Lode Wils: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Mexicano (overleg | bijdragen)
k Link naar doorverwijspagina gerepareerd (Koning Albert I naar Albert I van België), met behulp van pop-ups
Wikiwernerbot (overleg | bijdragen)
k Botverzoeken: toevoegen archieflinks en vervangen http:// door https://
 
(38 tussenliggende versies door 23 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
'''Lode Wils''', officieel Lodewijk, ([[Antwerpen (stad)|Antwerpen]], 18 maart [[1929]]) is een Belgisch historicus en hoogleraar.
'''Lodewijk (Lode) Jan Wils''' ([[Antwerpen (stad)|Antwerpen]], [[18 maart]] [[1929]]) is een [[België (hoofdbetekenis)|Belgisch]] historicus en hoogleraar.


==Levensloop==
==Biografie==
In 1939 begon Wils zijn humaniora aan het Onze-Lieve-Vrouwcollege in Antwerpen, maar moest in de oorlog overstappen naar het [[Koninklijk Atheneum Antwerpen]]. Hij werd lid van de [[Christelijke Volkspartij (België)|Christelijke Volkspartij]] en ontplooide activiteiten bij de Antwerpse jongerenafdeling. Van 1945 tot 1951 studeerde hij aan de [[Katholieke Universiteit Leuven]] en werd er licentiaat in de geschiedenis en doctor in de rechten. In 1951 werd hij studiemeester in de Koninklijke Athenea van [[Hasselt (België)|Hasselt]] en [[Deurne (Antwerpen)|Deurne]]. In 1954 verdedigde hij een proefschrift over [[Jan Baptist David]] en werd zo ook doctor in de geschiedenis. In 1956 richtte hij mee de [[Vlaamse Volksbeweging]] op maar bleef er slechts korte tijd actief. Hij woonde ook enkele lezingen bij van de [[Stichting Lodewijk de Raet]].
Wils doorliep de humaniora vanaf 1939 aan het Onze-Lieve-Vrouwcollege in Antwerpen en vervolgens aan het Koninklijk Atheneum in die stad.


In 1958 werd hij benoemd tot leraar aan de Koninklijke Athenea van Antwerpen en [[Hoboken (Antwerpen)|Hoboken]]. Van 1959 tot 1965 was hij secretaris van de Antwerpse afdeling van de ''Katholieke Vlaamse Hogeschooluitbreiding'' en uitgever van de ''Verhandelingen'' van deze vereniging.
Van 1945 tot 1951 studeerde hij geschiedenis aan de [[Katholieke Universiteit Leuven]] en werd achtereenvolgens licentiaat en doctor in de geschiedenis. Het doctoraat behaalde hij met een proefschrift gewijd aan [[Jan Baptist David]].


===Hoogleraar===
Van 1951 tot 1958 was hij studiemeester in de Koninklijke Athenea van [[Hasselt (België)|Hasselt]] en [[Deurne]]. Van 1958 tot 1965 was hij leraar aan de Koninklijke Athenea van Antwerpen en [[Hoboken (Antwerpen)|Hoboken]].
In 1961 werd hij deeltijds assistent met leeropdracht aan de KU Leuven. In 1965 werd hij voltijds docent aan de pas opgerichte [[Katholieke Universiteit Leuven Campus Kulak Kortrijk|afdeling van de universiteit in Kortrijk]] en ook de eerste 'rector' aldaar. Na de splitsing van de Leuvense universiteit in 1968 (waar hij een tegenstander van was) kwamen er een lesopdrachten vrij in Leuven waardoor hij aldaar gewoon hoogleraar werd. In 1975 verhuisde hij met zijn gezin (waaronder zijn dochter [[Kaat Wils]]) definitief naar Heverlee.


