Rohel (De Friese Meren): verschil tussen versies

**Rohel**
Plaats in Nederland
	;
Situering
Provincie	Friesland
Gemeente	De Friese Meren
Coördinaten	52° 55′ NB, 5° 50′ OL
Algemeen
Oppervlakte	6,24 km²
- land	3,88 km²
- water	2,35 km²
Inwoners ; (2023-01-01)	210 ; (34 inw./km²)
Woningvoorraad	53 woningen
Overig
Postcode	8507
Netnummer	0513
Woonplaatscode	2502
Belangrijke verkeersaders	N924
Detailkaart
	Locatie in de voormalige gemeente Scharsterland
Foto's
	Bord bij Vierhuis, dat onder Rohel valt.
	De kerk en klokkenstoel van Rohel, Atlas Schoemaker: Friesland, 1710-1735
Portaal	Nederland ; Friesland

Rohel (Fries: Reahel) is een dorp of buurtschap in de gemeente De Friese Meren, in de Nederlandse provincie Friesland. Rohel ligt tussen Sintjohannesga en Sint Nicolaasga vlak ten noorden van het Tjeukemeer. Rohel, Rotsterhaule en Sintjohannesga vormen een drielingdorp.

In 2023 telde Rohel 210 inwoners, waarvan een groot in de buurtschap Vierhuis woont. Het dorp Rohel is grotendeels verzwolgen door het Tjeukemeer waardoor er maar een klein deel van het eigenlijke dorp is overgebleven, waardoor Rohel niet veel meer is dan een buurtschap.

Geschiedenis

De plaats werd 1507 voor het eerst genoemd, als toe delffster nijegae en int nyegae of radehol. Daarna werd de plaats vermeld als Rodehel, Rohel, en Rohel of Nijega. Nijega is een verwijzing naar het oude dorp Oudega of Uiterdijke even verderop. Oudega werd in 1515 afgebrand door Friese stadhouder Floris van Egmond en niet meer herbouwd.

In vroegere tijden heeft Rohel een kerk met kerkhof gehad, maar deze is net als een groot deel van het dorp in het Tjeukemeer verdwenen. Men kan de grafstenen nog wel voelen op de bodem van het meer.

Het eerste deel van de plaatsnaam duidt op de rode kleur van de lokale turf. Het tweede deel kan verwijzen naar een laaggelegen en moerassige plaats. Een andere verklaring voor de plaatsnaam hangt samen met een legende over het ontstaan van het Tjeukemeer, hier zou ooit een bos hebben gestaan wat is afgebrand. De vuurgloed van het brandende veen (en bos) zou de naam rode hel verklaren.

In 1940 werd Kamp De Wite Peal gebouwd aan de (huidige) Kampweg. Het werkkamp werd genoemd naar de witte paal die op de grens stond van de gemeenten Schoterland (later Haskerland) en Doniawerstal. Er werden werklozen gehuisvest die met de afgraving van het veen te werk werden gesteld. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was het een Joods werkkamp. Na de oorlog werd dit kamp gebruikt voor de huisvesting van KNIL-militairen (Molukkers). De lokale bevolking noemde het kamp na de oorlog het Ambonezen-kamp. In 2011 is een zuil geplaatst aan de Kampweg ter herinnering aan de verschillende perioden van het kamp.

Na de oorlog werd er een voetbalvereniging opgericht en er werd gespeeld vlak bij het kamp, er werden ook vele bewoners van het "Ambonezen-kamp" lid van deze voetbalvereniging. De naam van deze voetbalvereniging is nog altijd De Wite Peal (De Witte Paal), maar is inmiddels in Sintjohannesga gevestigd.

Rohel lag tot 1934 in de gemeente Schoterland, daarna lag de plaats in de gemeente Haskerland. Van 1984 tot 2014 lag de plaats in de voormalige gemeente Skarsterlân, daarna is die gemeente opgegaan in de gemeente De Friese Meren.

Openbaar vervoer

Lijn (5)48: Heerenveen - Rottum - Sintjohannesga - Rotsterhaule - Rohel - Vierhuis - Delfstrahuizen - Echtenerbrug - Echten - Oosterzee - Lemmer vv.

