Koerier

Een historische Japanse prent van een koerier

Een koerier is iemand die in opdracht berichten of kleine hoeveelheden goederen bezorgt. Voordat er een systeem van postbezorging bestond bezorgde hij brieven en pakketten. Het eerste gedocumenteerde gebruik van een georganiseerde koeriersdienst voor het versturen van brieven is in het Oude Egypte. In 2400 v. Chr. hadden de farao's koeriers in dienst voor het verspreiden van de regels en wetten in hun gebied. Dit had zijn oorsprong waarschijnlijk in een systeem van mondelinge overdracht, en zou dus gebaseerd kunnen zijn op een al bestaande infrastructuur.

Moderne koerier

Een koerier is tegenwoordig een vervoerder die na aanvraag op korte termijn allerhande zendingen vervoert. Het is te vergelijken met personenvervoer door een taxibedrijf. Een koerier vervoert direct van adres A naar adres B. Hierbij kan gekozen worden voor verschillende snelheden van vervoer. Voor de ene opdrachtgever is de 'snelheid' (spoed) van het vervoer het belangrijkst, terwijl voor de andere klant 'precies op tijd' (just in time) en/of de persoonlijke begeleiding van een chauffeur 'van deur tot deur' het belangrijkste is. In de laatste gevallen kan de koeriersdienst 'ad hoc' transporten kombineren en ontstaat er een lagere prijs. Koeriersvervoer vindt plaats met allerlei voertuigen van fiets tot vrachtwagen. Met voertuigen tot 500 kg laadvermogen kunnen ondernemers zonder NIWO beroepsgoederenvervoer vergunning dit werk binnen Nederland uitvoeren. De groep vervoerders die zendingen onder de 500 kilogram verzorgen heeft de term 'koerier' in de moderne betekenis bekendheid gegeven.

KEP

Een term die in het kader van dit soort vervoer wel gebruikt wordt is 'KEP'. Deze afkorting staat voor Koeriers-, Expresse- en Pakketdiensten. Hierbij maakt men onderscheidt tussen verschillende kwaliteitsklassen van vervoer met verschillende daarbij behorende prijzen. De eerste vervoersspecialisatie kent een lage 'stoppenfrequentie' en de laatste een hoge 'stoppenfrequentie'. Met 'stoppenfrequentie' wordt de hoeveelheid door de vervoerder te bezoeken afhaal- en afleveradressen binnen een bepaalde straal en tijdseenheid bedoeld.

Expressedienst

Een expressedienst vervoert goederen via een uitgekiend transportsysteem gebaseerd op 'overslag'. Het is gebaseerd op de beroemde estafettediensten, die het vele eeuwen geleden al mogelijk maakten door onderweg te wisselen van ijlbode (mens), paard of postkoets over grote afstanden berichten over te brengen in een relatief zeer korte tijd. Het systeem is te omschrijven als 'het wiel en de spaken' (hub and spoke). Dagelijks worden goederen in een regio opgehaald en naar een centraal overslagpunt in de regio getransporteerd. In de nacht worden deze goederen gesorteerd en vervoerd naar overslagpunten in andere regio's of zelfs andere landen. Van daaruit worden ze dan weer via de 'spaken' naar de afleveradressen getransporteerd. Bedrijven als DHL, Federal Express en UPS hebben deze vervoersvorm internationaal op de kaart gezet. Om marketingredenen wordt de term 'koerier' of 'courier' soms onterecht geclaimd. Deze term geldt alleen geldt voor 'van deur tot deur' vervoer zonder overslagpunt(en). Ook lokale netwerken van samenwerkende koeriersdiensten en vrachtbedrijven bieden naast koeriersdiensten (vandaag vervoer) ook gesystematiseerde expressediensten (overnight vervoer) aan.

Pakketdienst

Een Pakketdienst lijkt qua structuur op de Expressedienst, alleen gaat het qua hoeveelheid zendingen nu om de zeer grote aantallen. Waar bij Expressediensten de waarde van de zending, de onvervangbaarheid en de aflevertijd (deadline) het belangrijkst zijn, heeft dat bij pakketdiensten een lagere prioriteit. Bij pakketdiensten gaat het erom de veelal gemakkelijk vervangbare en minder kostbare goederen op tijd te leveren tegen een zo laag mogelijke prijs. Een pakketzending van TNT post, GLS, DPD, enz komt in 99% van de gevallen tijdig aan. De kwaliteit van pakketdiensten met hun megastroom goederen gaat steeds meer richting Expressediensten en die laatsten 'knabbelen' weer aan de 'naam' en het 'kwaliteitsniveau' van koeriersdiensten. Maar vaak is het alleen een 'marketing' claim op een meer hoogwaardige dienst, die men feitelijk lang niet altijd levert.

Taxikoerier

Ook de particuliere taxi wordt zowel door de zakelijke- als de particuliere markt regelmatig ingezet voor (al dan niet spoed) koeriersdiensten. Een taxi mag feitelijk alleen personen vervoeren, maar een gaatje in de wetgeving (10% andere zaken) biedt hen toch beperkte mogelijkheden. Goederenvervoer dient door goederenvervoerders te worden uitgevoerd. De taxi heeft qua route en belasting een aantal voordelen, die men zou kunnen verliezen als men onterecht met de voor het personenvervoer geschikt gemaakte voertuigen goederenvervoer zou gaan uitvoeren.

Koerierster

Met name de term koerierster, vrouwelijke koerier, heeft een specifieke bijbetekenis. In de Tweede Wereldoorlog werden koeriersdiensten voor het verzet vooral door jonge vrouwen uitgevoerd. Voorbeelden van door hen uitgewisselde goederen zijn: bonkaarten, valse identiteitspapieren en ook wapens.

Trivia

  • Valid Express is een koeriersbedrijf door mensen met een lastig lichaam (handicap).
Zie de categorie Express mail providers van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.