Kernmacht: verschil tussen versies

Een kernmacht of atoommacht is een staat die over kernwapens en de benodigde geleidende systemen beschikt om deze kernwapens voor militaire doeleinden te gebruiken.

Lijst van landen met het aantal aanwezige kernwapens

• Rusland – 5138 (aantal tests: 715, recentste in 1990)
• Verenigde Staten – 5113 (aantal tests: 1032, recentste in 1992)
• China – 400 (aantal tests: 45, recentste in 1996)
• Frankrijk – 300 (aantal tests: 210, recentste in 1996)
• Verenigd Koninkrijk – 200 (aantal tests: 45, recentste in 1991)
• India – 50-60 (aantal tests: 5, recentste in 2013)
• Pakistan – 60 (aantal tests: 2, recentste in 1998)

(Cijfers van De Standaard^[1] en CNN^[2])

Lijst van andere landen met kernwapens

Deze landen bezitten zeer waarschijnlijk kernwapens, maar dit is onvoldoende bevestigd.

• Israël – 100-200. Van Israël wordt aangenomen dat het kernwapens bezit, maar het land heeft dit nooit publiekelijk toegegeven of een kernproef genomen.
• Noord-Korea – 2-5. Noord-Korea geeft aan kernwapens te bezitten, en nam op 9 oktober 2006 een kernproef. De explosie had een kracht van minder dan 1 kiloton, maar er is wel radioactiviteit gemeten. Men neemt aan dat de kernreactie waarschijnlijk niet volledig heeft kunnen verlopen.

Verder heeft een aantal NAVO-landen kernwapens in bezit van de Verenigde Staten, onder andere België, Duitsland, Italië, Nederland en Turkije. De meeste landen bevestigen dit overigens niet, maar ontkennen het ook niet. De aanwezigheid van kernwapens in Nederland, Duitsland, België en Turkije werd bevestigd door een door Wikileaks openbaar gemaakt document, waarin dit werd bevestigd door een Amerikaans diplomaat.^[3]

Kernwapenprogramma's in andere landen

Landen waarvan gedacht wordt (of die ervan verdacht worden) dat ze in het bezit zijn van ten minste één (niet noodzakelijkerwijs bevestigd) kernwapen, of onderzoekprogramma's hebben of hebben gehad met een realistische kans van slagen op de productie van een kernwapen:

