Marja van Bijsterveldt: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Freaky Fries (overleg | bijdragen)
versie van GeeJee van 17 jun 2018 12:31 (51809693) teruggeplaatst - Dode link betekent niet dat hele bron maar gewoon verwijderd moet worden
Regel 26: Regel 26:
}}
}}


'''Janneke Marlene (Marja) van Bijsterveldt-Vliegenthart''' ([[Rotterdam]], [[27 juni]] [[1961]]) is een [[Nederland]]se [[politicus|politica]]. Ze is lid van het [[Christen-Democratisch Appèl]] (CDA) en maakte van 2010 tot 2012 als [[Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap|minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap]] deel uit van het [[kabinet-Rutte I]]. Eerder was ze staatssecretaris op hetzelfde departement, voorzitter van het CDA, burgemeester van [[Schipluiden]] en wethouder en gemeenteraadslid in [[Almere]]. Ze werd in september 2016 burgemeester van [[Delft]].
'''Janneke Marlene (Marja) van Bijsterveldt-Vliegenthart''' ([[Rotterdam]], [[27 juni]] [[1961]]) is een [[Nederland]]se [[politicus|politica]]. Ze is lid van het [[Christen-Democratisch Appèl]] (CDA) en maakte van 2010 tot 2012 als [[Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap|minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap]] deel uit van het [[kabinet-Rutte I]]. Eerder was ze staatssecretaris op hetzelfde departement, voorzitter van het CDA, burgemeester van [[Schipluiden]] en wethouder en gemeenteraadslid in [[Almere]]. Van Bijsterveldt werd in september 2016 burgemeester van [[Delft]].


== Levensloop ==
== Levensloop ==
=== Gemeentepolitiek ===
=== Gemeentepolitiek ===
Van Bijsterveldt volgde na haar havo een opleiding tot [[Verpleegkunde|verpleegkunde-A]] en daarna werkte ze van 1981 tot 1990 in de [[gezondheidszorg]]. Ze was in deze periode lid van het bestuur van het [[Christen Democratisch Jongeren Appèl|CDJA]] en werd in 1990 voor het CDA gekozen in de gemeenteraad van [[Almere]]. Ze werd gelijktijdig [[wethouder]] in deze gemeente, belast met sociale zaken, welzijn en woonruimteverdeling. Toen ze in maart 1993 de burgemeester van Almere [[Cees de Cloe]] (PvdA) verdedigde – haar kritiek was dat er geen hoor en wederhoor had plaatsgevonden -, die moest aftreden omdat hij mogelijk te veel aan onkosten had gedeclareerd, dienden de coalitiepartners VVD en PvdA een [[motie van wantrouwen]] tegen Van Bijsterveldt in. Hierop trad ze af.<ref>[[Trouw (krant)|Trouw]]. Wethouder Almere vliegt er ook uit, 27 maart 1993.</ref><ref>Nieuws Archief. [http://almere.flevoland.to/archief/gn/index.special-1993.htm Almere-special 1993-2000].</ref> Het programma Impact maakte een uitgebreide reportage van de gebeurtenissen in Almere in 1993 en zond deze op {{nowrap|24 februari 1994}} uit.<ref>Bron: beeldengeluid.nl</ref> Ze bleef lid van de gemeenteraad en werd bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1994 herkozen. Ze verliet in september 1994 de raad om burgemeester van de gemeente [[Schipluiden]] te worden. Op het moment dat zij tot burgemeester werd benoemd, was zij de jongste in deze functie in Nederland.
Na haar havo volgde ze een opleiding tot [[Verpleegkunde]]-A en werkte Van Bijsterveldt van 1981 tot 1990 in de [[gezondheidszorg]]. Ze was in deze periode lid van het bestuur van het [[Christen Democratisch Jongeren Appèl|CDJA]] en werd in 1990 voor het CDA gekozen in de gemeenteraad van [[Almere]]. Ze werd gelijktijdig [[wethouder]] in deze gemeente, belast met sociale zaken, welzijn en woonruimteverdeling. Toen ze in maart 1993 de Almeerse burgemeester [[Cees de Cloe]] (PvdA) verdedigde – haar kritiek was dat er geen hoor en wederhoor had plaatsgevonden -, die moest aftreden omdat hij mogelijk te veel aan onkosten had gedeclareerd, dienden de coalitiepartners VVD en PvdA een [[motie van wantrouwen]] tegen Van Bijsterveldt in.<ref> [http://www.trouw.nl/krantenarchief/1993/03/27/2667017/Wethouder_Almere_vliegt_er_ook_uit.html Wethouder Almere vliegt er ook uit], [[Trouw (krant)|Trouw]], 27 maart 1993</ref> Hierop trad ze af. Het programma Impact maakte een uitgebreide reportage van de gebeurtenissen in Almere in 1993 en zond deze uit op 24 februari 1994.<ref>Bron: beeldengeluid.nl</ref> Ze bleef lid van de gemeenteraad en werd bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1994 herkozen. In september 1994 verliet ze de raad om burgemeester van de gemeente [[Schipluiden]] te worden. Op het moment dat zij tot burgemeester werd benoemd, was zij de jongste in deze functie in Nederland.