Wils was een opvallende hoogleraar die polemiek niet uit de weg ging. Hij had vastomlijnde meningen over wat een van de hoofdonderwerpen van zijn onderzoek en onderwijs was: de [[Vlaamse Beweging]] binnen de Belgische staatsstructuur. Hij verwerpt het [[Vlaams-nationalisme]] omdat hun rol in de Vlaamse Beweging nefast en schadelijk is voor het doel zelf dat het nastreefde. Hij veroordeelde het [[separatisme]] in scherpe bewoordingen en meende dat de in België bereikte federalisering voldoende ver ging. Het doel, zoals hij het formuleerde, was de natuurlijke ontplooiing van de Vlamingen, naar eigen aard en in de eigen taal, binnen het Belgische kader. Hij leidde een groep historici op die binnen en buiten de universiteit zijn ideeën verder uitdiepten. Zelf bleef hij tot lang na zijn emeritaat een invloedrijke stem die geen blad voor de mond neemt.<ref>{{Citeer web |url=https://www.bruzz.be/politiek/lode-wils-vlaamse-brusselaars-kunnen-alleen-maar-verliezen-bij-confederalisme-2023-07-06 |titel=Lode Wils: 'Vlaamse Brusselaars kunnen alleen maar verliezen bij confederalisme’ |auteur=Maarten Goethals & Steven Van Garsse |uitgever=[[BRUZZ (krant)]] |datum=2023-07-06 |bezochtdatum=2023-07-07 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20230707162403/https://www.bruzz.be/politiek/lode-wils-vlaamse-brusselaars-kunnen-alleen-maar-verliezen-bij-confederalisme-2023-07-06 |archiefdatum=2023-07-07}}</ref>
==De hoogleraar==
In 1961 werd hij deeltijds assistent met leeropdracht aan de KUL. In 1965 werd hij voltijds docent bij de pas opgerichte afdeling van de universiteit in [[Kortrijk]] ([[KULAK]]). Hij trad ook op als de eerste 'rector' van deze nieuwe afdeling. Na de splitsing van de Leuvense universiteit (waar hij een tegenstander van was), werd hij in 1968 gewoon hoogleraar, wat hij bleef tot aan zijn emeritaat in 1994.


In 1970 kwam hij op voor de CVP bij de gemeenteraadsverkiezingen in Kortrijk. Dat jaar werd hij door CVP West-Vlaanderen voorgedragen als lid van de raad van beheer van de [[Vlaamse Radio- en Televisieomroeporganisatie|Belgische radio en televisie]] wat hij bleef tot hij in 1979 bestuurder werd van de Katholieke Radio en Televisie Omroep. In 1993 legde hij dit mandaat neer en zegde ook publiekelijk zijn lidmaatschap van het [[Davidsfonds]] op vanwege de toenemende anti-Belgische koers (maar bleef wel publiceren bij de uitgeverij van dit cultuurfonds).
Wils was een opvallende hoogleraar, die de polemiek niet uit de weg ging. Hij had vastomlijnde meningen over wat één van de hoofdonderwerpen van zijn onderzoek en onderwijs was, namelijk de Vlaamse Beweging binnen de Belgische staatsstructuur.


===Auteur===
Hij leidde ook een groep jonge historici op, die binnen en buiten de universiteit zijn ideeën verder uitdiepten.
In 1994 ging hij op emeritaat en brak door als auteur met een boek over de Flamenpolitik tijdens de Eerste Wereldoorlog. Op vraag van Leo en Mia Van Cauwelaert bestudeerde Wils het leven en werk van hun vader [[Frans Van Cauwelaert]]. Hij baseerde zich voornamelijk op het omvangrijke archief in het [[Letterenhuis]] in Antwerpen. Het resultaat werd een vijfdelige biografie die tussen 1998 en 2009 werd gepubliceerd bij [[Houtekiet (uitgeverij)|Houtekiet]]:
*1998: ''De Messias van Vlaanderen. Frans van Cauwelaert, 1880-1910''
*2001: ''Frans van Cauwelaert en de barst in België, 1910-1919''
*2003: ''Frans van Cauwelaert afgewezen door koning Albert I. Een tijdbom onder België''
*2005: ''Burgemeester van Cauwelaert, schepper van Nederlandstalig Vlaanderen, 1923-1932''
*2009: ''Frans van Cauwelaert, triomf, val en wederopstanding, 1932-1961''
Deze grondige geschiedenis van de Vlaamse Beweging werd in 2017 in één boek uitgegeven door [[Uitgeverij Doorbraak]]: ''Frans van Cauwelaert. Politieke biografie.''


==De auteur==
==Bibliografie==
Wils heeft het grootste deel van zijn gepubliceerde oeuvre gewijd aan de [[Vlaamse Beweging]]. Hij bracht daarbij veel nieuwe en soms controversiële inzichten aan.
Wils heeft het grootste deel van zijn gepubliceerde oeuvre gewijd aan de [[Vlaamse Beweging]]. Hij bracht daarbij veel nieuwe en soms controversiële inzichten aan. Naast monografieën schreef hij over politiek en maatschappij vanuit historisch perspectief in tijdschriften zoals [[Kultuurleven]], [[Dietsche Warande en Belfort]], Vrijheid en Recht (orgaan van de Christelijke Unie van leraars in het rijksonderwijs), Nova & Vetera (tijdschrift van het katholiek middelbaar onderwijs), de [[Gids op Maatschappelijk Gebied]], [[Wetenschappelijke Tijdingen]], Onze Alma Mater, [[Ons Erfdeel]], [[De Leiegouw]], [[Belgisch Tijdschrift voor Nieuwste Geschiedenis]] en Revue du Nord.
* ''Kanunnik [[Jan Baptist David|Jan David]] en de Vlaamse Beweging van zijn tijd'', 1957

