Robert Knox (anatoom): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
toevoeging rober knox
 
(15 tussenliggende versies door 5 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
{{wiu|1=onaf stukje tekst over iemand met stijlfout. bronloos ook|2=2022|3=06|4=20}}{{Infobox medicus
Robert Knox (1793-1862) was een Britse bioloog die in 1850 'Races of Men' publiceerde. Hij beweerde daarin dat het het Europese ras dominant was op alle andere rassen in de wereld.
| naam = Robert Knox
| afbeelding = Robert_Knox._Lithograph._Wellcome_L0001664.jpg
| geboorteplaats = [[Edinburgh]]
| geboortedatum = [[4 september]] [[1791]]
| sterfplaats = [[Hackney (borough)|Hackney]]
| sterfdatum = [[20 december]] [[1862]]
| nationaliteit = {{XS}}
| beroep = [[anatoom]], [[bioloog]], [[docent]]
| bekendvan = The races of men
| onderzoeksgebied = [[zoölogie]], [[geografie]], [[etnologie]], [[geneeskunde]]
| partners = Mary Russell
}}

'''Robert Knox''' ([[Edinburgh]], [[4 september]] [[1791]] - [[Hackney (borough)|Hackney]], [[20 december]] [[1862]]) was een [[Schotland|Schots]] [[anatoom]] en [[bioloog]]. Zijn vader Robert Knox werkt in het Heriot's Hospital in Edinburgh, zijn moeder Mary Sherer kwam uit een boerenfamilie van Duitse afkomst.

== Jeugd en opleiding ==
Als kind leed Knox hij aan de [[pokken]], wat hem onder andere een blind oog bezorgde. In 1810 begon hij een studie geneeskunde aan de universiteit van Edinburgh, die hij in 1814 afrondde. In Londen werkte hij als leerling in een ziekenhuis, waarna hij in 1815 naar een ziekenhuis in [[Brussel (stad)|Brussel]] ging om gewonde soldaten van de [[Slag bij Waterloo]] bij te staan. Na terugkomst in Engeland werkte hij in een ziekenhuis in Hampshire.

In april 1817 werd hij naar [[Kaap de Goede Hoop]] gestuurd om te dienen tijdens de [[Grensoorlogen]]. Hij verdiepte zich hier in zoölogie, geografie, etnologie en geneeskunde. Vanwege een conflict met een andere officier werd Knox op een zijspoor gezet en keerde hij in 1820 weer terug naar Engeland. In 1824 trouwde hij met Mary Russell.

== Docent anatomie ==
Knox schreef artikelen voor de Wernerian Society en de Royal Society of Edinburgh over [[zoölogie]] en anatomie. Van 1825 tot 1831 was hij actief betrokken bij het museum voor anatomie en [[pathologie]], dat op zijn voorspraak was opgericht. In 1826 werd Knox docent in de anatomie; hij bracht de opleiding naar een hoog niveau en trok grote aantallen studenten. Zijn lessen werden zo populair dat hij drie keer per dag college moest geven. De schaduwzijde van het succes was dat er een gebrek aan lijken ontstond ten behoeve van de lessen. De gebruikelijke aanvoer van geëxecuteerden was onvoldoende en daarom liet Knox zich in met William Burke en William Hare, die mensen vermoorden om de lijken te verkopen. Toen Burke en Hare in 1828 werden opgepakt, bleek dat Knox twaalf lijken van hen had gekocht. Hij ontkende dat hij weet had van de herkomst van de lijken; ook Burke gaf aan dat Knox niet op de hoogte was geweest.[[Bestand:Cropping a Nox-i-ous Plant; Caricature of Robert Knox.jpg|thumb|Karikatuur van Knox als lijkenpikker|200x200px]] Toch keerde de publieke opinie zich tegen Knox. De Royal Society of Edinburgh startte een onderzoek en kwam tot de conclusie dat Knox onschuldig was; wel had hij zorgvuldiger moeten omgaan met de aanschaf van lijken.<ref>{{Citeer web |url=https://www.historic-uk.com/HistoryUK/HistoryofScotland/Burke-Hare-infamous-murderers-graverobbers/ |titel=Burke and Hare, grave robbers and murderers |bezochtdatum=2022-08-03 |werk=Historic UK |taal=en-GB}}</ref>