• Argentinië – Onderzoeksprogramma naar kernwapens ^[4]
• België – Op de Luchtmachtbasis van Kleine Brogel zou het Amerikaanse leger enkele kernwapens houden voor strategische doeleinden. Dit werd op 24 januari 2008 ongewild bevestigd door de Belgische minister De Crem van Defensie. Tijdens een werkbezoek meldde hij dat er "nucleaire capaciteit" aanwezig is. België beschikt verder over zeer uitgebreide kennis inzake nucleair onderzoek in onder meer Belgonucleaire en het Studiecentrum voor kernenergie te Mol. België is technologisch in staat om in korte tijd kernwapens te ontwikkelen.
• Brazilië – Leidde een nucleair onderzoeksprogramma.^[5]
• Egypte – Had een kernwapenonderzoeksprogramma van 1954 tot 1967.^[6]
• Israël – Geen lid van het Non-proliferatieverdrag, heeft geweigerd te ontkennen in het bezit te zijn van kernwapens. Verdacht van het bezit van kernwapens door het Internationaal Atoomenergie Agentschap. Volgens de National Resources Defense Council en de Federation of American Scientists bezit het tussen de 100 en 200 wapens. Op 11 juli 2005 liet de BBC een reportage zien op basis van documenten die gedetailleerd weergeven dat in 1958 bewindslieden van de UK Atomic Energy Authority 20 ton zwaar water aan Israël verkochten. Noorwegen trad op als tussenpersoon, omdat in geval van een directe verkoop tussen het Verenigd Koninkrijk en Israël garanties zouden moeten worden gegeven om te vermijden dat Israël de nucleaire technologie voor bommen zou gebruiken. De Verenigde Staten waren niet ingelicht over de transactie. Indertijd kocht Israël nog voornamelijk wapens in Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Zie ook Dimona en Mordechai Vanunu.^[7]
• Iran – Voor zover bekend bestond het programma in 2009 uit een operationele uraniummijn, een kernreactor in aanbouw in Bushehr, een nucleaire opwerkingscentrale met ultracentrifuges in Natanz en centrales bij Arak en Qom. De regering van Iran stelt dat het doel het bouwen van kerncentrales is. Het land was van plan om vanaf 2010 6000 MW op te wekken. Iran wordt er echter van verdacht aan een atoomwapenprogramma te werken en zou genoeg uranium bezitten om ten minste één atoombom te vervaardigen.
• Irak – Had een kernwapenonderzoeksprogramma in de jaren tachtig en negentig. In 1996 rapporteerde Hans Blix (van de Verenigde Naties) dat Irak alle nucleaire mogelijkheden ontmanteld of vernietigd had. Exacte data blijven omstreden.^[8]
• Japan – Japan deed onderzoek naar kernwapens gedurende de Tweede Wereldoorlog.^[9] Hoewel Japan de technologische mogelijkheid bezit om in korte tijd kernwapens te ontwikkelen, bestaat er geen bewijs dat Japan onderzoek ernaar doet. De Japanse grondwet verbiedt kernwapens te produceren en het land is een actieve voorstander van anti-proliferatieverdragen. Er wordt vermoed dat er kernwapens aanwezig zijn op de VS-bases in het land.^[10]
• Kazachstan – Erfde na de val van de voormalige Sovjet Unie 1.400 kernwapens die op Kazachstaans grondgebied gestationeerd waren. In 1995 waren deze allemaal terug in Rusland.
• Nederland – Op de Luchtmachtbasis Volkel zou het Amerikaanse leger 22 kernwapens houden voor strategische doeleinden. Dit werd op 24 januari 2008 ongewild bevestigd door de Belgische minister De Crem van Defensie. Volgens een Wikileaks cable heeft de voormalig Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken Maxime Verhagen openlijk erkend dat er Amerikaanse kernwapens op luchtmachtbasis Volkel opgeslagen liggen. Op 10 juni 2013 bevestigde Ruud Lubbers in een documentaire op National Geographic de geruchten over de opslag van kernwapens. Hij was premier van 1982 tot 1994 en zou persoonlijk betrokken zijn geweest bij de registratie van de bommen.^[11] Op 12 juni 2013 bevestigde oud-premier Dries van Agt dit in radioprogramma Dit is de Dag.^[12] Op 13 juni 2013 maakte het OM bekend dat het een onderzoek naar de uitspraken gestart was. Volgens het OM zou het zo kunnen zijn dat Dries van Agt en Ruud Lubbers staatsgeheimen onthuld hebben.^[13] Net als België is Nederland technologisch ver genoeg om in korte tijd kernwapens te ontwikkelen.
• Noord-Korea – Op 10 januari 2003 trok Noord-Korea zich terug uit het Non-proliferatieverdrag. Volgens geruchten hebben ze sindsdien bij verscheidene VS-diplomaten het bezit van kernwapens aangekondigd. In februari 2005 verklaarde Noord-Korea kernwapens te bezitten. Op 9 oktober 2006 voerde het land een kernproef uit. Toch leek de relatie tussen Noord-Korea en de NAVO te ontdooien, toen de VS begin 2009 - na succesvolle onderhandelingen - de ontmanteling van enkele kerncentrales in Noord-Korea had verkregen, in ruil voor de levering van olie. Maar het land werd enkele maanden later opnieuw gestraft wegens de lancering van een Noord-Koreaanse satelliet. Op 25 mei 2009 verklaarde Noord-Korea een ondergrondse kernproef succesvol te hebben uitgevoerd. Seismografische metingen leken dit te bevestigen.
• Oekraïne – Erfde na de val van de voormalige Sovjet-Unie 5.000 kernwapens die op Oekraïens grondgebied gestationeerd waren. Deze werden allemaal naar Rusland verplaatst. Volgens gegevens uit 2004 zou Oekraïne door een gebrekkige boekhouding misschien nog steeds in het bezit zijn van een honderdtal kernkoppen die niet vermeld werden in de boekhouding van 14 jaar daarvoor.^[14]
• Roemenië – Onder Ceauşescu had Roemenië in de jaren tachtig een geheim kernwapenontwikkelingsprogramma dat werd stopgezet na de val van Ceauşescu in 1989.
• Saoedi-Arabië – In 2003 meldden regeringsleden dat Saoedi-Arabië door de slechter wordende relaties met de VS zichzelf gedwongen ziet om het ontwikkelen van kernwapens als een mogelijkheid te beschouwen. Tot nog toe is er echter ontkend dat er kernwapens worden geproduceerd.
• Taiwan – Kernwapenonderzoeksprogramma.^[15]
• Wit-Rusland – Een aantal Oost-Europese landen, onder andere Wit-Rusland, erfde nucleaire voorraden die aanwezig waren op hun territorium ten tijde van de val van de Sovjet-Unie in 1990. Wit-Rusland had 81 raketten, voorzien van een enkele kernkop, die het in 1996 terugstuurde naar Rusland.
• Zuid-Afrika – Heeft 6 kernwapens geproduceerd in de jaren tachtig, maar deze begin jaren negentig ontmanteld.^[16]
• Zweden – Had in de jaren vijftig en zestig een kernwapenprogramma om wapens te produceren zodra er politieke toestemming zou zijn. Eind jaren vijftig werd de beslissing voor wel of geen eigen kernwapens uitgesteld. De regering gaf geen toestemming voor het daadwerkelijk produceren van kernwapens. Het parlement nam echter uiteindelijk in 1968 de beslissing af te zien van kernwapens en de fondsen in de ontwikkeling van een nieuw gevechtsvliegtuig te steken.^[17]

De Pakistaanse atoomgeleerde Abdul Qadeer Khan bekende in 2004 dat hij, in strijd met het non-proliferatie verdrag, nucleaire technologie had verkocht aan Iran, Libië en Noord-Korea. Die kennis verwierf hij in de jaren zeventig en tachtig in België (waar hij samenwerkte met Belgonucleaire en het Studiecentrum voor Kernenergie te Mol) en Nederland (waar hij werkte bij de firma Urenco te Almelo). Hij bouwde tevens het Pakistaanse kernwapenprogramma uit.

In augustus 2005 onthulde de Nederlandse oud-premier Ruud Lubbers dat de Nederlandse autoriteiten in 1975 en in 1983 op verzoek van de CIA niet overgingen tot arrestatie van de van atoomspionage verdachte Khan.