Laki (vulkaan): verschil tussen versies

De Laki (voluit Lakagígar, ofwel Laki's kraters) is een spleetvulkaan op IJsland.

Uitbarsting 1783

Uitbarsting

De grootste en bekendste uitbarsting van de Laki dateert uit 1783 en is de grootste uitbarsting (qua uitgestoten volume lava) van een vulkaan op IJsland in historische tijden. Het begon met een golf van verwoestende aardbevingen die het zuiden en zuidwesten van IJsland teisterden waarbij tenminste 90 boerderijen werden verwoest. In juni van datzelfde jaar begon een enorme vulkanische uitbarsting, bekend als de Vuren van de Skaftá rivier (Skaftáreldar), uit een meer dan 22 kilometer lange barst in de aarde dat nu Lakagígar heet, naar de berg Laki op het midden van de spleet. Een deel van de spleet ligt onder de gletsjer Vatnajökull en de totale lengte is dus niet bekend. Gedurende de 9 maanden durende uitbarsting, van 8 juni 1783 tot 7 februari 1784, werd een oppervlak van 565 km² met een meters dikke laag lava bedekt. Bovendien kwamen er enorme hoeveelheden giftige fluor- en zwavelhoudende gassen vrij waardoor bijna driekwart van het vee op IJsland stierf.

Gevolgen

Een later gevolg hiervan was dat een derde deel van de bevolking van IJsland stierf door voedseltekorten. In het IJslands wordt dit Móduhardbindin (hongersnood-door-gassen), genoemd.

Ten gevolge van deze eruptie was het noordelijk halfrond in een waas van mist gehuld, waardoor de temperatuur het volgende jaar wereldwijd met ongeveer 1 graad Celsius daalde, en er zure regen en misoogsten ontstonden.

In de warme zomer van 1783 waaide de wind geruime tijd naar het zuidwesten, waardoor een wolk met zwaveldioxide en zwavelzuur zich over West-Europa verspreidde, zover landinwaarts als Praag. Men schat dat alleen al in Groot-Brittannië 23.000 mensen overleden door de gifwolk.^[1]

Er wordt ook wel gesteld dat de hongersnood in Europa uiteindelijk heeft geleid tot de Franse Revolutie.^[2] De uitbarsting heeft daarmee dus een enorme (politieke) uitwerking gehad op Europa.

Zie de categorie Laki van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.