Kabinet-De Jong: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
|||
Regel 3: | Regel 3: | ||
| afbeelding = Kabinet 1967-04-05 - SFA003001469.jpg |
| afbeelding = Kabinet 1967-04-05 - SFA003001469.jpg |
||
| afbeeldingbreedte = 300px |
| afbeeldingbreedte = 300px |
||
| onderschrift = De bordesscène van het |
| onderschrift = De bordesscène van het kabinet-De Jong bij [[Paleis Huis ten Bosch|Huis ten Bosch]] op 5 april 1967 |
||
| coalitie = [[Katholieke Volkspartij|KVP]], [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]], [[Anti-Revolutionaire Partij|ARP]] |
| coalitie = [[Katholieke Volkspartij|KVP]], [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]], [[Anti-Revolutionaire Partij|ARP]], [[Christelijk-Historische Unie|CHU]] |
||
| zetels = 42 + 17 + 15 + 12 = 86 |
| zetels = 42 + 17 + 15 + 12 = 86 |
||
| premier = [[Piet de Jong (politicus)|P.J.S. (Piet) de Jong]] |
| premier = [[Piet de Jong (politicus)|kapitein P.J.S. (Piet) de Jong]] |
||
| begindatum = [[5 april]] |
| begindatum = [[5 april]] |
||
| beginjaar = [[1967]] |
| beginjaar = [[1967]] |
||
Regel 20: | Regel 20: | ||
}} |
}} |
||
Het '''kabinet-De Jong''' was de [[Uitvoerende macht|uitvoerende tak]] van de [[Nederlandse regering|Nederlandse overheid]] van 5 april 1967 tot 6 juni 1971. Het [[kabinet |
Het '''kabinet-De Jong''' was de [[Uitvoerende macht|uitvoerende tak]] van de [[Nederlandse regering|Nederlandse overheid]] van 5 april 1967 tot 6 juni 1971. Het [[Nederlands kabinet|kabinet]] werd gevormd door de politieke partijen [[Katholieke Volkspartij]] (KVP), [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie]] (VVD), [[Anti-Revolutionaire Partij]] (ARP) en de [[Christelijk-Historische Unie]] (CHU) na de [[Tweede Kamerverkiezingen 1967|Tweede Kamerverkiezingen van 1967]]. Het kabinet-De Jong was een [[meerderheidskabinet]] dat zowel in de [[Eerste Kamer der Staten-Generaal|Eerste Kamer]] en [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Tweede Kamer]] kon rekenen op een meerderheid. |
||
==Verloop== |
|||
Het kabinet werd geconfronteerd met een vraag naar democratische hervormingen in de samenleving. Van 16 tot 21 mei 1967 werd het [[Maagdenhuis (Amsterdam)|Maagdenhuis]] een pand van de [[Universiteit van Amsterdam]] en de [[Hogeschool van Amsterdam]] bezet door [[student]]en die [[inspraak]] eisten in het universiteitsbestuur. De actie paste in een landelijke trend die 6 mei startte op de [[Tilburg University|Katholieke Hogeschool in Tilburg]]. Deze bezetters noemden hun universiteit de '[[Karl Marx]]-universiteit'. Het kabinet-De Jong besloot vervolgens om hogescholen en universiteiten te democratiseren.<ref>{{Citeer web|url=http://nos.nl/artikel/2021428-het-maagdenhuis-in-1969-van-bezetting-tot-ontruiming.html|titel=Het Maagdenhuis in 1969: van bezetting tot ontruiming|bezochtdatum=7 februari 2017|auteur=red|datum=25 februari 2015|uitgever=NOS|taal=nl}}</ref> |
|||
Ook werden er plannen gemaakt om de politiek te moderniseren door middel van een kiesstelsel met districten of een gekozen minister-president in te voeren maar deze plannen werden niet uitgevoerd. Ook ontstond er onrust in de vorm van demonstraties tegen de [[Vietnamoorlog]] in 1969. Internationaal werden de betrekkingen met [[Indonesië]] verbeterd, wat resulteert in een bezoek van president [[Soeharto]] in 1970 maar dat bezoek werd echter overschaduwd door de bezetting van de Indonesische ambassade door [[Molukkers]]. Ook het begin van de [[Praagse Lente]] in 1968 met de invasie van de [[Sovjet-Unie]] in [[Tsjecho-Slowakije]] werd gezien als een reden om het defensiebudget te verhogen.<ref>{{Citeer web|url=http://historiek.net/het-succesvolle-kabinet-de-jong-1967-1971/40003/|titel=Het succesvolle kabinet-De Jong 1967-1971|bezochtdatum=7 februari 2017|auteur=Enne Koops|datum=27 januari 2014|uitgever=Historiek|taal=nl}}</ref> |
Ook werden er plannen gemaakt om de politiek te moderniseren door middel van een kiesstelsel met districten of een gekozen minister-president in te voeren maar deze plannen werden niet uitgevoerd. Ook ontstond er onrust in de vorm van demonstraties tegen de [[Vietnamoorlog]] in 1969. Internationaal werden de betrekkingen met [[Indonesië]] verbeterd, wat resulteert in een bezoek van president [[Soeharto]] in 1970 maar dat bezoek werd echter overschaduwd door de bezetting van de Indonesische ambassade door [[Molukkers]]. Ook het begin van de [[Praagse Lente]] in 1968 met de invasie van de [[Sovjet-Unie]] in [[Tsjecho-Slowakije]] werd gezien als een reden om het defensiebudget te verhogen.<ref>{{Citeer web|url=http://historiek.net/het-succesvolle-kabinet-de-jong-1967-1971/40003/|titel=Het succesvolle kabinet-De Jong 1967-1971|bezochtdatum=7 februari 2017|auteur=Enne Koops|datum=27 januari 2014|uitgever=Historiek|taal=nl}}</ref> |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