Ondanks deze vrijspraak ging het met zijn carrière bergafwaarts. De studentenaantallen namen af en Knox hield zich vooral bezig met het aanvallen van de universiteit en zijn collega's. In 1841 overleed zijn vrouw aan de gevolgen van de geboorte van hun zesde kind; in 1842 stierf zijn vierjarige zoontje John. Na een ruzie met collega John Reid over een ontdekking in de placenta - Knox claimde de ontdekker te zijn - vertrok hij uit Edinburgh en ging naar Londen. Hij kwam moeilijk aan het werk, gaf kort les in Glasgow, vertaalde Franse anatomische werken en schreef voor medische tijdschriften.

== Rassentheorieën ==
[[Bestand:Robert Knox72.jpg|thumb|Robert Knox]]In 1846 verzorgde hij lezingen onder de noemer ''The races of men'', waarin hij zijn rassentheorieën uiteenzette. Volgens Knox waren de verschillende mensenrassen niet uitwisselbaar en hadden ze elk hun eigen kenmerken, waarbij het blanke ras ver boven het zwarte ras stond. Zijn theorieën waren pessimistisch en ontkenden elke vorm van menselijke vooruitgang. Ondanks zijn bijdragen aan [[wetenschappelijk racisme]] was hij ook fel tegenstander van kolonialisme en slavernij.<ref>{{Citeer web |url=https://www.bl.uk/collection-items/the-races-of-men-19th-century-racial-theory |titel=The Races of Men: 19th century racial theory |bezochtdatum=2022-08-03 |werk=www.bl.uk |uitgever=British Library}}</ref> Zijn publicaties leverden hem in 1860 het erelidmaatschap op van de Ethnological Society of London en een jaar later het lidmaatschap van de Franse tegenhanger in Parijs.

Knox kwam echter moeizaam aan het werk. Uiteindelijk werkte hij als patholoog-anatoom in het Cancer Hospital in Brompton en was hij arts in Hackney. Zijn enige nog in leven zijnde kind, Edward, ondersteunde hem. Op 9 december 1862 stortte Knox ineen en kwam niet meer bij bewustzijn. Op 20 december overleed hij. Hij werd begraven op Brookwood Cemetery in [[Woking]].

== Trivia ==

* In de de film [[Burke and Hare]] uit 2010 vertolkte [[Tom Wilkinson]] de rol van dokter Robert Knox.
{{Appendix|2=
*{{Citeer web |url=https://www.oxforddnb.com/view/10.1093/ref:odnb/9780198614128.001.0001/odnb-9780198614128-e-15787 |titel=Knox, Robert (1791–1862), anatomist and ethnologist |bezochtdatum=2022-07-18 |werk=Oxford Dictionary of National Biography |taal=en}}
*{{Citeer web |url=https://www.ed.ac.uk/alumni/services/notable-alumni/alumni-in-history/robert-knox |titel=Dr Robert Knox (1791 – 1862) |bezochtdatum=2022-08-03 |werk=The University of Edinburgh |taal=en}}
-----
{{References}}
}}
{{DEFAULTSORT:Knox, Robert}}
[[Categorie:Anatoom]]
[[Categorie:Brits bioloog]]

Versie van 5 aug 2022 21:51

Robert Knox
Robert Knox
Algemene informatie
Geboren Edinburgh, 4 september 1791
Overleden Hackney, 20 december 1862
Nationaliteit Vlag van Schotland Schotland
Beroep anatoom, bioloog, docent
Bekend van The races of men
Medische informatie
Onderzoeksgebied zoölogie, geografie, etnologie, geneeskunde
Overige informatie
Partner(s) Mary Russell
Portaal  Portaalicoon   Geneeskunde

Robert Knox (Edinburgh, 4 september 1791 - Hackney, 20 december 1862) was een Schots anatoom en bioloog. Zijn vader Robert Knox werkt in het Heriot's Hospital in Edinburgh, zijn moeder Mary Sherer kwam uit een boerenfamilie van Duitse afkomst.

