Texel

Texel

Gemeente in Nederland
(Details) (Details)
Situering
Provincie	Noord-Holland
Coördinaten	53°4'0"NB, 4°48'0"OL
Algemeen
Oppervlakte	463,16 km²
- land	162,00 km²
- water	301,16 km²
Inwoners (1 januari 2024)	13.814? (85 inw./km²)
Bestuurs­centrum	Den Burg
Belangrijke verkeersaders	N501, TESO-veerdienst
Politiek
Burgemeester (lijst)	Francine Giskes (D66)
Economie
Gemiddeld inkomen (2019)	€ 24.900 per inwoner
Gem. WOZ-waarde (2019)	€ 291.000
WW-uitkeringen (2014)	39 per 1000 inw.
Overig
Postcode(s)	1790-1797
Netnummer(s)	0222
CBS-code	0448
CBS-wijkindeling	zie wijken en buurten
Amsterdamse code	10237
Website	www.texel.nl
Bevolkingspiramide (2023)
Portaal    Nederland

Texel (uitspraak^ⓘ) (uitspraak in het Tessels en meestal ook in de standaardtaal: Tessel) is het grootste Nederlandse Waddeneiland. Het behoort tot de provincie Noord-Holland. De gemeente Texel beslaat het gehele eiland plus het onbewoonde eilandje Noorderhaaks.

Everybody get stoned

Texel heeft 13.814 inwoners (1 januari 2024, bron: CBS). Van de beroepsbevolking van ruim 3500 mensen werkt ca. 17% in de landbouw. De eerste bewoning van Texel vond mogelijk plaats tijdens het Mesolithicum (8000-4500 v. Chr.); archeologen hebben daarvoor aanwijzingen gevonden.^[bron?]

Uitspraak

De naam wordt doorgaans uitgesproken als Tessel; de bewoners heten Tesselaars. Hiernaast wordt de naam van het eiland echter (vaak door bewoners zelf) ook uitgesproken als Teksel. De uitspraken "Tessel" en "Teksel" worden dus naast elkaar gebruikt. De uitspraak Tessel komt door een klankwet, waarbij ooit het consonantcluster "ks", dat nog steeds in de oorspronkelijk Friese spelling van Texel als "x" gebruikt wordt, in het Nederlands tot "s" gereduceerd werd. Deze klankwet is ook opgetreden in bijvoorbeeld de woorden vos (Fries Foks) en wissel (Fries Wiksel).

Geschiedenis

De oudste bewoners konden geen dijken aanleggen. Zij vestigden zich op de keileemopstuwingen, de hogere delen van het eiland. Bij opgravingen vond men sporen van bewoning uit de Midden-Steentijd (8.000 - 4.500 jaar v. Chr.). Veel later ontstonden op deze hogere delen Den Burg, De Waal, Den Hoorn, Oosterend en De Westen.

In 1415 kreeg Texel stadsrechten.^[1]

Tweede Wereldoorlog

In november 1944 werden na oproepen en een razzia 806 Texelse mannen van 18 tot 35 jaar door de Duitse bezetter voor dwangarbeid afgevoerd naar Assen. Tot eind maart 1945 moesten zij daar dwangarbeid verrichten bij anti-tank-versperringen.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Texel bezet en in gebruik voor de Duitse kustverdediging (Atlantikwall) en radaropsporing met een bezetting van ongeveer 400 Duitsers. Er lag ook een Georgisch infanteriebataljon dat in februari 1945 was gekomen om een Kaukasisch bataljon af te lossen. Dit 822e Georgische Bataljon bestond uit krijgsgevangenen van het oostelijk front. Het ging om 800 Georgiërs. In de nacht van 5 op 6 april 1945 vielen zij de Duitse soldaten op Texel aan. Naar schatting zijn toen 400 Duitsers omgebracht. Uiteindelijk zijn in de zogenaamde Russenoorlog 565 Georgiërs, 120 Texelaars en ongeveer 800 Duitsers om het leven gekomen. Andere bronnen noemen 2000 gesneuvelde Duitsers. De schade aan bezittingen op Texel was zeer groot. Pas op 20 mei 1945 werd Texel bevrijd. Texel wordt daarom ook wel Europa's laatste slagveld genoemd. Er is nu een Georgische begraafplaats, vernoemd naar de aanvoerder van het Georgiërs, Loladze. De Duitsers werden eerst begraven op een gedeelte van de algemene begraafplaats in Den Burg. In 1949 gingen hun resten naar de Duitse militaire begraafplaats in Ysselsteyn, gemeente Venray. De 228 overlevende Georgiërs zijn naar de Sovjet-Unie teruggekeerd.

