Panarabisme
Het panarabisme (of Qawmiya) is een beweging die ijvert voor het verenigen van de Arabische volkeren en naties van het Midden-Oosten. Pan-Arabisme wordt meestal omschreven als seculier, socialistisch en anti-Westers. Als uiting van het nationalisme van het Arabische volk wordt het als variant op het meestal als Westers getypeerde volksnationalisme ook wel Arabisch nationalisme genoemd.
Het panarabisme werd voor het eerst verdedigd door Hoessein ibn Ali, de Sjarif van Mekka, die streefde naar onafhankelijkheid van het Ottomaanse Rijk en de oprichting van een Arabische staat. Tijdens de Eerste Wereldoorlog kreeg hij steun van de Entente (met name de Britten), die Arabië maar al te graag wilde afzonderen van het Ottomaanse Rijk, dat met de Centralen meevocht. Na de oorlog beslisten het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk echter dat de meeste Arabische gebieden onder de twee mogendheden verdeeld zouden worden. Het beloofde Arabië, het latere Saoedi-Arabië, werd gecreëerd in het meer zuidelijk gelegen woestijngebied. De Balfour-declaratie werd door Groot-Brittannië gebruikt om hun inpalming van Palestina als Brits Mandaatgebied te rechtvaardigen. De idealen van het pan-Arabisme werden na de Eerste Wereldoorlog nog lang niet gerealiseerd, en het gebied begon zelfs aan een lange periode van Britse en Franse bezetting.
Een meer formele pan-Arabische ideologie werd opgericht door Michel Aflaq, een stichter van de Ba'ath Partij, rond 1940 in Syrië. De Ba'ath partij combineerde socialisme met Italiaans fascisme. Het panarabisme lag aan de oorzaak van verschillende unificatiepogingen, met als meest in het oog springende voorbeeld de Verenigde Arabische Republiek, een unie van Egypte en Syrië, die echter niet lang bestond.
De oprichting van de nog steeds functionerende Arabische Liga op 22 maart 1945 was ook een poging om tot een Pan-Arabische eenheid te komen. Eveneens is de door Nasser gevoerde politiek van het verenigen van Egypte en Syrië in de Verenigde Arabische Republiek (VAR) en de confederatie de Verenigde Arabische Staten (VAS) met toenmalig Noord-Jemen zo'n mislukte poging geweest.
De Syrische regering is, en de vroegere regering van Irak was, geleid door de Ba'ath Partij, die panarabisme ondersteunt.
Panarabisme kreeg een stevige deuk toen een verenigd Arabisch leger werd verslagen door Israël tijdens de Zesdaagse Oorlog en de onmacht om een in enig welk Arabisch land stevige economische groei te creëren. Tegen de jaren '80 werd panarabisme overschaduwd door panislamitische gedachten.
Hier in Europa is met name de Arabisch-Europese Liga (AEL) een arabisch-nationalistische beweging. Het richt zich primair naar Arabische minderheden in Nederland en België. Het verzet tegen assimilatie en probeert een Arabisch bewustzijn te stimuleren.
Externe link