Van Bijsterveldt bleef burgemeester tot 1 januari 2003. Gedurende deze periode was ze tevens actief binnen de partijorganisatie van het CDA als voorzitter van het CDA-Vrouwenberaad.
Van Bijsterveldt bleef burgemeester tot 1 januari 2003. Gedurende deze periode was ze tevens actief binnen de partijorganisatie van het CDA als voorzitter van het CDA-Vrouwenberaad.


=== Partijvoorzitterschap ===
=== Partijvoorzitterschap ===
Ze werd in november 2002 voorzitter van het CDA. Zij was de eerste voorzitter die rechtstreeks door de leden werd gekozen. Met ruim 75 procent van de ongeveer 50.000 stemmen versloeg ze Jan Krapels. Ze werd daarna in mei 2006 voor een tweede termijn herkozen. Als partijvoorzitter kreeg ze te maken met een lastige periode in de partij na slecht verlopen gemeenteraadsverkiezingen in 2006.
In november 2002 werd Van Bijsterveldt voorzitter van het CDA. Zij was de eerste voorzitter die rechtstreeks door de leden werd gekozen. Met ruim 75 procent van de ongeveer 50.000 stemmen versloeg ze [[Jan Krapels]]. In mei 2006 werd zij herkozen voor een tweede termijn. Als partijvoorzitter kreeg ze te maken met een lastige periode in de partij na slecht verlopen gemeenteraadsverkiezingen in 2006.


=== Staatssecretaris ===
=== Staatssecretaris ===
Bij het aantreden van het [[kabinet-Balkenende IV]] werd Van Bijsterveldt aangesteld als [[staatssecretaris (Nederland)|staatssecretaris]] op het [[ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap]]. Ze legde daarop haar functie als partijvoorzitter neer. Ze was van 22 februari 2007 tot 14 oktober 2010 in deze functie portefeuillehouder van het voortgezet onderwijs, het beroepsonderwijs en de lerarenopleidingen. Haar eerste wet betrof de invoering van de zgn. Kwalificatieplicht. Hiermee werd de leerplicht zodanig aangepast dat jongeren tot 18 jaar pas de school mogen verlaten als zij ten minste een mbo-2-, havo- of vwo-diploma hebben. Ze stelde in mei 2007 de Expertgroep doorlopende leerlijnen taal en rekenen in, die moest adviseren over een betere aansluiting van de niveaus van reken- en taalvaardigheid in het primair onderwijs, voortgezet onderwijs en mbo naar een vervolgopleiding of doorstroming naar de arbeidsmarkt. Ze voerde met ingang van 1 augustus 2009 ook de [[Wet gratis schoolboeken]] in en besloot met ingang van het schooljaar 2013/2014 tot een verplichte taal- en rekentoets voor leerlingen in het voortgezet onderwijs. Ze nam ook maatregelen om voortijdig schoolverlaten tegen te gaan en voerde de Maatschappelijke Stage in.
Bij het aantreden van het [[kabinet-Balkenende IV]] werd Van Bijsterveldt aangesteld als [[staatssecretaris (Nederland)|staatssecretaris]] op het [[ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap]]. Ze legde daarop haar functie als partijvoorzitter neer. Ze was van 22 februari 2007 tot 14 oktober 2010 in deze functie portefeuillehouder van het voortgezet onderwijs, het beroepsonderwijs en de lerarenopleidingen. Haar eerste wet betrof de invoering van de zgn. Kwalificatieplicht; hiermee werd de leerplicht zodanig aangepast dat jongeren tot 18 jaar pas de school mogen verlaten als zij ten minste een mbo-2-, havo- of vwo-diploma hebben. Ze stelde in mei 2007 de Expertgroep doorlopende leerlijnen taal en rekenen in, die moest adviseren over een betere aansluiting van de niveaus van reken- en taalvaardigheid in het primair onderwijs, voortgezet onderwijs en mbo naar een vervolgopleiding of doorstroming naar de arbeidsmarkt. Ook voerde ze de [[Wet gratis schoolboeken]] in met ingang van 1 augustus 2009 en besloot tot een verplichte [[taal- en rekentoets]] voor leerlingen in het voortgezet onderwijs met ingang van het schooljaar 2013/2014. Ze nam ook maatregelen om voortijdig schoolverlaten tegen te gaan en voerde de Maatschappelijke Stage in.