Hij was een tegenstander van het [[Vlaams-nationalisme]] en oordeelde dat de rol die het speelde in de Vlaamse Beweging nefast was en schadelijk voor het doel zelf dat het nastreefde. Hij veroordeelde het [[separatisme]] in scherpe bewoordingen en meende dat de in [[België]] bereikte federalisering voldoende ver ging. Het doel, zoals hij het formuleerde, was de natuurlijke ontplooing van de Vlamingen, naar eigen aard en in de eigen taal, binnen het Belgische kader.

Gedurende vele jaren was Wils in het debat over de Vlaamse Beweging en de verhouding tot België een beluisterde en invloedrijke stem, die de discussie en polemiek niet schuwde.

==Activiteiten==
* Wils werd lid van de [[Christelijke Volkspartij (België)|Christelijke Volkspartij]] en ontplooide activiteiten bij de Antwerpse jongerenafdeling.
* Hij was een actief publicist over politieke en maatschappelijke onderwerpen, gezien vanuit historisch perspectief, in tijdschriften zoals [[Kultuurleven]], [[Dietsche Warande en Belfort]], Vrijheid en Recht (orgaan van de Christelijke Unie van leraars in het rijksonderwijs), Nova & Vetera (tijdschrift van het katholiek middelbaar onderwijs), de [[Gids op Maatschappelijk Gebied]], [[Wetenschappelijke Tijdingen]], Onze Alma Mater, [[Ons Erfdeel]], [[De Leiegouw]], [[Belgisch Tijdschrift voor Nieuwste Geschiedenis]], Revue du Nord, enz.
* Hij was actief als secretaris van de Katholieke Vlaamse [[Hogeschooluitbreiding]] (afdeling Antwerpen) en als uitgever van de ''Verhandelingen'' van deze vereniging (1959-1965).
* Hij was medestichter van de [[Vlaamse Volksbeweging]] in 1956, maar bleef er slechts korte tijd actief.
* In 1970 stond hij als kandidaat voor de CVP op de lijst bij de gemeenteraadsverkiezingen 1970 in Kortrijk.
* Hij werd lid van de raad van beheer van de [[Vlaamse Radio- en Televisieomroeporganisatie|Belgische radio en televisie]], voorgedragen door de CVP West-Vlaanderen (1970-1979)
* In 1993 zegde hij zijn lidmaatschap van het [[Davidsfonds]] op, vanwege de toenemende anti-Belgische koers van deze vereniging, die hij niet onderschreef. Dit belette niet dat hij nog verder publiceerde bij de uitgeverij van het Davidsfonds.

