Inclusie
Voor een beschrijving van het begrip uit de geologie zie insluitsel.Inclusie betekent de insluiting in de samenleving van achtergestelde groepen op basis van gelijkwaardige rechten en plichten. Inclusie staat tegenover validisme. De begrippen inclusie en integratie vullen elkaar aan in de hedendaagse maatschappij.
Toepassingsveld
Inclusie wordt gebruik in het discours rond allochtonen, kansarmen en mensen met een handicap / functiebeperking. Het is een belangrijke topic in de gehandicaptensector, naast recht op arbeid, ondersteuning, non-discriminatie, redelijke aanpassing en positieve actie.
De verantwoordelijkheid tot ‘aanpassing’ ligt niet bij een sociaal achtergestelde groep, zoals bij integratie. Het is de maatschappij die zich aanpast en diversiteit als een meerwaarde ziet. Hindernissen voor sociale participatie worden (letterlijk en figuurlijk) verwijderd, zodat iedereen naar bestvermogen kan deelnemen aan het maatschappelijk leven.
Inclusie is terug te vinden in het onderwijs (inclusief onderwijs), vrijetijdsbesteding (een gemengd café, naar een ‘gewone’ fuif gaan, of op reis), in tewerkstelling (de participatie van de gebruiker met een handicap in sociale tewerkstelling en de tewerkstelling van mensen met een functiebeperking binnen het gewone of reguliere arbeidscircuit) en in het wonen (begeleid wonen, beschut wonen en semi-zelfstandig wonen).
Principes
Inclusie is onder meer een reactie op het dominerend medisch perspectief op mensen met een functiebeperking, dat alleen oog had voor de individuele beperking. Door de eeuwen heen werden 'invaliden' op alle mogelijke wijzen uit de maatschappij geweerd (dood, foltering, te vondeling leggen of opsluiten), of net verplicht zich tot elke prijs in te passen (integratie).
Inclusie staat voor gelijkwaardigheid en volwaardig burgerschap, en komt voort uit het sociaal-politiek perspectief op mensen met een functiebeperking, die de verantwoordelijkheid voor de handicap deels bij de samenleving legt. Hoewel inclusie nog steeds een 'insluiting' betekent, is dit een stap naar een samenleving zonder drempels.
De slogan luidt: Inclusie moet waar het kan, een afwijkende aanpak slechts indien nodig. De persoon met een handicap heeft vooral mogelijkheden die toegang geven tot alle segmenten van de maatschappij.
Inclusie-gerichte initiatieven
In Vlaanderen zijn verschillende initiatieven rond inclusie, onder meer door Ouders voor Inclusie, Inclusie Vlaanderen en het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap
Artikels
- Marc Cautreels, Inclusie: een modewoord ?, VV@-bl@d, februari 2004 (via Vlaamse Vereniging Autisme)