===Personele wijzigingen=== |
|||
⚫ | [[File:Veringa, Gerard H. - Jong, Piet de - SFA008007368.jpg|thumb|right|250px| |
||
Op 7 januari 1970 stapt minister van Economische Zaken [[Leo de Block]] (KVP) op omdat hij vind dat het kabinet krachtiger moet optreden tegen de stijging van lonen in de metaalsector. Informeel speelt mee dat hij veel kritiek kreeg na dat hij lang aarzelde om in te grijpen tegen de prijsstijgingen die het gevolg waren na de invoering van de [[omzetbelasting]] (BTW) op 1 januari 1969, als gevolg daarvan had hij veel gezag verloren. Op 14 januari 1970 wordt [[Katholieke Volkspartij|KVP]]–[[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Tweede Kamerlid]] [[Roelof Nelissen]] benoemd als zijn opvolger. |
|||
⚫ | |||
⚫ | [[File:Joseph Luns, Piet de Jong, Gaston Eyskens & Pierre Harmel.jpg|thumb|right|250px |
||
⚫ | |||
⚫ | [[File:Deelnemers aan de topconferentie.jpg|thumb|right|250px |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[File:Aankomst van minister van Fianciën Witteveen met de miljoenennota en het koffertje - NL-HaNA 2.24.01.05 0 920-7211 WM072.jpg|thumb|right|250px|Vicepremier en minister van Financiën [[Johan Witteveen]] en het koffertje met de [[miljoenennota]] op het [[Binnenhof (Den Haag)|Binnenhof]] op 19 september 1967.]] |
|||
[[File:Polak, Minister - Klompé, Marga - Grappenhaus - SFA008007228.jpg|thumb|right|250px|Minister van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk [[Marga Klompé]], minister van Justitie [[Carel Polak]] en staatssecretaris van Financiën [[Ferd Grapperhaus]] tijdens een debat in de [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Tweede Kamer]] op 9 april 1968.]] |
|||
[[File:Roelvink, Min. B. - Block, Min. - SFA008007250.jpg|thumb|right|250px|Minister-president [[Piet de Jong (politicus)|Piet de Jong]], minister van Economische Zaken [[Leo de Block]] en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid [[Bauke Roolvink]] in de [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Tweede Kamer]] op 25 mei 1968.]] |
|||
[[File:Minister van Buitenlandse Zaken Beernink beantwoord vragen over de benoeming van voorzitter Rijnmond in Tweede Kamer - NL-HaNA 2.24.01.05 0 921-9108 WM097.jpg|thumb|right|250px|Minister van Binnenlandse Zaken [[Henk Beernink]] tijdens een debat in de [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Tweede Kamer]] op 3 december 1968.]] |
|||
⚫ | [[File:Joseph Luns, Piet de Jong, Gaston Eyskens & Pierre Harmel.jpg|thumb|right|250px|Minister-president [[Piet de Jong (politicus)|Piet de Jong]], minister van Buitenlandse Zaken [[Joseph Luns]], [[premier van België]] [[Gaston Eyskens]] en [[Lijst van Belgische ministers van Buitenlandse Zaken|Belgische minister van Buitenlandse Zaken]] [[Pierre Harmel]] op 4 februari 1969.]] |
||
[[File:Minister van Economische Zaken De Block aan het woord tijdens de behandeling van de kwestie Verolme in Tweede Kamer in - NL-HaNA 2.24.01.05 0 922-8223 WM108.jpg|thumb|right|250px|Minister van Economische Zaken [[Leo de Block]] tijdens een debat in de [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Tweede Kamer]] op 25 september 1969.]] |
|||
⚫ | [[File:Deelnemers aan de topconferentie.jpg|thumb|right|250px|Minister van Buitenlandse Zaken [[Joseph Luns]], Duitse minister van Volksgezondheid [[Katharina Focke]], [[Vicekanselier (Duitsland)|vicekanselier]] en [[Lijst van Duitse ministers van Buitenlandse Zaken|Duitse minister van Buitenlandse Zaken]] [[Walter Scheel]], [[Lijst van premiers van Frankrijk|premier van Frankrijk]] [[Jacques Chaban-Delmas]], [[bondskanselier van Duitsland]] [[Willy Brandt]] en minister-president [[Piet de Jong (politicus)|Piet de Jong]] op 2 december 1969.]] |
||
[[File:Minister van Financien Witteveen licht de Tweede Kamer in over gang van zaken van effecten uit Tweede Wereldoorlog - NL-HaNA 2.24.01.05 0 923-2205 WM117.jpg|thumb|right|250px|Vicepremier en minister van Financiën [[Johan Witteveen]] tijdens een debat in de [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Tweede Kamer]] op 5 februari 1970.]] |
|||
[[File:Minister van Fiancien Witteveen met de Miljoenennota bij de Tweede Kamer in Den Haag - NL-HaNA 2.24.01.05 0 923-8458 WM133.jpg|thumb|right|250px|Vicepremier en minister van Financiën [[Johan Witteveen]] en het koffertje met de [[miljoenennota]] op het [[Binnenhof (Den Haag)|Binnenhof]] op 5 september 1970.]] |
