Loenen aan de Vecht: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Versie 32109647 van Agora (overleg) ongedaan gemaakt.
Versie 32194271 van 62.45.66.252 (overleg) ongedaan gemaakt. geheel of anders minstens gedeeltelijk niet interessant voor een encyclopedie
Regel 119: Regel 119:


== Restaurants ==
== Restaurants ==
Loenen heeft twee restaurants met een [[Michelinster]]: [[Tante Koosje]] en [['t Amsterdammertje]].
Loenen heeft twee restaurants met een [[Michelinster]]: [[Tante Koosje]] en [['t Amsterdammertje]].
Daarnaast vindt u in Loenen:
* Eterij "De drie gekroonde Laarsjes",
* Restaurant "De Eterij",
* Restaurant "De Heeren",
* Restaurant "Vlinders",
* Eetcafé "De Koetsier",
* Snackbar "Pamukkale".




== Geboren ==
== Geboren ==

Versie van 5 aug 2012 23:57

Loenen aan de Vecht
Plaats in Nederland Vlag van Nederland
Loenen aan de Vecht (Utrecht)
Loenen aan de Vecht
Situering
Provincie Utrecht
Gemeente Stichtse Vecht
Coördinaten 52° 13′ NB, 5° 1′ OL
Algemeen
Inwoners
(2011) 		3210
Portaal  Portaalicoon   Nederland

Loenen aan de Vecht of Loenen, is een dorp in de gemeente Stichtse Vecht, in de Vechtstreek in de Nederlandse provincie Utrecht. Het dorp ligt aan de rivier de Vecht en het Amsterdam-Rijnkanaal. Ten oosten van Loenen liggen de Loosdrechtse Plassen, met onder anderen de Loenderveense plas, waarvan een deel als Waterleidingplas is afgescheiden om het drinkwater voor Amsterdam te zuiveren.

Het dorp heeft 3210 inwoners (2011). Het dorp was de hoofdplaats van de voormalige gemeente Loenen. De dorspskern van Loenen is vanwege de goed behouden gebleven historische bouwwijze sinds 1966 een beschermd dorpsgezicht. Het middelpunt van dit beschermd dorpsgezicht is de 600 meter lange dorpsstraat die parallel aan de rivier de Vecht loopt, met de daaraan gelegen monumentale panden en de dominerende kerk waarvan het oudste gedeelte van vóór 1300 dateert.

Van 1937 tot aan de Tweede Wereldoorlog gold in Nederland officieel de Loenense Tijd.

Brug over de Vecht, met op de achtergrond de Grote Kerk
Voormalig Gemeentehuis Loenen
Dorpsstraat Loenen
Vechtbrug Loenen
Molen De Hoop Loenen

Naam

De naam Loenen stamt af van de oude benaming Lona. Deze naam is terug te vinden op een oude schenkingsakte van 21 april 953[1]. De naam Lona heeft verschillende betekenissen gekend, maar de meest recente is dat Loenen is afgeleid van het Duitse Lo (lucus) hetgeen bos betekent, met de toevoeging na, zoals ook voorkomt in Hattna (Houten) en Marsna (Maarssen). In de loop van de tijd werd Lona verbasterd tot Loenen. Loenen heeft haar naam dus te danken aan de bosrijke omgeving. Door de verandering van de waterstand en verschillende grote stormen is daar weinig van over.

Geschiedenis

In de vroege geschiedenis is weinig terug te vinden rond Loenen. Een enkele kleine vondst is gedaan bij Loenen, langs de Angstel, waar resten uit de ijzertijd aangetroffen zijn, waaruit af te leiden valt dat reeds in deze vroege periode permanente bewoning in deze streek aanwezig was.[2] Een reden dat archeologen weinig vinden langs de Vecht is de baksteen- en dakpannenindustrie die in later tijden dikke lagen klei afgeticheld heeft en zo zijn waarschijnlijk veel voorwerpen verloren gegaan.

De eerste vermelding in de geschreven geschiedenis van Loenen aan de Vecht onder de naam Lona vinden we in het jaar 953. In een acte van 21 April 953 wordt beschreven hoe Otto I verschillende domeingoederen bij Lona langs de ,,Fecht", welke voorheen in het bezit geweest waren van graaf Hatto schenkt aan de Sint Maartenskerk in Utrecht, in de persoon van de toenmalige bisschop van Utrecht, Balderik van Cleef.[2] Voor de Utrechtse bisschoppen was Loenen een belangrijk steunpunt, de laat gotische kruiskerk heeft een toren die geinspireerd is op die van de Dom in Utrecht.

De neef van Gijsbrecht IV van Amstel, Gerard van Velsen, vluchtte na de moord op Floris V naar kasteel Kronenburg in het Stichtse Loenen. Hij werd echter achtervolgd en vermoord. Kasteel Kronenburg en een deel van Loenen en omgeving werden toen bij Graafschap Holland ingelijfd; dit gedeelte van Loenen, het "Gerecht Cronenburgh", is tot 1819 (dus ruim vijf eeuwen) bij Holland gebleven, en daarna weer met Utrecht (Sticht) herenigd.