Geografie

Plaatsen binnen de gemeente

Het grootste dorp en teven de hoofdplaats van de gemeente is Den Burg midden op het eiland. In het zuiden van Texel liggen Den Hoorn en 't Horntje, de laatste bevindt zich aan het Marsdiep. Oudeschild, Oosterend en Oost bevinden zich aan de oostkant van het eiland. De Koog is gelegen naast de duinen in het westen, die de plaats scheiden van de Noordzee, en in het noorden van de gemeente ligt De Cocksdorp. Andere dorpen op Texel zijn Zuid-Eierland tussen Den Burg en De Cocksdorp en De Waal net ten oosten van Den Burg.

Verder zijn er nog een aantal buurtschappen, namelijk:

Bargen Burger Nieuwland De Kuil De Naal De Nes De Westen Dijkmanshuizen Driehuizen Harkebuurt Midden-Eierland Molenbuurt

Nieuweschild Noord Haffel Noorderbuurt Ongeren Spang Spijkdorp Tienhoven Westergeest Westermient Zevenhuizen Zuid Haffel

Texel en Eierland

Het huidige eiland Texel bestaat eigenlijk uit twee eilanden: het zuidelijke Texel (ontstaan door de Allerheiligenvloed van 1170) en het noordelijker gelegen Eierland. In 1630 werd de Zanddijk voltooid die beide Waddeneilanden met elkaar verbond. In 1835 richtte de uit Antwerpen afkomstige Nicolas Joseph De Cock samen met enkele andere heren een NV op die de kwelder tussen Eierland en Texel zou inpolderen voor agrarisch gebruik. In de nieuw aangelegde polder Eierland werd in 1836 ook een dorp gesticht dat aanvankelijk Nieuwdorp heette, maar dat later naar hem genoemd werd: De Cocksdorp.

Landschap

Het landschap op Texel is rijk en divers. Texel heeft behalve polders, brede zandstranden, duinen en graslanden ook heide, bos en kwelders. Rond Den Hoorn in het zuiden bloeien in mei grote bollenvelden. Nationaal Park Duinen van Texel beheert de zuidpunt van Texel, het gebied De Duinen tussen Den Hoorn en De Koog, De Dennen, De Slufter en De Muy.

De harde kern van het eiland wordt gevormd door de Hoge Berg die ligt tussen Oudeschild en Den Burg. Het is een lage stuwwal ontstaan in het Drenthestadium van het Saalien (de op een na laatste ijstijd). Het hoogste punt ligt op 15 meter boven NAP. Ondanks de bescheiden hoogte kan men van hier af het hele eiland overzien. Keileem komt hier dicht aan de oppervlakte. Dit vormt een harde, voor water ondoordringbare laag. Rond de percelen liggen zogenaamde tuunwallen. Dat zijn walletjes die uit plaggen zijn opgebouwd. Deze tuunwallen vormen samen met de glooiingen van het gebied een door velen gewaardeerd landschap. Het gebied is dan ook een landschapsreservaat. Op een helling van de Hoge Berg liggen ook het Doolhof, een bosje uit 1764, en de Zandkuil, Nederlands eerste insectenreservaat.

