Hoeksche Waard (eiland)
Regio in Nederland | |||
---|---|---|---|
Situering | |||
Provincie | Zuid-Holland | ||
Gemeente | Binnenmaas Cromstrijen Korendijk Oud-Beijerland Strijen | ||
Coördinaten | 51°46'NB, 4°28'OL | ||
Algemeen | |||
Oppervlakte | 323,74 km² | ||
Inwoners | 85.699 | ||
Overig | |||
Postcode | 3260-3299 | ||
Netnummer | 0186 / 078 | ||
Belangrijke verkeersaders | A29, N217 | ||
COROP-gebied | Groot-Rijnmond | ||
Website | www.hoeksche-waard.nl | ||
|
De Hoeksche Waard, ook wel geschreven als Hoekse Waard, wordt door velen beschouwd als één van de Zuid-Hollandse Eilanden, maar ook als een waard. In het westelijk deel liggen de Beijerlandse polders, waarmee het westelijk deel van de Hoeksche Waard ook wel in zijn geheel als Beijerland wordt aangeduid.
Ligging
De Hoeksche Waard wordt door het Spui gescheiden van Voorne-Putten, door de Oude Maas van IJsselmonde en door de Dordtsche Kil van het Eiland van Dordrecht. Het brede Haringvliet en het Hollands Diep vormen de barrière naar Goeree-Overflakkee en het vasteland van Noord-Brabant. Het Vuile Gat vormt in het zuidwesten de scheiding met het eiland Tiengemeten.
Geschiedenis en landschap
In de Romeinse tijd stroomde de Maas waar nu de Binnenbedijkte Maas (Binnenmaas) ligt. Haaks hierop stroomde de Striene in noord-zuid richting door het gebied.
De huidige Hoeksche Waard ontstond na 1421 toen de Sint Elisabethsvloed het gebied overstroomde en de waterlopen in het deltagebied drastisch veranderde. Daarvoor hoorde het oostelijk deel bij de Groote of Hollandsche Waard, en het westelijk deel bij het voormalige eiland Putten. Na deze overstroming waren alleen de polders Munnikenland en Sint Anthoniepolder en enkele dijken nog over. In de Sint Anthoniepolder staat nog een kerkje dat tussen 1300 en 1400 is gebouwd. De naam Hoeksche Waard is afgeleid van de ambachtsheerlijkheid Hoecke, het tegenwoordige Puttershoek.
De bedijking van de Hoeksche Waard vond in hoofdzaak plaats tussen 1538 en 1653. In de anderhalve eeuw daarna werden nog wat gorzen langs het Haringvliet en het Hollands Diep bijbedijkt. In de laatste 200 jaar is aan de omvang van het eiland dus niet veel veranderd. Alleen langs het Hollands Diep zijn er nog wat strookjes ingepolderd.
De Hoeksche Waard bevindt zich op de grens van het rivierengebied en de delta die onder invloed van eb en vloed staat. Hierdoor kan het als een van de Zuid-Hollandse Eilanden, maar ook als waard beschouwd worden.
Polders
De Hoeksche Waard bestaat uit zestig polders. Er is een vijftal ringpolders; de Sint Anthoniepolder (1357), de Munnikenpolder (1439), de Heinenoordse polder (1437), de polder Oud Korendijk (1439), en de polder Oud-Piershil (1524). Alle andere polders zijn op deze oude polders aangehaakt. De Eendrachtspolder uit 1653 was de laatste grote polder die werd bedijkt. In de eeuwen daarna werden alleen nog smalle stroken land bedijkt, voornamelijk langs het Haringvliet en het Hollands Diep. Bijna alle dijken zijn nog aanwezig in het landschap van de Hoeksche Waard.