Bronnen, noten en/of referenties

G. van Berkel & K. Samplonius (2018), Nederlandse plaatsnamen verklaard
joodsewerkkampen.nl

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Tabel: Bevolking; maandcijfers per gemeente en overige regionale indelingen, 1 januari 2023, Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen

Zie de categorie Rohel (De Fryske Marren) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[CBS_Kerncijfers_wijken_en_buurten_2023-1] Tabel: Bevolking; maandcijfers per gemeente en overige regionale indelingen, 1 januari 2023, Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen

[1]

@@ Regel 3: / Regel 3: @@
 | detailkaart = Map NL Skarsterlân Reahel.png
 | detailkaartbijschrift = Locatie in de voormalige gemeente Scharsterland
-| provincie = {{NL-vlag|Friesland}}
+| provincie = [[Friesland]]
-| gemeente = {{NL-vlag|De Friese Meren}}
+| gemeente = [[De Friese Meren]]
 | inwoners =
 | datum inwoners =
@@ Regel 22: / Regel 22: @@
 | caption1  = De kerk en [[klokkenstoelen in Friesland|klokkenstoel]] van Rohel, Atlas Schoemaker: Friesland, 1710-1735
 }}
-'''Rohel''' ([[Westerlauwers Fries|Fries]]: ''Reahel'') is een dorp in de gemeente [[De Friese Meren]], in de [[Nederland]]se provincie [[Friesland]]. Het ligt ten noordoosten van [[Lemmer]], net ten zuidwesten van [[Rotsterhaule]] en aan de noordoostrand van het [[Tjeukemeer]].
+'''Rohel''' ([[Westerlauwers Fries|Fries]]: ''Reahel'') is een dorp of buurtschap in de gemeente [[De Friese Meren]], in de [[Nederland]]se provincie [[Friesland]]. Rohel ligt tussen [[Sintjohannesga]] en [[Sint Nicolaasga]] vlak ten noorden van het [[Tjeukemeer]]. Rohel, [[Rotsterhaule]] en Sintjohannesga vormen een [[tweelingdorp|drielingdorp]].
-Rohel, Rotsterhaule en [[Sintjohannesga]] vormen op veel vlakken een samenwerkende gemeenschap. Zo wordt ook wel een [[tweelingdorp|drielingdorp]] genoemd. In {{Statistiek woonplaats Nederland inwoners|TXT=Year}} telde Rohel {{Statistiek woonplaats Nederland inwoners|2502}} inwoners. Daarvan woont het meeste echter in de buurtschap [[Vierhuis (De Friese Meren)|Vierhuis]]. Het dorp Rohel is grotendeels verzwolgen door het Tjeukermeer waardoor er maar een klein deel van het eigenlijke dorp is overgebleven.
+In {{Statistiek woonplaats Nederland inwoners|TXT=Year}} telde Rohel {{Statistiek woonplaats Nederland inwoners|2502}} inwoners, waarvan een groot in de buurtschap [[Vierhuis (De Friese Meren)|Vierhuis]] woont. Het dorp Rohel is grotendeels verzwolgen door het Tjeukemeer waardoor er maar een klein deel van het eigenlijke dorp is overgebleven, waardoor Rohel niet veel meer is dan een buurtschap.
-Het eigenlijk dorp bestaat zo uit verspreide bewoning aan de Kerkweg. Aan de westkant van het dorpsgebied zijn meerdere vakantieparken en campings gelegen. Er is verder een tuincentrum gevestigd en er is een strand aan het Tjeukemeer.
 ==Geschiedenis==
-De plaats werd 1507 voor het eerst genoemd, als ''toe delffster nijegae'' en ''int nyegae of radehol''. In 1509 werd het vermeld als ''Jndie rodehel''. In de 19e eeuw werd het zowel vermeld als kortwegh ''Rohel'' als wel ''Rohel of Nijega''. De eerste plaatsnaam is een verwijzing naar het feit dat het nieuw dorp was. Het oude dorp werd Oudega of Uiterdijke genoemd. Die plaats lag wat verderop maar werd in 1515 afgebrand door Friese stadhouder Floris van Egmond. De plaats werd niet meer herbouwd.
+De plaats werd 1507 voor het eerst genoemd, als ''toe delffster nijegae'' en ''int nyegae of radehol''. Daarna werd de plaats vermeld als R''odehel,'' ''Rohel,'' en ''Rohel of Nijega''. Nijega is een verwijzing naar het oude dorp Oudega of Uiterdijke even verderop. Oudega werd in 1515 afgebrand door Friese stadhouder Floris van Egmond en niet meer herbouwd.