|||
==Ambtsbekleders== |
==Ambtsbekleders== |
||
Regel 49: | Regel 62: | ||
| [[Katholieke Volkspartij|KVP]] |
| [[Katholieke Volkspartij|KVP]] |
||
|- |
|- |
||
| style="background-color: # |
| style="background-color: #262B6A"| |
||
| [[File:Johan Witteveen 1963.jpg|120px|H.J. (Johan) Witteveen]] |
| [[File:Johan Witteveen 1963.jpg|120px|H.J. (Johan) Witteveen]] |
||
| [[Johan Witteveen|prof.dr. <br /> H.J. (Johan) Witteveen]] <br /> <small>(1921)</small> |
| [[Johan Witteveen|prof.dr. <br /> H.J. (Johan) Witteveen]] <br /> <small>(1921)</small> |
||
Regel 58: | Regel 71: | ||
|- |
|- |
||
| rowspan=2 style="background-color: #008F90"| |
| rowspan=2 style="background-color: #008F90"| |
||
| rowspan=2|[[File: |
| rowspan=2|[[File:Joop Bakker 1971 (1).jpg|120px|J.A. (Joop) Bakker]] |
||
| rowspan=2|[[Joop Bakker (politicus)|drs. <br /> J.A. (Joop) Bakker]] <br /> <small>(1921–2003)</small> |
| rowspan=2|[[Joop Bakker (politicus)|drs. <br /> J.A. (Joop) Bakker]] <br /> <small>(1921–2003)</small> |
||
| [[Vicepremier (Nederland)|Vicepremier]] / <br /> [[Lijst van Nederlandse ministers van Verkeer en Waterstaat|Minister]] |
| [[Vicepremier (Nederland)|Vicepremier]] / <br /> [[Lijst van Nederlandse ministers van Verkeer en Waterstaat|Minister]] |
||
| [[Ministerie van Verkeer en Waterstaat|Verkeer en Waterstaat]] |
| [[Ministerie van Verkeer en Waterstaat|Verkeer en Waterstaat]] |
||
| 5 april 1967 – <br /> 6 juli 1971 |
| rowspan=2|5 april 1967 – <br /> 6 juli 1971 |
||
| rowspan=2|[[Anti-Revolutionaire Partij|ARP]] |
| rowspan=2|[[Anti-Revolutionaire Partij|ARP]] |
||
|- |
|- |
||
| [[Lijst van Nederlandse ministers van Koninkrijksrelaties en van Koloniën|Minister]] |
| [[Lijst van Nederlandse ministers van Koninkrijksrelaties en van Koloniën|Minister]] |
||
| [[Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties|Surinaamse en Nederlands-Antilliaanse Zaken]] |
| [[Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties|Surinaamse en Nederlands-Antilliaanse Zaken]] |
||
| 5 april 1967 – <br /> 6 juli 1971 |
|||
|- |
|- |
||
| style="background-color: #006F70"| |
| style="background-color: #006F70"| |
||
Regel 85: | Regel 97: | ||
| [[Katholieke Volkspartij|KVP]] |
| [[Katholieke Volkspartij|KVP]] |
||
|- |
|- |
||
| style="background-color: # |
| style="background-color: #262B6A"| |
||
| [[File:Polak, C.H. - SFA001021005.jpg|120px|C.H.F. (Carel) Polak]] |
| [[File:Polak, C.H. - SFA001021005.jpg|120px|C.H.F. (Carel) Polak]] |
||
| [[Carel Polak|prof.mr. <br /> C.H.F. (Carel) Polak]] <br /> <small>(1909–1981)</small> |
| [[Carel Polak|prof.mr. <br /> C.H.F. (Carel) Polak]] <br /> <small>(1909–1981)</small> |
||
Regel 94: | Regel 106: | ||
|- |
|- |
||
| style="background-color: #004F50"| |
| style="background-color: #004F50"| |
||
| [[File: |
| [[File:Leo de Block 1967 (1).jpg|120px|L. (Leo) de Bloc]] |
||
| [[Leo de Block|mr. <br /> L. (Leo) de Block]] <br /> <small>(1904–1988)</small> |
| [[Leo de Block|mr. <br /> L. (Leo) de Block]] <br /> <small>(1904–1988)</small> |
||
| rowspan=3|[[Lijst van Nederlandse ministers van Economische Zaken|Minister]] |
| rowspan=3|[[Lijst van Nederlandse ministers van Economische Zaken|Minister]] |
||
Regel 101: | Regel 113: | ||
| [[Katholieke Volkspartij|KVP]] |
| [[Katholieke Volkspartij|KVP]] |
||
|- |
|- |
||
| style="background-color: # |
| style="background-color: #262B6A"| |
||
| [[File:Johan Witteveen 1963.jpg|120px|H.J. (Johan) Witteveen]] |
| [[File:Johan Witteveen 1963.jpg|120px|H.J. (Johan) Witteveen]] |
||
| [[Johan Witteveen|prof.dr. <br /> H.J. (Johan) Witteveen]] <br /> <small>(1921)</small> |
| [[Johan Witteveen|prof.dr. <br /> H.J. (Johan) Witteveen]] <br /> <small>(1921)</small> |
||
Regel 110: | Regel 122: | ||
| [[File:Regeringsantwoord op vragen over de Miljoenennota 1971, minister van Financien Nelissen aan het woord - NL-HaNA 2.24.01.05 0 925-0485 WM142.jpg|120px|Roelof Nelissen]] |
| [[File:Regeringsantwoord op vragen over de Miljoenennota 1971, minister van Financien Nelissen aan het woord - NL-HaNA 2.24.01.05 0 925-0485 WM142.jpg|120px|Roelof Nelissen]] |
||
| [[Roelof Nelissen|mr. <br /> R.J. (Roelof) Nelissen]] <br /> <small>(1931)</small> |
| [[Roelof Nelissen|mr. <br /> R.J. (Roelof) Nelissen]] <br /> <small>(1931)</small> |
||
| |
| 14 januari 1970 – <br /> 6 juli 1971 |
||
| [[Katholieke Volkspartij|KVP]] |
| [[Katholieke Volkspartij|KVP]] |
||
|- |
|- |
||
| style="background-color: # |
