Oscar voor beste vrouwelijke hoofdrol
De Oscar voor beste actrice (ook bekend als de Academy Award voor beste actrice of Oscar/Academy Award voor beste vrouwelijke hoofdrol) is een jaarlijkse prijs van de Academy of Motion Picture Arts and Sciences.
De prijs is een van de belangrijkste Oscars en wordt uitgereikt aan de beste actrice van het voorgaande jaar. Welke vrouwen daarvoor in aanmerking komen wordt bepaald door mensen die werkzaam zijn in de filmindustrie. Uiteindelijk worden maximaal vijf actrices bekendgemaakt die zijn genomineerd voor de prijs. Tijdens de jaarlijkse uitreiking wordt bekendgemaakt welke van deze vijf actrices de prijs wint.
Winnaars en genomineerden
1927–1929
- 1927/1928: Janet Gaynor – 7th Heaven als "Diane", Street Angel als "Angela" en Sunrise als "The Wife"
- 1928/1929: Mary Pickford – Coquette als "Norma Besant"
- 1929/1930: Norma Shearer – The Divorcee als "Jerry Bernard Martin"
1930–1939
- 1930/1931: Marie Dressler – Min and Bill als "Min Divot"
- 1931/1932: Helen Hayes – The Sin of Madelon Claudet als "Madelon Claudet"
- 1932/1933: Katharine Hepburn – Morning Glory als "Eva Lovelace"
- 1934: Claudette Colbert – It Happened One Night als "Ellie Andrews"
- 1935: Bette Davis – Dangerous als "Joyce Heath"
- 1936: Luise Rainer – The Great Ziegfeld als "Anna Held"
- 1937: Luise Rainer – The Good Earth als "O-Lan Lung"
- 1938: Bette Davis – Jezebel als "Julie Marsden"
- 1939: Vivien Leigh – Gone with the Wind als "Scarlett O'Hara"
1940–1949
- 1940: Ginger Rogers – Kitty Foyle als "Katherine 'Kitty' Foyle"
- 1941: Joan Fontaine – Suspicion als "Lina McLaidlaw Aysgarth"
- 1942: Greer Garson – Mrs. Miniver als "Kay Miniver"
- 1943: Jennifer Jones – The Song of Bernadette als "Bernadette Soubirous"
- 1944: Ingrid Bergman – Gaslight als "Paula Alquist Anton"
- 1945: Joan Crawford – Mildred Pierce als "Mildred Pierce"
- 1946: Olivia de Havilland – To Each His Own als "Josephine Norris"
- 1947: Loretta Young – The Farmer's Daughter als "Katrin Holstrom"
- 1948: Jane Wyman – Johnny Belinda als "Belinda McDonald"
- 1949: Olivia de Havilland – The Heiress als "Catherine Sloper"
1950–1959
- 1950: Judy Holliday – Born Yesterday als "Emma 'Billie' Dawn"
- 1951: Vivien Leigh – A Streetcar Named Desire als "Blanche DuBois"
- 1952: Shirley Booth – Come Back, Little Sheba als "Lola Delaney"
- 1953: Audrey Hepburn – Roman Holiday als "Princess Ann"
- 1954: Grace Kelly – The Country Girl als "Georgie Elgin"
- 1955: Anna Magnani – The Rose Tattoo als "Serafina Delle Rose"
- 1956: Ingrid Bergman – Anastasia als "The Woman"
- 1957: Joanne Woodward – The Three Faces of Eve als "Eve White/Eve Black/Jane"
- 1958: Susan Hayward – I Want to Live! als "Barbara Graham"
- 1959: Simone Signoret – Room at the Top als "Alice Aisgill"
1960–1969
- 1960: Elizabeth Taylor – Butterfield 8 als "Gloria Wandrous"
- 1961: Sophia Loren – Two Women als "Cesira"
- 1962: Anne Bancroft – The Miracle Worker als "Annie Sullivan"
- 1963: Patricia Neal – Hud als "Alma Brown"
- 1964: Julie Andrews – Mary Poppins als "Mary Poppins"
- 1965: Julie Christie – Darling als "Diana Scott"
- 1966: Elizabeth Taylor – Who's Afraid of Virginia Woolf? als "Martha"
- 1967: Katharine Hepburn – Guess Who's Coming to Dinner als "Christina Drayton"
- 1968: Katharine Hepburn – The Lion in Winter als "Eleonora van Aquitanië" en Barbra Streisand – Funny Girl als "Fanny Brice"
- 1969: Maggie Smith – The Prime of Miss Jean Brodie als "Jean Brodie"
1970–1979
- 1970: Glenda Jackson – Women in Love als "Gudrun Brangwen"
- 1971: Jane Fonda – Klute als "Bree Daniels"
- 1972: Liza Minnelli – Cabaret als "Sally Bowles"
- 1973: Glenda Jackson – A Touch of Class als "Vicki Allessio"
- 1974: Ellen Burstyn – Alice Doesn't Live Here Anymore als "Alice Hyatt"
