Hoeksche Waard (eiland)

Hoeksche Waard
Regio in Nederland Vlag van Nederland
Situering
Provincie Vlag Zuid-Holland Zuid-Holland
Gemeente Binnenmaas
Cromstrijen
Korendijk
Oud-Beijerland
Strijen
Coördinaten 51°46'NB, 4°28'OL
Algemeen
Oppervlakte 323,74 km²
Inwoners 85.699
Overig
Postcode 3260-3299
Netnummer 0186 / 078
Belangrijke verkeersaders A29, N217
COROP-gebied Groot-Rijnmond
Website www.hoeksche-waard.nl
Portaal  Portaalicoon   Nederland

De Hoeksche Waard, ook wel geschreven als Hoekse Waard, wordt door velen beschouwd als één van de Zuid-Hollandse Eilanden, maar ook als een waard. In het westelijk deel liggen de Beijerlandse polders, waarmee het westelijk deel van de Hoeksche Waard ook wel in zijn geheel als Beijerland wordt aangeduid.

Ligging

De Hoeksche Waard wordt door het Spui gescheiden van Voorne-Putten, door de Oude Maas van IJsselmonde en door de Dordtsche Kil van het Eiland van Dordrecht. Het brede Haringvliet en het Hollands Diep vormen de barrière naar Goeree-Overflakkee en het vasteland van Noord-Brabant. Het Vuile Gat vormt in het zuidwesten de scheiding met het eiland Tiengemeten.

Geschiedenis en landschap

In de Romeinse tijd stroomde de Maas waar nu de Binnenbedijkte Maas (Binnenmaas) ligt. Haaks hierop stroomde de Striene in noord-zuid richting door het gebied.

De huidige Hoeksche Waard ontstond na 1421 toen de Sint Elisabethsvloed het gebied overstroomde en de waterlopen in het deltagebied drastisch veranderde. Daarvoor hoorde het oostelijk deel bij de Groote of Hollandsche Waard, en het westelijk deel bij het voormalige eiland Putten. Na deze overstroming waren alleen de polders Munnikenland en Sint Anthoniepolder en enkele dijken nog over. In de Sint Anthoniepolder staat nog een kerkje dat tussen 1300 en 1400 is gebouwd. De naam Hoeksche Waard is afgeleid van de ambachtsheerlijkheid Hoecke, het tegenwoordige Puttershoek.

De bedijking van de Hoeksche Waard vond in hoofdzaak plaats tussen 1538 en 1653. In de anderhalve eeuw daarna werden nog wat gorzen langs het Haringvliet en het Hollands Diep bijbedijkt. In de laatste 200 jaar is aan de omvang van het eiland dus niet veel veranderd. Alleen langs het Hollands Diep zijn er nog wat strookjes ingepolderd.

De Hoeksche Waard bevindt zich op de grens van het rivierengebied en de delta die onder invloed van eb en vloed staat. Hierdoor kan het als een van de Zuid-Hollandse Eilanden, maar ook als waard beschouwd worden.

Polders

De Hoeksche Waard bestaat uit zestig polders. Er is een vijftal ringpolders; de Sint Anthoniepolder (1357), de Munnikenpolder (1439), de Heinenoordse polder (1437), de polder Oud Korendijk (1439), en de polder Oud-Piershil (1524). Alle andere polders zijn op deze oude polders aangehaakt. De Eendrachtspolder uit 1653 was de laatste grote polder die werd bedijkt. In de eeuwen daarna werden alleen nog smalle stroken land bedijkt, voornamelijk langs het Haringvliet en het Hollands Diep. Bijna alle dijken zijn nog aanwezig in het landschap van de Hoeksche Waard.

Hieronder een kolom met alle polders inclusief jaar van inpoldering:

