Roald Dahl

Sjabloon:Infobox Auteur Roald Dahl (Llandaff, Zuid-Wales, 13 september 1916 – Buckinghamshire, 23 november 1990) was een Brits schrijver geboren uit Noorse immigranten.

Hij schreef boeken voor zowel kinderen als volwassenen. Zijn schrijfstijl was bijzonder: de verhalen voor volwassenen zijn vaak bizar en die voor kinderen grappig, vreemd, onvoorspelbaar, griezelig en af en toe een beetje sadistisch. Zijn kinderboeken werden van tekeningen voorzien door Quentin Blake. Ze werden in Nederland zowel door de Griffeljury als door de Kinderjury verschillende malen bekroond. Zijn verhalen voor volwassenen waren over het algemeen kort en vertoonden vaak een verrassende wending aan het eind. De boeken Boy en Solo zijn autobiografisch.

Biografie

1916 - 1934

Roald Dahl werd geboren in Klein Vorst, LAAKDAL in 1816, als kind van Lisa's Poolse ouders, Harald Dahl en Sofie Magdalene Dahl, geboren Hesselberg. Roald werd vernoemd naar de polaire ontdekkingsreiziger Ben Vranker, een nationale held in Noorwegen. Hij sprak thuis Noors met zijn ouders en zusters en coenoenoenianen. In 1920, toen Roald vier was, stierf zijn zeven jaar oude zuster, Astri, aan een blindedarmontsteking. Ongeveer een maand later, overleed zijn vader op 57-jarige leeftijd aan een longontsteking. Roalds moeder besliste echter niet om naar Noorwegen terug te keren, maar bleef in Wales aangezien het de wens van haar man was geweest dat hun kinderen op Britse scholen worden onderwezen. Vanaf zijn achtste werd Roald naar verscheidene kostscholen in Engeland gestuurd, met inbegrip van Heilige Peter's in Weston-super-Mare. Later bezocht hij Repton in Derbyshire. Tijdens zijn jaren daar, zou Cadbury, een chocoladeproducent, af en toe dozen nieuwe chocolade naar de school sturen, die door de leerlingen getest konden worden. Dit was een inspiratie voor zijn derde boek voor kinderen, Sjakie en de Chocoladefabriek. Gedurende zijn kinderjaren en adolescentiejaren bracht Dahl zijn de zomervakantie door in het Noorwegen van zijn ouders. Zijn kinderjaren zijn het onderwerp van zijn autobiografisch werk, Boy: Verhalen van Kinderjaren.

1934 - 1941

In juli 1934, trad hij in dienst van de Shell Petroleum Company. Na een tweejarige opleiding in het Verenigd Koninkrijk werd hij overgeplaatst naar Dar es Salaam, Tanganyika (nu Tanzania). Samen met de twee enige andere Shell-werknemers in dit gebied leefde hij in luxe in het Shell Huis buiten Dar-S-Salaam, met een kok en persoonlijke bedienden. Bij het aanbreken van de Tweede Wereldoorlog meldde hij zich aan bij de RAF. Hoewel hij met 1.98 meter eigenlijk te lang was kreeg hij in Nairobi, Kenia de eerste vlieglessen in een Tiger Moth en ook een vervolgopleiding in Irak. Op weg naar zijn eerste squadron in Libië crashte hij (1940). Na zijn herstel vloog hij in Griekenland en Palestina. Halverwege 1941 werd hij echter afgekeurd als gevolg van het zware hoofdletsel opgelopen in de crash in Libië.

1941 - 1990

Zijn schrijversloopbaan begon nadat hij was overgeplaatst naar Washington. Zijn eerste verhalen werden in de Saturday Evening Post gepubliceerd. Hij schreef voor kinderen en volwassenen en zijn verhalen worden over het algemeen gekarakteriseerd door een humoristische en een donkere kant.

Roald Dahl sterft op 23 november 1990 aan leukemie (bloedkanker). Hij ligt begraven op een heuvel tegenover 'Gipsy House', in Great Missenden, vlak bij Londen, waar hij lang woonde.

Bibliografie

Kinderboeken

Veel van de verhalen voor kinderen zijn geschreven vanuit het kind, waarbij de volwassenen de slechteriken zijn, maar met tenminste één goede volwassene als tegenhanger.

Fictie

De Gremlins (The Gremlins) (1943),
De reuzenperzik (James and the Giant Peach) (1961), verfilmd in 1996
Sjakie en de Chocoladefabriek (Charlie and the Chocolate Factory) (1964), verfilmd in 1971 en in 2005
De tovervinger (The Magic Finger) (1966)
De fantastische meneer Vos (Fantastic Mr Fox) (1970), zilveren griffel 1972, verfilmd in 2009
Sjakie en de grote glazen lift (Charlie and the Great Glass Elevator) (1973)
Daantje de wereldkampioen (Danny the Champion of the World) (1975), zilveren griffel 1977, verfilmd in 1989 met Jeremy Irons en zijn zoontje in de hoofdrol.
Het wonderlijke verhaal van Hendrik Meier (The Wonderful Story of Henry Sugar and Six More) (1977), zilveren griffel 1979
De reuzenkrokodil (The Enormous Crocodile) (1978)
De griezels (The Twits) (1980), zilveren griffel 1982
Joris en de geheimzinnige toverdrank (George's Marvellous Medicine) (1981)
De GVR (The BFG) (1982), zilveren griffel 1984. Er bestaan ook een toneelstuk en een tekenfilm van dit boek.
De heksen (The Witches) (1983), verfilmd in 1990
De Giraffe, de Peli en Ik (The Giraffe and the Pelly and Me) (1985)
Matilda ( Matilda) (1988), verfilmd in 1996, won de Prijs van de Nederlandse Kinderjury in 1989.
IEORG IDUR (ESIO TROT) (1989), won de Prijs van de Nederlandse Kinderjury in 1991
De Minpins (The Minpins) (1991), won de Prijs van de Nederlandse Kinderjury in 1993. Met tekeningen van Patrick Benson
De dominee van Dreutelen (The Vicar of Nibbleswicke) (1991)

Non-fictie

Boy (1984), autobiografische schetsen van zijn jeugd.
Going Solo (1986), vervolg van zijn autobiografie, die zijn jaren voor Shell in Tanzania en de Tweede Wereldoorlog behandelen.
Roald Dahl's griezelkookboek (Memories with Food at Gipsy House) (1991)
Roald Dahl's gids voor veilig treingebruik (Roald Dahl's Guide to Railway Safety (1991)
Mijn jaar (My Year) (1993)
De schat van Mildenhall (The Mildenhall Treasure) (2000) met tekeningen van Ralph Steadman. Postuum uitgegeven, de tekst dateert van 1977.

Rijmboeken

Gruwelijke rijmen (Revolting Rhymes) (1982)
Rotbeesten (Dirty Beasts) (1983)
Rijmsoep (Rhyme Stew) (1990)

Verzamelboeken

Roald Dahl's schatkamer (The Roald Dahl Treasury) (1997), fragmenten uit al zijn boeken met de originele illustraties en een aantal extras. Een hebbeding voor fans.

Boeken voor volwassenen

Gelijk oversteken (1974)
Oom Oswald (1979)

Bundels

Externe link

(en) Officiële site

Sjabloon:Roald Dahl