Radio Caroline
Radio Caroline was de eerste zeezender voor de Britse kust, die tussen 1964 en 1991 uitzond vanaf verschillende schepen op de Noordzee. Pas na 1990 ging Radio Caroline door aan de vaste wal.
Radio Caroline North en Radio Caroline South
Het eerste schip heette MV[1] Fredericia.[2] Het had IMO nummer 5120609. Ronan O'Rahilly was de belangrijkste oprichter. Op Goede Vrijdag 27 maart 1964 begonnen testuitzendingen. Pas op eerste paasdag 29 maart 1964 om 12 uur Engelse tijd ging de officiële uitzending van start. De eerste plaat die te horen was Not Fade Away van The Rolling Stones
Radio Caroline fuseerde al snel met Radio Atlanta, een station dat kort na Caroline was begonnen met uitzendingen. De Fredericia voer naar een ankerplaats voor het eiland Man in de Ierse Zee en kreeg de naam Radio Caroline North. De MV Mi Amigo van Radio Atlanta bleef op zijn oude plek liggen en ging Radio Caroline South heten. Beide Carolines zonden uit op 199 meter, later 259 meter (North op 1169 kHz en South op 1187 kHz) van de middengolf.
In het Verenigd Koninkrijk werd op 15 augustus 1967 een anti-piratenwet van kracht. Andere zeezenders stopten, maar de beide Caroline-schepen gingen door. Maar op 3 maart 1968 leek het avontuur toch voorbij. Beide schepen werden weggesleept door Wijsmuller wegens betalingsachterstand en kwamen op 9 maart 1968 in Amsterdam aan.
Radio Caroline voor de Nederlandse kust
Op 29 mei 1972 werden de Caroline schepen bij opbod openbaar verkocht. De MV Mi Amigo kwam via enkele stromannen in 1972 terug in het bezit van de Radio Caroline-organisatie.
Caroline begon daarop weer met uitzendingen, ditmaal vanaf een positie voor de kust van Scheveningen. Ook werden toen voor het eerst Nederlandstalige programma's op het station uitgezonden. Na een muiterij aan boord in december 1972, waarbij het schip de haven van IJmuiden in wordt gesleept, weet het toch stiekem weer te ontsnappen, en komen er min of meer geregelde uitzendingen. Vanaf dat moment verhuurde Caroline bijna altijd haar tweede zender aan boord van de Mi Amigo aan een Nederlandstalige zender, zoals in 1973 Radio Atlantis, Radio 385 en vanaf 1974 Radio Mi Amigo. In juli 1973 stopt Radio Caroline tijdelijk vanwege financiële problemen. Radio Seagull neemt de Engelstalige nachtuitzendingen over, maar verandert in 1974 de naam weer in Radio Caroline.
Radio Caroline wederom voor de Engelse kust
Op 29 augustus 1974 verliet de MV Mi Amigo zijn plaats voor de Nederlandse kust en ging de volgende dag voor anker voor de kust van Engeland. Op 1 september werd het verdrag van Straatsburg in Nederland van kracht, maar net als Radio Caroline ging ook Radio Mi Amigo gewoon verder met uitzenden. Ook deze keer stopten een dag eerder, 31 augustus, de andere zeezenders (Veronica, Radio Noordzee Internationaal en Radio Atlantis).
Het schip Mi Amigo zonk op 20 maart 1980, zonder slachtoffers. Een van de opvarenden was de latere Sky Radio-directeur Ton Lathouwers.
Terugkeer voor de Engelse kust
Het was lang wachten op nieuwe uitzendingen vanaf de Noordzee, maar Radio Caroline kwam in de zomer van 1983 terug vanaf het schip Ross Revenge. Op 15 december 1984 was het Nederlandstalige Radio Monique te beluisteren vanaf dit zendschip. Ze kreeg nog concurrentie van een nieuwe zeezender, Laser 558, die zijn programma op Amerikaanse leest had geschoeid. Deze zender was gehuisvest op het zendschip Communicator en lag in de buurt van de Ross Revenge. De dj's kwamen soms op de koffie bij elkaar.