Een natuurlijk fenomeen is De Slufter, een gebied binnen de brede duinketen aan de noordwestkant van het eiland, vol kreken en geulen, dat in open verbinding staat met de Noordzee. Het is ontstaan door een duindoorbraak in 1858. Bij vloed loopt een deel van De Slufter onder water en bij eb loopt het water door de geulen weer terug naar zee. Daardoor is slibvorming en verzilting ontstaan en moest de vegetatie zich aanpassen. De Slufter is van de Eijerlandse polder gescheiden door de Zanddijk.

Het buitendijkse natuurgebied de Schorren ligt bij het wantij.

Eijerland was ooit een eilandje ten noorden van Texel. Het werd toen Yerland genoemd. Door menselijk ingrijpen, het plaatsen van zandvasthoudende beplanting (o.a. helmgras) en beschutting werden strand en duinen aan de noordwestkant van Texel verbreed. Men begon daarmee in 1629. Tenslotte kon een zanddijk worden aangelegd, die de twee eilanden met elkaar zou verbinden. In 1846 werd de polder De Eendracht drooggelegd, in 1847-1848 de Prins Hendrikpolder en in 1876 de polder Het Noorden.

Voortdurend moet strijd worden geleverd tegen de kracht van zee en wind. Bij zware storm kunnen tientallen of zelfs honderden meters duin worden weggeslagen. In 1864 was in het noorden bij De Cocksdorp de vuurtoren Eierland geplaatst, op ongeveer 3 km van de zee. Nu staat de zee vlak onder de toren, die door een asfalthelling en verschillende aangelegde zeeweringen wordt beschermd. Het strand is zich nu langzamerhand weer aan het verbreden. Ook in het zuidwesten slibt voortdurend materiaal aan. Aan de oostkant van Texel loopt een dijk die het eiland beschermt tegen de Waddenzee.

Het hele duingebied van Texel, van de Hors tot aan de vuurtoren vormt het Nationaal Park Duinen van Texel.

In 2008 besloot de provincie Noord-Holland het duingebied van Texel aan te wijzen als aardkundig monument. De status geldt voor de duinen tussen de vuurtoren bij De Cocksdorp en de zuidpunt van Texel. De 'onthulling' van het monument vond plaats op 8 oktober 2008 op de Bertusnol, één van de hoogste duinpunten van het eiland. Noord-Holland kent 17 Aardkundige Monumenten, gebieden met 'unieke aardkundige waarden' die planologische bescherming genieten.^[2]

Flora en fauna

Texel is een geliefd oord voor vogelliefhebbers. Op sommige dagen kan een ervaren vogelaar wel honderd verschillende soorten waarnemen. Er broeden in het voorjaar vooral in de duingebieden ongeveer 80 verschillende vogelsoorten, maar in totaal zijn zo'n 300 soorten op Texel waargenomen. De Muy, een duingebied tussen De Koog en De Slufter is een beschermd gebied; het is de broedplaats van de oudste lepelaarkolonie van Nederland. Andere opvallende vogelsoorten op Texel zijn de dwergstern en de velduil. De zilvermeeuw komt er in grote aantallen voor.

De vegetatie is rijk en gevarieerd. De fauna minder, vanwege de geïsoleerde ligging van het eiland. Toch leven er nog hermelijnen, bruine ratten, 5 muizensoorten, konijnen, hazen, kleine amfibieën als kikkers (bruine kikker en heikikker), rugstreeppadden en watersalamanders. Vlinders op Texel: o.a. de atalanta, distelvlinder, Sint-jacobsvlinder, duinparelmoervlinder en, sinds 1995, het groentje. Duizenden insectensoorten zijn op het eiland waargenomen.

