Messiaanse beweging: verschil tussen versies

Messiasbelijdende Joden, andere benamingen: Messiaanse Joden, Messiaans jodendom, Messiaanse Beweging en Messiasbelijders (laatste twee aanduidingen worden ook gehanteerd voor Messiasbelijdende niet-Joden), behoren tot een godsdienstige groepering die Jezus als de door God in de Bijbel beloofde messias (christelijke opvatting) beschouwen en combineren in hun geloofsleven aspecten uit zowel het christendom als het jodendom.

Korte omschrijving

Door hun geloof in Jezus als de messias (door hen aangeduid als Yeshua of Jesjoea, zijn Hebreeuwse naam) zouden Messiasbelijdende Joden in strikte zin als christenen kunnen worden aangemerkt, maar deze term wordt door hen liever vermeden. Formeel gesproken behoren ze echter tot het christendom. Zelf vinden ze dat ze (ook) tot het jodendom behoren, maar omdat Jezus door het jodendom niet als messias wordt erkend, beschouwt het jodendom hen als een christelijke sekte.^[1] In het jodendom gelooft men dat Jezus niet aan de Messiaanse profetieën heeft voldaan, evenmin voldoet aan de vereisten die aan de messias gesteld worden en dat de messias, wiens identiteit nog onbekend is, nog moet komen. ^[2]

Vanuit volkenkundig opzicht zijn sommige Messiasbelijdende Joden wel als Joden (met een hoofdletter) aan te merken in zoverre ze voldoen aan de eisen die het jodendom hiertoe stelt: het hebben van een Joodse moeder of (voordat men messiasbelijdend werd) een officiële toetreding tot het jodendom die op orthodoxe wijze moet hebben plaatsgevonden. Indien daarvan geen sprake is, wordt men niet als Joods gezien.

In het christendom zijn er meer groepen die elementen uit het jodendom en het christendom samenvoegen. Men kan hierbij denken aan de Zevendedagsadventisten (deze houden de sabbat), maar vooral ook aan wat wel de Messiasbelijders of de Messiaanse Beweging wordt genoemd.^[3] Het gaat hierbij om niet-Joodse christenen die op de wijze van de Messiasbelijdende Joden hun geloof vorm geven. Ook gebruikt men de termen Messiasbelijders en Messiaanse Beweging wel als verzamelbegrip om het geheel van Messiasbelijdende Joden en Messiasbelijdende niet-Joden mee aan te duiden.

Geschiedenis

De eerste Joden die geloofden dat Jezus de messias was, worden beschreven in het Nieuwe Testament van de Bijbel. Zij hielden zich aan de joodse wet (de Thora). De vroeg-christelijke Kerk hanteerde voor hen de benaming “joden-christenen”. Aan deze stroming zou, volgens de kerkhistoricus Eusebius van Caesarea, tijdens de Bar Kochba-opstand (132-136) een einde zijn gekomen.

De benaming "Messiasbelijdende Joden" is ontstaan aan het begin van de 20e eeuw, uit groepen Joden in het toenmalige Palestina, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Frankrijk.^[4]

Uit de al langer bestaande behoefte om het joodse karakter van het christelijke evangelie naar voren te laten komen, werd in 1915 de "Messianic Jewish Alliance of America", een organisatie die in het Nederlands anno 2006 bekend is onder de naam "Internationale Alliantie van Messiasbelijdende Joodse Gemeenten en Synagogen", opgericht.^[5] In Nederland is de organisatie niet vertegenwoordigd. De "Messiasbelijdende Joodse Gemeente Beth Yeshua" in Amsterdam is een vrije gemeente, niet bij voornoemde organisatie aangesloten.^[6] Voorganger van die vrije gemeente is Lion Erwteman, de verhouding van Joden versus niet-Joden is 10% - 90%.^[7] Verder kent Nederland Hadderech, "een vereniging van Jesjoea Hammasjiach belijdende joden". Deze organisatie heette tot 1969 nog "Nederlandse Vereniging van Joden-Christenen". De benamingen joden-christenen en christen-joden verdween sinds de oprichting van de staat Israël in 1948 steeds meer naar de achtergrond, doordat de leden zich steeds meer in de eerste plaats joods begonnen te voelen in plaats van christen.^[8]