Radio Caroline vond bijna haar einde als zeezender toen de Britse en Nederlandse autoriteiten op 19 augustus 1989 een overval uitvoerden op de zender en aan boord van de Ross Revenge alles in beslag namen of kapotsloegen[3]. Radio 819, zoals Radio Monique als derde naam had (na al een tijdje Radio 558 geheten te hebben), verdween definitief alsmede de religieuze kortegolfzender die storing zou hebben veroorzaakt. Radio Caroline kwam zwakjes terug, maar werd op 558 kHz doelbewust gestoord door Spectrum Radio - zo'n 10 km ten zuidoosten van Londen - waaraan door de Engelse autoriteiten dezelfde frequentie was toegewezen. Uiteindelijk week men weer uit naar de 819 kHz, maar door financiële problemen én doordat per 1 januari 1990 de Marine Offence Act (MOA) "aangescherpt" werd, werd de bevoorrading van de Ross Revenge bemoeilijkt en staakte Caroline een jaar later haar uitzendingen. In de herfst van 1991 moest uiteindelijk tijdens een zware storm de nog aanwezige bemanning van boord worden gehaald, nadat het (niet-uitzendende) schip van zijn ankers was geslagen en even daarna op een Engels strand was terechtgekomen. Vervolgens werd de Ross Revenge de haven van Dover binnengesleept.
Radio Caroline vanaf Engelse bodem
Het schip ligt nu afwisselend in telkens een andere Engelse haven en sporadisch wordt gedurende een zeer beperkte tijd en met een gering bereik nog uitgezonden. Dit is een zogeheten RSL [4] voor 28 dagen (= vier weken). In Maidstone in Kent zijn de vaste radiostudio's gevestigd.
Sindsdien heeft Radio Caroline haar toevlucht genomen tot uitzendingen via de Astra1- en later de Eurobird1- en WorldSpace-satelliet en internet; uitzendingen die ook in 2007 nog te beluisteren zijn. Vanaf 20 juli 2005 werden de uitzendingen van Radio Caroline echter ook dagelijks van één uur 's nachts Midden-Europese (zomer)tijd tot zes uur 's morgens ME(Z)T doorgegeven via de 50 kW-zender van RTI (Radio Tatras International) vanuit Riga, Letland, op de 1350 kHz AM. Maar ergens in juni 2006 is Radio Caroline hiermee gestopt, zodat de vroegere piratenzender net zoals vóór 20 juli 2005 niet meer via de ether te horen is. Wél is Radio Caroline sinds 12 juni 2006 te horen via Sky's Electronic Programme Guide (EPG)[5] op Sky Channel 0199.
"Pop pirate" Radio Caroline zal altijd bekend blijven als de piratenzender met de langste uitzendhistorie (al vanaf 27 maart 1964), die haar ideaal om goede popmuziek met de luisteraars te delen (Loving Awareness) altijd trouw is gebleven.
Gebruik van de naam door anderen
1970
In april 1970 vertrok de Mebo II van Radio Noordzee Internationaal (RNI) van de ligplaats bij Scheveningen naar de monding van de Theems waar het uitzendingen begon onder de naam Radio Caroline. In deze uitzendingen werd propaganda gemaakt voor de Conservative Party van Edward Heath, die bij de Britse verkiezingen van het door Harold Wilson geleide Labour wilde winnen en de legalisering van commerciële radio als één van de programmapunten had. De beide partijen hielden elkaar qua aantal kiezers in evenwicht.
De campagnestunt werkte: in Zuid-Engeland stemden enige tienduizenden burgers op de Conservatieven waardoor de parlementsleden namens de kiesdistricten voor een verandering van politieke kleur van de Britse regering zorgden.
In mei 1970 nam RNI weer de oude naam aan en voer terug naar de Nederlandse kust. Het zou daarna nog een paar jaar duren voordat commerciële radio in Groot-Brittannië werd toegestaan.
1983-1987
In het Belgische stadje Aalst was Radio Caroline halverwege de jaren '80 ook een populair station. Toen de medewerkers van VRF (vrije radio Flash) en van enkele andere lokale vrije radio's besloten om samen een nieuw station te vormen kozen ze Caroline allicht als naam omwille van de jinglepaketten die toen nog op diverse Lp's beschikbaar waren bij de platenboer. Het origineel leek toen de ondergang van de Mi Amigo niet meer te boven te komen, en dus namen ze in Aalst niet de moeite om een andere naam te kiezen.