Ze kreeg in november 2007 te maken met protesten van scholieren, leraren en ouders tegen de handhaving van een [[Urennorm in het Nederlandse voortgezet onderwijs|lesurennorm in het voortgezet onderwijs van 1040 uur]].<ref>K Ronde voor [[Kennislink]]. [https://www.nemokennislink.nl/publicaties/scholierenprotesten-het-nieuwe-demonstreren/ Scholierenprotesten: het nieuwe demonstreren], 26 november 2008.</ref> Nadat een aantal demonstraties op rellen uitliep, riep Van Bijsterveldt wethouders op om tegen relschoppers op te treden, door leerplichtambtenaren de opdracht te geven boetes uit te delen.
In november 2007 kreeg Van Bijsterveldt te maken met protesten van scholieren, leraren en ouders tegen de handhaving van een [[Urennorm in het Nederlandse voortgezet onderwijs|lesurennorm in het voortgezet onderwijs van 1040 uur]].<ref>[http://www.laks.nl/index.php?catg=1&navID=4&sub=0&viewid=5kooa4383 Fluitconcert voor de staatssecretaris], [[LAKS]], 13 november 2007</ref> Nadat een aantal demonstraties op rellen uitliep, riep Van Bijsterveldt wethouders op om op te treden tegen relschoppers, door leerplichtambtenaren de opdracht te geven boetes uit te delen.<ref>[http://static.nos.nl/nos/artikelen/2007/11/art000001C830968C3D17D3.html Van Bijsterveldt: Actie tegen rellen], [[Nederlandse Omroep Stichting|NOS]], 27 november 2007</ref>


Na de val van het kabinet-Balkenende IV op 20 februari 2010 volgde minister voor Jeugd en Gezin [[André Rouvoet]] minister van OCW [[Ronald Plasterk]] op en nam daarbij de portefeuille van staatssecretaris [[Sharon Dijksma]] over. De portefeuille van Plasterk (hoger onderwijs, wetenschapsbeleid, emancipatie, cultuur en media) werd vrijwel geheel door Van Bijsterveldt overgenomen.<ref>ScienceGuide. [https://www.scienceguide.nl/2010/10/marja-van-bijsterveldt-op-ocw/ Marja van Bijsterveldt op OCW], 8 oktober 2010.</ref>
Na de val van het kabinet-Balkenende IV op 20 februari 2010 volgde minister voor Jeugd en Gezin [[André Rouvoet]] minister van OCW [[Ronald Plasterk]] op en nam daarbij de portefeuille van staatssecretaris [[Sharon Dijksma]] over. De portefeuille van Plasterk (hoger onderwijs, wetenschapsbeleid, emancipatie, cultuur en media) werd vrijwel geheel door Van Bijsterveldt overgenomen.<ref>{{citeer persbericht|url=http://www.minocw.nl/actueel/nieuws/36128/Nieuwe-portefeuilleverdeling-op-OCW.html|titel=Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap|website=minocw.nl}}</ref>


