Kaprijke: verschil tussen versies
het werkt niet |
titel in tekst niet linken |
||
| Regel 94: | Regel 94: | ||
Bestand:MnpKaprijkeMap.svg|420px |
Bestand:MnpKaprijkeMap.svg|420px |
||
poly 158 222 154 213 151 206 142 206 138 202 138 197 131 200 128 188 98 200 93 188 120 150 131 132 137 114 153 89 161 79 184 69 184 77 186 87 199 78 212 80 223 78 228 95 233 109 237 139 252 131 261 126 260 143 271 140 286 139 290 151 282 151 284 163 292 179 263 191 234 206 209 213 196 212 182 220 |
poly 158 222 154 213 151 206 142 206 138 202 138 197 131 200 128 188 98 200 93 188 120 150 131 132 137 114 153 89 161 79 184 69 184 77 186 87 199 78 212 80 223 78 228 95 233 109 237 139 252 131 261 126 260 143 271 140 286 139 290 151 282 151 284 163 292 179 263 191 234 206 209 213 196 212 182 220 Kaprijke |
||
poly 238 361 216 362 197 362 185 364 177 360 173 362 171 361 173 343 173 312 165 286 164 273 167 272 144 249 144 243 164 244 158 230 158 221 174 221 190 215 197 213 209 213 228 207 247 200 261 192 275 186 290 179 296 198 299 225 301 233 307 239 302 248 306 253 306 284 300 293 297 315 304 344 307 357 303 360 307 370 306 381 290 383 268 375 260 375 [[Lembeke]] |
poly 238 361 216 362 197 362 185 364 177 360 173 362 171 361 173 343 173 312 165 286 164 273 167 272 144 249 144 243 164 244 158 230 158 221 174 221 190 215 197 213 209 213 228 207 247 200 261 192 275 186 290 179 296 198 299 225 301 233 307 239 302 248 306 253 306 284 300 293 297 315 304 344 307 357 303 360 307 370 306 381 290 383 268 375 260 375 [[Lembeke]] |
||
poly 170 361 165 359 153 359 135 352 136 362 114 363 115 372 89 384 79 372 64 372 56 385 18 400 2 359 1 183 26 185 52 187 82 186 94 187 92 189 97 201 128 190 130 199 134 200 138 198 140 204 152 207 158 221 159 230 164 239 164 244 143 244 142 249 155 263 166 271 163 276 167 290 171 307 174 312 [[Eeklo]] |
poly 170 361 165 359 153 359 135 352 136 362 114 363 115 372 89 384 79 372 64 372 56 385 18 400 2 359 1 183 26 185 52 187 82 186 94 187 92 189 97 201 128 190 130 199 134 200 138 198 140 204 152 207 158 221 159 230 164 239 164 244 143 244 142 249 155 263 166 271 163 276 167 290 171 307 174 312 [[Eeklo]] |
||
Versie van 4 jan 2012 18:30
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kaprijke is een plaats en gemeente in de provincie Oost-Vlaanderen in België. Deze gemeente in de regio Meetjesland heeft een totale oppervlakte van 33,71 km² en telt ruim 6000 inwoners. Kaprijke heeft een geschiedenis die teruggaat tot de Romeinse tijd en had tot de Franse Revolutie stadsrechten (verkregen in de 12e eeuw door Johanna van Constantinopel).
De gemeente kreeg haar huidige vorm op 1 januari 1977 toen, in kader van de eenheidswet, het aangrenzende Lembeke bij Kaprijke werd gevoegd. Principieel was de oude gemeente (nu deelgemeente) Kaprijke tegen iedere fusie gekant. Maar indien de fusie van bovenaf zou opgelegd worden wilde zij liefst samengaan met Lembeke om zo het agrarische karakter van de gemeente te behouden.
De grootste kern van de gemeente is Lembeke, dat zowel in oppervlakte als inwonersaantal de andere deelgemeente (Kaprijke) overtroeft. Ten tijde van de fusie (jaren 70 van de 20e eeuw) telden beide deelgemeenten echter een gelijkaardig aantal inwoners.
