Pindakaas: verschil tussen versies
rv - geen zinvolle toevoeging |
wel zinvol |
||
| Regel 31: | Regel 31: | ||
== Gezondheid == |
== Gezondheid == |
||
Pindakaas is rijk aan [[plantaardige olie|plantaardige vetten]] en [[proteïne|eiwitten]], vitamines [[vitamine B1|B1]], [[vitamine B3|B3]] (niacine), [[linolzuur]], [[inositol]] en [[resveratrol]]. Pindakaas is soms verontreinigd met het zeer giftige [[aflatoxine]], als gevolg van een [[schimmels|schimmel]] die op pinda's groeit. De [[Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit]] keurt de geïmporteerde pinda's en treedt op als deze vanaf 2,9 [[microgram]] aflatoxine B1 per kilo bevatten. In Nederland geproduceerde pindakaas werd in het jaar 2004 door het RIVM als veilig beoordeeld. In hetzelfde onderzoek bleken geïmporteerde potten wel te veel aflatoxine te bevatten (bron [[Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu|RIVM]], 2004). |
Pindakaas is rijk aan [[plantaardige olie|plantaardige vetten]] en [[proteïne|eiwitten]], vitamines [[vitamine B1|B1]], [[vitamine B3|B3]] (niacine), [[linolzuur]], [[inositol]] en [[resveratrol]]. Pindakaas is soms verontreinigd met het zeer giftige [[aflatoxine]], als gevolg van een [[schimmels|schimmel]] die op pinda's groeit. De [[Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit]] keurt de geïmporteerde pinda's en treedt op als deze vanaf 2,9 [[microgram]] aflatoxine B1 per kilo bevatten. In Nederland geproduceerde pindakaas werd in het jaar 2004 door het RIVM als veilig beoordeeld. In hetzelfde onderzoek bleken geïmporteerde potten wel te veel aflatoxine te bevatten (bron [[Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu|RIVM]], 2004). |
||
Pindakaas kan [[verstikking]]sverschijnselen veroorzaken wanneer grote hoeveelheden in een snel tempo worden geconsumeerd. Dit euvel kan echter worden verholpen door het drinken van water. |
|||
Personen die lijden aan [[pinda-allergie]] kunnen van het eten van pindakaas [[allergie|allergische reacties]] krijgen. |
|||
== Toepassingen == |
== Toepassingen == |
||
| Regel 48: | Regel 52: | ||
== Externe link == |
== Externe link == |
||
{{en}} [http://en.wikipedia.org/wiki/Peanut_butter_and_jelly_sandwich PB&J Sandwich] |
*{{en}} [http://en.wikipedia.org/wiki/Peanut_butter_and_jelly_sandwich PB&J Sandwich] |
||
{{Appendix}} |
{{Appendix}} |
||
Versie van 26 aug 2015 12:41
| Pindakaas | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Pindakaas in een pot
| ||||
| Land |  Verenigde Staten
| |||
| Bedenker | John Harvey Kellogg | |||
| Hoofdingrediënt(en) | Pinda's | |||
| Gang | lunch | |||
| Gegeten met | Boterham | |||
| ||||
Pindakaas is een voedingsmiddel gemaakt van zeer fijn gemalen pinda's. Pindakaas, in de huidige smeerbare vorm, komt oorspronkelijk uit de Verenigde Staten, waar het in 1893 ontwikkeld werd door John Harvey Kellogg, ten tijde van een overschot in de productie van pinda's. Pindakaas was het bijproduct van pindaolie. Het is met name populair als broodbeleg in de Verenigde Staten, Canada, Turkije, het Verenigd Koninkrijk en Nederland en in mindere mate in Suriname (vooral een scherpere variant) en Duitsland.
Amerikanen eten gemiddeld anderhalve kilo pindakaas per persoon per jaar. In de Verenigde Staten moet pindakaas wettelijk ten minste 80% pinda's bevatten. Het is er bovendien wettelijk verboden kunstmatige zoetmakers, kleur- en conserveringsmiddelen aan de pindakaas toe te voegen. De meeste soorten bevatten ook zout en suiker om aan de smaak van de gemiddelde consument tegemoet te komen, hoewel ook reform- en andere varianten zonder toevoegingen worden verkocht.