| style="background-color: #262B6A"| |
||
| [[File:Willem den Toom 1968.jpg|120px|W. (Willem) den Toom]] |
| [[File:Willem den Toom 1968.jpg|120px|W. (Willem) den Toom]] |
||
| [[Willem den Toom (politicus)|luitenant–generaal <br /> W. (Willem) den Toom]] <br /> <small>(1911–1998)</small> |
| [[Willem den Toom (politicus)|luitenant–generaal <br /> W. (Willem) den Toom]] <br /> <small>(1911–1998)</small> |
||
Regel 131: | Regel 143: | ||
| style="background-color: #004F50"| |
| style="background-color: #004F50"| |
||
| [[File:Gerard Veringa 1971.jpg|120px|G.H. (Gerard) Veringa]] |
| [[File:Gerard Veringa 1971.jpg|120px|G.H. (Gerard) Veringa]] |
||
| [[Gerard Veringa|prof |
| [[Gerard Veringa|prof.dr. <br /> G.H. (Gerard) Veringa]] <br /> <small>(1924–1999)</small> |
||
| [[Lijst van Nederlandse ministers van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap|Minister]] |
| [[Lijst van Nederlandse ministers van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap|Minister]] |
||
| [[Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap|Onderwijs en Wetenschappen]] |
| [[Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap|Onderwijs en Wetenschappen]] |
||
Regel 154: | Regel 166: | ||
|- |
|- |
||
| style="background-color: #004F50"| |
| style="background-color: #004F50"| |
||
| [[File:Klompé, dr. Marga A. M. - |
| [[File:Klompé, dr. Marga A. M. - SFA002001923.jpg|120px|M.A.M. (Marga) Klompé]] |
||
| [[Marga Klompé|dr. <br /> M.A.M. (Marga) Klompé]] <br /> <small>(1912–1986)</small> |
| [[Marga Klompé|dr. <br /> M.A.M. (Marga) Klompé]] <br /> <small>(1912–1986)</small> |
||
| [[Lijst van Nederlandse ministers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport|Minister]] |
| [[Lijst van Nederlandse ministers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport|Minister]] |
||
Regel 167: | Regel 179: | ||
|- |
|- |
||
| style="background-color: #006F70"| |
| style="background-color: #006F70"| |
||
| [[File:Berend Jan Udink 1969.jpg|120px|B.J. (Bé) Udink]] |
| [[File:Berend Jan Udink 1969 (2).jpg|120px|B.J. (Bé) Udink]] |
||
| [[Bé Udink|drs. <br /> B.J. (Bé) Udink]] <br /> <small>(1926–2016)</small> |
| [[Bé Udink|drs. <br /> B.J. (Bé) Udink]] <br /> <small>(1926–2016)</small> |
||
| [[Minister voor Ontwikkelingssamenwerking|Minister]] |
| [[Minister voor Ontwikkelingssamenwerking|Minister]] |
||
Regel 184: | Regel 196: | ||
| [[Lijst van Nederlandse staatssecretarissen van Binnenlandse Zaken|Staatssecretaris]] |
| [[Lijst van Nederlandse staatssecretarissen van Binnenlandse Zaken|Staatssecretaris]] |
||
| Overheidspersoneelsbeleid, <br /> Agglomeratiezaken en Overheidsorganisatie <br /> ([[Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties|Binnenlandse Zaken]]) |
| Overheidspersoneelsbeleid, <br /> Agglomeratiezaken en Overheidsorganisatie <br /> ([[Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties|Binnenlandse Zaken]]) |
||
| |
| 10 mei 1967 – <br /> 6 juli 1971 |
||
| [[Christelijk-Historische Unie|CHU]] |
| [[Christelijk-Historische Unie|CHU]] |
||
|- |
|- |
||
| style="background-color: # |
| style="background-color: #262B6A"| |
||
| [[File:Koster, minister H.J. de - Koster, Hans de - Koster, Henri Johan de - SFA002005009.jpg|120px|H.J. (Hans) de Koster]] |
| [[File:Koster, minister H.J. de - Koster, Hans de - Koster, Henri Johan de - SFA002005009.jpg|120px|H.J. (Hans) de Koster]] |
||
| [[Hans de Koster|H.J. (Hans) de Koster]] <br /> <small>(1914–1992)</small> |
| [[Hans de Koster|H.J. (Hans) de Koster]] <br /> <small>(1914–1992)</small> |
||
| [[Lijst van Nederlandse staatssecretarissen van Buitenlandse Zaken|Staatssecretaris]] |
| [[Lijst van Nederlandse staatssecretarissen van Buitenlandse Zaken|Staatssecretaris]] |
||
| [[Europese Zaken (Nederland)|Europese Zaken]] <br /> ([[Ministerie van Buitenlandse Zaken (Nederland)|Buitenlandse Zaken]]) |
| [[Europese Zaken (Nederland)|Europese Zaken]] <br /> ([[Ministerie van Buitenlandse Zaken (Nederland)|Buitenlandse Zaken]]) |
||
| |
| 12 juni 1967 – <br /> 6 juli 1971 |
||
| [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]] |
| [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]] |
||
|- |
|- |
||
Regel 200: | Regel 212: | ||
| [[Lijst van Nederlandse staatssecretarissen van Financiën|Staatssecretaris]] |
| [[Lijst van Nederlandse staatssecretarissen van Financiën|Staatssecretaris]] |
||
| Fiscale Zaken <br /> ([[Ministerie van Financiën (Nederland)|Financiën]]) |
| Fiscale Zaken <br /> ([[Ministerie van Financiën (Nederland)|Financiën]]) |
||
| |
| 10 mei 1967 – <br /> 6 juli 1971 |