Het maandblad [[Opzij (tijdschrift)|Opzij]] publiceerde in oktober 2009 een lijst met de 100 machtigste vrouwen van Nederland. Van Bijsterveldt stond daarop als derde genoteerd vanwege enerzijds haar positie als staatssecretaris en anderzijds haar enorme netwerk in het CDA. Een jaar eerder had ook [[Vrij Nederland]] een uitgebreid portret van Van Bijsterveldt gepubliceerd,<ref>[[Vrij Nederland]]. [http://www.vn.nl/marjas-macht/ Marja’s Macht], 5 juli 2008.</ref> waarin zij onder meer om deze redenen en vanwege haar wijze van opereren als een van de machtigste vrouwen van het Binnenhof werd omschreven.
Het maandblad [[Opzij (tijdschrift)|Opzij]] publiceerde in oktober 2009 een lijst met de 100 machtigste vrouwen van Nederland. Van Bijsterveldt stond daarop als derde genoteerd vanwege enerzijds haar positie als staatssecretaris en anderzijds haar enorme netwerk in het CDA. Een jaar eerder had ook ''[[Vrij Nederland]]'' een uitgebreid portret van Van Bijsterveldt gepubliceerd <ref>http://www.vn.nl/marjas-macht/</ref> waarin zij onder meer om deze redenen en vanwege haar wijze van opereren als een van de machtigste vrouwen van het Binnenhof werd omschreven.


=== Minister ===
=== Minister ===
Bij de [[Tweede Kamerverkiezingen 2010]] werd ze in de [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Tweede Kamer]] gekozen. Ze was van 23 februari 2010 tot 5 november 2012 minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in het kabinet-Balkenende IV in en het kabinet-Rutte I. In deze hoedanigheid kreeg ze te maken met protesten, ditmaal van studenten die het oneens waren met de geplande [[langstudeerboete]] en universiteiten, middels een protestmars van hoogleraren, die ontevreden waren met de geplande boete voor langstudeerders en bezuinigingen op zowel de eerste als tweede geldstroom. Van Bijsterveldt deed in november 2011 een oproep aan ouders om zich meer met het onderwijs van hun kinderen bezig te gaan houden. Uit opiniepeilingen van Maurice de Hond bleek steun maar er was ook kritiek, onder andere van oud-minister en oud-staatssecretaris Emancipatiezaken Hedy d’Ancona en hoofdredacteur van mama-magazine Phaedra Werkhoven.
Bij de [[Tweede Kamerverkiezingen 2010]] werd Van Bijsterveldt gekozen in de [[Tweede Kamer der Staten-Generaal]]. Ze was van 23 februari 2010 tot 5 november 2012 minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in het kabinet-Balkenende IV in en het kabinet-Rutte I. In deze hoedanigheid kreeg ze te maken met protesten, ditmaal van studenten die het oneens waren met de geplande [[langstudeerboete]] en universiteiten, middels een protestmars van hoogleraren, die ontevreden waren met de geplande boete voor langstudeerders en bezuinigingen op zowel de eerste als tweede geldstroom. In november 2011 deed Van Bijsterveldt een oproep aan ouders om zich meer met het onderwijs van hun kinderen bezig te gaan houden. Uit opiniepeilingen van Maurice de Hond <ref>http://www.telegraaf.nl/binnenland/article20841142.ece</ref> bleek steun maar er was ook kritiek, onder andere van oud-minister en oud-staatssecretaris Emancipatiezaken Hedy d’Ancona en hoofdredacteur van mama-magazine Phaedra Werkhoven.<ref>[http://www.nrcnext.nl/blog/2011/12/01/investeer-meer-in-begeleiding-van-je-kinderen/ Investeer meer in begeleiding van je kinderen], [[nrc.next]], 1 december 2011</ref>


