Venusbeeldje
Venusbeeldjes of figurines zijn prehistorische beeldjes, die veelal vrouwen voorstellen.
De term ‘Venus’ werd voor het eerst gebruikt halverwege de negentiende eeuw door de Marquis de Vibraye, die in zijn tuin in de Dordogne, bij Laugerie-Basse in de Vèzère-vallei, een "Venus Impudica" aantrof, zoals hij die noemde, alluderend op de Venus Pudica van Michelangelo. De term is verder totaal zonder betekenis, maar is een verzamelnaam geworden.
Vroeg-Paleolithicum
Zie ook: Vroeg-paleolithicumTwee oude vondsten worden ook vaak tot de Venusbeeldjes gerekend - de Venus van Berekhat Ram, tussen de 233.000 en 800.000 jaar oud en de Venus van Tan-Tan, tussen de 300.000 en 500.000 jaar oud, het midden-Acheuléen. Deze twee beeldjes, respectievelijk gevonden in Azië en Afrika, zijn van steen en niet van keramiek. Beide zijn erg ruw, maar hadden waarschijnlijk al een enigszins menselijke vorm.
Laat-Paleolithicum
Zie ook: Laat-paleolithicumDeze beeldjes zijn ofwel uit steen, been of ivoor gesneden of van klei gemaakt en gebakken. De beeldjes van klei behoren tot de oudste voorbeelden van keramiek ter wereld.
Net als bij veel andere dergelijke artefacten kunnen we over hun betekenis alleen speculeren:[bron?]
- omdat mensen in die tijd niet zo snel dik werden als nu, zijn het mogelijk symbolen voor welvaart;
- het kan kinderspeelgoed zijn;
- het kunnen voorstellingen van verschillende godinnen zijn;
- het kunnen vruchtbaarheidssymbolen zijn;
- ze kunnen bedoeld zijn om de mensen tot geslachtsgemeenschap aan te zetten;
- het kunnen zelfportretten van zwangere vrouwen zijn, wat zowel de afwijkende lichaamsvormen als de afwezigheid van gelaatstrekken zou verklaren;
Vergelijkbare vondsten uit latere perioden
In Çatal Hüyük is een groot aantal dergelijke beeldjes opgegraven. Eén daarvan staat bekend als de 'Zittende godin van Çatal Hüyük'.
In de Indusvallei werden talloze dergelijke beeldjes gevonden, zoals in Mehrgarh, die verband houden met de Indusbeschaving.
Voorbeelden van Venusbeeldjes
Zie ook
- (en) Venus figures from the Stone Age
- (en) Maricopa.edu