Jeugd en opleiding

Als kind leed Knox hij aan de pokken, wat hem onder andere een blind oog bezorgde. In 1810 begon hij een studie geneeskunde aan de universiteit van Edinburgh, die hij in 1814 afrondde. In Londen werkte hij als leerling in een ziekenhuis, waarna hij in 1815 naar een ziekenhuis in Brussel ging om gewonde soldaten van de Slag bij Waterloo bij te staan. Na terugkomst in Engeland werkte hij in een ziekenhuis in Hampshire.

In april 1817 werd hij naar Kaap de Goede Hoop gestuurd om te dienen tijdens de Grensoorlogen. Hij verdiepte zich hier in zoölogie, geografie, etnologie en geneeskunde. Vanwege een conflict met een andere officier werd Knox op een zijspoor gezet en keerde hij in 1820 weer terug naar Engeland. In 1824 trouwde hij met Mary Russell.

Docent anatomie

Knox schreef artikelen voor de Wernerian Society en de Royal Society of Edinburgh over zoölogie en anatomie. Van 1825 tot 1831 was hij actief betrokken bij het museum voor anatomie en pathologie, dat op zijn voorspraak was opgericht. In 1826 werd Knox docent in de anatomie; hij bracht de opleiding naar een hoog niveau en trok grote aantallen studenten. Zijn lessen werden zo populair dat hij drie keer per dag college moest geven. De schaduwzijde van het succes was dat er een gebrek aan lijken ontstond ten behoeve van de lessen. De gebruikelijke aanvoer van geëxecuteerden was onvoldoende en daarom liet Knox zich in met William Burke en William Hare, die mensen vermoorden om de lijken te verkopen. Toen Burke en Hare in 1828 werden opgepakt, bleek dat Knox twaalf lijken van hen had gekocht. Hij ontkende dat hij weet had van de herkomst van de lijken; ook Burke gaf aan dat Knox niet op de hoogte was geweest.

Karikatuur van Knox als lijkenpikker

Toch keerde de publieke opinie zich tegen Knox. De Royal Society of Edinburgh startte een onderzoek en kwam tot de conclusie dat Knox onschuldig was; wel had hij zorgvuldiger moeten omgaan met de aanschaf van lijken.[1]

Ondanks deze vrijspraak ging het met zijn carrière bergafwaarts. De studentenaantallen namen af en Knox hield zich vooral bezig met het aanvallen van de universiteit en zijn collega's. In 1841 overleed zijn vrouw aan de gevolgen van de geboorte van hun zesde kind; in 1842 stierf zijn vierjarige zoontje John. Na een ruzie met collega John Reid over een ontdekking in de placenta - Knox claimde de ontdekker te zijn - vertrok hij uit Edinburgh en ging naar Londen. Hij kwam moeilijk aan het werk, gaf kort les in Glasgow, vertaalde Franse anatomische werken en schreef voor medische tijdschriften.

Rassentheorieën

Robert Knox

In 1846 verzorgde hij lezingen onder de noemer The races of men, waarin hij zijn rassentheorieën uiteenzette. Volgens Knox waren de verschillende mensenrassen niet uitwisselbaar en hadden ze elk hun eigen kenmerken, waarbij het blanke ras ver boven het zwarte ras stond. Zijn theorieën waren pessimistisch en ontkenden elke vorm van menselijke vooruitgang. Ondanks zijn bijdragen aan wetenschappelijk racisme was hij ook fel tegenstander van kolonialisme en slavernij.[2] Zijn publicaties leverden hem in 1860 het erelidmaatschap op van de Ethnological Society of London en een jaar later het lidmaatschap van de Franse tegenhanger in Parijs.

Knox kwam echter moeizaam aan het werk. Uiteindelijk werkte hij als patholoog-anatoom in het Cancer Hospital in Brompton en was hij arts in Hackney. Zijn enige nog in leven zijnde kind, Edward, ondersteunde hem. Op 9 december 1862 stortte Knox ineen en kwam niet meer bij bewustzijn. Op 20 december overleed hij. Hij werd begraven op Brookwood Cemetery in Woking.

Trivia