Er vond op 6 maart 2012 in de [[Johan Cruijff ArenA|Amsterdam ArenA]] een grote staking plaats waarbij 50.000 leraren tegen het kabinetsplan van Van Bijsterveldt staakten om 300 miljoen te bezuinigen op het passend onderwijs. Wel wilde kabinet Rutte I 250 miljoen euro investeren in een prestatiebonus voor leerkrachten die het opmerkelijk goed doen. Hier waren de stakende leerkrachten in de ArenA het niet mee eens. Uiteindelijk zijn de bezuinigingen op het passend onderwijs bij de nieuwe coalitievorming geschrapt maar de systeemwijziging is wel ingevoerd.
Op 6 maart 2012 vond in de [[Amsterdam ArenA]] een grote staking plaats waarbij 50.000 leraren staakten tegen het kabinetsplan van Van Bijsterveldt om 300 miljoen te bezuinigen op het passend onderwijs. Wel wilde kabinet Rutte I 250 miljoen euro investeren in een prestatiebonus voor leerkrachten die het opmerkelijk goed doen. Hier waren de stakende leerkrachten in de ArenA het niet mee eens. Uiteindelijk zijn de bezuinigingen op het passend onderwijs bij de nieuwe coalitievorming geschrapt maar de systeemwijziging is wel ingevoerd.


=== Tegenwoordig ===
=== Tegenwoordig ===
Ze volgde op 1 januari 2014 [[Laurentien Brinkhorst]] op als voorzitter van de Stichting Lezen & Schrijven. Daarnaast is zij onder meer voorzitter van de [[Midden-Delfland]] Vereniging, voorzitter bij de [[Protestantse Theologische Universiteit]], lid van de Raad van Toezicht van de [[Erasmus Universiteit Rotterdam]] en directeur van het [[Ronald McDonald Kinderfonds]]. Ze is op 2 juni 2016 door de gemeenteraad van [[Delft]] voorgedragen om de nieuwe burgemeester te worden en werd op 2 september dat jaar geïnstalleerd.
Op 1 januari 2014 volgde Van Bijsterveldt [[Laurentien Brinkhorst]] op als voorzitter van de Stichting Lezen & Schrijven. Daarnaast is zij onder meer voorzitter van de [[Midden-Delfland]] Vereniging, voorzitter bij de [[Protestantse Theologische Universiteit]], lid van de Raad van Toezicht van de [[Erasmus Universiteit Rotterdam]] en directeur van het [[Ronald McDonald Kinderfonds]]. Op 2 juni 2016 is zij door de gemeenteraad van [[Delft]] voorgedragen als nieuwe burgemeester van die stad. Op 2 september 2016 is zij geïnstalleerd.


== Persoonlijk leven ==
==Persoonlijk leven==
Van Bijsterveldt is getrouwd en heeft kinderen. Haar echtgenoot is sinds 2010 gemeenteraadslid voor het CDA in [[Midden-Delfland]]. Haar neef [[Arjan Vliegenthart]] was lid van de [[Eerste Kamer der Staten-Generaal|Eerste Kamer]] namens de [[Socialistische Partij (Nederland)|SP]] en wethouder in Amsterdam. Van Bijsterveldt is lid van de [[Protestantse Kerk in Nederland]], voor de fusie in 2004 van de [[Gereformeerde Kerken in Nederland]].
Van Bijsterveldt is getrouwd en heeft kinderen. Haar echtgenoot is sinds 2010 gemeenteraadslid voor het CDA in [[Midden-Delfland]]. Haar neef [[Arjan Vliegenthart]] was lid van de [[Eerste Kamer der Staten-Generaal|Eerste Kamer]] namens de [[Socialistische Partij (Nederland)|SP]] en wethouder in Amsterdam. Van Bijsterveldt is lid van de [[Protestantse Kerk in Nederland]] (voor de fusie in 2004 van de [[Gereformeerde Kerken in Nederland]]).


== Onderscheidingen ==
==Onderscheidingen==
* Officier in de [[Orde van Oranje-Nassau]] ([[Nederland]], 2012)<ref>{{citeer web |url =http://www.telegraaf.nl/binnenland/21141815/__Lintje_voor_oud-bewindslieden__.html | titel = Oud-bewindslieden krijgen lintje | werk = [[De Telegraaf]] | datum = 7 december 2012}}</ref>
* Officier in de [[Orde van Oranje-Nassau]], 2012


==Externe links==
{{Appendix||2=
* [https://www.cda.nl/mensen/toon/marja-van-bijsterveldt-1/ Officieel profiel Marja van Bijsterveldt op website CDA]
; voetnoten