De gemeente heeft als beleid beide kernen gelijkwaardig te behandelen. Dus niet zoals bij de meeste gemeenten, met hoofddorp en deelgemeenten. In het provinciaal ruimtelijk structuurplan (PRS) staat het daarom als "meerkernig hoofddorp" te boek. Veel gemeentelijke voorzieningen zijn dubbel uitgevoerd, in Kaprijke en Lembeke.
Situering
Kaprijke maakt deel uit van de Vlaamse Zandstreek. Dit gebied is nagenoeg vlak, de hoogte schommelt tussen de 4 en 11 meter. In het zuidwesten is een iets meer uitgesproken microreliëf aanwezig dan in het noorden. De laagste delen zijn te vinden in het noorden van de deelgemeente.
Het landschap is overwegend een oud ontginningslandschap, gekenmerkt door een mozaïekachtig patroon van rechthoekige tot blokvormige percelen. In de depressies zijn de percelen meer rechthoekig lang en smal. Dit alles volgens een vrij regelmatig patroon.
Geschiedenis
De naam Kaprijke komt zeer waarschijnlijk van de Gallo-Romeinse naam "Capriacum" wat zoveel betekent als 'Goed van Caprius' (Caprius is een persoonsnaam). Er is voor het eerst sprake van het huidige Kaprijke rond de 13e eeuw, na een periode van zes eeuwen verlatenheid. De Romeinen, die de nederzetting bouwden, sloegen immers in de 5de eeuw op de vlucht voor invallende Germanen.
In 1240 kreeg Kaprijke een keure van Johanna van Constantinopel waarmee het dus stadsrechten had.
Gedurende de Middeleeuwen was een groot gedeelte ervan met heide en moeras bedekt, en diende Kaprijke te worden beschermd tegen de vernietigende invloeden van de zee, dit werd gedaan door de aanleg van de 's-Gravenjansdijk. Die liep van Antwerpen over Bentille naar Knokke. Deze dijk kon echter niet verhinderen dat Kaprijke in 1403 toch grotendeels overspoeld geweest is.
In de late Middeleeuwen was Kaprijke een vrij welvarend stadje, vooral door aandeel van de lakenweverijk. Het Kaprijks laken was tot ver buiten de grenzen bekend om zijn hoge kwaliteit.
In de 16e eeuw werd Kaprijke gekweld door godsdienstoorlogen die verschrikkelijke oorlogen en plunderingen inhouden, vooral na de Geuzenberoerten in 1547 en nog erger in 1583. Meer dan 20 jaar lang was Kaprijke verwoest en verlaten. Vanzelfsprekend was de nijverheid ook helemaal ten onder gegaan en het kwam er nooit meer tot volle bloei. Alles werd in het werk gesteld om het stadje te heropbouwen wat zich dan weer resulteerde in extra belastingen. Een poging in de goede richting midden de 17e eeuw was het graven van het Kaprijks vaardeken, een kanaal dat Kaprijke langs Lembeke, Sleidinge en Kluizen met Gent verbond.
In 1763 stroopten de Franse legers alles leeg, dit was nog niet het einde van alle ellende want in 1783 vielen diezelfde Fransen weer binnen, ditmaal onder aanvoering van maarschalk d'Humières. De bestuursleden waren gevlucht en niemand kon ontkomen aan de zware brandschatting (= de bewoners moesten belasting betaling aan de invaller, met brandstichting als straf indien niet aan de eisen konden worden voldaan). Onmiddellijk werd het vuur aangestoken en verschillende huizen en schuren, alsook het bovendeel van het stadhuis, dat pas 20 jaar voordien terug heropgebouwd was, brandden af. Om de geleden schade toch enigszins wat de milderen vroegen heel wat pachters afslag op hun pacht en andere verplichtingen.
In de 18e eeuw kende Kaprijke (zoals trouwens gans Vlaanderen) een betrekkelijke rust en bloei. Dit veranderde toen het samen met de omliggende streken aan het eind van de 18e eeuw opnieuw door de Fransen werd veroverd. Kaprijke verloor haar stadsrechten, maar werd wel hoofdplaats van een kanton. Napoleon vaardigde een wet uit waarbij jonge mannen verplicht met het Franse leger moeten strijden. Toen velen in de kleemkapel de Onze-Lieve Vrouw aanriepen een goed lot te trekken om zo van de legerdienst gevrijwaard te zijn, vernietigden de Fransen ook nog de kapel.