==Publicaties==
* ''Kanunnik [[Jan-Baptist David|Jan David]] en de Vlaamse Beweging van zijn tijd'', 1957
* ''De politieke oriëntering van de Vlaamse Beweging 1840-1857'', 1959
* ''De politieke oriëntering van de Vlaamse Beweging 1840-1857'', 1959
* ''De liberale Antwerpse dagbladen, 1857-1864'', 1962
* ''De liberale Antwerpse dagbladen, 1857-1864'', 1962
* ''Het ontstaan van de Meetingpartij te Antwerpen en haar invloed op de Belgische politiek'', 1963
* ''Het ontstaan van de Meetingpartij te Antwerpen en haar invloed op de Belgische politiek'', 1963
* ''De oorsprong van de christen-democratie'', 1963
* ''De oorsprong van de christen-democratie'', 1963
* (red.), ''De houding van de politieke partijen tegenover de [[Vlaamse Beweging]] in de 19de eeuw'', 1972
* (red.) ''De houding van de politieke partijen tegenover de [[Vlaamse Beweging]] in de 19de eeuw'', 1972
* ''Flamenpolitik en activisme. De Vlaamse Beweging tegenover België tijdens de Eerste wereldoorlog'', 1974
* ''Flamenpolitik en activisme. De Vlaamse Beweging tegenover België tijdens de Eerste wereldoorlog'', 1974
* ''De Vlaamse Beweging in het kader van de nationale bewegingen'', Leuven, Acco, 1977
* ''De Vlaamse Beweging in het kader van de nationale bewegingen'', Leuven, [[Uitgeverij Acco|Acco]], 1977
* (red.), ''Kopstukken van de Vlaamse Beweging. [[Jan van Rijswijck]], [[Adolf Pauwels]], [[Louis Franck]]'', 1978
* (red.) ''Kopstukken van de Vlaamse Beweging. [[Jan Van Rijswijck]], [[Adolf Pauwels]], [[Louis Franck (politicus)|Louis Franck]]'', 1978
* ''Honderd jaar Vlaamse Beweging. Geschiedenis van het [[Davidsfonds]]'', 3 delen, Leuven, 1987-1989
* ''Honderd jaar Vlaamse Beweging. Geschiedenis van het [[Davidsfonds]]'', 3 delen, Leuven, 1987-1989
* ''The Flemish Movement. A documentary history 1780-1990'', 1992
* ''The Flemish Movement. A documentary history 1780-1990'', 1992
Regel 46: Regel 38:
* ''De geschiedschrijving van het activisme'', in: Wetenschappelijke Tijdingen, 1992
* ''De geschiedschrijving van het activisme'', in: Wetenschappelijke Tijdingen, 1992
* ''Van Clovis tot [[José Happart|Happart]]. De lange weg van de naties in de Lage Landen'', 1992
* ''Van Clovis tot [[José Happart|Happart]]. De lange weg van de naties in de Lage Landen'', 1992
* (red.), ''Ethnic groups and language rights'', 1993
* (red.) ''Ethnic groups and language rights'', 1993
* ''Vlaanderen, België, Groot-Nederland. Mythe en geschiedenis'', 1994
* ''Vlaanderen, België, Groot-Nederland. Mythe en geschiedenis'', 1994
* ''De [[Daens|Daensistische Christene Volkspartij]]'', in: Kultuurleven, 1994
* ''De [[Christene Volkspartij|Daensistische Christene Volkspartij]]'', in: Kultuurleven, 1994
* ''Het koninkrijk België : een vooruitstrevend land : taal speelt relatief laat een rol in de vorming van een nationaal bewustzijn'', in: Intermediair, 1994
* ''Het koninkrijk België: een vooruitstrevend land : taal speelt relatief laat een rol in de vorming van een nationaal bewustzijn'', in: Intermediair, 1994
* [[Flamenpolitik]] verscheurde de Vlaamse Beweging : Vlaamsgezinden verlangden naar het België van voor de oorlog''(, in: Intermediair, 1994
* ''[[Flamenpolitik]] verscheurde de Vlaamse Beweging : Vlaamsgezinden verlangden naar het België van voor de oorlog'', in: Intermediair, 1994
* ''[[Joris van Severen]]: een aristocraat verdwaald in de politiek'', Leuven, Davidsfonds, 1994
* ''[[Joris van Severen]]: een aristocraat verdwaald in de politiek'', Leuven, Davidsfonds, 1994
* ''Vlaanderen en Wallonië doen aan opbod : Waalse Beweging is reactie op de Vlaamse, die weer op de Waalse reageert'', in: Intermediair, het weekblad voor de actieve professional, 1995
* ''Vlaanderen en Wallonië doen aan opbod : Waalse Beweging is reactie op de Vlaamse, die weer op de Waalse reageert'', in: Intermediair, het weekblad voor de actieve professional, 1995
Regel 59: Regel 51:
* ''Anarchie, que ton règne arrive !'', in: Kultuurleven, 1996
* ''Anarchie, que ton règne arrive !'', in: Kultuurleven, 1996
* ''Een pleidooi tegen het nationalisme'', in: Kultuurleven, 1996
* ''Een pleidooi tegen het nationalisme'', in: Kultuurleven, 1996