{{References}}
{{Appendix|Noten}}
; websites
* [[Parlement & Politiek]]. [https://www.parlement.com/id/vh091adpnkt8/j_m_marja_van_bijsterveldt_vliegenthart J.M. (Marja) van Bijsterveldt-Vliegenthart].
}}
{{StartOpvolging}}
{{StartOpvolging}}
{{OpvolgingCombi
{{OpvolgingCombi
| lijst = [[Lijst van burgemeesters van Schipluiden|Burgemeester van Schipluiden]] <br> 1994-2003
| lijst = [[Lijst van burgemeesters van Schipluiden|Burgemeester van Schipluiden]]<br />1994-2003
| vorige = [[Jan Waaijer|J.B Waaijer]]
| vorige = [[Jan Waaijer|J.B Waaijer]]
| volgende = [[John de Prieëlle|J. de Prieëlle]] (wnd)
| volgende = [[John de Prieëlle|J. de Prieëlle]] (wnd)
}}
}}
{{OpvolgingCombi
{{OpvolgingCombi
| lijst = [[Lijst van Nederlandse staatssecretarissen van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap|Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap]] <br> 2007-2010
| lijst = [[Lijst van Nederlandse staatssecretarissen van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap|Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap]]<br />2007-2010
| vorige = [[Bruno Bruins|B.J. (Bruno) Bruins]]
| vorige = [[Bruno Bruins|B.J. (Bruno) Bruins]]
| volgende = [[Halbe Zijlstra|H. (Halbe) Zijlstra]]
| volgende = [[Halbe Zijlstra|H. (Halbe) Zijlstra]]
}}
}}
{{OpvolgingCombi
{{OpvolgingCombi
| lijst = [[Lijst van Nederlandse ministers van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap|Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap]] <br> 2010-2012
| lijst = [[Lijst van Nederlandse ministers van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap|Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap]]<br />2010-2012
| vorige = [[André Rouvoet|A. (André) Rouvoet]]
| vorige = [[André Rouvoet|A. (André) Rouvoet]]
| volgende = [[Jet Bussemaker|M. (Jet) Bussemaker]]
| volgende = [[Jet Bussemaker|M. (Jet) Bussemaker]]
}}
}}
{{OpvolgingCombi
{{OpvolgingCombi
| lijst = [[Lijst van burgemeesters van Delft|Burgemeester van Delft]] <br> 2016-heden
| lijst = [[Lijst van burgemeesters van Delft|Burgemeester van Delft]]<br />2016-heden
| vorige = [[Bas Verkerk|G.A.A. Verkerk]]
| vorige = [[Bas Verkerk|G.A.A. Verkerk]]
| volgende = -
| volgende = -
Regel 96: Regel 94:
[[Categorie:CDA-politicus]]
[[Categorie:CDA-politicus]]
[[Categorie:Nederlands minister van Onderwijs]]
[[Categorie:Nederlands minister van Onderwijs]]
[[Categorie:Nederlands partijvoorzitter]]
[[Categorie:Nederlands staatssecretaris]]
[[Categorie:Nederlands staatssecretaris]]
[[Categorie:Tweede Kamerlid]]
[[Categorie:Nederlands partijvoorzitter]]
[[Categorie:Wethouder van Almere]]
[[Categorie:Wethouder van Almere]]
[[Categorie:Tweede Kamerlid]]

Versie van 11 jul 2018 15:59

Marja van Bijsterveldt
Marja van Bijsterveldt
Algemeen
Volledige naam Janneke Marlene van Bijsterveldt-Vliegenthart
Geboren 27 juni 1961
Partij CDA
Functies
1990-1994 Gemeenteraad Almere
1990-1993 Wethouder Almere
1994-2003 Burgemeester Schipluiden
2002-2007 Partijvoorzitter CDA
2007-2010 Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
2010 Lid Tweede Kamer
2010-2012 Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
2016-heden Burgemeester Delft
Officiële website
Portaal  Portaalicoon   Politiek

Janneke Marlene (Marja) van Bijsterveldt-Vliegenthart (Rotterdam, 27 juni 1961) is een Nederlandse politica. Ze is lid van het Christen-Democratisch Appèl (CDA) en maakte van 2010 tot 2012 als minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap deel uit van het kabinet-Rutte I. Eerder was ze staatssecretaris op hetzelfde departement, voorzitter van het CDA, burgemeester van Schipluiden en wethouder en gemeenteraadslid in Almere. Van Bijsterveldt werd in september 2016 burgemeester van Delft.