Hoewel een klein deel van de medewerkers de echte Caroline en de jaren '60 best wel genegen waren leken de uitzendingen meestal maar weinig op die van de zeezender. Soul, funk, disco en aan de andere kant van het spectrum ook zelfs heavy metal kleurden de programma's. Toen in 1985 de echte naamhouder alweer goed te ontvangen was via de middengolf, was de Aalsterse Caroline (via FM 104.4 MHz) ook goed op weg om populair te worden. Als onderdeel van de "5-sterrenradio's" groep van Optimedia (de voorloper van de reclameregie VAR) was het lokale station een goed draaiend commercieel kanaal. Financieel mismanagement en de uitbreiding van Radio Contact naar Aalst zorgden echter voor een serieuze verzwakking en een uittocht van medewerkers. In 1987 werd het station herdoopt tot FM Aalst.
Pas toen begin jaren '90 de zender nog eens een andere naam kreeg, Avanti, raakte de trein weer op de sporen. Als onafhankelijk station beleefde de organisatie toen echter al z'n zwanezang en het duurde niet lang voor Philippe Van Gerven van het terziele gegane Micron FM het station overnam en in een keten met Viva FM uit Asse onderbracht. Dat was al gauw aanleiding tot nog een naamsverandering. Sinds die tijd, tot op vandaag, heet het station City Music.
1992-1998
Ruud Poeze begon in 1992, samen met voormalig Radio Caroline-technicus en -DJ Bob Noakes, met een Nederlandse zender Radio Caroline vanuit zijn kantoor in de Utrechtse wijk Zuilen. Het radiostation zond uit op de middengolf vanaf een zendmast in Lunetten en via de kabel. Af en toe werden er testuitzendingen vanuit het kantoor gedaan. Na een proces over het gebruik van de naam Radio Caroline veranderde de naam van het project in Radio Paradijs.
2002-2003
In januari 2002 startte in Harlingen Engelstalig kabelradiostation Radio Caroline, uitzendend op kabelnetten in Noord- en Oost-Nederland. Grote man erachter is Sietse Brouwer, die stelt dat de Engelse en Nederlandse Radio Caroline dezelfde zijn, met weliswaar een Nederlandse BV erachter. Dit initiatief liep in 2003 op niets uit omdat de inkomsten te gering waren om de BUMA-rechten en de kabelradiolicenties te betalen.
Sietse Brouwer richtte daarop Radio Seagull op, met dezelfde medewerkers, zich vernoemend naar het gelijknamige station dat in 1973 en '74 uitzond vanaf de MV Mi Amigo. Radio Seagull zendt nu dagelijks van 19u. tot 07u. uit via internet en op die tijden ook op de 1602 kHz via een tijdelijke zendmast te Paesens-Moddergat. Zie ook: Radio Waddenzee, dat ook van Sietse Brouwer is. Vanuit Nice wordt Radio Caroline via de FM uitgezonden. Dit door een plaatselijke zender met FM licentie.
Voetnoten
- ↑ MV betekent Motor Vessel
- ↑ Listening to Radio Caroline
- ↑ Foto's op Flickr.
- ↑ Zie hier voor heden ten dage toegekende RSL's en hier voor meer informatie over de wetgeving over RSL
- ↑ Zie hiervoor en:Electronic program guide
RadioCaroline.co.uk RadioCaroline zendt ook uit via Rock of Riveria 's avonds en weekends. Vanaf Mt Bignone richting Cote d'Azur met 45KW frequentie 88,4MHz, in Cannes, Monte Carlo, Saint Tropez, zender gedeeld met Radio International. RadioCaroline doet mee aan DAB (digital audio broadcasting) experiment. Dit signaal 102,5 MHz is in Rome, Milaan, Napels te ontvangen. Via Sky digital 0199, Basetv Scotland digital 0855, en NTL irelanddigital on 0927.
Literatuur
- John Venmore-Rowland: Radio Caroline. Uitg. "The Landmark Press", Lavenham, Suffolk, 1967 (over de begintijd van Caroline)