* ''Het Verenigd Koninkrijk van koning [[Willem I]] 1815-1830 en de natievorming'', in: Bijdragen en mededelingen betreffende de geschiedenis der Nederlanden, 1997
* ''Het Verenigd Koninkrijk van koning [[Willem I der Nederlanden|Willem I]] 1815-1830 en de natievorming'', in: Bijdragen en mededelingen betreffende de geschiedenis der Nederlanden, 1997
* ''Natie en geschiedenis : een gevaarlijke cocktail ?'', in: Kultuurleven, 1998
* ''Natie en geschiedenis : een gevaarlijke cocktail ?'', in: Kultuurleven, 1998
* ''[[Flor Grammens]], de man van de daad'', in: Wetenschappelijke Tijdingen, 1999
* ''[[Flor Grammens]], de man van de daad'', in: Wetenschappelijke Tijdingen, 1999
Regel 65: Regel 57:
* ''Waarom Vlaanderen Nederlands spreekt'', Leuven, Davidsfonds, 2001
* ''Waarom Vlaanderen Nederlands spreekt'', Leuven, Davidsfonds, 2001
* ''De Belgische Revolutie en de natievorming'', in: Wetenschappelijke Tijdingen, 2001
* ''De Belgische Revolutie en de natievorming'', in: Wetenschappelijke Tijdingen, 2001
* ''[[Geyl]] en [[Henri Pirenne|Pirenne]]'', in: Wetenschappelijke Tijdingen, 2001
* ''[[Pieter Geijl|Geijl]] en [[Henri Pirenne|Pirenne]]'', in: Wetenschappelijke Tijdingen, 2001
* ''Naar de barst in België : over Le grand siècle de la nationalité belge, van Jean Stengers en Eliane Gubin'', in: Bijdragen tot de eigentijdse geschiedenis, 2003
* ''Naar de barst in België : over Le grand siècle de la nationalité belge, van Jean Stengers en Eliane Gubin'', in: Bijdragen tot de eigentijdse geschiedenis, 2003
* ''Vanwaar komen de moderne naties ?'', in: Wetenschappelijke Tijdingen, 2004
* ''Vanwaar komen de moderne naties ?'', in: Wetenschappelijke Tijdingen, 2004
* ''Wanneer, en in hoever, is de Waalse beweging Waals geworden ?'', in: Wetenschappelijke Tijdingen, 2004
* ''Wanneer, en in hoever, is de Waalse beweging Waals geworden ?'', in: Wetenschappelijke Tijdingen, 2004
* ''Van [[Clovis]] tot [[Elio di Rupo|Di Rupo]]. De lange weg van de naties in de Lage Landen'', Leuven, uitg. Garant, 2005
* ''Van [[Clovis I|Clovis]] tot [[Elio Di Rupo|Di Rupo]]. De lange weg van de naties in de Lage Landen'', Leuven, uitg. Garant, 2005
* ''De Groot-Nederlandse beweging'', in: Wetenschappelijke Tijdingen, 2005
* ''De Groot-Nederlandse beweging'', in: Wetenschappelijke Tijdingen, 2005
* ''[[Leo Vindevogel]] en de intrede van de nationalisten in de Oost-Vlaamse Bestendige Deputatie'', in: Wetenschappelijke Tijdingen, 2005
* ''[[Leo Vindevogel]] en de intrede van de nationalisten in de Oost-Vlaamse Bestendige Deputatie'', in: Wetenschappelijke Tijdingen, 2005
* ''[[Hendrik Elias|Elias]], of Het gevecht met de democratie'', in: Wetenschappelijke Tijdingen, 2006
* ''[[Hendrik Elias|Elias]], of Het gevecht met de democratie'', in: Wetenschappelijke Tijdingen, 2006
* ''Het officiële taalgebruik in Vlaanderen in de negentiende eeuw'', in: Wetenschappelijke Tijdingen, 2008
* ''Het officiële taalgebruik in Vlaanderen in de negentiende eeuw'', in: Wetenschappelijke Tijdingen, 2008
* ''Van de Belgische naar de Vlaamse natie : een geschiedenis van de Vlaamse beweging'', Leuven, Acco, 2009, ISBN 9789033474170
* ''Van de Belgische naar de Vlaamse natie : een geschiedenis van de Vlaamse beweging'', Leuven, Acco, 2009, {{ISBN|9789033474170}}
* ''De ideologische barst van België : van Leopold I tot Albert II'', in: Wetenschappelijke Tijdingen, 2009
* ''De ideologische barst van België : van Leopold I tot Albert II'', in: Wetenschappelijke Tijdingen, 2009
* ''Onverfranst, onverduitst? Flamenpolitik, activisme, Frontbeweging'', Pelckmans, 2014.
* Boeken over [[Frans Van Cauwelaert]], bij uitg. Houtekiet, Antwerpen:
** ''De Messias van Vlaanderen. Frans van Cauwelaert 1880-1910'', 1998
* ''Op zoek naar een natie. Het ontstaan van Vlaanderen binnen België'', Polis, 2020.
* ''Vlaamse beweging, sociale beweging?'', [[Ertsberg (uitgeverij)|Ertsberg]], 2023.
** ''Frans van Cauwelaert en de barst in België. 1910-1919'', 2001
** ''Burgemeester van Cauwelaert,schepper van Nederlandstalig Vlaanderen 1923-1932'', 2005
** ''Frans van Cauwelaert afgewezen door koning Albert I. Een tijdbom onder België'', 2003
** ''Frans Van Cauwelaert, triomf, val en wederopstanding. 1932-1961.'', 2009