Levensloop

Gemeentepolitiek

Na haar havo volgde ze een opleiding tot Verpleegkunde-A en werkte Van Bijsterveldt van 1981 tot 1990 in de gezondheidszorg. Ze was in deze periode lid van het bestuur van het CDJA en werd in 1990 voor het CDA gekozen in de gemeenteraad van Almere. Ze werd gelijktijdig wethouder in deze gemeente, belast met sociale zaken, welzijn en woonruimteverdeling. Toen ze in maart 1993 de Almeerse burgemeester Cees de Cloe (PvdA) verdedigde – haar kritiek was dat er geen hoor en wederhoor had plaatsgevonden -, die moest aftreden omdat hij mogelijk te veel aan onkosten had gedeclareerd, dienden de coalitiepartners VVD en PvdA een motie van wantrouwen tegen Van Bijsterveldt in.[1] Hierop trad ze af. Het programma Impact maakte een uitgebreide reportage van de gebeurtenissen in Almere in 1993 en zond deze uit op 24 februari 1994.[2] Ze bleef lid van de gemeenteraad en werd bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1994 herkozen. In september 1994 verliet ze de raad om burgemeester van de gemeente Schipluiden te worden. Op het moment dat zij tot burgemeester werd benoemd, was zij de jongste in deze functie in Nederland.

Van Bijsterveldt bleef burgemeester tot 1 januari 2003. Gedurende deze periode was ze tevens actief binnen de partijorganisatie van het CDA als voorzitter van het CDA-Vrouwenberaad.

Partijvoorzitterschap

In november 2002 werd Van Bijsterveldt voorzitter van het CDA. Zij was de eerste voorzitter die rechtstreeks door de leden werd gekozen. Met ruim 75 procent van de ongeveer 50.000 stemmen versloeg ze Jan Krapels. In mei 2006 werd zij herkozen voor een tweede termijn. Als partijvoorzitter kreeg ze te maken met een lastige periode in de partij na slecht verlopen gemeenteraadsverkiezingen in 2006.

Staatssecretaris

Bij het aantreden van het kabinet-Balkenende IV werd Van Bijsterveldt aangesteld als staatssecretaris op het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Ze legde daarop haar functie als partijvoorzitter neer. Ze was van 22 februari 2007 tot 14 oktober 2010 in deze functie portefeuillehouder van het voortgezet onderwijs, het beroepsonderwijs en de lerarenopleidingen. Haar eerste wet betrof de invoering van de zgn. Kwalificatieplicht; hiermee werd de leerplicht zodanig aangepast dat jongeren tot 18 jaar pas de school mogen verlaten als zij ten minste een mbo-2-, havo- of vwo-diploma hebben. Ze stelde in mei 2007 de Expertgroep doorlopende leerlijnen taal en rekenen in, die moest adviseren over een betere aansluiting van de niveaus van reken- en taalvaardigheid in het primair onderwijs, voortgezet onderwijs en mbo naar een vervolgopleiding of doorstroming naar de arbeidsmarkt. Ook voerde ze de Wet gratis schoolboeken in met ingang van 1 augustus 2009 en besloot tot een verplichte taal- en rekentoets voor leerlingen in het voortgezet onderwijs met ingang van het schooljaar 2013/2014. Ze nam ook maatregelen om voortijdig schoolverlaten tegen te gaan en voerde de Maatschappelijke Stage in.

