Idskenhuizen: verschil tussen versies

**Idskenhuizen**
Jiskenhuzen
Plaats in Nederland
	;
Situering
Provincie	Friesland
Gemeente	De Friese Meren
Coördinaten	52° 56′ NB, 5° 43′ OL
Algemeen
Oppervlakte	2,31 km²
- land	2,17 km²
- water	0,14 km²
Inwoners ; (2023-01-01)	500 ; (216 inw./km²)
Woningvoorraad	230 woningen
Overig
Postcode	8523
Netnummer	0513
Woonplaatscode	2492
Belangrijke verkeersaders	N927 N354
Detailkaart
	Locatie in de voormalige gemeente Skarsterlân
Foto's
	De kerk van Idskenhuizen
	Gedenkteken voor Egbert Douwes
Portaal	Nederland ; Friesland

Idskenhuizen (Fries: Jiskenhuzen) is een dorp in de gemeente De Friese Meren, in de Nederlandse provincie Friesland. Idskenhuizen ligt ten zuidwesten van Joure, tussen Sint Nicolaasga en het Koevordermeer met de uitloper, het Idskenhuistermeer. In 2023 telde het dorp 500 inwoners.

Geschiedenis

Het dorp is in de Middeleeuwen ontstaan op een iets hoger gelegen zandgrond. De plaats werd vanaf de 15e eeuw vermeld als Eesken hwsen, Eeskenhuijssen, Yskenhuyse, Ischenhuizen en Idskenhuysen. De plaatsnaam zou verwijzen naar een nederzetting van de persoon Eesk(e).

Mogelijk is de plaats die in 1275 als Beyraburim werd vermeld een voorloper van Idskenhuizen. De naam duikt in 1440 nogmaals op, als Bayraburum, maar daarna niet meer. Deze plaats zou vernoemd zijn naar de familienaam Beyra.

In de 17e eeuw was het rechthuis van de grietenij Doniawerstal gevestigd in Idskenhuizen. Maar daarna moet het dorp flink leeggelopen zijn want in de 18e eeuw bestond de plaats nog maar uit zeven boerderijen en was veel land omgezet in bos. In 1840 was er bij een volkstelling sprake van 44 huizen, waarin 296 bewoners woonden. De groei zette in de 20ste eeuw door.

Tot 1 januari 1983 lag Idskenhuizen in de gemeente Doniawerstal waarna de plaats in de gemeente Skarsterlân lag. Per 2014 ligt Idskenhuizen in de gemeente De Friese Meren.

Toerisme

In de loop van de twintigste eeuw is het toerisme toegenomen in en bij het dorp. Naast de jachthaven van het dorp ligt een vakantiepark/dorp, Recreatiepark Idskenhuizen.

Sport

De voetbalvereniging, VVI bestaat sinds 1946.

Zeil- en Surfschool Neptunus werd in 1969 opgericht en is gehuisvest in de voormalige Hervormde kerk.

Cultuur

De fanfare, Crescendo is opgericht rond 1920 en later samengegaan met de in 1947 opgeheven fanfare Advendo.

Daarnaast is er het Dorphuis de Stjelp.

Kerk

De huidige kerk van Idskenhuizen, is een PKN-kerk uit 1889. In het dorp zijn ook nog restanten te vinden van een oudere kerk.

Geboren in Idskenhuizen

Egbert Douwes, grondlegger van de koffiehandel "De witte os", die later zou uitgroeien tot het koffie- en theeconcern Douwe Egberts
Thea Sybesma (1960), triatlete en duatlete

Bronnen, noten en/of referenties

G. van Berkel & K. Samplonius (2018), Nederlandse plaatsnamen verklaard
Friese plaatsnamen: alle steden, dorpen en gehuchten
Plaatselijk Belang Idskenhuizen

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Tabel: Bevolking; maandcijfers per gemeente en overige regionale indelingen, 1 januari 2023, Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen

Zie de categorie Idskenhuizen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[CBS_Kerncijfers_wijken_en_buurten_2023-1] Tabel: Bevolking; maandcijfers per gemeente en overige regionale indelingen, 1 januari 2023, Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen

[1]

@@ Regel 4: / Regel 4: @@
 | detailkaart = Map NL Skarsterlân Jiskenhuzen.png
 | detailkaartbijschrift = Locatie in de voormalige gemeente Skarsterlân
-| provincie = {{NL-vlag|Friesland}}
+| provincie = [[Friesland]]
-| gemeente = {{NL-vlag|De Friese Meren}}
+| gemeente = [[De Friese Meren]]
 | inwoners = 490
 | datum inwoners = 1 jan 2018
@@ Regel 14: / Regel 14: @@
 | lon_min = 42
 | lon_sec = 48
-| verkeersader = {{Pictogram weg Nederland A-weg|6}} {{Pictogram weg Nederland N-weg|927}} {{Pictogram weg Nederland N-weg|354}}
+| verkeersader = {{Pictogram weg Nederland N-weg|927}} {{Pictogram weg Nederland N-weg|354}}
 | netnummer = 0513
 | postcode  = 8523
@@ Regel 23: / Regel 23: @@
 | caption1  = Gedenkteken voor Egbert Douwes
 }}
-'''Idskenhuizen''' ([[Westerlauwers Fries|Fries]]: ''Jiskenhuzen'') is een dorp in de gemeente [[De Friese Meren]], in de [[Nederland]]se provincie [[Friesland]].
+'''Idskenhuizen''' ([[Westerlauwers Fries|Fries]]: ''Jiskenhuzen'') is een dorp in de gemeente [[De Friese Meren]], in de [[Nederland]]se provincie [[Friesland]]. Idskenhuizen ligt ten zuidwesten van [[Joure]], tussen [[Sint Nicolaasga]] en het [[Koevordermeer]] met de uitloper, het [[Idskenhuistermeer]]. In {{Statistiek woonplaats Nederland inwoners|TXT=Year}} telde het dorp {{Statistiek woonplaats Nederland inwoners|2492}} inwoners.
-Het ligt ten ten zuidwesten van [[Joure]], ten noordoosten van [[Sloten (Friesland)|Sloten]] en ten westen van [[Sint Nicolaasga]]. Het is via de [[Idskenhuistervaart]] verbonden met het [[Idskenhuistermeer]]. In {{Statistiek woonplaats Nederland inwoners|TXT=Year}} telde het dorp {{Statistiek woonplaats Nederland inwoners|2492}} inwoners. Onder het dorp valt een deel van de buurtschap [[Noed]].
 ==Geschiedenis==
+Het dorp is in de [[Middeleeuwen]] ontstaan op een iets hoger gelegen zandgrond. De plaats werd vanaf de 15e eeuw vermeld als ''Eesken hwsen,'' ''Eeskenhuijssen,'' ''Yskenhuyse,'' ''Ischenhuizen'' en ''Idskenhuysen.'' De plaatsnaam zou verwijzen naar een nederzetting van de persoon ''Eesk(e)''.
-Het dorp dat van oorsprong op iets hoger gelegen zandgronden is gelegen, is in de [[Middeleeuwen]] ontstaan. Het werd in 1495 vermeld als ''Eesken hwsen'' en in 1507 als ''Eeskenhuijssen''. De plaatsnaam zou verwijzen dat het nederzetting was van de persoon ''Eesk(e)'', of afstammelingen daarvan. De verschuiven naar de spelling ''I'' in plaats van ''E'' dateert van 1543 wanneer het ''Yskenhuyse'' werd genoemd, in dezelfde eeuw ook ''Ischenhuizen'' en in de 18e eeuw duikt 'd' voor het eerst op, wanneer het als ''Idskenhuysen'' werd vermeld.
