De [[roodrugweekschildpad]] (''Cycloderma aubryi'') beschouwd als 'kwetsbaar' (Vulnerable of VU) en de [[Grijsrugweekschildpad]] (''Cycloderma frenatum'') als 'bedreigd' (Endangered of EN).<ref name="IUCN2">{{voetnoot web | url = https://www.iucnredlist.org/search?taxonomies=118950&searchType=species| titel = ''Cycloderma'' - IUCN Red List| auteur = International Union for Conservation of Nature and Natural Resources - Red List}}</ref>
+{{clearall}}
 ==Bronvermelding==
 {{Appendix||2=
 ;Referenties
-{{References}}
+{{references}}
 ;Bronnen
+* {{en}} – Jeffrey E. Lovich, Whit Gibbons - Turtles of the World - A Guide tot Every Family – Pagina 171 – 2021 – Princeton University Press – {{ISBN|9780691223223}}
-* {{en}} Peter Uetz & Jakob Hallermann - The Reptile Database – ''Cycloderma'' - [http://reptile-database.reptarium.cz/advanced_search?genus=Cycloderma&submit=Search Website] Geconsulteerd 1 december 2015
+* {{en}} – C.H. Ernst, R.G.M. Altenburg & R.W. Barbour - Turtles of the world - Central African flapshell turtles (''Cycloderma'') - [https://turtles.linnaeus.naturalis.nl/linnaeus_ng/app/views/highertaxa/taxon.php?id=7838&epi=11 Website]
-* {{en}} - Peter Paul van Dijk, John B. Iverson, Anders G. J. Rhodin, H. Bradley Shaffer & Roger Bour - Turtles of the World, 7th Edition: Annotated Checklist of Taxonomy, Synonymy, Distribution with Maps, and Conservation Status - ISSN 10887105 (2014) - [http://www.iucn-tftsg.org/wp-content/uploads/file/Accounts/crm_5_000_checklist_v7_2014.pdf Website]
+* {{en}} – Peter Uetz & Jakob Hallermann - The Reptile Database – ''Cycloderma'' - [http://reptile-database.reptarium.cz/advanced_search?genus=Cycloderma&submit=Search Website] Geconsulteerd XX maart 2024
-* {{en}} C.H. Ernst, R.G.M. Altenburg & R.W. Barbour - '''Turtles of the World''' - [http://wbd.etibioinformatics.nl/bis/turtles.php?menuentry=soorten Website]
+* {{en}} – Peter Paul van Dijk, John B. Iverson, Anders G. J. Rhodin, H. Bradley Shaffer & Roger Bour - Turtles of the World, 7th Edition: Annotated Checklist of Taxonomy, Synonymy, Distribution with Maps, and Conservation Status - ISSN 10887105 (2014) - [http://www.iucn-tftsg.org/wp-content/uploads/file/Accounts/crm_5_000_checklist_v7_2014.pdf Website]
 }}
 {{Navigatie Trionychidae}}

Huidige versie van 14 jun 2024 om 18:11