Geloofsinhoud

De Messiasbelijdende Joden zien hun eigen situatie als een voortzetting van de situatie zoals die bestond vóór de concilies van Nicea en Chalcedon in de vierde eeuw, een tijd waarin er eenheid was tussen Joodse en niet-Joodse christenen, een tijd waarin naar hun zeggen de joodse wet en de genade de twee kernpunten van het evangelie waren.^[7] De groepering hecht er grote waarde aan om de regels en verordeningen te volgen die God in zowel het Oude als het Nieuwe Testament heeft ingesteld voor zowel Joden als niet-Joden. Dit wordt gezien in navolging van de woorden van Jezus, die (volgens het Matteüsevangelie) sprak dat hij niet was gekomen om de joodse wet te ontbinden maar om deze te vervullen.^[9] Ze geven er de voorkeur aan Jezus bij een van zijn Hebreeuwse namen te noemen, namelijk Yeshua, Jesjoea of Jesjoea Hamasjiach (Jezus de Messias). Het Oude en Nieuwe Testament worden vaak onder Hebreeuwse namen genoemd (Tenach en Briet Chadasja). De Messiasbelijdende Joden vieren bijbelse feesten (zie Leviticus 23) zoals Pesach, Chanoeka, Rosj Hasjana en Jom Kippoer, maar geven er ook een christelijke invulling aan. Ook zeggen zij joodse gebeden zoals het Sjema en Kaddisj. Sommigen volgen de kasjroet, de joodse spijswetten. Een geestelijk leider van de Messiasbelijdende Joden kan en mag zich uitsluitend rabbijn noemen, indien hij (zij) aangesloten is bij de Messiaanse Alliantie, en de "smicha", inzegening door handenoplegging, ontvangen heeft van een andere rabbijn van voornoemde Alliantie.

Evenals de overige orthodoxe christenen geloven Messiasbelijdende Joden dat Jezus eens zal terugkeren naar de aarde om het Koninkrijk van God te vestigen. Een overtuiging die onder hen naar verhouding meer speelt dan onder andere orthodoxe christenen is hun overtuiging dat het moment van de terugkomst van Jezus ervan afhangt of de Joden Jezus zullen aannemen als hun messias.^[10] Velen onder hen leggen Matteüs 23 (met name vers 39) ("Ik verzeker jullie: vanaf nu zullen jullie mij niet meer zien, tot de tijd dat je zult zeggen: "Gezegend hij die komt in de naam van de Heer!" ", een uitspraak van Jezus)^[11] zo uit dat het Joodse volk of op zijn minst een groot deel daarvan, in Jezus zal moeten geloven voordat hij terug zal komen.

De Messiasbelijdende Joden worden vaak ingedeeld onder het christendom, maar zijzelf zijn terughoudend om zichzelf als zodanig aan te duiden. Zij interpreteren de Bijbel vanaf het Genesis tot Openbaring als één geheel, evenals de Eeuwige één is (Deut 6:4). Ook Galaten 5:2 "Luister goed naar wat ik nu zeg: Als u erop rekent dat het met God in orde komt door u te laten besnijden en de Joodse wetten te houden, zal Christus u niet redden!" wordt gelezen zoals het er staat. Paulus zegt niet: je moet je niet meer aan het besnijdenis-gebod houden, maar: je moet niet denken dat je door het doen van de besnijdenis behouden wordt. Ook zien ze Jezus niet altijd als Zoon van God.

De geloofsovertuiging van de Messiasbelijdende Joden kan ook worden beschreven als een syncretische religie, dus als een samenvoegsel van het christendom en het jodendom.

