Mantelet: verschil tussen versies
k →Romeinse Rijk: sp |
k →Romeinse Rijk: sp |
||
| Regel 5: | Regel 5: | ||
[[Julius Caesar]] gebruikte in de [[Gallische Oorlog]] al ''vineae'', een soort verplaatsbare houten schutdaken om een belegerde stad te kunnen naderen.<ref>{{aut|[[Julius Caesar]]}}, ''[[Commentarii de bello Gallico]]'' III 21</ref> Een andere Romeinse belegeringsmachine was de [[Testudo (belegeringswerktuig)|testudo]], een verrijdbare met huiden, houten planken of metalen platen gepantserde voorloper van de middeleeuwse [[Kat (constructie)|kat]]. |
[[Julius Caesar]] gebruikte in de [[Gallische Oorlog]] al ''vineae'', een soort verplaatsbare houten schutdaken om een belegerde stad te kunnen naderen.<ref>{{aut|[[Julius Caesar]]}}, ''[[Commentarii de bello Gallico]]'' III 21</ref> Een andere Romeinse belegeringsmachine was de [[Testudo (belegeringswerktuig)|testudo]], een verrijdbare met huiden, houten planken of metalen platen gepantserde voorloper van de middeleeuwse [[Kat (constructie)|kat]]. |
||
De Romeinse versie van de mantelet werd ''pluteus'' genoemd<ref>{{en}}{{aut|Dennis Geronimus}}, ''[[Piero |
De Romeinse versie van de mantelet werd ''pluteus'' genoemd<ref>{{en}}{{aut|Dennis Geronimus}}, ''[[Piero di Cosimo]]: Visions Beautiful and Strange'' (Singapore 2006) p. 236. ISBN 0-300-10911-3</ref> en bestond uit planken of gevlochten twijgen. Hiermee konden de aanvallers dichtbij de [[palissade]]s of muren van een belegerde versterking komen terwijl ze toch beschermd waren tegen vijandelijke [[projectiel]]en. Deze ''plutei'' werden ook gebruikt als [[Borstwering (verdedigingswerk)|borstwering]] op [[verdedigingstoren]]s en muren.<ref>{{aut|[[Julius Caesar]]}}, ''[[Commentarii de bello Gallico]]'' VII 25, 41, 72</ref> |
||
De ''plutei'' werden ook bij de verdediging op het slagveld gebruikt. Ze werden dan op de linker- en rechterflank van de zware [[artillerie]]wapens geplaatst, waarachter de boogschutters werden geplaatst die de [[Batterij (militair)|batterij]] moesten beschermen tegen vijandige aanvallen. |
De ''plutei'' werden ook bij de verdediging op het slagveld gebruikt. Ze werden dan op de linker- en rechterflank van de zware [[artillerie]]wapens geplaatst, waarachter de boogschutters werden geplaatst die de [[Batterij (militair)|batterij]] moesten beschermen tegen vijandige aanvallen. |
||
Versie van 15 dec 2014 14:22
Een mantelet is een verplaatsbaar houten scherm ter bescherming van boogschutters dat voornamelijk in de oudheid en middeleeuwen werd gebruikt, maar sporadisch ook in de nieuwe tijd. Het scherm fungeerde als een schild, maar was wel groter en zwaarder en was vaak voorzien van wielen en een schietgat.
Geschiedenis
Romeinse Rijk
Julius Caesar gebruikte in de Gallische Oorlog al vineae, een soort verplaatsbare houten schutdaken om een belegerde stad te kunnen naderen.[1] Een andere Romeinse belegeringsmachine was de testudo, een verrijdbare met huiden, houten planken of metalen platen gepantserde voorloper van de middeleeuwse kat.
De Romeinse versie van de mantelet werd pluteus genoemd[2] en bestond uit planken of gevlochten twijgen. Hiermee konden de aanvallers dichtbij de palissades of muren van een belegerde versterking komen terwijl ze toch beschermd waren tegen vijandelijke projectielen. Deze plutei werden ook gebruikt als borstwering op verdedigingstorens en muren.[3]
De plutei werden ook bij de verdediging op het slagveld gebruikt. Ze werden dan op de linker- en rechterflank van de zware artilleriewapens geplaatst, waarachter de boogschutters werden geplaatst die de batterij moesten beschermen tegen vijandige aanvallen.
Middeleeuwen
De mantelet werd als beschermschild voor boogschutters in de middeleeuwen meer en meer vervangen door de pavese, een groot houten langschild dat de boogschutters zelf op hun rug meenamen. Mantelets werden wel nog gebruikt bij belegeringen, om de belegerden het zicht op de voorbreidingen te ontnemen en de aanvallers te beschermen tegen vijandelijk vuur.
Nieuwe Tijd
Stalen mantelets werden in de Eerste Wereldoorlog door Franse soldaten gebruikt om prikkeldraadversperringen door te knippen.[4]
Afbeeldingen
Enkele voorbeelden van mantelets:
 |
 |
|
|---|
Etymologie
Het Franse woord mantelet is een verkleinwoord van het Oudfranse mantel, van Latijn mantellum "mantel". De mantelet is ook wel bekend onder de Latijnse benaming pluteus.
- ↑ Julius Caesar, Commentarii de bello Gallico III 21
- ↑ (en) Dennis Geronimus, Piero di Cosimo: Visions Beautiful and Strange (Singapore 2006) p. 236. ISBN 0-300-10911-3
- ↑ Julius Caesar, Commentarii de bello Gallico VII 25, 41, 72
- ↑ (en) It Nipped Its Way Through Wire Entanglements, in Popular Science, januari 1919, p. 30. (Google Books-scan)
· 
· 