-Het nieuwe dorp groeide ook daardoor. Maar het Tjeukermeer was uiteindelijk genadeloos en zo verdween over de eeuwen heen delen van het dorp in het meer. In vroegere tijden heeft Rohel ook een kerk met kerkhof gehad, maar deze is net als een groot deel van het dorp in het Tjeukemeer verdwenen. Men kan de grafstenen nog wel voelen op de bodem van het meer.
+In vroegere tijden heeft Rohel een kerk met kerkhof gehad, maar deze is net als een groot deel van het dorp in het Tjeukemeer verdwenen. Men kan de grafstenen nog wel voelen op de bodem van het meer.
-De plaatsnaam stamt van turf van Rohel iets [[rood (kleur)|roder]] zou dan elders in het gebied. Deze kleur was te zien in de [[zetwal]] van een [[turfpet]]. De duiding 'hol' of 'hel' zou dan verwijzen naar het feit dat het een laaggelegen en moerassige plaats zou zijn geweest. Een andere verklaring voor de plaatsnaam hangt samen met een legende over het ontstaan van het Tjeukemeer, hier zou ooit een bos hebben gestaan wat is afgebrand. De vuurgloed van het brandende veen (en bos) zou de naam ''rode hel'' verklaren.
+Het eerste deel van de plaatsnaam duidt op de rode kleur van de lokale turf. Het tweede deel kan verwijzen naar een laaggelegen en moerassige plaats. Een andere verklaring voor de plaatsnaam hangt samen met een legende over het ontstaan van het Tjeukemeer, hier zou ooit een bos hebben gestaan wat is afgebrand. De vuurgloed van het brandende veen (en bos) zou de naam ''rode hel'' verklaren.
-In 1940 werd [[Kamp De Wite Peal]] gebouwd aan de (huidige) Kampweg. Het werkkamp werd genoemd naar de witte paal die op de grens stond van de gemeenten [[Schoterland]] (later [[Haskerland]]) en [[Doniawerstal]]. Er werden werklozen gehuisvest die met de afgraving van het veen te werk werden gesteld.
+In 1940 werd [[Kamp De Wite Peal]] gebouwd aan de (huidige) Kampweg. Het werkkamp werd genoemd naar de witte paal die op de grens stond van de gemeenten [[Schoterland]] (later [[Haskerland]]) en [[Doniawerstal]]. Er werden werklozen gehuisvest die met de afgraving van het veen te werk werden gesteld. Tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] was het een [[Joodse werkkampen in Nederland|Joods werkkamp]]. Na de oorlog werd dit kamp gebruikt voor de huisvesting van [[Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger|KNIL]]-militairen ([[Molukker]]s). De lokale bevolking noemde het kamp na de oorlog het [[Ambonezen]]-kamp. In 2011 is een zuil geplaatst aan de Kampweg ter herinnering aan de verschillende perioden van het kamp.
-Tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] was het een [[Joodse werkkampen in Nederland|Joods werkkamp]]. Na de oorlog werd dit kamp gebruikt voor de huisvesting van [[Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger|KNIL]]-militairen ([[Molukker]]s). De lokale bevolking noemde het kamp na de oorlog het [[Ambonezen]]-kamp. In 2011 is een zuil geplaatst aan de Kampweg ter herinnering aan de verschillende perioden van het kamp.
 Na de oorlog werd er een voetbalvereniging opgericht en er werd gespeeld vlak bij het kamp, er werden ook vele bewoners van het "Ambonezen-kamp" lid van deze voetbalvereniging. De naam van deze voetbalvereniging is nog altijd [[DWP|De Wite Peal]] (De Witte Paal), maar is inmiddels in [[Sintjohannesga]] gevestigd.
-Rohel behoorde tot halfweg 1934 de gemeente [[Schoterland]], daarna viel het onder gemeente [[Haskerland]]. Van 1984 tot 2014 lag de plaats in de voormalige gemeente [[Skarsterlân]], daarna is die gemeente opgegaan in de gemeente De Friese Meren.
+Rohel lag tot 1934 in de gemeente [[Schoterland]], daarna lag de plaats in de gemeente [[Haskerland]]. Van 1984 tot 2014 lag de plaats in de voormalige gemeente [[Skarsterlân]], daarna is die gemeente opgegaan in de gemeente De Friese Meren.
 ==Openbaar vervoer==

Huidige versie van 4 mei 2024 om 22:27

Geschiedenis

Openbaar vervoer