Rond 1830, toen België onafhankelijk werd, was Kaprijke voornamelijk op landbouw afgestemd. Toch was er nog zo'n 1/4 bos en heide. Weven en verwerking van vlas gebeurden vooral in de winter.
Kort na de helft van de 19e eeuw kwam de grote industriële crisis over de streek met een sterke daling van de algemene welvaart als logisch gevolg. Van de ongeveer 750 families die Kaprijke toen telde, konden er zich rond 1855 slechts een honderdtal zichzelf welstellend noemen. De kleine landbouwers ,wevers, herbergiers en veldarbeiders konden nog net rondkomen. Maar 1/3 van de bevolking was aangewezen op den Armen. Vandaar dat toen heel wat gezinnen de tocht naar Amerika waagden, hopend op betere omstandigheden aldaar.
In 1871 kreeg Kaprijke een halte op de spoorlijn Eeklo-Zelzate. Doch behalve een straat die Stationstraat heet is alles al jaren verdwenen, voornamelijk door de komst van de auto. Ook de tramlijn die Eeklo over Kaprijks grondgebied met Watervliet verbond, werd hier het slachtoffer van.
Spotnaam
Kaprijkenaren hebben als spotnaam 'Groeningen'. Dit komt voort uit een groene appelsoort die er al sinds de late Middeleeuwen geteeld wordt. De inwoners waren destijds erg trots op deze appels en gaven het vaak cadeau, zelfs vorsten kregen het soms als geschenk. Omdat de appels erg typerend groen zijn dachten diegene die de appels kregen dat Kaprijkenaren gierige mensen waren.
Bezienswaardigheden
- Het Plein, een groot rechthoekig dorpsplein omzoomd met een dubbele rij monumentale bomen. Het is het grootste dorpsplein van Oost-Vlaanderen. Het zuidelijke deel van het vroeger veel grotere Plein is in de 19de eeuw verkaveld.
- De Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartkerk (1787-1788) met oudere, in vroeggotische stijl gebouwde, toren uit ongeveer 1240
- het stadhuis uit 1663 in barokstijl
- kasteel Hof ter Kruizen (16e eeuw) met een trapgevel uit 1628
- Sint-Egidiuskerk, met toren uit de 13e eeuw
- Westermolen, houten molen naar oorspronkelijk model uit de 15e eeuw.
- Pastorie Lembeke, neoclassicistische gebouw uit 1772.
- verschillende oude woonhuizen uit 17de en de 18de eeuw
- Kleemkapel in Kaprijke
Kernen
De gemeente Kaprijke is opgebouwd uit twee min of meer evenwaardige deelgemeenten: meest noordelijk bevindt zich de deelgemeente Kaprijke en ten zuiden hiervan ligt Lembeke. Tot de deelgemeente Kaprijke behoort ook nog een kleinere kern Bentille die gedeeld wordt met de gemeenten Sint-Laureins en Assenede.
De grens tussen de twee deelgemeenten loopt min of meer gelijk met de autoweg E34/A11 (in de volksmond 'expresweg') die de gemeente doormidden snijdt.
Tabel
| # | Naam | Oppervlakte (km²) |
Bevolking (01/01/2009) |
|---|---|---|---|
| I | Kaprijke | 14,68 | 2.671 |
| II | Lembeke | 19,01 | 3.507 |
Kaart
Fout: er is geen geldige koppeling aangetroffen aan het einde van regel 4
De gemeente Kaprijke grenst aan volgende gemeenten en (deel)gemeenten:
- a. Bassevelde (Assenede)
- b. Oosteeklo (Assenede)
- c. Sleidinge (Evergem)
- d. Waarschoot
- e. Eeklo
- f. Sint-Laureins
- g. Sint-Jan-in-Eremo (Sint-Laureins)
- h. Watervliet (Sint-Laureins)
Demografische evolutie
- Bronnen:NIS, www.meetjesland.be en gemeente Kaprijke - Opm:1806 t/m 1991=volkstellingen; 1977, 2002 en 2006=inwoneraantal op 1 januari
- 1977: aanhechting van Lembeke
Bekende inwoners
- Hippoliet Van Peene, tekstschrijver van De Vlaamse Leeuw
- Roger De Vlaeminck, ex-wielrenner
Zie ook
Externe link
· 
· 
· · 