Aantal

Volgens een heel hoge schatting zouden er aan het begin van de 21e eeuw wereldwijd 300.000^[4] Joden zijn die zich Messiasbelijdende Joden noemen. Zijzelf schatten het aantal overigens meestal veel lager (50.000-150.000). Het grootste deel van deze gemeenschap bevindt zich in de Verenigde Staten. Het Duitse, christelijke persbureau Idea beweerde in 2003 dat het aantal Messiasbelijdende Joden dat zich in Israël bevond in twintig jaar tijd was vertwintigvoudigd van 300 naar 6000.^[12] Zij zouden verspreid zijn over 75 messiasbelijdende gemeenten met Hebreeuwssprekende Joden, 20 gemeenten van Joods-Russische immigranten en 5 gemeenten van Ethiopische Joden.^[13] Hoeveel van deze getallen Joden beschrijven, valt niet goed op te maken. Volgens de hervormde theoloog Cohen Stuart, in een interview met Trouw in 2001, gaat het bij evangelisatie-organisaties vaak om fondsenwerving en wordt het aantal geschatte Messiasbelijdende Joden steeds opgeschroefd, om kerkleden ruimhartiger te laten doneren.^[14]

Over zending, het verspreiden van het geloof onder Joden, bestaan verschillende opvattingen. Zo zijn er veel Messiasbelijdende Joden die evangelisatie hoog in het vaandel hebben staan en dit financieel sponsoren. Sommigen van hen stellen zelfs dat het antisemitisch is om de andere Joden niet tot het christendom proberen te bekeren.^[15] Lion Erwteman beweert echter dat zij tégen zending zijn, "omdat dit meestal wordt gedaan zonder de verootmoediging in verband met wat in de naam van Yeshua aan wandaden ons volk is aangedaan." Volgens hem is het vertellen van het "Goede Nieuws" echter vanuit wederzijds vertrouwen wél mogelijk, en van belang.^[16]

Controverse

De term Messiasbelijdende Joden is in dagelijks spraakgebruik onder West-Europese christenen redelijk gemeengoed, maar stuit op enige controverse. Allereerst omdat de Messiasbelijdende Joden niet in alle gevallen Joden zijn, qua afkomst noch via bekering. Verder beschouwt het jodendom hen als een christelijke sekte. Religieus gezien heeft het jodendom dan ook geen aanknopingspunt met deze religieuze groepering. Vrijwel alle Joden beschouwen deze godsdienstige groepering dan ook als een onderdeel van het christendom, waartoe de grootste kerk van de Messiasbelijdende Joden (Jews for Jesus of Joden voor Jezus) ook officieel behoort. De Joods-Nederlandse rabbijn Van der Kamp zei in een debat in 1998 met de messiasbelijdende rabbijn Joseph Ben Zwi dat er in de joodse traditie geen plaats is voor Jezus als Messias. Een Jood die Jezus ziet als messias, praktiseerde in zijn ogen niet het jodendom, maar het christendom. Ben Zwi, voorganger van een messiasbelijdende gemeente in Jeruzalem, benadrukte echter dat hij als Jood het jodendom en het christendom daarentegen niet zag als twee verschillende religies. Naar zijn mening was het de christelijke kerk die terug zou moeten naar zijn joodse wortels.^[17]

De Messiasbelijdende Joden vormden tot 2008 een uitzondering binnen de Wet op de Terugkeer,^[18] die het voor Joden en familieleden mogelijk maakt om zich in Israël te vestigen, volgens een amendement op deze wet uit de jaren 70 onder de restrictie voor mensen "behorende tot een andere religie".^[19] Verder klinken er soms geluiden over intimidaties en demonstraties^[20] van orthodoxe joden die diensten van Messiasbelijdende Joden verstoren.

Literatuur

• De Messiaanse beweging:en haar betekenis voor christenen, Evert van de Poll, 2001, 317 p., Shalom Books - Putten, ISBN 90-73895-19-7
• Heilige ruzies:Christenen in Israël, Els van Diggele, 2007, 318 p., Atheneaum-Polak & Van Gennep - Amsterdam, ISBN 978-90-253-6314-7
• Sacred times for chosen people: development, analysis and missiological significance of messianic Jewish holiday practice (proefschrift), Evert van de Poll, 2008, 398 p., Boekencentrum - Zoetermeer, ISBN 978-90-239-2329-9

Zie ook

• Christelijke visies op het jodendom
• Joodse visies op het christendom