Marc Dutroux

Marc Dutroux (Elsene, 6 november 1956) is een Belgisch misdadiger, veroordeeld tot levenslang voor ontvoering, gijzeling, verkrachting, moord en illegale handel. Hij werd in 1996 opgepakt voor de ontvoering en verkrachting van zes meisjes, van wie slechts twee overleefden, bekend als de zaak-Dutroux.

Levensloop

Dutroux groeide op in een groot gezin, met vier broers en zussen. Nadat zijn vader, een leraar, ging lesgeven in Belgisch-Congo, verhuisde het gezin gedurende een tiental jaren naar daar. Na de scheiding van zijn ouders in 1971, woonde Marc Dutroux bij zijn moeder in het Waalse Obaix. Toen zijn moeder een nieuwe vriend leerde kennen, trok Dutroux het huis uit en vond hij onderdak bij een vriend. Hij maakte een rebelse en moeilijke jeugd door, maar behaalde uiteindelijk zijn diploma als elektricien.

Er volgde een reeks van verschillende werkervaringen, waarbij het een constante bleek dat Dutroux weinig gemotiveerd en zelden correct op de werkvloer verscheen. Sinds 1980 ontvangt hij een werkloosheidsuitkering, die hij al snel aanvulde met kleine klusjes, handel in auto's en auto-onderdelen en criminele activiteiten zoals diefstal.

Dutroux trouwde voor het eerst toen hij tweeëntwintig was en kreeg twee zonen. Nadat Dutroux in 1985 zijn latere vrouw leerde kennen, scheidde hij. Zijn ex-vrouw beschuldigde hem van mishandelingen en datzelfde jaar werd Dutroux ook voor het eerst gearresteerd op verdenking van diefstal en verkrachting.

In 1988 trouwde hij voor de tweede keer, met Michelle Martin, met wie hij al een kind had. Samen kregen ze nog enkele kinderen. Sinds het midden van de jaren tachtig zou Martin geholpen hebben bij het ontvoeren van meisjes omdat ze, naar eigen zeggen, bang was voor Dutroux.

Eerste feiten

In 1989 werden Dutroux en Martin beiden veroordeeld voor verkrachting van vijf minderjarige meisjes. Dutroux ontvoerde en verkrachtte tussen januari 1985 en december 1985 vijf meisjes: Catherine B. (18) op 31 januari, Sylvie D. (11) op 7 juni, Maria V. (19) op 17 oktober, Axelle D. (18) op 14 december 1985 en Elisabeth G. (15) op 18 december 1985^[1]. Dutroux pleegde de feiten nooit alleen. Enkele keren werkte hij samen met kompaan Jean Van Peteghem. Martin bleek betrokken te zijn bij minstens twee ontvoeringen, maar was op de hoogte van alle feiten. Voor sommige feiten zijn nog steeds geen handlangers bekend.

Doordat Van Peteghem en Dutroux tijdens de ontvoeringen uitvoerig over zichzelf vertelden aan hun slachtoffers, konden ze nadien makkelijk worden geïdentificeerd. Na de ontvoering en verkrachting van Elisbath G. werd Van Peteghem opgepakt. Hij bekende al snel ook andere feiten en vertelde dat Dutroux en Martin betrokken waren. Dutroux kreeg hiervoor een gevangenisstraf van dertien jaar en zijn echtgenote Michelle Martin een straf van vijf jaar. Van Peteghem werd veroordeeld tot 6,5 jaar celstraf, hij werd in 1991 vrijgelaten en kwam kort nadien om in een verkeersongeluk. In 1992 werden Dutroux en Martin door de toenmalige minister van Justitie Melchior Wathelet in het kader van de Wet-Lejeune vervroegd vrijgelaten.

Arrestatie

Op 13 augustus 1996 werd Dutroux gearresteerd, nadat de zes dagen tevoren ontvoerde Laetitia Delhez in zijn huis ontdekt werd, samen met Sabine Dardenne, die er al bijna drie maanden zat. Zij waren beiden nog in leven. Het bleek echter snel dat Dutroux ook verantwoordelijk was voor de ontvoering van Julie Lejeune, Mélissa Russo, An Marchal en Eefje Lambrecks en voor de verdwijning van zijn handlanger Bernard Weinstein. Zij werden allen dood teruggevonden.

Dutroux wist op 23 april 1998 kortstondig te ontsnappen uit het gerechtsgebouw van Neufchâteau. Na een uur of vier werd hij in de bossen van de Ardennen bij het plaatsje Herbeumont door boswachter Stéphane Michaux opgemerkt en vervolgens gearresteerd. Hierop namen minister van Binnenlandse Zaken Johan Vande Lanotte, minister van Justitie Stefaan De Clerck en generaal Willy Deridder (commandant van de Rijkswacht) – uit eigen beweging – ontslag. In 2000 kreeg Dutroux vijf jaar celstraf voor het bedreigen van een agent tijdens deze ontsnapping.