Cultuur

Folklore

Texel heeft diverse folkloristische gebruiken. Op 12 december wordt Ouwe Sunderklaas gevierd. Dit is een restant van het Sinterklaasfeest zoals dat werd gevierd voordat het in de 19e eeuw werd verburgerlijkt. In alle dorpen wordt er 'gespeuld'. Speulen wil zeggen dat een bepaald plaatselijk nieuwsfeit van het afgelopen jaar wordt nagespeeld en in een bepaald daglicht gesteld. Dat speulen gebeurt gemaskerd, zodat de speulers niet te herkennen zijn. De hele nacht wordt er verder gefeest waarbij er veel drank vloeit. Voorheen werd er ook een dergelijk feest gevierd op 5 december, ofwel Nieuwe Sunderklaas; dit is thans zo goed als verdwenen ten gunste van de pakjesavond van het vasteland. Verwante feesten vindt men nog wel op de andere Waddeneilanden.

Op de zaterdag vóór Pinksteren wordt op Texel net als elders in Noord-Holland het Luilak-feest gevierd. Bij dit feest is het de bedoeling dat de jongen de ouden wekken. Vanaf 'n uur of vier in de morgen trekt de jeugd de straten op en begint daar kabaal te maken. Belletjelellen, met zeep de ramen bekladden en door de brievenbus schreeuwen zijn manieren om de ouden uit bed te krijgen. Hoewel het feest door vandalisme een slechte naam heeft gekregen, is het in oorsprong een vredelievend, Germaans feest dat tot doel had het begin van de lente te vieren. Volgens sommigen heeft het kabaalmaken ooit de bedoeling gehad boze geesten te verdrijven, maar zeker is dit niet. Het is waarschijnlijker dat het kabaal altijd al gediend heeft als wekmiddel: de jongen wekken de ouden om hen de ontluikende natuur, de schoonheid van de lente, te tonen. Erg vredig dus allemaal... Het hoeft geen betoog dat het feest voor de Texelse jeugd een veel prozaïscher karakter heeft.

Op 30 april wordt de meierblis aangestoken. Dat zijn grote vuren van afval- en snoeihout. Deze vuren worden aan het begin van de avond aangestoken. Sommigen poffen in dit vuur hun aardappels. Ook raakt het gebruik meer in zwang om de gezichten zwart te maken met het as. Volgens folkloristische deskundigen is de meierblis een restant van een Germaans gebruik om met vuren de geesten van de winter te verdrijven. In 2003 waren er ongeveer 110 meierblissen op Texel.

Op 11 november wordt Sint Maarten gevierd. Hierbij gaan kinderen met een lampion in de hand langs de huizen. Er wordt aangebeld en een lied gezongen, waarbij de bewoner de kinderen beloont met snoep, fruit of kleingeld.

Verder zijn er ook de vertellingen van Sommeltjes die bij De Waal zouden wonen, in de Sommeltjesberg. Deze vriendelijke lieden zouden 's nachts het zilverwerk van de Texelaars komen oppoetsen. Het geloof in Sommeltjes kwam ook voor op Wieringen, daar echter heten de aardmannetjes Sammelkes.

Naast Sommeltjes waren ook andere bovennatuurlijke wezens aanwezig op het eiland, althans volgens de verhalen. Kinderen werden vaak bang gemaakt met verhalen over de tientóóners. Deze tientóóners bleken achteraf helemaal niet zo griezelig te zijn: het ging hier om gewone mensen, tienteners. Wel echt eng was Heintje Vaar, een wezen dat zich in sloten en poelen ophield en kinderen die te dicht aan het water kwamen bij de enkels greep en onder water trok. Deze Heintje Vaar was een typische boeman en verhalen over hem zijn, in verschillende vormen, algemeen en dus niet specifiek Tessels.

Dialect

Een deel van de Texelaars spreekt een eigen dialect. Dit dialect, het Tessels, wordt vooral in de 'buitendorpen' gesproken en nauwelijks nog in Den Burg en De Koog. Het Tessels lijkt sterk op het Wierings, het dialect van het voormalige eiland Wieringen, en beide zijn deze dialecten varianten van het West-Fries (zie ook Eiland-West-Fries). Zelfs met Zeeuws en West-Vlaams zijn er opvallende gelijkenissen op te merken. Het Tessels is dan ook een typisch kustdialect, dat als Ingvaeoons beschouwd kan worden.