In november 2007 kreeg Van Bijsterveldt te maken met protesten van scholieren, leraren en ouders tegen de handhaving van een lesurennorm in het voortgezet onderwijs van 1040 uur.[3] Nadat een aantal demonstraties op rellen uitliep, riep Van Bijsterveldt wethouders op om op te treden tegen relschoppers, door leerplichtambtenaren de opdracht te geven boetes uit te delen.[4]

Na de val van het kabinet-Balkenende IV op 20 februari 2010 volgde minister voor Jeugd en Gezin André Rouvoet minister van OCW Ronald Plasterk op en nam daarbij de portefeuille van staatssecretaris Sharon Dijksma over. De portefeuille van Plasterk (hoger onderwijs, wetenschapsbeleid, emancipatie, cultuur en media) werd vrijwel geheel door Van Bijsterveldt overgenomen.[5]

Het maandblad Opzij publiceerde in oktober 2009 een lijst met de 100 machtigste vrouwen van Nederland. Van Bijsterveldt stond daarop als derde genoteerd vanwege enerzijds haar positie als staatssecretaris en anderzijds haar enorme netwerk in het CDA. Een jaar eerder had ook Vrij Nederland een uitgebreid portret van Van Bijsterveldt gepubliceerd [6] waarin zij onder meer om deze redenen en vanwege haar wijze van opereren als een van de machtigste vrouwen van het Binnenhof werd omschreven.

Minister

Bij de Tweede Kamerverkiezingen 2010 werd Van Bijsterveldt gekozen in de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Ze was van 23 februari 2010 tot 5 november 2012 minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in het kabinet-Balkenende IV in en het kabinet-Rutte I. In deze hoedanigheid kreeg ze te maken met protesten, ditmaal van studenten die het oneens waren met de geplande langstudeerboete en universiteiten, middels een protestmars van hoogleraren, die ontevreden waren met de geplande boete voor langstudeerders en bezuinigingen op zowel de eerste als tweede geldstroom. In november 2011 deed Van Bijsterveldt een oproep aan ouders om zich meer met het onderwijs van hun kinderen bezig te gaan houden. Uit opiniepeilingen van Maurice de Hond [7] bleek steun maar er was ook kritiek, onder andere van oud-minister en oud-staatssecretaris Emancipatiezaken Hedy d’Ancona en hoofdredacteur van mama-magazine Phaedra Werkhoven.[8]

Op 6 maart 2012 vond in de Amsterdam ArenA een grote staking plaats waarbij 50.000 leraren staakten tegen het kabinetsplan van Van Bijsterveldt om 300 miljoen te bezuinigen op het passend onderwijs. Wel wilde kabinet Rutte I 250 miljoen euro investeren in een prestatiebonus voor leerkrachten die het opmerkelijk goed doen. Hier waren de stakende leerkrachten in de ArenA het niet mee eens. Uiteindelijk zijn de bezuinigingen op het passend onderwijs bij de nieuwe coalitievorming geschrapt maar de systeemwijziging is wel ingevoerd.

Tegenwoordig

Op 1 januari 2014 volgde Van Bijsterveldt Laurentien Brinkhorst op als voorzitter van de Stichting Lezen & Schrijven. Daarnaast is zij onder meer voorzitter van de Midden-Delfland Vereniging, voorzitter bij de Protestantse Theologische Universiteit, lid van de Raad van Toezicht van de Erasmus Universiteit Rotterdam en directeur van het Ronald McDonald Kinderfonds. Op 2 juni 2016 is zij door de gemeenteraad van Delft voorgedragen als nieuwe burgemeester van die stad. Op 2 september 2016 is zij geïnstalleerd.

Persoonlijk leven

Van Bijsterveldt is getrouwd en heeft kinderen. Haar echtgenoot is sinds 2010 gemeenteraadslid voor het CDA in Midden-Delfland. Haar neef Arjan Vliegenthart was lid van de Eerste Kamer namens de SP en wethouder in Amsterdam. Van Bijsterveldt is lid van de Protestantse Kerk in Nederland (voor de fusie in 2004 van de Gereformeerde Kerken in Nederland).

Onderscheidingen

Externe links

Voorganger:
J.B Waaijer
Burgemeester van Schipluiden
1994-2003
Opvolger:
J. de Prieëlle (wnd)
Voorganger:
B.J. (Bruno) Bruins
Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
2007-2010
Opvolger:
H. (Halbe) Zijlstra
Voorganger:
A. (André) Rouvoet
Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
2010-2012
Opvolger:
M. (Jet) Bussemaker
Voorganger:
G.A.A. Verkerk
Burgemeester van Delft
2016-heden
Opvolger:
-
Zie de categorie Marja van Bijsterveldt van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.