Lijst van bijnamen van de politie: verschil tussen versies

Dit is een lijst van bijnamen voor de politie of voor politieagenten in verschillende talen. Waar mogelijk is de herkomst van het woord aangegeven. De meeste bijnamen zijn beledigend of afkeurend, maar dat is zeker niet bij alle namen het geval.

Nederlands

Arm der wet

Zie Sterke arm der wet.

Ballenjatter

(Haags) Afkomstig van politieagenten die de bal van op straat voetballende jeugd in beslag namen.

Blauwe Pet

Blauwe testbuisjes.

Brandweerhumor. Als de 'Blauwe testbuisjes' op de grond liggen bij een brand of ongeval zijn er giftige gassen vrijgekomen en moet ademlucht gedragen worden.

Blikhoed(en)

(1899, Amsterdam). Amsterdamse agenten hadden vroeger een helm met daarop een glimmend stadswapen

Bromsnor

Naar de besnorde veldwachter uit Swiebertje. Er wordt bij deze bijnaam vooral gedacht aan de dienstklopper die op de kleinste overtredingen let.

Diender

Niet beledigend. Dienaar der wet. Een agent van politie constateert alleen of de wet wordt overtreden. Het is aan de rechter om te zien of het recht wordt geschonden en de overtreding strafbaar is.

Flik(ken)

Naar het Franse flic. Zie onder het kopje Frans.

Garde

Zie Sjampetter.

Goofie

(Maastrichts)

De Grandige

(Rotterdams)

Hermandad

Afkomstig uit Castilië, waar de hermandades verbonden van steden waren die vanaf de 12e eeuw een van de eerste betrouwbare politiemachten vormden. Hermandad is dan ook eerder een erenaam dan een scheldwoord - in Enschede is zelfs de straat waar het politiebureau is gevestigd naar de hermandad genoemd.

Ibahesh

Betekent insecten in het Marokkaans.^[1]

Jakro

Wordt in Overijssel gebruikt

Jood

Neerbuigend bedoelde term voor de politie. Veel gebruikt door de jeugd.

Juut

Waarschijnlijk uit een kinderliedje met als eerste regel "Juut, juut, juut, daar komt 'n smeris aan".^[2]. Aanvankelijk gebruikt als waarschuwingskreet ("Juut!") bij nadering van een politieagent, later ook gebruikt als zelfstandig naamwoord voor een agent.

Kip

Letterlijke vertaling van het Franse straatwoord poulet. Zie onder het kopje Frans.

De Kit

Straattaal. Ook: motorkit, motoragent.

Klabak

Wellicht van het bargoense kleb (Jiddisch kelew, hond), met het achtervoegsel -ak, zoals dat ook in doerak voorkomt.^[3] Het politiebureau heet wel Klabakkarium.

Koddebeier

Een oud-hollandse term, letterlijk knuppelzwaaier (samenstelling van kodde of kodse knots of knuppel, en beieren van luidden, zwaaien).

Koperbout

Ontleend aan de koperen helmen die de politie vroeger droeg. Later werd "Koper!" ook gebruikt als waarschuwing voor een naderende politieagent.

Motormuis

Aanduiding voor motoragent, wordt vaak gebruikt bij de beschrijving van een heterdaadje. "Gesnapt door een motormuis" bij te hard rijden.

Oom agent

Een vriendelijke aanduiding. Mogelijk ontleend aan Dik Trom.

Pit

Benaming afkomstig van de politiehelm. Op deze helm zat een punt met een soort "pit". Vandaar de benaming pit. Voor zover bekend is deze naam afkomstig Enschede en omgeving. Tegenwoordig wordt het landelijk gebruikt. Het woordje pitauto, is binnen de politie term voor de opvallende surveillancewagen.

Platte petten

Afkomstig van de pet, een gebruikelijk onderdeel van het uniform. Als men van "platte petten" spreekt, gebeurt dit ook wel om "gewone" geüniformeerde agenten aan te duiden in tegenstelling tot de mobiele eenheid of de recherche.^[4][5]

Popo

Straattaal, afkomstig uit de slang van Los Angeles of minder specifiek California ontstaan in de jaren "80 als aanduiding voor motoragenten.

Prinsemarij

Rakker

Vanouds de benaming voor dienaren van de schout.

Sjampetter

(Oost-, West- en Zeeuws-Vlaanderen.) Ontleend aan het Franse Garde champêtre dat gelijkstaat aan de Nederlandse term Veldwachter. Aangezien in O-W-Z-Vlaanderen de veldwachter de enige politionele macht was, wordt de politie er nog steeds aangeduid met afgeleiden Garde(n) of Sjampetter(s).

Skowtu

(Sranan) In Nederland vaak geschreven als scoto of scotu. Het woord komt oorspronkelijk van het Nederlandse schout^[6] en is via het Sranan in de Nederlandse straattaal terechtgekomen.

Smeris

Uit het Hebreeuws sjemiere of sjemiera, dat "toezicht" betekent. Er is vermoedelijk een associatie met 'smerig'.^[7]

Smurfen

Naar de identificatiekleuren wit en blauw, de kleuren van deze stripfiguren.

Snor

De stereotype politieagent heeft een snor. Ook: Bromsnor, naar de veldwachter uit Swiebertje.

Sterke arm der wet

Ook: sterke arm of arm der wet. In de Nederlandse wet een staande uitdrukking voor de politie, doorgaans gebruikt wanneer deze wordt ingezet om andere ambtenaren of een deurwaarder bij te staan in de uitoefening van hun wettelijke taak bij onwillige burgers.

Stille

Undercover politieagent; politieagent in burgerkleding.

Tuut

(Utrechts) Ook: knoltuut, bereden politie, agent te paard.

Veldwachter

Politieagent op het platte land.

Wout

Vooral gebruikt in het zuid-oosten van het land, voornamelijk in Noord-Brabant. Tevens in gebruik in de regio Den Haag en de kop van Overijssel.

Zwaantje

(Vlaams) Motoragent, ontleend aan de witte motorfiets en oranje helm.

Duits

Polente

Bulle

oorspr. van Ned. 'bol' dat wil zeggen 'knappe kop', later ongunstig^[8]

Engels

Cop(per)

van het Engelse werkwoord to cop, dat "oppakken" of "arresteren" betekent^[9]

Bobby

genoemd naar Sir Robert Peel (roepnaam Bob), die als de stichter van de moderne Britse politie geldt. Dit is beslist geen scheldnaam. Ook het ouderwetsere Peeler wordt nog wel gebruikt. Dit geldt met name voor de Londense politie met de bekende helmen.

Ol' Bill

Pig

Varken

5-0 (spreek uit "five-oh")

naar de politieserie Hawaii Five-O; alternatieve schrijfwijzen: 50, 5O, 5-O. Hawaii is de 50e staat van de VS.

Frans

Flic

wellicht verwant met het Duitse Fliege, dat snor betekent^[10]; anderen beweren dat het een acroniem is voor Federation Légale des Idiots Casqués, maar dit zou een backroniem kunnen zijn; zie o.a. fr:flic.

Poulet

lett. "kip"

Keuf^[10]

Noten