Het dialect is conservatief: de Nederlandse ij en ui klinken nog als ie en uu, zoals dat in het Middelnederlands het geval was. Zo wonen (weune) Tesselaars in een huus en wordt dat huus tegen de zee beschermd door een diek. Andere kenmerken van het Tessels zijn weglating van ge- bij voltooide deelwoorden (dat hei'k deen - dat heb ik gedaan) en het uitspreken van sk- op plekken waar het Nederlands sch heeft staan (skéép = schaap).

Verder bijzonder is dat het Tessels twee ee-klanken onderscheidt, een gespannen ee (als in AN beer) en een ongespannen ee (als in AN beek etc.). Het onderscheid tussen deze klanken is historisch. Ook bij de oo bestaat zo'n onderscheid, maar dit onderscheid is historisch niet meer zuiver: in het Tessels heeft de gespannen oo de overhand gekregen op de ongespannen oo.

De grammatica van het Tessels heeft veel gemeen met die van het Fries. Volgens sommigen zou het Tessels dan ook van Oudfries zijn afgeleid. Vaak wordt het dialect als een overgangsdialect tussen Fries en Hollands beschouwd. Typisch Fries zijn constructies van het type hee het staan bleve, waarbij bleve een voltooid deelwoord is, en niet, zoals in het Nederlands, een infinitief (hij is blijven staan).

Of het Tessels in de toekomst behouden zal blijven is onzeker. Het Tessels begint steeds meer van haar eigenaardigheden te verliezen. Het lijkt erop dat het dialect zich zal aansluiten bij de algemene omgangstaal van Noord-Holland. Het dialect wordt dan vervangen door regiolect.

Texelse schapenkaas

In de 16e eeuw en in de 17e eeuw was de Texelse schapenkaas door z'n bijzondere smaak al (wereld)bekend. Naast de normale witte kaas, werd er namelijk ook een bijzondere groene kaas gemaakt. Deze kaas was groen gekleurd door een procedé waarbij schapenkeutels in een neteldoek werden gekookt, om vervolgens het groene sap daarvan in de melk te laten lopen. Hier werd dan de kaas van gemaakt, die door het mestsap een pittige smaak kreeg en bovendien beter houdbaar was. Dit bijzondere ingrediënt in combinatie met het Texelse gras waar de schapen op grazen én de ambachtelijke bereiding, maakte het tot een bijzondere kaas. Om redenen van hygiëne werd de kaas in de jaren dertig door de Nederlandse Keuringsdienst van Waren verboden.

Musea en andere bezienswaardigheden

• Luchtvaart & Oorlogsmuseum Texel - Eijerland (bij het vliegveld)
• Het Cultuurhistorisch Museum Texel
• Ecomare (Centrum voor Wadden en Noordzee, zeehondenopvang, zeevogelopvang) - bij De Koog
• Oudheidskamer - Den Burg
• Martiem- en Juttersmuseum met de korenmolen De Traanroeier - Oudeschild
• Overblijfselen van middeleeuwse en napoleontische forten bij Oudeschild
• De Georgische begraafplaats, die herinnert aan de Opstand van de Georgiërs op 5/6 april 1945.
• Het Jac. P. Thijssemonument in de vijver aan de Elemert in Den Burg
• Schipbreuk- en Juttersmuseum Flora - tussen Den Burg en De Koog
• Vuurtoren Eierland, de vuurtoren in het noorden van Texel die sinds 2009 deels is opengesteld voor het publiek.
• De Kaap Oosterend, een kaap aan de oostkant van het eiland.

