Huis Honselaarsdijk: verschil tussen versies

Het Huis Honselaarsdijk te Honselersdijk werd in de Middeleeuwen gebouwd voor de Heren van Hunsel en Naaldwijk. Stadhouder Frederik Hendrik kocht het heerlijkheid in 1612 aan, dankzij zijn aandelen in de VOC of afbetalingen voor geconfisceerde goederen in de Zuidelijke Nederlanden.

Hij liet het buitenverblijf, afkomstig van de Graaf van Aremberg in fasen slopen en vervangen. Daarbij werden gerenommeerde Hollandse en Franse architecten, tuinontwerpers, schilders en beeldhouwers ingeschakeld, zoals Arent van 's-Gravesande, Pieter Post, Bartholomeus van Bassen en Jacob van Campen.

Tijdens de bouw, begonnen in 1621, werden de goederen via Naaldwijk aangevoerd. Aangezien dit problemen gaf, werd een kanaal gegraven naar 's Gravenhage (en daar de Prinsengracht genoemd wordt). Tussen 1634 en 1640 zijn duizenden bomen aangevoerd. Het paleis was zeer uitgebreid en had schitterende tuinen, beelden, fonteinen en een kolfbaan.

O.a. Gerard van Honthorst, Pieter de Grebber, Paulus Bor, Cornelis Vroom en Artus Quellinus droegen zorg voor de decoratie en leverden schilderijen. Een zaal werd gewijd aan de godin van jacht, Diana. In een andere zaal hingen wel honderd portretten van vorsten, kunstenaars, geleerden en veldheren.

Met Honselaarsdijk als buitenverblijf, jachtslot en kunstgalerij onderstreepte Frederik Hendrik zijn toegenomen status. Hij ontving hier tal van belangrijke gasten: in 1638 als eerste Maria de' Medici, gevolgd door Maria Henriëtte Stuart. Toen de stadhouder overleed was de lusthof evenwel niet af.

Verschillende Oranjes hebben gebruik van gemaakt van Honselaarsdijk, zoals stadhouder Willem II en Willem III. Nadat de Koning-Stadhouder was overleden kwam het paleis in handen van de Pruisische koning Frederik I. Honselaarsdijk bleef in handen van de Hohenzollern totdat Frederik de Grote het verkocht aan Anna van Hannover, die het aan haar dochter Carolina ter beschikking stelde. Het paleis was toen al zeer vervallen en is niet meer gerestaureerd.

In 1795 werd het staatsbezit. Het werd gebruikt als gevangenis, hospitaal en kweekschool voor de scheepvaart. In 1815 was het paleis zo zwaar verwaarloosd dat tot de sloop werd overgegaan. Alleen de zogenoemde nederhof, aan de oostzijde is blijven bestaan, voorheen dienend als onderkomen voor het personeel en voor stalling van de paarden.

In 1977 is het gebouw en gerenoveerd en functioneert als gezinsvervangend tehuis. Het gebouw is een rijksmonument.

Bron

• Jansen, M.S (2002) Het aanzien van Honselaarsdijk. In: Heemschut. Bescherming Cultuurmonumenten, p. 14-16.
• Vorstelijk verzameld, de kunstcollectie van Frederik Hendrik en Amalia, 1997. p. 21 e.v.