==Bekroningen==
==Erkenning==
*Antwerpse Provinciale Prijs voor geschiedenis en volkskunde
* Pil-van Gastelprijs
*1998-2000: [[Driejaarlijkse Pil-van Gastelprijs voor Geschiedenis]] voor ''De Messias van Vlaanderen. Frans van Cauwelaert 1880-1910'' en ''Frans van Cauwelaert en de barst in België 1910-1919''
* Antwerpse Provinciale Prijs voor geschiedenis en volkskunde.
*2019: [[Ereteken van de Vlaamse Gemeenschap]]

==Literatuur==
* Louis VOS & Lieve GEVERS, ''Lode Wils, historicus en hoogleraar'', in: Vlaanderen, België, Groot-Nederland. Mythe en geschiedenis, 1994.
* Bart DE WEVER, ''Lode Wils'', in: Nieuwe encyclopedie van de Vlaamse Beweging, Tielt, 1997, blz. 1758-1759.
* Bruno DE WEVER, ''Hulde aan Lode Wils'', in: Bijdragen tot de eigentijdse geschiedenis, 2010.


==Externe link==
*[https://nevb.be/wiki/Wils,_Lode_(eigenlijk_Lodewijk) Wils, Lode (eigenlijk Lodewijk)] door Bart De Wever in de [[Encyclopedie van de Vlaamse Beweging]]
{{Appendix|1=alles|2=
*{{Aut|Louis Vos & Lieve Gevers}}, ''Lode Wils, historicus en hoogleraar'', in: Vlaanderen, België, Groot-Nederland. Mythe en geschiedenis, 1994.
*{{Aut|J. Baerten}}, ''Kritische beschouwingen bij recente publicaties over de Vlaamse beweging en het nationalisme'', in: Belgisch Tijdschrift voor Filologie en Geschiedenis, LXIX, 2001.
*{{Aut|Bruno De Wever}}, ''De geschiedschrijving over de Vlaamse beweging'', in: {{Aut|Gita Deneckere}} en {{Aut|Bruno De Wever}} (red.), Geschiedenis maken. Liber amicorum Herman Balthazar, Gent, 2003.
*{{Aut|Bruno De Wever}}, ''Hulde aan Lode Wils'', in: Bijdragen tot de eigentijdse geschiedenis, 2010.
----
{{References}}
}}
{{Bibliografische informatie}}
{{DEFAULTSORT:Wils, Lode}}
{{DEFAULTSORT:Wils, Lode}}
[[Categorie:Belgisch historicus]]
[[Categorie:Belgisch historicus]]
[[Categorie:Belgisch hoogleraar]]
[[Categorie:Hoogleraar aan de Katholieke Universiteit Leuven]]
[[Categorie:Persoon binnen de Vlaamse Beweging]]

[[Categorie:20e-eeuws historicus]]
[[fr:Lode Wils]]

Huidige versie van 14 apr 2024 om 19:46

Lodewijk (Lode) Jan Wils (Antwerpen, 18 maart 1929) is een Belgisch historicus en hoogleraar.

Biografie

In 1939 begon Wils zijn humaniora aan het Onze-Lieve-Vrouwcollege in Antwerpen, maar moest in de oorlog overstappen naar het Koninklijk Atheneum Antwerpen. Hij werd lid van de Christelijke Volkspartij en ontplooide activiteiten bij de Antwerpse jongerenafdeling. Van 1945 tot 1951 studeerde hij aan de Katholieke Universiteit Leuven en werd er licentiaat in de geschiedenis en doctor in de rechten. In 1951 werd hij studiemeester in de Koninklijke Athenea van Hasselt en Deurne. In 1954 verdedigde hij een proefschrift over Jan Baptist David en werd zo ook doctor in de geschiedenis. In 1956 richtte hij mee de Vlaamse Volksbeweging op maar bleef er slechts korte tijd actief. Hij woonde ook enkele lezingen bij van de Stichting Lodewijk de Raet.

In 1958 werd hij benoemd tot leraar aan de Koninklijke Athenea van Antwerpen en Hoboken. Van 1959 tot 1965 was hij secretaris van de Antwerpse afdeling van de Katholieke Vlaamse Hogeschooluitbreiding en uitgever van de Verhandelingen van deze vereniging.

Hoogleraar

In 1961 werd hij deeltijds assistent met leeropdracht aan de KU Leuven. In 1965 werd hij voltijds docent aan de pas opgerichte afdeling van de universiteit in Kortrijk en ook de eerste 'rector' aldaar. Na de splitsing van de Leuvense universiteit in 1968 (waar hij een tegenstander van was) kwamen er een lesopdrachten vrij in Leuven waardoor hij aldaar gewoon hoogleraar werd. In 1975 verhuisde hij met zijn gezin (waaronder zijn dochter Kaat Wils) definitief naar Heverlee.