||
| [[Katholieke Volkspartij|KVP]] |
| [[Katholieke Volkspartij|KVP]] |
||
|- |
|- |
||
| style="background-color: # |
| style="background-color: #262B6A"| |
||
| [[File:Klaas Wiersma (1971).jpg|120px|K. (Klaas) Wiersma]] |
| [[File:Klaas Wiersma (1971).jpg|120px|K. (Klaas) Wiersma]] |
||
| [[Klaas Wiersma|prof.mr.dr. <br /> K. (Klaas) Wiersma]] <br /> <small>(1917–1993)</small> |
| [[Klaas Wiersma|prof.mr.dr. <br /> K. (Klaas) Wiersma]] <br /> <small>(1917–1993)</small> |
||
| [[Lijst van Nederlandse staatssecretarissen van Justitie|Staatssecretaris]] |
| [[Lijst van Nederlandse staatssecretarissen van Justitie|Staatssecretaris]] |
||
| Personeel en Organisatie <br /> ([[Ministerie van Veiligheid en Justitie|Justitie]]) |
| Personeel en Organisatie <br /> ([[Ministerie van Veiligheid en Justitie|Justitie]]) |
||
| |
| 20 april 1970 – <br /> 6 juli 1971 |
||
| [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]] |
| [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]] |
||
|- |
|- |
||
| style="background-color: #004F50"| |
| style="background-color: #004F50"| |
||
| [[File: |
| [[File:Louis van Son 1967 (1).jpg|120px|L.J.M. (Louis) van Son]] |
||
| [[Louis van Son|drs. <br /> L.J.M. (Louis) van Son]] <br /> <small>(1922–1986)</small> |
| [[Louis van Son|drs. <br /> L.J.M. (Louis) van Son]] <br /> <small>(1922–1986)</small> |
||
| [[Lijst van Nederlandse staatssecretarissen van Economische Zaken|Staatssecretaris]] |
| [[Lijst van Nederlandse staatssecretarissen van Economische Zaken|Staatssecretaris]] |
||
| Internationale Handel, Middenstand, Toerisme, <br /> Regionale Industrialisatie en Exportbevordering <br /> ([[Ministerie van Economische Zaken (Nederland)|Economische Zaken]]) |
| Internationale Handel, Middenstand, Toerisme, <br /> Regionale Industrialisatie en Exportbevordering <br /> ([[Ministerie van Economische Zaken (Nederland)|Economische Zaken]]) |
||
| |
| 28 november 1966 – <br /> 6 juli 1971 |
||
| [[Katholieke Volkspartij|KVP]] |
| [[Katholieke Volkspartij|KVP]] |
||
|- |
|- |
||
Regel 224: | Regel 236: | ||
| rowspan=3|[[Lijst van Nederlandse staatssecretarissen van Defensie|Staatssecretaris]] |
| rowspan=3|[[Lijst van Nederlandse staatssecretarissen van Defensie|Staatssecretaris]] |
||
| [[Koninklijke Landmacht]] <br /> ([[Ministerie van Defensie (Nederland)|Defensie]]) |
| [[Koninklijke Landmacht]] <br /> ([[Ministerie van Defensie (Nederland)|Defensie]]) |
||
| |
| 18 april 1967 – <br /> 6 juli 1971 |
||
| [[Christelijk-Historische Unie|CHU]] |
| [[Christelijk-Historische Unie|CHU]] |
||
|- |
|- |
||
Regel 231: | Regel 243: | ||
| [[Adri van Es|viceadmiraal <br /> A. (Adri) van Es]] <br /> <small>(1913–1994)</small> |
| [[Adri van Es|viceadmiraal <br /> A. (Adri) van Es]] <br /> <small>(1913–1994)</small> |
||
| [[Koninklijke Marine]] <br /> ([[Ministerie van Defensie (Nederland)|Defensie]]) |
| [[Koninklijke Marine]] <br /> ([[Ministerie van Defensie (Nederland)|Defensie]]) |
||
| |
| 14 augustus 1963 – <br /> 11 mei 1973 |
||
| [[Anti-Revolutionaire Partij|ARP]] |
| [[Anti-Revolutionaire Partij|ARP]] |
||
|- |
|- |
||
Regel 238: | Regel 250: | ||
| [[Bob Duynstee|drs. <br /> A.E.M. (Bob) Duynstee]] <br /> <small>(1920–2014)</small> |
| [[Bob Duynstee|drs. <br /> A.E.M. (Bob) Duynstee]] <br /> <small>(1920–2014)</small> |
||
| [[Koninklijke Luchtmacht]] <br /> ([[Ministerie van Defensie (Nederland)|Defensie]]) |
| [[Koninklijke Luchtmacht]] <br /> ([[Ministerie van Defensie (Nederland)|Defensie]]) |
||
| |
| 28 april 1967 – <br /> 6 juli 1971 |
||
| [[Katholieke Volkspartij|KVP]] |
| [[Katholieke Volkspartij|KVP]] |
||
|- |
|- |
||
Regel 246: | Regel 258: | ||
| [[Lijst van Nederlandse staatssecretarissen van Sociale Zaken en Werkgelegenheid|Staatssecretaris]] |
| [[Lijst van Nederlandse staatssecretarissen van Sociale Zaken en Werkgelegenheid|Staatssecretaris]] |
||
| Volksgezondheid <br /> ([[Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid|Sociale Zaken]] en [[Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport|Volksgezondheid]]) |
| Volksgezondheid <br /> ([[Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid|Sociale Zaken]] en [[Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport|Volksgezondheid]]) |
||
| |
| 18 april 1967 – <br /> 6 juli 1971 |
||
| [[Christelijk-Historische Unie|CHU]] |
| [[Christelijk-Historische Unie|CHU]] |
||
|- |
|- |
||
Regel 253: | Regel 265: | ||
| [[Hans Grosheide|mr. <br /> J.H. (Hans) Grosheide]] <br /> <small>(1930)</small> |
