Snikzwaag: verschil tussen versies

**Snikzwaag**
Plaats in Nederland
	;
Situering
Provincie	Friesland
Gemeente	De Friese Meren
Coördinaten	52° 59′ NB, 5° 47′ OL
Algemeen
Oppervlakte	1,48 km²
- land	1,48 km²
- water	0 km²
Inwoners ; (2023-01-01)	60 ; (41 inw./km²)
Woningvoorraad	22 woningen
Overig
Woonplaatscode	2509
Detailkaart
	Locatie in de voormalige gemeente Scharsterland
Foto's
	Snikzwaag gezien vanaf het zuiden
	Plaatsnaambord van Snikzwaag
Portaal	Nederland ; Friesland

Snikzwaag (Fries: Sniksweach) is een dorp of buurtschap in de gemeente De Friese Meren, in de Nederlandse provincie Friesland. Snikzwaag ligt direct ten noorden van Joure en bestaat uit losgelegen huizen en boerderijen. In 2023 telde het dorp 60 inwoners. De plaats wordt door het Kadaster een buurtschap genoemd.

Geschiedenis

Van oorsprong was Snikzwaag een vaartdorp dat voornamelijk via de Snikzwaagstervaart was te bereiken.

Het dorp werd vanaf de 13e eeuw vermeld als Sneckswach, Ackronrijprasuagh, Snickzwaege, Snick zwaegh en Snyckszwaeghe. De naam verwijst mogelijk naar een Sneker weiland waarop vee werd gehouden, een zwaag. Meer betrouwbaar is de aanname dat snik op een spitsvormig stuk weiland wijst.

Het dorp vormde samen met Nijehaske, Oudehaske, Haskerhorne en het voormalige dorp Westermeer de Haskervijfga. Haskervijfga was enige tijd een grietenij en vormde de basis voor de gemeente Haskerland. Snikzwaag was het kleinste dorp van de Haskervijfga.

De directe omgeving, het buitengebied van Snikzwaag werd pas in de 19e eeuw in cultuur gebracht. De kerk van het dorp was een tijdlang via een pad te bereiken, maar de kerk werd in de 19e eeuw afgebroken. Op de begraafplaats staat een van de klokkenstoelen in Friesland. In 1840 telde het dorp 73 inwoners.

De zuidoostelijke punt van het oorspronkelijk dorp is in de 20ste eeuw ingelijfd door de fabrieken van Douwe Egberts en valt sindsdien onder Joure. Tot 1 januari 1984 behoorde Snikzwaag tot de gemeente Haskerland, waarna het tot de gemeente Skarsterlân behoorde. In 2014 werd het onderdeel van de gemeente De Friese Meren.

Molens

Bij het dorp hebben verschillende molens gestaan; De polder De Ikkers, verving in 1921 een sterk vervallen Tjasker, maar De Ikkers verviel ook relatief snel in verval waarna het in 1970 werd verkocht. De molen werd opgeknapt en staat sindsdien in Wartena, een dorp nabij Leeuwarden.

Geboren in Snikzwaag

Sipke de Jong (1899-1986), schaatser
Jolle de Jong (1907-1989), schaatser

Zie ook

Lijst van rijksmonumenten in Snikzwaag

Bronnen, noten en/of referenties

G. van Berkel & K. Samplonius (2018), Nederlandse plaatsnamen verklaard
Frieslandwonderland.nl (Stichting Fryslâns Ferline); NoordBoek - Peter Karstkarel

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Tabel: Bevolking; maandcijfers per gemeente en overige regionale indelingen, 1 januari 2023, Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen

Zie de categorie Snikzwaag van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[CBS_Kerncijfers_wijken_en_buurten_2023-1] Tabel: Bevolking; maandcijfers per gemeente en overige regionale indelingen, 1 januari 2023, Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen

[1]