Hieronder een kolom met alle polders inclusief jaar van inpoldering:
Naam | Jaar v. inpoldering |
---|---|
Sint Anthoniepolder | 1357 |
Oudeland van Strijen | 1437 |
Oud-Heinenoordsche Polder | 1437 |
Oud-Korendijksche Polder | 1439 |
Polder Het Munnikenland | 1439 |
Polder Mijnsheerenland van Moerkerken | 1439 |
Polder het Oudeland van Maasdam en Puttershoek | 1439 |
Korendijksche Polder | 1456 |
Polder Oud Boneventura | 1471 |
De Laagjes | 1488 |
West-Zomerlandsche Polder | 1488 |
Oud-Piershilsche Polder | 1525 |
Westmaase Nieuwlandsche Polder | 1539 |
Oud-Beijerlandsche Polder | 1557 |
Oost-Zomerlandsche Polder | 1578 |
Polder van Nieuw Piershil en Nieuw Beijerland | 1582 |
Polder Nieuw Boneventura | 1593 |
Oude Klem Polder | 1599 |
Nieuwe Klem Polder | 1599 |
Polder Het Land van Essche | 1599 |
Nieuw Cromstrijensche Polder | 1602 |
Mookhoekpolder | 1602 |
Trekdamsche Polder | 1605 |
Klein Piershilsche Polder | 1606 |
Molenpolder | 1612 |
Noordpolder | 1612 |
Klein-Cromstrijensche Polder | 1615 |
Klein Zuid-Beijerlandsche Polder | 1615 |
Mijlpolder | 1617 |
Nieuwlandsche Polder | 1617 |
Bossche Polder | 1624 |
Groot Cromstrijensche Polder | 1625 |
Kooilandsche Polder | 1625 |
Groot Zuid-Beijerland | 1631 |
Oostpolder | 1633 |
Numanspolder | 1642 |
Strijensche Polder | 1647 |
Eendrachts Polder | 1653 |
Piershilsche Noord Polder | 1663 |
Uitgebreide Molenpolder | 1663 |
Kilpolder | 1667 |
Polder Beveroord | 1670 |
Torenstee Polder | 1687 |
Meeuwenoordse Polder | 1692 |
Nieuw Westersche Zomerpolder | 1696 |
Leenheren Polder | 1698 |
Polder Oud Beversoord | 1747 |
Oude Gorzen Polder | 1747 |
Oude Polder | 1750 |
Hooge Westersche Polder | 1751 |
Polder Raespshille | 1776 |
Schuringsche Polder | 1793 |
Hogezandse Polder | 1793 |
Mariapolder | 1795 |
Uitgebreide Mariapolder | 1804 |
Brienenswaard | 1804 |
Beneden Polder | 1804 |
Midden Polder | 1804 |
Albertpolder | 1940 |
Pieters- en Leendertspolder | 1954 |
Programma Agrarische biodiversiteit
In Nederland is de Hoekse Waard het eerste gebied waar uitgebreid is onderzocht hoe in de akkerbouw de aantallen plaaginsecten op een natuurlijke manier kunnen worden gelimiteerd.
Verkeer
IJsselmonde en het Eiland van Dordrecht zijn met de Hoeksche Waard verbonden door middel van tunnels (resp. de Heinenoordtunnel en de Kiltunnel). Via de Haringvlietbrug kunnen Goeree-Overflakkee en Noord-Brabant worden bereikt. Voorne-Putten en Tiengemeten zijn alleen per veerpont bereikbaar. Het veer naar Voorne-Putten vaart tussen Nieuw-Beijerland en Hekelingen. Fietsveren varen tussen Oud-Beijerland, Beerenplaat en Rhoon en tussen Puttershoek en Zwijndrecht. Over het eiland lopen een deel van de A29 en de provinciale weg N217. Mogelijk wordt in de toekomst de A4 vanaf Hoogvliet bij Klaaswaal aangesloten op de A29.
Gemeenten
Op 1 januari 1984 vond een gemeentelijke herindeling plaats. De gemeenten Binnenmaas, Cromstrijen en Korendijk ontstonden en de grenzen van de andere gemeenten veranderden iets. In 2004 werd door de provincie Zuid-Holland een nieuwe gemeentelijke herindeling voorgesteld. De zes gemeenten zouden dan samen opgaan in één gemeente Hoeksche Waard. Inmiddels is dit voorstel afgeblazen, mede naar aanleiding van referenda hierover in een aantal gemeenten. Er is sindsdien wel een Commissie Hoeksche Waard, die zich met regionale vraagstukken bezighoudt.
Sinds 1 januari 2007 zijn Binnenmaas en 's-Gravendeel samengevoegd tot de nieuwe gemeente Binnenmaas.
De gemeenten in de Hoeksche Waard zijn nu:
Muziekleven binnen de Hoeksche Waard
In de Hoeksche Waard zijn er tal van muziekverenigingen te vinden. Bijna elk dorp heeft zijn eigen vereniging. Op sommige dorpen zijn er zelfs meerdere te vinden. Ook wordt er door deze verenigingen elk jaar samen een wedstrijd georganiseerd. Door het grote aantal orkesten is dit festival verdeeld in twee wedstrijden elk naar niveau van de verenigingen.
In de 1e divisie zitten:
- NLS Klaaswaal uit Klaaswaal Harmonie
- Prinses Juliana uit Klaaswaal Harmonie
- Wilhelmina uit Numansdorp Fanfare
- De Bazuin uit Oud-Beijerland Harmonie
- Crescendo uit Zuid-Beijerland Fanfare
In de basisklasse zitten:
- NLS uit 's-Gravendeel Fanfare
- Da Capo uit Heinenoord Fanfare
- MaasMuziek uit Maasdam / Puttershoek Harmonie
- Volharding uit Goudswaard Fanfare
Showkorpsen
- Showkorps Juliana uit 's-Gravendeel
Een aantal plaatsen in de Hoeksche Waard
Goudswaard - 's-Gravendeel - Heinenoord - Klaaswaal - Maasdam - Mijnsheerenland - Nieuw-Beijerland - Numansdorp - Oud-Beijerland - Piershil - Puttershoek - Strijen - Strijensas - Westmaas - Zuid-Beijerland
Literatuur
- Willem van der Ham. De Grote Waard, geschiedenis van een Hollands landschap. Uitgeverij 010, Rotterdam, 2003. ISBN 90 6450 506 3.
Externe links
- Geschiedenis van de Hoeksche Waard
- Hoeksche Waard
- Magazine Nieuwe Oogst, juni 2007.
- LTO,2007. Eindrapportage functionele agro biodiversiteit 2005-2007.