Maliënkolder
De maliënkolder is een beschermend vest (kolder) dat door soldaten werd gedragen als pantser. Deze gevechtskleding is ergens in het 1e millennium v.Chr. uitgevonden, maar waar en wanneer is niet bekend. Mogelijk werd de uitvinding onafhankelijk van elkaar gedaan in Europa en Oost-Azië. Het oudst gevonden voorbeeld komt uit een Keltisch vorstengraf uit de 4e eeuw v.Chr., en werd ontdekt bij Ciumeşti (Satu Mare) in Roemenië. De mailiënkolder werd door de Romeinen overgenomen in hun wapenrusting.
De maliënkolder biedt weinig bescherming tegen slagwapens. Om toch de klappen enigszins op te vangen, droeg men in de strijd een dik vest (een wambuis) of doublet onder de maliënkolder.
Authentiek gebruik
Een maliënkolder bestaat uit maliën (metalen ringetjes), die in elkaar zijn gesmeed of geklonken. Afhankelijk van het patroon haken 4 tot 8 ringetjes in 1 ring. Door de losse opbouw is hij flexibel en luchtdoorlatend, terwijl hij door het materiaal tegelijk bescherming biedt tegen snijwonden veroorzaakt door zwaarden en messen en, in mindere mate, tegen pijlen. De kracht van steekwapens als lansen en speren wordt door het vest verkleind, zo lang de ringetjes niet openspringen.
De maliënkolder in de middeleeuwen was een kleed tot onder de knieën, met kap, en woog wel zo'n 25 à 30 kg. Als het moest worden opgeborgen hing men het op een houten T-balk. Een variant ervan was een hemd tot op de heupen, met korte mouwen, dat circa 15 kg woog, of een broek met voetstukken eraan.
Een andere variant van de kolder was de schobbejak, waarbij in plaats van ringetjes metalen plaatjes waren opgenaaid.
Een halsberg stamt uit de riddertijd, bezat een kap, en reikte tot de voeten.
 |
 |
Modern gebruik
Tegenwoordig worden voor slagers en andere mensen die beroepshalve veel met messen werken, handschoenen vervaardigd uit roestvrij staal die op een vergelijkbare manier zijn opgebouwd als een maliënkolder. Ook bij de training van politiehonden wordt door het "slachtoffer" soms een maliënkolder gedragen onder de beschermende kleding. Dit vermindert of voorkomt lichamelijk letsel door een bijtgrage hond.
Een geheel andere toepassing van de techniek die gebruikt wordt om maliënkolders te maken, is het creëren van sieraden. Hierbij worden relatief kleine metalen ringetjes gebruikt, die dikwijls gemaakt zijn van goud, zilver of titanium. Soms worden de metalen gecombineerd met kralen of bedeltjes. Dit type sieraad wordt vaak gedragen door goths, en metals van het viking metal genre.