@@ Regel 3: / Regel 3: @@
 | detailkaartbijschrift = Locatie in de voormalige gemeente Scharsterland
 | naam = Snikzwaag
-| provincie = {{NL-vlag|Friesland}}
+| provincie = [[Friesland]]
-| gemeente = {{NL-vlag|De Friese Meren}}
+| gemeente = [[De Friese Meren]]
 | opp =
 | inwoners =
@@ Regel 23: / Regel 23: @@
 | caption1  = Plaatsnaambord van Snikzwaag
 }}
-'''Snikzwaag''' ([[Westerlauwers Fries|Fries]]: ''Sniksweach'') is een dorp in de gemeente [[De Friese Meren]], in de [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederlandse]] provincie [[Friesland (hoofdbetekenis)|Friesland]].
+'''Snikzwaag''' ([[Westerlauwers Fries|Fries]]: ''Sniksweach'') is een dorp of buurtschap in de gemeente [[De Friese Meren]], in de [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederlandse]] provincie [[Friesland (hoofdbetekenis)|Friesland]]. Snikzwaag ligt direct ten noorden van [[Joure]] en bestaat uit losgelegen huizen en boerderijen. In {{Statistiek woonplaats Nederland inwoners|TXT=Year}} telde het dorp {{Statistiek woonplaats Nederland inwoners|2509}} inwoners. De plaats wordt door het Kadaster een buurtschap genoemd.
-Het ligt ten noorden van [[Joure]] en ten zuiden van [[Akmarijp]]. De bewoning van het dorp bestaat uit losgelegen huizen en boerderijen. In {{Statistiek woonplaats Nederland inwoners|TXT=Year}} telde het dorp {{Statistiek woonplaats Nederland inwoners|2509}} inwoners. Het wordt soms ook een buurtschap genoemd.
 ==Geschiedenis==
-Van oorsprong was Snikzwaag een [[vaartdorp]], waarbij de bewoning voornamelijk over het water was te bereiken, via de [[Snikzwaagstervaart]]. Van die oorsprong is sinds de tweede helft van de 20e eeuw nog weinig te zien, al is de bewoning van de kern vooral nog aan één kant te vinden van de weg.
+Van oorsprong was Snikzwaag een [[vaartdorp]] dat voornamelijk via de [[Snikzwaagstervaart]] was te bereiken.
-Het dorp werd in de 13e eeuw vermeld als ''Sneckswach'', in 1315 als ''Ackronrijprasuagh'', in 1492 ''op snickzwaege'', in 1494 als ''op snick zwaegh'' en in 1505 als ''Snyckszwaeghe''. Er werd vroeger weleens gedacht dat de plaatsnaam zou verwijzen naar dat het een 'zwaag' (weiland waarop vee werd gehouden) zou zijn die bij werd Sneek lag, maar de plaatsnaam uit 1315 geeft aan dat men het bij Akmarijp rekende, gezien het ook ten zuiden van Akmarijp is gelegen. Het eerste element van de plaatsnaam duidt dan weer op de vorm van deze zwaag, 'snik' duidt op de oorspronkelijke spitsvormingheid ervan.
+Het dorp werd vanaf de 13e eeuw vermeld als ''Sneckswach'', ''Ackronrijprasuagh'', S''nickzwaege'', S''nick zwaegh'' en ''Snyckszwaeghe''. De naam verwijst mogelijk naar een Sneker weiland waarop vee werd gehouden, een zwaag. Meer betrouwbaar is de aanname dat snik op een spitsvormig stuk weiland  wijst.
 [[Bestand:Klokkenstoel Snikzwaag 06w.JPG|thumb|left|180px|Klokkenstoel van Snikzwaag op de begraafplaats]]
-Het dorp wordt samen met [[Nijehaske (plaats)|Nijehaske]], [[Oudehaske]], [[Haskerhorne]] en het voormalige dorp [[Westermeer (Friesland)|Westermeer]] de [[Haskervijfga]] genoemd, een benaming die stamt uit de 15e eeuw en verwijst naar het feit dat deze vijf dorpen de oorsprong van Haskerland vormen. Haskervijfga was enige tijd ook een [[grietenij]]. Snikzwaag was het kleinste dorp van de Haskervijfga.
+Het dorp vormde samen met [[Nijehaske (plaats)|Nijehaske]], [[Oudehaske]], [[Haskerhorne]] en het voormalige dorp [[Westermeer (Friesland)|Westermeer]] de [[Haskervijfga]]. Haskervijfga was enige tijd een [[grietenij]] en vormde de basis voor de gemeente Haskerland. Snikzwaag was het kleinste dorp van de Haskervijfga.
-De directe omgeving, het buitengebied van Snikzwaag werd pas in de 19e eeuw in cultuur gebracht. De kerk van het dorp was een tijdlang via een pad te bereiken, maar de kerk werd in de 19e eeuw afgebroken. Op de begraafplaats staat ook nog wel een van de [[klokkenstoelen in Friesland]]. In 1840 telde het dorp 73 inwoners.
+De directe omgeving, het buitengebied van Snikzwaag werd pas in de 19e eeuw in cultuur gebracht. De kerk van het dorp was een tijdlang via een pad te bereiken, maar de kerk werd in de 19e eeuw afgebroken. Op de begraafplaats staat een van de [[klokkenstoelen in Friesland]]. In 1840 telde het dorp 73 inwoners.
 De zuidoostelijke punt van het oorspronkelijk dorp is in de 20ste eeuw ingelijfd door de fabrieken van Douwe Egberts en valt sindsdien onder Joure. Tot 1 januari 1984 behoorde Snikzwaag tot de gemeente [[Haskerland]], waarna het tot de gemeente [[Skarsterlân]] behoorde. In 2014 werd het onderdeel van de gemeente De Friese Meren.

Versie van 2 mrt 2024 18:50

Geschiedenis

Molens

Geboren in Snikzwaag

Zie ook