Kabinet-Kok I
Sjabloon:NederlandsKabinet Het Kabinet-Kok I was het Nederlands kabinet tussen 22 augustus 1994 en 3 augustus 1998. Het staat ook bekend als het eerste Paarse kabinet.
Bijzondere samenstelling
Het bijzondere van dit kabinet dat voor het eerst sinds het begin van de 20e eeuw een kabinet werd geformeerd waarin christelijke partijen niet waren vertegenwoordigd. Bij de verkiezingen van 1994 verloor het CDA 20 zetels en was een meerderheid in de Tweede Kamer mogelijk van andere partijen (PvdA, VVD en D66) die bereid waren met elkaar samen te werken.
Regeringsperiode
Het eerste paarse kabinet werd direct bij aantreden geconfronteerd met een uit de hand lopend asielbeleid. In het jaar 1994 kwamen 50.000 asielzoekers naar Nederland, wat tot chaotische taferelen in de opvang leidde. Inderhaast opgezette tentenkampen in Ermelo boden in een regenachtige zomer een desolate aanblik.
Een ander hot issue van het kabinet was de inzet van Nederlandse troepen in VN-verband in Bosnië. Het kabinet had deze uitzending geërfd van zijn voorganger, die Nederlandse militairen met lichte bewapening en met vage toezeggingen over Luchtsteun ter beschikking van de VN had gesteld. Dutchbat bewaakte de "safe area" Srebrenica. De val van deze enclave en de massamoord op de moslims, zouden nog lang na-ijlen in de Nederlandse politiek.
Ook de Betuweroute was geërfd van het vorige kabinet. De VVD had zich als oppositiepartij zo fel verzet tegen het plan, dat een minister geworden Jorritsma de plooien moest gladstrijken met veel peperdure tunnels en andere kunstwerken.
In 1995 besloot het kabinet tot verzelfstandiging van de Nederlandse Spoorwegen. Het bedrijf verloor eigendom en beheer van de railinfrastructuur en het alleenrecht op vervoersdiensten per spoor. De railinfrastructuur werd overgeheveld naar het staatsbedrijf ProRail. Het goederenvervoer werd gegund aan buitenlandse concurrenten van de NS. Maar tot concurrentie in het personenvervoer kwam het niet. Een "badlijntje" van Amsterdam naar IJmuiden, geëxploiteerd door de rondvaartmaatschappij Lovers BV, werd een fiasco.
Een typisch "paars" onderwerp was Euthanasie. In Lubbers III was een moeizaam compromis bereikt waarin de strafbaarheid werd gehandhaafd, maar van vervolging werd afgezien wanneer een arts zich hield aan een aantal regels. Els Borst kwam met een wet waarin de strafbaarheid voor de arts verviel mits ... Geen grote verandering van de praktijk, maar voor vele buitenlanden een grote schok.
Ministers
Minister-president Minister van Algemene Zaken |
Wim Kok | PvdA | |
Viceminister-president Minister van Binnenlandse Zaken |
Hans Dijkstal | VVD | |
Viceminister-president Minister van Buitenlandse Zaken |
mr. Hans van Mierlo | D66 | |
Minister van Justitie | mw. mr. Winnie Sorgdrager | D66 | |
Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen | dr. ir. Jo Ritzen | PvdA | |
Minister van Financiën | drs. Gerrit Zalm | VVD | |
dr. Hans Wijers | D66 | a.i. 4-26 juni 1996 | |
Minister van Defensie Minister voor Nederlands-Antilliaanse en Arubaanse Zaken |
dr. ir. Joris Voorhoeve | VVD | |
Minister van Verkeer en Waterstaat | mw. Annemarie Jorritsma-Lebbink | VVD | |
Minister van Economische Zaken | dr. Hans Wijers | D66 | |
Minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij | Jozias van Aartsen | VVD | |
Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid | drs. Ad Melkert | PvdA | |
Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport | mw. dr. Els Borst-Eilers | D66 | |
Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer | mw. Margreeth de Boer | PvdA | |
Minister voor Ontwikkelingssamenwerking | drs. Jan Pronk | PvdA |
Staatssecretarissen
Buitenlandse Zaken | mr. Michiel Patijn | VVD | |
Justitie | mw. mr. Elisabeth Schmitz | PvdA | |
Binnenlandse Zaken | mr. Jacob Kohnstamm | D66 | |
mw. Tonny van de Vondervoort | PvdA | ||
Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen | mw. Tineke Netelenbos | PvdA | |
drs. Aad Nuis | D66 | ||
Financiën | dr. Willem Vermeend | PvdA | |
Defensie | drs. Jan Gmelich Meijling | VVD | |
Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer | dr. Dick Tommel | D66 | |
Economische Zaken | mw. Anneke van Dok-van Weele | PvdA | |
Sociale Zaken en Werkgelegenheid | Robin Linschoten | VVD | tot 28 juni 1996 |
mr. Frank de Grave | VVD | vanaf 2 juli 1996 | |
Volksgezondheid, Welzijn en Sport | mw. Erica Terpstra | VVD |
Kabinetsformatie
- Tweede Kamerverkiezingen: 3 mei 1994
- Beëdiging kabinet: 22 augustus 1994
- Duur formatie: 111 dagen
- Informateurs
- mr. H.D. Tjeenk Willink (PvdA), 8 dagen
- mr. K.G. de Vries (PvdA), drs. G.M.V. van Aardenne (VVD) en mr. J.J. Vis (D66), 45 dagen
- mr. H.D. Tjeenk Willink (PvdA), 9 dagen
- W. Kok (PvdA), 24 dagen
- Formateur W. Kok (PvdA), 25 dagen
Reden ontslagaanvraag
Einde van de parlementaire periode.