Jan Boon (journalist): verschil tussen versies

Jan Filip Boon (Halle, 6 januari 1898 – Ukkel, 31 december 1960), was een vooraanstaand Vlaamse katholiek en journalist. Hij was hoofdredacteur van De Standaard en vanaf augustus 1939 directeur-generaal van de Vlaamse Uitzendingen van het Nationaal Instituut voor de Radio-omroep.

Levensloop

Boon ontwikkelde zijn Vlaamsgezindheid tijdens zijn middelbare studies aan het Franstalige bisschoppelijk Onze-Lieve-Vrouwcollege van Halle. Priesters zoals Joris Baers (1888-1975), hoofdredacteur van de Katholieke Boekengids, en de componist Alfons Moortgat (1881-1962), destijds organist-kapelmeester van de Sint-Martinuskerk in Halle, stimuleerden hem in die richting. Ze brachten hem ook in contact met de Vlaamse literatuur.

In 1913 ging hij als vijftienjarige werken in de Brusselse drukkerij Action Catholique, en raakte zo vertrouwd met de journalistiek en politiek. Bij het begin van de Eerste Wereldoorlog was hij onder meer actief in de activistische jeugdbeweging Groeningerwacht, van welk Verbond hij in 1916 bestuurslid werd. Ook voor de Raad van Vlaanderen was hij actief. Voor deze activiteiten werd Boon na de oorlog enkele weken opgesloten in de gevangenis van Vorst.

Na de oorlog werd hij in 1919 redacteur bij het weekblad Ons Volk Ontwaakt. In 1920 werd hij redactiesecretaris bij De Standaard en vanaf 1924 was hij er journalist. Hij werd er vanwege zijn Vlaamse imago in 1929 aangesteld als hoofdredacteur door de nieuwe eigenaar van de krant, de zakenman en latere minister Gustaaf Sap. Ondertussen ontwikkelde hij ook zijn belangstelling voor de wereldliteratuur en de moderne stromingen in de kunst. Zelf schreef hij zijn eerste toneelstuk Zwarte Sneeuw in 1918 en publiceerde hij in 1920 een bundel novellen. Hij speelde een vooraanstaande rol in het Vlaamsche Volkstooneel, waarvan hij in 1925 directeur werd.

Ook na zijn aanstelling in 1939 als directeur-generaal bij het N.I.R. bleef Boon in het culturele veld een belangrijke rol spelen. Hij was lid van talrijke culturele verenigingen, medestichter en ondervoorzitter van de Scriptores Catholici en bestuurslid van het Vermeylenfonds.

Jan Boon was de vader van priester Herman Boon, die als aalmoezenier van de burgerluchtvaart werkzaam was op de luchthaven van Zaventem.

Het N.I.R.

Na het plotse overlijden van Theo De Ronde, werd Boon in 1939 directeur-generaal van de Vlaamse Uitzendingen van het Nationaal Instituut voor Radio-Omroep (NIR). Bij de Duitse inval trok hij naar Frankrijk, maar keerde na de capitulatie terug naar België. Hij werkte onder meer bij het Rode Kruis in Brussel, en kreeg van de Belgische regering in ballingschap in 1943 de opdracht om in bezet België een nieuw netwerk van radiozenders op te bouwen. Dit zogenaamde Samoyede project slaagde in zijn opzet, waardoor de NIR reeds op 4 september 1944 vanuit een studio in Vorst zijn eerste uitzending kon verzorgen en Jan Boon de vorderende bevrijding van België kon aankondigen.

In 1945 werd Jan Boon benoemd tot administrateur-directeur-generaal van het NIR en in die functie handhaafde hij zijn verzet tegen het aannemen in België van de Franse 819-lijnennorm voor televisie-uitzendingen. Het resultaat werd een compromis, waarbij een aparte standaard werd ingevoerd voor de Vlaamse televisie (625 lijnen) en de Waalse (819 lijnen). Overigens werd de 625-norm later de algemene Europese norm. Het betekende wel dat men in België veel later dan in andere Europese landen pas in 1953 met de televisie-uitzendingen kon beginnen.

Na Boon's dood in 1960 volgde Bert Janssens hem op als programmadirecteur televisie.

Enkele werken

• Zwarte sneeuw, tendenz-drama in één bedrijf, Nieuwe Nederlandsche Uitgeversmaatschappij, Brussel, 1918 / 1920
• Roode Meidoorn, bundel novellen, 1920
• De Invloed van het dagblad, 1931
• Herovering van Brussel. Prestigepolitiek!, De Sikkel, Antwerpen, 1932
• Getuigenis omtrent Beauraing - ervaringen van een journalist 15-12-32 tot 30-9-33. 1: De kinderen van Beauraing, uitg.Jos. Vermaut, Kortrijk, 1933
• Per Boot tot Spitsbergen en Pakijs, 1934
• De Vlaamse gentleman in de school der wereld - een samenspraak en enige overwegingen over de behoorlijke Vlaming en over de spreuken en ongeschreven wetten van de gentleman (essay), De Portiek, Brussel, 1948
• Een vaderland om te beminnen of De ontmoeting van de Vlaamse en de Belgische gedachte, De Vlijt, Antwerpen, 1948
• Katechismus van de Vlaamse Beweging. De beknopte geschiedenis alsmede de beeldenwereld van deze beweging in honderd vragen met antwoord, Elsevier, Amsterdam/Brussel, 1950
• Uit het dagboek van de gewone man : kleine en grote kwellingen van de bezette stad, Het Egelantierke, Brussel, 1953
• Televisie, weldaad of verschrikking. Signalement van een nieuwe muze, Brussel, 1953
• Radio-omroep als democratisering van de luxe, 1956
• Amerika nu : reisverhaal en wandeling onder mens en menigte van de nieuwe wereld zonder ergernis, Davidsfonds, Leuven, 1958

Externe lonks

• Profiel bij de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (dbnl)
• Fiche Jan Boon op Odis