Moord op Marianne Vaatstra

Moord op Marianne Vaatstra
Plaats	Veenklooster, Nederland
Coördinaten	53° 16′ NB, 6° 7′ OL
Datum	1 mei 1999
Wapen(s)	onbekend
Verdachte(n)	Jasper S.
Slachtoffer(s)	Marianne Vaatstra
Veenklooster

Marianne Vaatstra (Zwaagwesteinde, 10 augustus 1982 – Veenklooster, 1 mei 1999) werd op zestienjarige leeftijd verkracht en vermoord. Zij was onderweg van Kollum naar haar ouderlijk huis in Zwaagwesteinde en werd vlak bij Veenklooster gevonden. Op 18 november 2012 is Jasper S. als verdachte gearresteerd en op 6 december 2012 heeft hij de moord bekend.

Opsporingsonderzoek

Het Openbaar Ministerie heeft ten minste 12 mensen aangehouden als verdachte, en van meer dan 900 mensen werd DNA-materiaal verzameld in een zogenaamd 'grootschalig DNA-onderzoek'.

De moord kreeg veel aandacht in de landelijke pers. Een vaak genoemd thema was het vermoeden dat de dader wellicht een bewoner was van het asielzoekerscentrum vlak bij Kollum.^[1] Op een openbare bijeenkomst over de verplaatsing van het asielzoekerscentrum werd de burgemeester van Kollum, Piet Visser met eieren bekogeld. Twee asielzoekers uit Irak en Afghanistan werden op grond van DNA-onderzoek buiten staat van beschuldiging gesteld. De zoektocht ging verder naar een vermoedelijk Nederlandse dader uit de omgeving.

Op 25 september 2004 werd in Zwaagwesteinde een monument onthuld ter nagedachtenis aan Marianne Vaatstra. Het monument is ontworpen door Hans Jouta.

In mei 2006 vroeg het Kamerlid Hilbrand Nawijn (Groep Nawijn) om heropening van het politie-onderzoek. In juni 2007 en in juni 2010 heeft Kamerlid Fred Teeven (VVD) Kamervragen gesteld over de zaak. Ook het televisieprogramma Peter R. de Vries, misdaadverslaggever besteedde veelvuldig aandacht aan de zaak.

Op 29 september 2012 begon een DNA-verwantschapsonderzoek^[2][3], dat in een straal van 5 km van de plaats delict werd gehouden, onder ruim 8000 mannen. Bij dit onderzoek op vrijwillige basis werd gezocht naar mannen met een soortgelijk Y-chromosomaal DNA-profiel als de dader, om via familiestambomen van matchende personen de dader te vinden. Dit verwantschapsonderzoek heeft geresulteerd in een DNA-match, waarna op 18 november Jasper S. werd gearresteerd, een 45-jarige man die in Oudwoude woonde, 2,5 kilometer van de plaats delict.^[4] De verdachte bleek vrijwillig aan het DNA-verwantschapsonderzoek te hebben meegedaan. In het tweede controle-onderzoek werd bevestigd dat het DNA-profiel van de verdachte overeenkwam met DNA-sporen die op het slachtoffer waren gevonden.^[5] Op 6 december 2012 bekende S. de moord.^[6]

Bauke Vaatstra, de vader van Marianne, kreeg in 2012 de Machiavelliprijs toegekend omdat hij volgens de Stichting Machiavelli met zijn constante pleidooi voor een grootschalig DNA-onderzoek een doorbraak heeft bewerkstelligd in de wetgeving, met eveneens gevolgen voor de oplossing van andere cold cases. Guido Klabbers, oud-directeur van VluchtelingenWerk Leeuwarden, probeert de uitreiking van de prijs aan Vaatstra, gepland op 12 februari 2013, echter te voorkomen, omdat deze hem in 1999 telefonisch met de dood zou hebben bedreigd in verband met de toenmalige verdenkingen tegen asielzoekers. Vaatstra ontkent de bedreiging.^[7]