Monumenten

In de gemeente zijn er een aantal rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten en oorlogsmonumenten, zie:

• Lijst van rijksmonumenten op Texel
• Lijst van gemeentelijke monumenten op Texel
• Lijst van oorlogsmonumenten op Texel

Kunst in de openbare ruimte

In de gemeente zijn diverse beelden, sculpturen en objecten geplaatst in de openbare ruimte, zie:

• Lijst van beelden op Texel

Evenementen

• Catamaranzeilwedstrijd Ronde om Texel
• Volleybaltoernooi Tevoko Buitentoernooi
• Sun Beats (voorheen Island Samba)
• Gratis popfestival Sommeltjespop
• Ouwe Sunderklaas
• Hardloopwedstrijd Halve Marathon van Texel
• Texel Culinair
• Texel Airshow (eens in de 3 jaar)
• Texel Darts Trophy
• Strenderpop (uitsluitend Texelse bands)
• HavenVIStijn

Economie

Activiteiten

Landbouw en veeteelt: er worden duizenden schapen en koeien op het eiland gehouden. De Tesselaar is een Texels schapenras. Er worden aardappelen, suikerbieten, granen verbouwd en bloembollen geteeld. Toerisme is een belangrijke bron van inkomsten op Texel.

Op het eiland is sinds begin vorige eeuw ook het Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek (NIOZ) gevestigd.

Scheepvaart

In de tijd van de VOC (17e en 18e eeuw) vertrokken de schepen uit Amsterdam, Enkhuizen en Hoorn vanaf de rede van Texel naar de Oriënt. Dit bracht veel werkgelegenheid op het eiland. Zo waren er bijvoorbeeld veel loodsen nodig om de schepen veilig door het Moddergat langs de zuidpunt te leiden. De rol van werkverschaffer werd later overgenomen door de walvisvaart. Ook de visvangst was een belangrijke bron van inkomsten. De haven van Oudeschild was het centrum van al deze activiteiten. Tegenwoordig herbergt Oudeschild een vloot van ongeveer 30 noordzeekotters en enkele kleinere kotters voor de garnalenvisserij op de Waddenzee. Daarnaast heeft het plaatsje een moderne jachthaven.

Verkeer en vervoer

Veerdiensten

Vanuit Den Helder wordt een geregelde veerdienst met het eiland onderhouden door de Koninklijke N.V. Texels Eigen Stoomboot Onderneming (TESO) waarvan de aandelen merendeels in handen zijn van de eilandbewoners.

In de zomerperiode (tussen eind april en eind september) is er nog tweede veerdienst van en naar Texel, namelijk tussen Texel (De Cocksdorp) en Vlieland. Deze dienst is enkel voor voetgangers en fietsers. De uitbater is de rederij De Vriendschap.^[3]

Luchtvaart

Texel heeft een eigen luchthaven, Texel International Airport. Dit betekent dat er rechtstreekse vluchten van en naar het buitenland kunnen plaats vinden. Er zijn echter geen (geregelde) lijndiensten. In het verleden voerde de KLM wel lijnvluchten uit tussen Texel en Schiphol. Tegenwoordig wordt het vliegveld vooral gebruikt door de recreatieve luchtvaart waaronder ook parachutespringen en rondvluchten, maar ook door de zakenluchtvaart. Daarnaast wordt het vliegveld gebruikt voor les-, politie-, kustwacht- en inspectievluchten. Bij die laatste worden er onder andere bruinvissen, zeehonden, vogels en eenden geteld vanuit de lucht.

Openbaar vervoer op het eiland

Lokale busdiensten op het eiland worden verzorgd door Connexxion.