Wils was een opvallende hoogleraar die polemiek niet uit de weg ging. Hij had vastomlijnde meningen over wat een van de hoofdonderwerpen van zijn onderzoek en onderwijs was: de Vlaamse Beweging binnen de Belgische staatsstructuur. Hij verwerpt het Vlaams-nationalisme omdat hun rol in de Vlaamse Beweging nefast en schadelijk is voor het doel zelf dat het nastreefde. Hij veroordeelde het separatisme in scherpe bewoordingen en meende dat de in België bereikte federalisering voldoende ver ging. Het doel, zoals hij het formuleerde, was de natuurlijke ontplooiing van de Vlamingen, naar eigen aard en in de eigen taal, binnen het Belgische kader. Hij leidde een groep historici op die binnen en buiten de universiteit zijn ideeën verder uitdiepten. Zelf bleef hij tot lang na zijn emeritaat een invloedrijke stem die geen blad voor de mond neemt.[1]

In 1970 kwam hij op voor de CVP bij de gemeenteraadsverkiezingen in Kortrijk. Dat jaar werd hij door CVP West-Vlaanderen voorgedragen als lid van de raad van beheer van de Belgische radio en televisie wat hij bleef tot hij in 1979 bestuurder werd van de Katholieke Radio en Televisie Omroep. In 1993 legde hij dit mandaat neer en zegde ook publiekelijk zijn lidmaatschap van het Davidsfonds op vanwege de toenemende anti-Belgische koers (maar bleef wel publiceren bij de uitgeverij van dit cultuurfonds).

Auteur

In 1994 ging hij op emeritaat en brak door als auteur met een boek over de Flamenpolitik tijdens de Eerste Wereldoorlog. Op vraag van Leo en Mia Van Cauwelaert bestudeerde Wils het leven en werk van hun vader Frans Van Cauwelaert. Hij baseerde zich voornamelijk op het omvangrijke archief in het Letterenhuis in Antwerpen. Het resultaat werd een vijfdelige biografie die tussen 1998 en 2009 werd gepubliceerd bij Houtekiet:

  • 1998: De Messias van Vlaanderen. Frans van Cauwelaert, 1880-1910
  • 2001: Frans van Cauwelaert en de barst in België, 1910-1919
  • 2003: Frans van Cauwelaert afgewezen door koning Albert I. Een tijdbom onder België
  • 2005: Burgemeester van Cauwelaert, schepper van Nederlandstalig Vlaanderen, 1923-1932
  • 2009: Frans van Cauwelaert, triomf, val en wederopstanding, 1932-1961

Deze grondige geschiedenis van de Vlaamse Beweging werd in 2017 in één boek uitgegeven door Uitgeverij Doorbraak: Frans van Cauwelaert. Politieke biografie.

Bibliografie

Wils heeft het grootste deel van zijn gepubliceerde oeuvre gewijd aan de Vlaamse Beweging. Hij bracht daarbij veel nieuwe en soms controversiële inzichten aan. Naast monografieën schreef hij over politiek en maatschappij vanuit historisch perspectief in tijdschriften zoals Kultuurleven, Dietsche Warande en Belfort, Vrijheid en Recht (orgaan van de Christelijke Unie van leraars in het rijksonderwijs), Nova & Vetera (tijdschrift van het katholiek middelbaar onderwijs), de Gids op Maatschappelijk Gebied, Wetenschappelijke Tijdingen, Onze Alma Mater, Ons Erfdeel, De Leiegouw, Belgisch Tijdschrift voor Nieuwste Geschiedenis en Revue du Nord.