| [[Hans Grosheide|mr. <br /> J.H. (Hans) Grosheide]] <br /> <small>(1930)</small> |
||
| [[Lijst van Nederlandse staatssecretarissen van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap|Staatssecretaris]] |
| [[Lijst van Nederlandse staatssecretarissen van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap|Staatssecretaris]] |
||
| Lager-, Middelbaar- |
| Lager-, Middelbaar-, Nijverheid- en <br /> Voortgezet Onderwijs en Lichamelijke Opvoeding <br /> ([[Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap|Onderwijs en Wetenschappen]]) |
||
| |
| 3 september 1963 – <br /> 6 juli 1971 |
||
| [[Anti-Revolutionaire Partij|ARP]] |
| [[Anti-Revolutionaire Partij|ARP]] |
||
|- |
|- |
||
| style="background-color: # |
| style="background-color: #262B6A"| |
||
| [[File:Keyzer, M.J. - SFA008007130.jpg|120px|M.J. (Mike) Keyzer]] |
| [[File:Keyzer, M.J. - SFA008007130.jpg|120px|M.J. (Mike) Keyzer]] |
||
| [[Mike Keyzer|M.J. (Mike) Keyzer]] <br /> <small>(1911–1983)</small> |
| [[Mike Keyzer|M.J. (Mike) Keyzer]] <br /> <small>(1911–1983)</small> |
||
| [[Lijst van Nederlandse staatssecretarissen van Verkeer en Waterstaat|Staatssecretaris]] |
| [[Lijst van Nederlandse staatssecretarissen van Verkeer en Waterstaat|Staatssecretaris]] |
||
| Luchtvaart, Scheepvaart en Goederenvervoer <br /> ([[Ministerie van Verkeer en Waterstaat|Verkeer en Waterstaat]]) |
| Luchtvaart, Scheepvaart en Goederenvervoer <br /> ([[Ministerie van Verkeer en Waterstaat|Verkeer en Waterstaat]]) |
||
| |
| 18 april 1967 – <br /> 6 juli 1971 |
||
| [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]] |
| [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]] |
||
|- |
|- |
||
Regel 270: | Regel 282: | ||
| Staatssecretaris |
| Staatssecretaris |
||
| Jeugdzaken, Volksontwikkeling, Sport, Natuurbehoud, <br /> Openluchtrecreatie, Bijstand en Buitengewone Pensioenen <br /> ([[Ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk|Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk]]) |
| Jeugdzaken, Volksontwikkeling, Sport, Natuurbehoud, <br /> Openluchtrecreatie, Bijstand en Buitengewone Pensioenen <br /> ([[Ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk|Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk]]) |
||
| |
| 29 mei 1967 – <br /> 6 juli 1971 |
||
| [[Katholieke Volkspartij|KVP]] |
| [[Katholieke Volkspartij|KVP]] |
||
|- |
|- |
||
| colspan=7|<small>Bron: [https://www.rijksoverheid.nl/regering/inhoud/over-de-regering/kabinetten-sinds-1945/kabinet-de-jong Kabinet-De Jong] Rijksoverheid.nl |
| colspan=7|<small>Bron: [https://www.rijksoverheid.nl/regering/inhoud/over-de-regering/kabinetten-sinds-1945/kabinet-de-jong Kabinet-De Jong] Rijksoverheid.nl</small> |
||
|} |
|} |
||
== |
==Kabinetsformatie== |
||
{{Zie hoofdartikel|Kabinetsformatie Nederland 1967}} |
|||
* [[Tweede Kamerverkiezingen]] [[Tweede Kamerverkiezingen 1967|1967]]: 15 februari 1967 |
* [[Tweede Kamerverkiezingen]] [[Tweede Kamerverkiezingen 1967|1967]]: 15 februari 1967 |
||
* Beëdiging kabinet: 5 april 1967 |
* Beëdiging kabinet: 5 april 1967 |
||
* Duur formatie: 49 dagen |
* Duur formatie: 49 dagen |
||
* [[Informateur]] |
* [[Informateur]] |
||
** [[Jelle Zijlstra|prof.dr. J. (Jelle) Zijlstra]] (ARP), (18 februari – 4 maart) |
** [[Jelle Zijlstra|prof.dr. J. (Jelle) Zijlstra]] (ARP), (18 februari 1967 – 4 maart 1967) 15 dagen |
||
* [[Informateur]] |
|||
* Adviseur van de koningin |
|||
** [[Louis Beel|prof.mr.dr. L.J.M. (Louis) Beel]] (KVP), (6 maart – |
** [[Louis Beel|prof.mr.dr. L.J.M. (Louis) Beel]] (KVP), (6 maart 1967 – 8 maart 1967) 3 dagen |
||
* [[Formateur]] |
|||
** [[Barend Biesheuvel|mr. B.W. (Barend) Biesheuvel]] (ARP), (9 maart 1967 – 20 maart 1967) 12 dagen |
|||
* [[Formateur]] |
* [[Formateur]] |
||
** [[ |
** [[Piet de Jong (politicus)|kapitein P.J.S. (Piet) de Jong]] (KVP), (21 maart 1967 – 4 april 1967) 14 dagen |
||
** [[Piet de Jong (politicus)|P.J.S. (Piet) de Jong]] (KVP), (21 maart – 5 april) 16 dagen |
|||
==Reden |
==Reden ontslagaanvraag== |
||
Einde van de [[parlement]]aire periode. |
|||
⚫ | |||
==Nog levende bewindslieden== |
==Nog levende bewindslieden== |
||
* De volgende bewindslieden van het kabinet-De Jong zijn anno {{CURRENTYEAR}} nog in leven: |
* De volgende bewindslieden van het kabinet-De Jong zijn anno {{CURRENTYEAR}} nog in leven: |
||
** [[Johan Witteveen|prof.dr. H.J. (Johan) Witteveen]] – ''' |
** [[Johan Witteveen|prof.dr. H.J. (Johan) Witteveen]] – '''{{Leeftijd in jaren en dagen/Sub|1921|06|12}} jaar''' |
||
** [[Roelof Nelissen|mr. R.J. (Roelof) Nelissen]] – ''' |
** [[Roelof Nelissen|mr. R.J. (Roelof) Nelissen]] – '''{{Leeftijd in jaren en dagen/Sub|1931|04|04}} jaar''' |
||