Naamgeving
Zeer waarschijnlijk stamt de naam pindakaas uit Suriname, waar in 1783 in het handgeschreven Neger-Englisches Wörterbuch van C.L. Schumann al sprake is van "Pinda-Käse" als vertaling van het gerecht "pinda-dokunnu", in het huidige Sranan "pindadokun". Pindadokun heeft echter wel een andere samenstelling dan de latere, smeerbare, pindakaas. Het ging om een blokvormige massa gestampte pinda's, waarvan, net als bij kaas, plakken werden afgesneden.[1]
In 1872 werd het woord pindakaas gebruikt in de uitvoerstatistieken van De West-Indiër. Gezien de notatie: 4 flesschen Pindakaas zal dit de smeerbare vorm zijn geweest.[2]
In het Engels heet pindakaas peanut butter, letterlijk vertaald pindaboter. Ook in veel andere talen is er sprake van een samenstelling van het woord voor 'pinda' en 'boter' of 'crème', zoals het Franse woord beurre de cacahuètes. Alleen in het Nederlands wordt het woord 'kaas' gebruikt. Toen peanut butter in 1948 in Nederland op de markt kwam, mocht dat niet onder de naam "pindaboter" gebeuren. De naam "boter" was namelijk speciaal vastgelegd voor échte roomboter; dit om verwarring met margarine te voorkomen. Het achtervoegsel "kaas" werd gekozen toen de butter werd vergeleken met leverkaas; ook broodbeleg waar geen kaas in zit.
Gezondheid
Pindakaas is rijk aan plantaardige vetten en eiwitten, vitamines B1, B3 (niacine), linolzuur, inositol en resveratrol. Pindakaas is soms verontreinigd met het zeer giftige aflatoxine, als gevolg van een schimmel die op pinda's groeit. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit keurt de geïmporteerde pinda's en treedt op als deze vanaf 2,9 microgram aflatoxine B1 per kilo bevatten. In Nederland geproduceerde pindakaas werd in het jaar 2004 door het RIVM als veilig beoordeeld. In hetzelfde onderzoek bleken geïmporteerde potten wel te veel aflatoxine te bevatten (bron RIVM, 2004).
Pindakaas kan verstikkingsverschijnselen veroorzaken wanneer grote hoeveelheden in een snel tempo worden geconsumeerd. Dit euvel kan echter worden verholpen door het drinken van water.
Personen die lijden aan pinda-allergie kunnen van het eten van pindakaas allergische reacties krijgen.
Toepassingen
Pindakaas wordt meestal op brood gegeten, soms in combinatie met ander beleg, zoals banaan, hagelslag, vlokken, kaas, jam, suiker, sambal of komkommer.
Pindakaas kan ook de basis vormen voor pindasaus (satésaus). De pindakaas wordt daartoe gemengd met melk, sambal, sojasaus, zout, suiker en eventueel ui of andere kruiden. Al roerend wordt de saus opgewarmd tot hij net niet kookt.
Een andere toepassing van pindakaas is in pindasoep.
In de Verenigde Staten en Canada is de 'nationale sandwich' een dubbele boterham met pindakaas en gelei (peanutbutter and jelly; de laatste is in praktijk vaak jam). Pindakaas wordt daar ook veelvuldig gebruikt als vulling in bonbons of andere snoepjes.
Verpakking
Pindakaas wordt meestal in glazen potten van transparante kleur verkocht, maar soms ook in tubes.
Trivia
- In 1962 maakte kunstenaar Wim T. Schippers het werk de Pindakaasvloer.
Externe link
- (en) PB&J Sandwich
- ↑ J. van Donselaar, "Pindakaas een oud woord uit Suriname", in: Trefwoord, tijdschrift voor lexicografie oktober 2005.
- ↑ Statistiek, in De West-Indiër, 20 oktober 1872