  • Kanunnik Jan David en de Vlaamse Beweging van zijn tijd, 1957
  • De politieke oriëntering van de Vlaamse Beweging 1840-1857, 1959
  • De liberale Antwerpse dagbladen, 1857-1864, 1962
  • Het ontstaan van de Meetingpartij te Antwerpen en haar invloed op de Belgische politiek, 1963
  • De oorsprong van de christen-democratie, 1963
  • (red.) De houding van de politieke partijen tegenover de Vlaamse Beweging in de 19de eeuw, 1972
  • Flamenpolitik en activisme. De Vlaamse Beweging tegenover België tijdens de Eerste wereldoorlog, 1974
  • De Vlaamse Beweging in het kader van de nationale bewegingen, Leuven, Acco, 1977
  • (red.) Kopstukken van de Vlaamse Beweging. Jan Van Rijswijck, Adolf Pauwels, Louis Franck, 1978
  • Honderd jaar Vlaamse Beweging. Geschiedenis van het Davidsfonds, 3 delen, Leuven, 1987-1989
  • The Flemish Movement. A documentary history 1780-1990, 1992
  • De koninklijke functie historisch doorgelicht, in: Kultuurleven, 1992
  • De geschiedschrijving van het activisme, in: Wetenschappelijke Tijdingen, 1992
  • Van Clovis tot Happart. De lange weg van de naties in de Lage Landen, 1992
  • (red.) Ethnic groups and language rights, 1993
  • Vlaanderen, België, Groot-Nederland. Mythe en geschiedenis, 1994
  • De Daensistische Christene Volkspartij, in: Kultuurleven, 1994
  • Het koninkrijk België: een vooruitstrevend land : taal speelt relatief laat een rol in de vorming van een nationaal bewustzijn, in: Intermediair, 1994
  • Flamenpolitik verscheurde de Vlaamse Beweging : Vlaamsgezinden verlangden naar het België van voor de oorlog, in: Intermediair, 1994
  • Joris van Severen: een aristocraat verdwaald in de politiek, Leuven, Davidsfonds, 1994
  • Vlaanderen en Wallonië doen aan opbod : Waalse Beweging is reactie op de Vlaamse, die weer op de Waalse reageert, in: Intermediair, het weekblad voor de actieve professional, 1995
  • Vlaams-nationalisme en Nieuwe Orde, in: Wetenschappelijke Tijdingen, 1995
  • Koning Albert I en het Vlaams minimumprogramma, in: Wetenschappelijke Tijdingen, 1995
  • Wil Vlaanderen de weg op van Kroatië ? : Vlaams-nationalisme had ondemocratisch karakter vanaf ontstaan, in: Intermediair, 1995
  • Histoire des Nations Belges, 1996
  • Anarchie, que ton règne arrive !, in: Kultuurleven, 1996
  • Een pleidooi tegen het nationalisme, in: Kultuurleven, 1996
  • Het Verenigd Koninkrijk van koning Willem I 1815-1830 en de natievorming, in: Bijdragen en mededelingen betreffende de geschiedenis der Nederlanden, 1997
  • Natie en geschiedenis : een gevaarlijke cocktail ?, in: Kultuurleven, 1998
  • Flor Grammens, de man van de daad, in: Wetenschappelijke Tijdingen, 1999
  • Beproefde samenwerking : katholieken en vrijzinnigen in de Vlaamse beweging, 1860-1914, in: Wetenschappelijke Tijdingen, 1999
  • Waarom Vlaanderen Nederlands spreekt, Leuven, Davidsfonds, 2001
  • De Belgische Revolutie en de natievorming, in: Wetenschappelijke Tijdingen, 2001
  • Geijl en Pirenne, in: Wetenschappelijke Tijdingen, 2001
  • Naar de barst in België : over Le grand siècle de la nationalité belge, van Jean Stengers en Eliane Gubin, in: Bijdragen tot de eigentijdse geschiedenis, 2003
  • Vanwaar komen de moderne naties ?, in: Wetenschappelijke Tijdingen, 2004
  • Wanneer, en in hoever, is de Waalse beweging Waals geworden ?, in: Wetenschappelijke Tijdingen, 2004
  • Van Clovis tot Di Rupo. De lange weg van de naties in de Lage Landen, Leuven, uitg. Garant, 2005
  • De Groot-Nederlandse beweging, in: Wetenschappelijke Tijdingen, 2005
  • Leo Vindevogel en de intrede van de nationalisten in de Oost-Vlaamse Bestendige Deputatie, in: Wetenschappelijke Tijdingen, 2005
  • Elias, of Het gevecht met de democratie, in: Wetenschappelijke Tijdingen, 2006
  • Het officiële taalgebruik in Vlaanderen in de negentiende eeuw, in: Wetenschappelijke Tijdingen, 2008
  • Van de Belgische naar de Vlaamse natie : een geschiedenis van de Vlaamse beweging, Leuven, Acco, 2009, ISBN 9789033474170
  • De ideologische barst van België : van Leopold I tot Albert II, in: Wetenschappelijke Tijdingen, 2009
  • Onverfranst, onverduitst? Flamenpolitik, activisme, Frontbeweging, Pelckmans, 2014.
  • Op zoek naar een natie. Het ontstaan van Vlaanderen binnen België, Polis, 2020.
  • Vlaamse beweging, sociale beweging?, Ertsberg, 2023.

Erkenning

Externe link