** [[Hans Grosheide|mr. J.H. (Hans) Grosheide]] – ''' |
** [[Hans Grosheide|mr. J.H. (Hans) Grosheide]] – '''{{Leeftijd in jaren en dagen/Sub|1930|08|06}} jaar''' |
||
==Zie ook== |
|||
* [[Tweede Kamerverkiezingen 1967]] |
|||
* [[Samenstelling Tweede Kamer 1967-1971]] |
|||
==Literatuur== |
==Literatuur== |
||
Regel 306: | Regel 325: | ||
[[Categorie:Nederlands kabinet|Jong]] |
[[Categorie:Nederlands kabinet|Jong]] |
||
[[Categorie:1960-1969]] |
|||
[[Categorie:1970-1979]] |
|||
[[Categorie:Nederlandse politiek in 1967]] |
[[Categorie:Nederlandse politiek in 1967]] |
||
[[Categorie:Nederlandse politiek in 1969]] |
[[Categorie:Nederlandse politiek in 1969]] |
Versie van 23 jul 2017 23:25
Kabinet-De Jong | ||||
---|---|---|---|---|
De bordesscène van het kabinet-De Jong bij Huis ten Bosch op 5 april 1967
| ||||
Coalitie | KVP, VVD, ARP, CHU | |||
Zeteltal TK | 42 + 17 + 15 + 12 = 86 | |||
Premier | kapitein P.J.S. (Piet) de Jong | |||
Beëdiging | 5 april 1967 | |||
Demissionair | 28 april 1971 | |||
Ontslagdatum | 6 juli 1971 | |||
Voorganger | Zijlstra | |||
Opvolger | Biesheuvel I | |||
Zetels in de Tweede Kamer
| ||||
Overzicht kabinetten | ||||
|
Het kabinet-De Jong was de uitvoerende tak van de Nederlandse overheid van 5 april 1967 tot 6 juni 1971. Het kabinet werd gevormd door de politieke partijen Katholieke Volkspartij (KVP), Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD), Anti-Revolutionaire Partij (ARP) en de Christelijk-Historische Unie (CHU) na de Tweede Kamerverkiezingen van 1967. Het kabinet-De Jong was een meerderheidskabinet dat zowel in de Eerste Kamer en Tweede Kamer kon rekenen op een meerderheid.
Verloop
Het kabinet werd geconfronteerd met een vraag naar democratische hervormingen in de samenleving. Van 16 tot 21 mei 1967 werd het Maagdenhuis een pand van de Universiteit van Amsterdam en de Hogeschool van Amsterdam bezet door studenten die inspraak eisten in het universiteitsbestuur. De actie paste in een landelijke trend die 6 mei startte op de Katholieke Hogeschool in Tilburg. Deze bezetters noemden hun universiteit de 'Karl Marx-universiteit'. Het kabinet-De Jong besloot vervolgens om hogescholen en universiteiten te democratiseren.[1]
Ook werden er plannen gemaakt om de politiek te moderniseren door middel van een kiesstelsel met districten of een gekozen minister-president in te voeren maar deze plannen werden niet uitgevoerd. Ook ontstond er onrust in de vorm van demonstraties tegen de Vietnamoorlog in 1969. Internationaal werden de betrekkingen met Indonesië verbeterd, wat resulteert in een bezoek van president Soeharto in 1970 maar dat bezoek werd echter overschaduwd door de bezetting van de Indonesische ambassade door Molukkers. Ook het begin van de Praagse Lente in 1968 met de invasie van de Sovjet-Unie in Tsjecho-Slowakije werd gezien als een reden om het defensiebudget te verhogen.[2]
Het kabinet-De Jong was het eerste Nederlands kabinet sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog dat een volledige termijn uitzat zonder interne conflicten.
Personele wijzigingen
Op 7 januari 1970 stapt minister van Economische Zaken Leo de Block (KVP) op omdat hij vind dat het kabinet krachtiger moet optreden tegen de stijging van lonen in de metaalsector. Informeel speelt mee dat hij veel kritiek kreeg na dat hij lang aarzelde om in te grijpen tegen de prijsstijgingen die het gevolg waren na de invoering van de omzetbelasting (BTW) op 1 januari 1969, als gevolg daarvan had hij veel gezag verloren. Op 14 januari 1970 wordt KVP–Tweede Kamerlid Roelof Nelissen benoemd als zijn opvolger.
Ambtsbekleders
Ambtsbekleders | Ministers / Ministerie | Termijn | Partij | |||
---|---|---|---|---|---|---|
kapitein P.J.S. (Piet) de Jong (1915–2016) |
Minister-president / Minister |
Algemene Zaken | 5 april 1967 – 6 juli 1971 |
KVP | ||
prof.dr. H.J. (Johan) Witteveen (1921) |
Vicepremier / Minister |
Financiën | 5 april 1967 – 6 juli 1971 |
VVD | ||
drs. J.A. (Joop) Bakker (1921–2003) |
Vicepremier / Minister |
Verkeer en Waterstaat | 5 april 1967 – 6 juli 1971 |
ARP | ||
Minister | Surinaamse en Nederlands-Antilliaanse Zaken | |||||
mr. H.K.J. (Henk) Beernink (1910–1979) |
Minister | Binnenlandse Zaken | 5 april 1967 – 6 juli 1971 |
CHU | ||
mr.dr. J.M.A.H. (Joseph) Luns (1911–2002) |
Minister | Buitenlandse Zaken | 2 september 1952 – 6 juli 1971 |
KVP | ||
prof.mr. C.H.F. (Carel) Polak (1909–1981) |
Minister | Justitie | 5 april 1967 – 6 juli 1971 |
VVD | ||