Naam Jaar v. inpoldering
Sint Anthoniepolder 1357
Oudeland van Strijen 1437
Oud-Heinenoordsche Polder 1437
Oud-Korendijksche Polder 1439
Polder Het Munnikenland 1439
Polder Mijnsheerenland van Moerkerken 1439
Polder het Oudeland van Maasdam en Puttershoek 1439
Korendijksche Polder 1456
Polder Oud Boneventura 1471
De Laagjes 1488
West-Zomerlandsche Polder 1488
Oud-Piershilsche Polder 1525
Westmaase Nieuwlandsche Polder 1539
Oud-Beijerlandsche Polder 1557
Oost-Zomerlandsche Polder 1578
Polder van Nieuw Piershil en Nieuw Beijerland 1582
Polder Nieuw Boneventura 1593
Oude Klem Polder 1599
Nieuwe Klem Polder 1599
Polder Het Land van Essche 1599
Nieuw Cromstrijensche Polder 1602
Mookhoekpolder 1602
Trekdamsche Polder 1605
Klein Piershilsche Polder 1606
Molenpolder 1612
Noordpolder 1612
Klein-Cromstrijensche Polder 1615
Klein Zuid-Beijerlandsche Polder 1615
Mijlpolder 1617
Nieuwlandsche Polder 1617
Bossche Polder 1624
Groot Cromstrijensche Polder 1625
Kooilandsche Polder 1625
Groot Zuid-Beijerland 1631
Oostpolder 1633
Numanspolder 1642
Strijensche Polder 1647
Eendrachts Polder 1653
Piershilsche Noord Polder 1663
Uitgebreide Molenpolder 1663
Kilpolder 1667
Polder Beveroord 1670
Torenstee Polder 1687
Meeuwenoordse Polder 1692
Nieuw Westersche Zomerpolder 1696
Leenheren Polder 1698
Polder Oud Beversoord 1747
Oude Gorzen Polder 1747
Oude Polder 1750
Hooge Westersche Polder 1751
Polder Raespshille 1776
Schuringsche Polder 1793
Hogezandse Polder 1793
Mariapolder 1795
Uitgebreide Mariapolder 1804
Brienenswaard 1804
Beneden Polder 1804
Midden Polder 1804
Albertpolder 1940
Pieters- en Leendertspolder 1954

Programma Agrarische biodiversiteit

In Nederland is de Hoekse Waard het eerste gebied waar uitgebreid is onderzocht hoe in de akkerbouw de aantallen plaaginsecten op een natuurlijke manier kunnen worden gelimiteerd.

Verkeer

IJsselmonde en het Eiland van Dordrecht zijn met de Hoeksche Waard verbonden door middel van tunnels (resp. de Heinenoordtunnel en de Kiltunnel). Via de Haringvlietbrug kunnen Goeree-Overflakkee en Noord-Brabant worden bereikt. Voorne-Putten en Tiengemeten zijn alleen per veerpont bereikbaar. Het veer naar Voorne-Putten vaart tussen Nieuw-Beijerland en Hekelingen. Fietsveren varen tussen Oud-Beijerland, Beerenplaat en Rhoon en tussen Puttershoek en Zwijndrecht. Over het eiland lopen een deel van de A29 en de provinciale weg N217. Mogelijk wordt in de toekomst de A4 vanaf Hoogvliet bij Klaaswaal aangesloten op de A29.

Gemeenten

Op 1 januari 1984 vond een gemeentelijke herindeling plaats. De gemeenten Binnenmaas, Cromstrijen en Korendijk ontstonden en de grenzen van de andere gemeenten veranderden iets. In 2004 werd door de provincie Zuid-Holland een nieuwe gemeentelijke herindeling voorgesteld. De zes gemeenten zouden dan samen opgaan in één gemeente Hoeksche Waard. Inmiddels is dit voorstel afgeblazen, mede naar aanleiding van referenda hierover in een aantal gemeenten. Er is sindsdien wel een Commissie Hoeksche Waard, die zich met regionale vraagstukken bezighoudt.
Sinds 1 januari 2007 zijn Binnenmaas en 's-Gravendeel samengevoegd tot de nieuwe gemeente Binnenmaas.
De gemeenten in de Hoeksche Waard zijn nu:

Muziekleven binnen de Hoeksche Waard

In de Hoeksche Waard zijn er tal van muziekverenigingen te vinden. Bijna elk dorp heeft zijn eigen vereniging. Op sommige dorpen zijn er zelfs meerdere te vinden. Ook wordt er door deze verenigingen elk jaar samen een wedstrijd georganiseerd. Door het grote aantal orkesten is dit festival verdeeld in twee wedstrijden elk naar niveau van de verenigingen.
In de 1e divisie zitten:

In de basisklasse zitten:

Showkorpsen

Een aantal plaatsen in de Hoeksche Waard

Goudswaard - 's-Gravendeel - Heinenoord - Klaaswaal - Maasdam - Mijnsheerenland - Nieuw-Beijerland - Numansdorp - Oud-Beijerland - Piershil - Puttershoek - Strijen - Strijensas - Westmaas - Zuid-Beijerland

Literatuur

  • Willem van der Ham. De Grote Waard, geschiedenis van een Hollands landschap. Uitgeverij 010, Rotterdam, 2003. ISBN 90 6450 506 3.

Externe links