-Er wordt rekening gehouden dat de plaats in 1275 als ''Beyraburim'' voor het eerst werd genoemd. Deze naam duikt in 1440 ook nog op, als ''Bayraburum'' en daarna niet meer. Het is echter niet helemaal zeker. Het zou ook een erg nabijgelegen plaats geweest kunnen zijn. Deze zou dat vernoemd zijn naar ''Beyra'', de mogelijke familie die er woonde.
+Mogelijk is de plaats die in 1275 als ''Beyraburim'' werd vermeld een voorloper van Idskenhuizen. De naam duikt in 1440 nogmaals op, als ''Bayraburum'', maar daarna niet meer. Deze plaats zou vernoemd zijn naar de familienaam ''Beyra.''
-In de 17e eeuw was het rechthuis van de grieteriij [[Doniawerstal]] gevestigd in Idskenhuizen. Maar daarna moet het dorp flink leeggelopen zijn want in de 18e eeuw werd vermeld dat het maar bestond uit zeven boerderijen en dat veel land was omgezet naar bos.
+In de 17e eeuw was het rechthuis van de grietenij [[Doniawerstal]] gevestigd in Idskenhuizen. Maar daarna moet het dorp flink leeggelopen zijn want in de 18e eeuw bestond de plaats nog maar uit zeven boerderijen en was veel land omgezet in bos. In 1840 was er bij een volkstelling sprake van 44 huizen, waarin 296 bewoners woonden. De groei zette in de 20ste eeuw door.
-Daarna is de groei toch weer gekomen. In 1840 was er bij een volkstelling sprake van 44 huizen, waarin 296 bewoners woonden. De groei zette in de 20ste eeuw door. Tot 1 januari 1983 behoorde Idskenhuizen tot de gemeente Doniawerstal waarna het in de gemeente [[Skarsterlân]] lag. Per 2014 ligt het in de gemeente De Friese Meren.
+Tot 1 januari 1983 lag Idskenhuizen in de gemeente Doniawerstal waarna de plaats in de gemeente [[Skarsterlân]] lag. Per 2014 ligt Idskenhuizen in de gemeente De Friese Meren.
 ==Toerisme==
-In de loop van de twintigste eeuw is het toerisme toegenomen in en bij het dorp. Naast de jachthaven van het dorp is vakantiepark/dorp gelegen, aangeduid als ''Recreatiepark Idskenhuizen''. Zeil-en Surfschool Neptunus werd in 1969 opgericht en is gehuisvest in de voormalige Hervormde kerk.
+In de loop van de twintigste eeuw is het toerisme toegenomen in en bij het dorp. Naast de jachthaven van het dorp ligt een vakantiepark/dorp, ''Recreatiepark Idskenhuizen''.
 ==Sport==
-Sinds 1946 kent het dorp een eigen voetbalvereniging, [[VVI]].
+De voetbalvereniging, [[VVI]] bestaat sinds 1946.
+Zeil- en Surfschool Neptunus werd in 1969 opgericht en is gehuisvest in de voormalige Hervormde kerk.
-Bij de jachthaven zit een zeil en surfschool. Daarnaast kent het dorp kleine sportactiviteiten als koersbal en biljarten.
 ==Cultuur==
-Het dorp heeft een eigen [[Fanfare (orkest)|fanfare]], Crescendo genaamd. Deze is opgericht rond 1920 en later vergroot met leden van het in 1947 opgeheven fanfare Advendo.
+De [[Fanfare (orkest)|fanfare]], Crescendo is opgericht rond 1920 en later samengegaan met de in 1947 opgeheven fanfare Advendo.
-Daarnaast heeft het dorp een eigen [[Buurthuiswerk|dorpshuis]], het Dorphuis de Stjelp.
+Daarnaast is er het Dorphuis de Stjelp.
 ==Kerk==

Huidige versie van 1 apr 2024 om 22:07