Lijn:	Vervoerder:	Van:	Naar:	Materieel:	Bijzonderheden:
28	Connexxion	Veerhaven Texel	De Koog Nikadel	Ambassador	1x per uur
29	Connexxion	Veerhaven Texel	De Cocksdorp Klimpstraat	Ambassador	1x per uur
827	Connexxion	Veerhaven Texel	De Cocksdorp Klimpstraat	Ambassador	Rijdt alleen in het zomerseizoen (juni t/m augustus) v.a. 9 uur

Politiek

In oktober 2008 was de gemeente Texel één van de Nederlandse gemeenten die getroffen werden door het faillissement van de IJslandse Landsbanki.^[4][5]

Samenstelling gemeenteraad

De Texelse gemeenteraad heeft 15 raadsleden, verdeeld over zeven fracties. In de volgende tabel is de ontwikkeling van de Texelse gemeenteraad te zien van 1994 tot en met 2010. De volgorde in de tabel is gebaseerd op de laatste verkiezingen.

Gemeenteraadszetels
Partij	1994	1998	2002	2006*	2010
PvdA	2	2	2	2	3
Texel 2010	-	-	-	-	3
VVD	1	2	3	3	2
CDA	3	3	3	3	2
Texels Belang	6	4	4	4	2
D66	1	1	1	1	2
GroenLinks	2	3	2	2	1
Totaal	15	15	15	15	15

• In de gemeenteraad van 2006-2010 waren er twee splitsingen. Dhr. Weijers stapte uit de CDA fractie. De heren G. Poster en F. Kingma stapten uit de VVD. Poster en Kingma richtten de nieuwe partij Texel 2010 op en kwamen bij de laatste verkiezingen met 3 zetels in de raad.

College van B&W

Het College van Burgemeester en Wethouders is anno 2010:

• Burgemeester Francine Giskes (D66)
• Wethouder Eric Hercules (PvdA)
• Wethouder Hennie Huisman (VVD)
• Wethouder Edo Kooiman (Texel 2010)
• Wethouder Frans Visman (D66)

Onderwijs

Texel is het enige Nederlandse waddeneiland met een brede scholengemeenschap voor middelbaar onderwijs. In Den Burg is de Openbare Scholengemeenschap De Hogeberg gevestigd die onderwijs aanbiedt voor vmbo, havo en vwo.

Sport

• Elk jaar organiseert Texel de zeilwedstrijd 'Ronde om Texel'. De eerste editie werd gehouden in 1978 en gewonnen door de Duitser Sigi Lach. In 2009 werd naast de Ronde om Texel ook het wereldkampioenschap slalom windsurfen georganiseerd door Texel.
• In 2004 werd het Nederlands kampioenschap dammen voor vrouwen op Texel georganiseerd. Nina Hoekman won toen de titel.
• De profvoetballer Sieme Zijm is begonnen bij de amateurclub ZDH uit Den Hoorn op Texel.

Bekende inwoners en oud-inwoners

• Alice Blom: volleybalster bij het nationaal team en het Turkse Fenerbahçe
• Imme Dros: Nederlands jeugdboekenschrijfster
• Prof. dr. Cornelis de Jager: Nederlands astronoom, ereburger van Texel sinds april 2006
• Willem Keesom: natuurkundige en hoogleraar (overleden 24 maart 1956)
• Jan Knippenberg: ultraloper (overleden 23 november 1995)
• Inge Lievaart: dichteres (overleden 2012 in Scheveningen)
• Ingrid van Lubek: internationaal triatleet
• Dorian van Rijsselberghe, windsurfer (geboren in Den Burg)
• Jac. P. Thijsse: onderwijzer en natuurbeschermer (overleden 8 januari 1945)
• Jan Wolkers: schrijver, beeldend kunstenaar en ereburger van Texel sinds maart 2006 (overleden 19 oktober 2007)
• Sieme Zijm: ex-profvoetballer
• Monica Maas: illustratrice (van voornamelijk kinderboeken) en ontwerpster

Nabijgelegen gemeenten

Aangrenzende gemeenten
				Vlieland overzee
				Harlingen overzee
		Den Helder overzee		Hollands Kroon overzee

Zie ook

• WET-Radio, (commerciële radio-omroep van Texel)
• Zomerhitte, film uit 2008 opgenomen op Texel

Externe link

• Gemeente Texel