In 2002 kondigde Michelle Martin aan van Dutroux te willen scheiden, eind 2003 was de scheiding een feit.

Op 17 juni 2004 werd Dutroux schuldig bevonden aan ontvoering en verkrachting van zes meisjes en moord op vier meisjes. Volgens de jury was hij het hoofd van een criminele bende en is hij ook verantwoordelijk voor de verkrachting van drie meisjes uit Slowakije. Dutroux bekende de ontvoering en verkrachting, maar schoof de verantwoordelijkheid voor de dood van de meisjes op zijn handlangers. Hij beweerde slechts een klein radertje in een veel groter netwerk te zijn en in opdracht te handelen.

Op 22 juni 2004 werd hij veroordeeld tot een levenslange celstraf en tien jaar terbeschikkingstelling van de regering, ondertussen gewijzigd in terbeschikkingstelling van de strafuitvoeringsrechtbank.

In 2008 werd hij overgebracht van de gevangenis van Itter naar die van Nijvel. In maart 2010 moesten bewakers ingrijpen om te vermijden dat hij in elkaar werd geslagen door andere gevangenen. Eind januari 2011 werd hij opnieuw overgebracht naar Itter wegens een interne organisatie.^[2]

In 2013 vroeg hij vervroegde vrijlating aan. Dit verzoek werd afgewezen. In 2019 vroeg hij wederom vervroegde vrijlating aan. Indien dit verzoek zou worden ingewilligd zou Dutroux op z’n vroegst in 2021 de cel mogen verlaten. Zijn advocaat zette de plannen voor vervroegde vrijlating echter in de ijskast. Dit naar aanleiding van een vernietigend rapport dat verschenen is over de mentale gezondheid van Dutroux. Dat rapport werd opgesteld op verzoek van een rechtbank in Brussel. Indien er geen sprake zou zijn van gevaar voor herhaling, dan zou Dutroux in aanmerking kunnen komen voor vervroegde vrijlating. Deskundigen die Dutroux in 2020 onderzochten, concludeerden echter dat Dutroux nog altijd een gevaar voor de samenleving vormt en psychopatisch is.^[3]

Huizen van Dutroux

Marc Dutroux bezat zeven huizen, waarvan hij er vier gebruikte voor zijn ontvoeringen:

Het huis aan de Avenue de Philippeville 128 in Marcinelle wordt het vaakst genoemd in de media. Hier hebben alle meisjes vastgezeten, in de kelder en/of in de slaapkamer. De stad Charleroi heeft het huis in 2009 onteigend, enerzijds vanwege wat er zich heeft afgespeeld, anderzijds vanwege de slechte staat van het huis. Volgens de onteigeningsprocedure mag de eigenaar nog een laatste bezoek aan zijn huis brengen. Dat is de reden waarom Dutroux op 10 september 2009 onder zware politiebewaking zijn woonhuis in Marcinelle voor zeer korte tijd bezocht.^[4] In 2009 werd er een blauw zeil over de voorgevel gespannen, met daarop een afbeelding van een kind met een vlieger. Eind 2023 opent op de plaats "Een tuin tussen hemel en aarde", een herdenkingstuin waar de ouders van de slachtoffers van Dutroux aan mee werken.^[5]
Een huis in Jumet, dat inmiddels gesloopt is. In de tuin van dit huis zijn An en Eefje begraven door Dutroux. Bernard Weinstein heeft een tijd in dit huis gewoond. Op de plek van het huis is een klein monument geplaatst.
Een huis in Marchienne-au-Pont. Julie en Mélissa zijn hier korte tijd vastgehouden na hun ontvoering.
Een huis in Sars-la-Buissière. Hier zijn Julie, Mélissa en Bernard Weinstein begraven nadat Dutroux Weinstein vermoordde en de meisjes gestorven waren door verhongering. Het huis werd begin 2009 door de gemeente Lobbes opgekocht. Deze is van plan er een park aan te leggen waar de slachtoffers van Dutroux zullen worden herinnerd.

Muurschildering op een muur tegenover het huis in Marcinelle.
Locatie van een huis van Dutroux in Jumet.
Huis in Marchienne-au-Pont.

In de media

De Commissie-Dutroux. Het rapport (met commentaar) – door Wim Winckelmans (1997) ISBN 9789056171223
Mijn zoon Marc Dutroux – door vader Victor Dutroux (2003) ISBN 9789002214059
De zaak Marc Dutroux – door oud-journalist Hans Knoop (1998) ISBN 9055015857
Ik was twaalf en ik fietste naar school – door ontkomen slachtoffer Sabine Dardenne (2005) ISBN 9049999719
De X-dossiers – Wat België niet mocht weten over de zaak-Dutroux – door Annemie Bulté, Douglas De Coninck en Marie-Jeanne Van Heeswyck (1999) ISBN 9052405360