mr. L. (Leo) de Block (1904–1988) |
Minister | Economische Zaken | 5 april 1967 – 7 januari 1970 (afgetreden) |
KVP | ||
prof.dr. H.J. (Johan) Witteveen (1921) |
7 januari 1970 – 14 januari 1970 (waarnemend) |
VVD | ||||
mr. R.J. (Roelof) Nelissen (1931) |
14 januari 1970 – 6 juli 1971 |
KVP | ||||
luitenant–generaal W. (Willem) den Toom (1911–1998) |
Minister | Defensie | 5 april 1967 – 6 juli 1971 |
VVD | ||
B. (Bauke) Roolvink (1912–1979) |
Minister | Sociale Zaken en Volksgezondheid | 5 april 1967 – 6 juli 1971 |
ARP | ||
prof.dr. G.H. (Gerard) Veringa (1924–1999) |
Minister | Onderwijs en Wetenschappen | 5 april 1967 – 6 juli 1971 |
KVP | ||
ir. P.J. (Pierre) Lardinois (1924–1987) |
Minister | Landbouw en Visserij | 5 april 1967 – 6 juli 1971 |
KVP | ||
ir. W.F. (Wim) Schut (1920–2006) |
Minister | Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening | 5 april 1967 – 6 juli 1971 |
ARP | ||
dr. M.A.M. (Marga) Klompé (1912–1986) |
Minister | Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk | 22 november 1966 – 6 juli 1971 |
KVP | ||
Ambtsbekleder | Minister / Portefeuille / Ministerie | Termijn | Partij | |||
drs. B.J. (Bé) Udink (1926–2016) |
Minister | Ontwikkelingssamenwerking (Buitenlandse Zaken) |
5 april 1967 – 6 juli 1971 |
CHU | ||
Ambtsbekleders | Staatssecretarissen / Portefeuille / Ministerie | Termijn | Partij | |||
mr. Ch. (Chris) van Veen (1922–2009) |
Staatssecretaris | Overheidspersoneelsbeleid, Agglomeratiezaken en Overheidsorganisatie (Binnenlandse Zaken) |
10 mei 1967 – 6 juli 1971 |
CHU | ||
H.J. (Hans) de Koster (1914–1992) |
Staatssecretaris | Europese Zaken (Buitenlandse Zaken) |
12 juni 1967 – 6 juli 1971 |
VVD | ||
prof.mr.dr. F.H.M. (Ferd) Grapperhaus (1927–2010) |
Staatssecretaris | Fiscale Zaken (Financiën) |
10 mei 1967 – 6 juli 1971 |
KVP | ||
prof.mr.dr. K. (Klaas) Wiersma (1917–1993) |
Staatssecretaris | Personeel en Organisatie (Justitie) |
20 april 1970 – 6 juli 1971 |
VVD | ||
drs. L.J.M. (Louis) van Son (1922–1986) |
Staatssecretaris | Internationale Handel, Middenstand, Toerisme, Regionale Industrialisatie en Exportbevordering (Economische Zaken) |
28 november 1966 – 6 juli 1971 |
KVP | ||
luitenant–generaal J.C.E. (Joop) Haex (1911–2002) |
Staatssecretaris | Koninklijke Landmacht (Defensie) |
18 april 1967 – 6 juli 1971 |
CHU | ||
viceadmiraal A. (Adri) van Es (1913–1994) |
Koninklijke Marine (Defensie) |
14 augustus 1963 – 11 mei 1973 |
ARP | |||
drs. A.E.M. (Bob) Duynstee (1920–2014) |
Koninklijke Luchtmacht (Defensie) |
28 april 1967 – 6 juli 1971 |
KVP | |||
dr. R.J.H. (Roelof) Kruisinga (1922–2012) |
Staatssecretaris | Volksgezondheid (Sociale Zaken en Volksgezondheid) |
18 april 1967 – 6 juli 1971 |
CHU | ||
mr. J.H. (Hans) Grosheide (1930) |
Staatssecretaris | Lager-, Middelbaar-, Nijverheid- en Voortgezet Onderwijs en Lichamelijke Opvoeding (Onderwijs en Wetenschappen) |
3 september 1963 – 6 juli 1971 |
ARP | ||
M.J. (Mike) Keyzer (1911–1983) |
Staatssecretaris | Luchtvaart, Scheepvaart en Goederenvervoer (Verkeer en Waterstaat) |
18 april 1967 – 6 juli 1971 |
VVD | ||
mr. H.J. (Hein) van de Poel (1915–1993) |
Staatssecretaris | Jeugdzaken, Volksontwikkeling, Sport, Natuurbehoud, Openluchtrecreatie, Bijstand en Buitengewone Pensioenen (Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk) |
29 mei 1967 – 6 juli 1971 |
KVP | ||
Bron: Kabinet-De Jong Rijksoverheid.nl |
Kabinetsformatie
- Tweede Kamerverkiezingen 1967: 15 februari 1967
- Beëdiging kabinet: 5 april 1967
- Duur formatie: 49 dagen
- Informateur
- prof.dr. J. (Jelle) Zijlstra (ARP), (18 februari 1967 – 4 maart 1967) 15 dagen
- Informateur
- prof.mr.dr. L.J.M. (Louis) Beel (KVP), (6 maart 1967 – 8 maart 1967) 3 dagen
- Formateur
- mr. B.W. (Barend) Biesheuvel (ARP), (9 maart 1967 – 20 maart 1967) 12 dagen
- Formateur
- kapitein P.J.S. (Piet) de Jong (KVP), (21 maart 1967 – 4 april 1967) 14 dagen
Reden ontslagaanvraag
Einde van de parlementaire periode.
Nog levende bewindslieden
- De volgende bewindslieden van het kabinet-De Jong zijn anno 2024 nog in leven:
- prof.dr. H.J. (Johan) Witteveen – 103 jaar
- mr. R.J. (Roelof) Nelissen – 93 jaar
- mr. J.H. (Hans) Grosheide – 93 jaar
Zie ook
Literatuur
- Carla van Baalen (red), Polarisatie en hoogconjunctuur: het kabinet De Jong 1967-1971, Boom uitgeverij, 2013, ISBN 9789461055095
- ↑ red, Het Maagdenhuis in 1969: van bezetting tot ontruiming. NOS (25 februari 2015). Geraadpleegd op 7 februari 2017.
- ↑ Enne Koops, Het succesvolle kabinet-De Jong 1967-1971. Historiek (27 januari 2014). Geraadpleegd op 7 februari 2017.