Volgens overlevering vond in 1297, om één jaar onafhankelijkheid van Sticht te vieren, in Loenen aan de Vecht de eerste op golf lijkende activiteit plaats: colf. In 1982 werd deze legende gedocumenteerd door Steven van Hengel in zijn boek Early Golf. Hierin beschrijft hij dat er in 1297 al colf gespeeld werd in Loenen aan de Vecht. Ter ere van de eenjarige bevrijding van kasteel Kronenburg, na de moord op Floris V, werd er volgens hem een wedstrijd gespeeld die erom draaide wie er met het minste aantal slagen van het Regthuys naar de keukendeur van het kasteel kon komen. In het begin van deze eeuw werd deze mythe door de sporthistoricus Ayolt Brongers doorgeprikt.

In 1578 werd in Loenen als een van de eerste plaatsen langs de Vecht de kerk overgenomen door de protestanten: de Reformatie.

In het rampjaar 1672 werd het kasteel Kronenburg door de Fransen verwoest. De restanten werden verbouwd tot buitenplaats. Zoals zovele buitenplaatsen raakte het huis in de 19de eeuw in verval. Het werd in 1837 gesloopt.

In 1759 bestaat het dorp Loenen aan de Vecht uit 127 huizen verdeeld over 8 straten.[3]

Een van de voorgangers van Klaverblad Verzekeringen is opgericht in 1859 in Loenen aan de Vecht. Deze Brandwaarborgmaatschappij voor roerende goederen fuseerde uiteindelijk met een gelijksoortige verzekeraar die reeds in 1850 in Oudewater was opgericht en twee andere maatschappijen. Als logo werd toen het (gelukbrengende) klavertjevier gekozen. Vanuit dat logo is de huidige naam Klaverblad Verzekeringen ontstaan. Loenen is dus vertegenwoordigd als één van de vier blaadjes.

In 1930 woonden er 1364 personen in Loenen aan de vecht, in 1937 waren dat er 1417 en in 1940 telde Loenen 1402 inwoners.[4]

Verkeer en Vervoer

In het dorp rijden bussen van Connexxion:

  • Lijn 120 Amsterdam-Utrecht, via welke ook het treinstation in Breukelen snel bereikt kan worden. Lijn 120 loopt over Utrecht CS - Maarssen-dorp - Breukelen - Loenen - Abcoude - Amsterdam Bijlmer NS.
  • Lijn 122 Utrecht Overvecht (station) - Fort de Gagel - Westbroek - Tienhoven - Nieuw Loosdrecht - Oud Loosdrecht - Loenen a/d Vecht - Vreeland - Loenen (a/d Vecht) - Weesp
  • Llijn 121 Hilversum - Oud-Loosdrecht - Loenen a/d Vecht - Vinkeveen - Mijdrecht - Uithoorn
  • Lijn 435, is een Nachtlijn van Connexxion (rijden in de nacht van zaterdag op zondag): Utrecht CS - Utrecht, Amsterdamsestraatweg - Zuilen - Oud Zuilen - Maarssen Dorp - Straatweg - Breukelen - Nieuwersluis - Loenen a/d Vecht.

In de buurtschap Kerklaan 1km buiten Loenen is een busstation voor het overstappen tussen de bussen Amsterdam–Utrecht, Mijdrecht–Hilversum en Weesp–Vreeland.

De Vecht was in het verleden een belangrijke vaarroute als deel van de Keulse Vaart. Later werd het Merwedekanaal aangelegd, de voorloper van het Amsterdam-Rijnkanaal.

Bezienswaardigheden en Rijksmonumenten

Bezienswaardigheden in het dorp zijn:

  • Korenmolen De Hoop
  • Poldermolen de Loenderveense Molen
  • De Grote- of Nederlandse Hervormde Kerk. Het oudste deel van de kerk is het huidige koor dat uit tufsteen is gebouwd. Het wordt gedateerd van voor 1300. De beide kruisbeuken en het middenschip zijn in 1320 aan het oorspronkelijke kerkje toegevoegd, evenals de toren. Deze toren is rond 1500 vervangen, of drastisch verbouwd. In 1464 is de sacristie gebouwd. Tegenwoordig is deze sacristie, in gewijzigde vorm, in gebruik als portaal bij het koor. In 1518 zijn de zijbeuken toegevoegd, waardoor het huidige pseudobasiliek kerkgebouw is ontstaan.
  • De voor Loenen zo dominante toren staat ongeveer tachtig centimeter uit het lood en staat volgens continue metingen nog altijd niet stil. De toren is van het Utrechtse type, zoals eerder aangehaald gebouwd rond 1500. In de toren bevindt zich een oude Klokkenstoel met een oude klok gegoten door P. Hemony in 1676, met een diameter van 74 cm. Een tweede klok is na de tweede wereldoorlog gegoten, toen de vooroorlogse klokken door de bezetter in beslag waren genomen en alleen de grote klok van 74 cm werd teruggevonden. De toren heeft een mechanisch torenuurwerk van de hand van B. Eijsbouts uit 1958, maar met een elektrische opwinding. De wijzerplaten zijn tijdens een restauratie gevonden, achter de toenmalige wijzerplaten, en in oude luister hersteld.
  • De Mijndense sluis, toegang tussen de rivier De Vecht en de Loosdrechtse plassen. De Mijndense Sluis is aangelegd voor afvoer van turf en voor de waterbeheersing van de Loosdrechtse Plassen, nu vooral nog in gebruik voor de recreatievaart naar Loosdrecht. De sluis is een bezienswaardigheid, mede door de excentrieke Sluiswachter die naast zijn vaste aanstelling "herintredende goederen" verkoopt.
  • Landgoed Vrederijk van Rijkman Groenink, voormalig ABN Amro-topman,. Het tien hectare grote "landgoed Vrederijk" is toegankelijk voor het publiek. U kunt hier een boswandeling maken. De ingang voor bezoekers vindt u op de kruising Oud-Over - Bloklaan.
  • Terra Nova is een 50 ha groot landgoed gelegen aan de Vecht em de Loenderveense Plas, ten noorden van het dorp aan Oud Over.

Verder telt Loenen aan de Vecht 139 (2012) rijksmonumenten en een beschermd dorpgezicht. Hierdoor is een wandeling door het oude dorp één grote bezienswaardigheid.

Kastelen en Buitenplaatsen

Beide kastelen die in Loenen aan de Vecht gestaan hebben, zowel Kasteel Kronenburg als Huis te Velde zijn verdwenen uit het dorpsgezicht.

Langs de rivier de Vecht staan nog wel verschillende buitenplaatsen binnen de grenzen van het dorp Loenen aan de Vecht:

Voorzieningen

Er zijn een winkelcentrum en losse winkels rondom de Rijksstraatweg.

Het dorp kent veel horeca, met name restaurants, er is een bibliotheek, kinderopvang, sportterrein "De Heul", woon-zorgcomplex ´t Kampje, een huisartsenpost en drie basisscholen.

In Cultureel centrum 't Web is een ontmoetingscentrum voor een aantal verenigingen en clubs uit Loenen en omgeving. Daarnaast is het ‘t Web een gelegenheid voor bruiloften, recepties, jubilea, condoleances, vergaderingen en feestavonden.

Onderwijs

Loenen heeft drie basisscholen: OBS Graaf Floris, CBS 't Fundament en RKS Sint-Ludgerus.

Sport en Recreatie

Loenen aan de Vecht is gelegen aan het "Floris V-pad". Het Floris V-pad (LAW 1-3) is een lange-afstand-wandelpad met een lengte van 244,5 kilometer van Amsterdam naar Bergen op Zoom. De route is in beide richtingen met wit-rode tekens gemarkeerd en in een gidsje beschreven. Bij Loenen loopt de route direct langs de Vecht over het Jaagpad.

In Loenen zijn verschillende sport- en recreatie verenigingen actief:

Waterrecreatie

Op de rivier de Vecht en daar langs, evenals in het monumentale en historische dorp is sprake van kleinschalige recreatie en toerisme (pleziervaart, kanoën, fietsen, wandelen). Het dorp Loenen heeft aanlegplaatsen voor pleziervaart langs de De Vecht. In de zomer heerst er op het water en op het land een toeristische drukte. Ook is er een ruim aanbod van georganiseerde varende gezelligheid. Diverse rederijen bieden vaartochten over de Vecht aan met complete culinaire verzorging.

Als het 's winters koud genoeg is, wordt er op de omringende plassen en heel soms op de Vecht geschaatst.

Evenementen

Elke vrijdag na hemelvaart is er een Jaarmarkt. Koninginnedag en Bevrijdingdag worden uitgebreid gevierd met een feestweek.

De wekelijkse markt vindt elke dinsdag plaats van 09.00-13.00 uur op de Spinnerie tegenover Dorpshuis ’t Web .

Restaurants

Loenen heeft twee restaurants met een Michelinster: Tante Koosje en 't Amsterdammertje.

Geboren

Overleden

Zie ook

Bronnen

  1. ↑ "Geschiedenis van Loenen", Fenna Brouwer, Vechtkroniek, ISSN 1568-4164; nr. 1 (dec. 1994), p. 6-20, (1994)
  2. ↑ a b 1000 JAAR Dorpsleven aan de Vecht, Loenen aan de Vecht 953-1953. Dr S. van der Linde - 1954
  3. ↑ "De Geheijimschrijver van Stadt en Land van Utrecht", schrijver onbekend.
  4. ↑ "Loenen in Crisistijd": Vechtkroniek, ISSN 1568-4164; nr. 9 (dec. 1998), p. 8-17, (1998)
Zie de categorie Loenen aan de Vecht van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
source: https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Loenen_aan_de_Vecht&diff=prev&oldid=32194417