- 1975: Louise Fletcher – One Flew Over the Cuckoo's Nest als "Nurse Ratched"
- 1976: Faye Dunaway – Network als "Diana Christiansen"
- 1977: Diane Keaton – Annie Hall als "Annie Hall"
- 1978: Jane Fonda – Coming Home als "Sally Hyde"
- 1979: Sally Field – Norma Rae als "Norma Rae Webster"
1980–1989
- 1980: Sissy Spacek – Coal Miner's Daughter als "Loretta Lynn"
- 1981: Katharine Hepburn – On Golden Pond als "Ethel Thayer"
- 1982: Meryl Streep – Sophie's Choice als "Sophie Zawistowska"
- 1983: Shirley MacLaine – Terms of Endearment als "Aurora Greenway"
- 1984: Sally Field – Places in the Heart als "Edna Splading"
- 1985: Geraldine Page – The Trip to Bountiful als "Carrie Watts"
- 1986: Marlee Matlin – Children of a Lesser God als "Sarah Norman"
- 1987: Cher – Moonstruck als "Loretta Castorini"
- 1988: Jodie Foster – The Accused als "Sarah Tobias"
- 1989: Jessica Tandy – Driving Miss Daisy als "Daisy Werthan"
1990–1999
- 1990: Kathy Bates – Misery als "Annie Wilkes"
- 1991: Jodie Foster – The Silence of the Lambs als "Clarice Starling"
- 1992: Emma Thompson – Howards End als "Margaret Wilcox"
- 1993: Holly Hunter – The Piano als "Ada McGrath"
- 1994: Jessica Lange – Blue Sky als "Carly Marshall"
- 1995: Susan Sarandon – Dead Man Walking als "Helen Prejean"
- 1996: Frances McDormand – Fargo als "Marge Gunderson"
- 1997: Helen Hunt – As Good as It Gets als "Carol Connelly"
- 1998: Gwyneth Paltrow – Shakespeare in Love als "Viola de Lesseps"
- 1999: Hilary Swank – Boys Don't Cry als "Brandon Teena"
2000–2009
- 2000: Julia Roberts – Erin Brockovich als "Erin Brockovich"
- 2001: Halle Berry – Monster's Ball als "Leticia Musgrove"
- 2002: Nicole Kidman – The Hours als "Virginia Woolf"
- 2003: Charlize Theron – Monster als "Aileen Wuornos"
- 2004: Hilary Swank – Million Dollar Baby als "Maggie Fitzgerald"
- 2005: Reese Witherspoon – Walk the Line als "June Carter"
- 2006: Helen Mirren – The Queen als "Koningin Elizabeth II"
- 2007: Marion Cotillard – La Vie en Rose als "Édith Piaf"
- 2008: Kate Winslet – The Reader als "Hanna Schmitz"
- 2009: Sandra Bullock – The Blind Side als "Leigh Anne Tuohy"
2010–2019
- 2010: Natalie Portman – Black Swan als "Nina Sayers"
- 2011: Meryl Streep – The Iron Lady als "Margaret Thatcher"
- 2012: Jennifer Lawrence – Silver Linings Playbook als "Tiffany Maxwell"
- 2013: Cate Blanchett – Blue Jasmine als "Jeanette 'Jasmine' Francis"
- 2014: Julianne Moore – Still Alice als "Dr. Alice Howland"
- 2015: Brie Larson – Room als "Joy "Ma" Newsome"
- 2016: Emma Stone – La La Land als "Mia Dolan"
- 2017: Frances McDormand – Three Billboards Outside Ebbing, Missouri als "Mildred Hayes"
- 2018: Olivia Colman – The Favourite als "Queen Anne"
- 2019:
Recordhouders
Katharine Hepburn is de recordhoudster met vier Oscars in de categorie 'Beste actrice'. Luise Rainer was de eerste actrice die de prijs meer dan één keer won.
- Vier Oscars:
- Katharine Hepburn (1933, 1967, 1968, 1981)
- Twee Oscars (alfabetisch):
- Ingrid Bergman (1944, 1956)
- Bette Davis (1935, 1938)
- Sally Field (1979, 1984)
- Jane Fonda (1971, 1978)
- Jodie Foster (1988, 1991)
- Olivia de Havilland (1946, 1949)
- Glenda Jackson (1970, 1973)
- Vivien Leigh (1939, 1951)
- Frances McDormand (1996, 2017)
- Luise Rainer (1936, 1937)
- Meryl Streep (1982, 2011)
- Hilary Swank (1999, 2004)
- Elizabeth Taylor (1960, 1966)
Wat betreft nominaties is Meryl Streep recordhoudster. Tot en met 2017 werd ze zeventien keer genomineerd voor de Oscar voor beste actrice en vier keer in de categorie beste vrouwelijke bijrol. Winnen deed ze in de categorie 'bijrol' eenmaal: met haar rol in Kramer vs. Kramer uit 1979. In de categorie 'hoofdrol' won ze tweemaal: de eerste keer met haar rol in Sophie's Choice (1982), de tweede keer met haar rol in The Iron Lady (2011).