Help:Gebruik van categorieën

Bovenaan de pagina ziet u soms een link "Categorieën" staan. Dit betekent dat de pagina op een of meer lijsten met pagina's van vergelijkbare onderwerpen staat. Deze lijst kunt u zien door de naam aan te klikken. In Speciaal:Categories is een overzicht van alle bestaande categorieën. En in het [[Wikipedia:Categorie%EBnschema]] is een poging tot sortering hiervan.

Om een pagina in een bepaalde categorie te plaatsen, plaatst u simpelweg de tekst [[Categorie:Naam]] ergens in de pagina. De gewoonte is om dit bovenaan te doen, want in het midden 'verzuipt' het, en onderaan kan het met een taallink verward worden. Mocht je je pagina anders gealfabetiseerd hebben, dan kun je een | gebruiken, bijvoorbeeld [[Categorie:Natuurkundige|Einstein, Albert]] op Albert Einstein.

Plaats niet te veel categorieën op 1 pagina. De meeste pagina's zijn met 1 of 2 categorieën wel 'geregeld'. Heeft u er duidelijk meer nodig, kijk dan of er geen categorieën bij zijn waar ze maar zijdelings mee te maken hebben, of categorieën die wellicht subcategorieën van andere categorieën op de lijst zijn. Zie verderop voor een detaildiscussie.

De categoriepagina zelf bestaat uit:

• Een wikitekst
• Een lijst van subcategorieën
• Een lijst van pagina's

De wikitekst hoort op de pagina, maar maak deze niet lang. Maak er maar iets van dat op een 'normale' pagina een klein beginnetje beschouwd zou worden, voornamelijk een definitie van het onderwerp. Normaal gesproken is er een gewone pagina met hetzelfde onderwerp, verwijs daarheen voor meer informatie.

Er is een topcategorie: Categorie:Alles. Iedere subcategorie die niet logisch in een andere categorie past hoort in de categorie Alles te worden geplaatst. Zo wordt het mogelijk om hierarchisch te zoeken via deze categorie-pagina.

Als op een categorie-pagina X zelf een categorie-link naar Categorie:Y wordt geplaatst, dan geldt X als een subcategorie van Y. Het idee daarbij is dat alles wat in categorie X thuishoort, ook automatisch in de categorie Y thuishoort. Op deze wijze kan men al te grote categorieën verder onderverdelen in meer handzame categorieën.

Als een artikel in een subcategorie zit, zit het impliciet in alle supercategorieën. Dat betekent dat het niet expliciet in alle supercategorieën hoeft te worden geplaatst. Zouden we die beperking niet maken, dan werd de lijst van categorieën wel erg lang, en ook de lijst van artikelen in de topcategorieën (Alle artikelen zouden in Categorie:Alles staan, een tamelijk lange lijst). Het zoeken wordt dan echt onmogelijk. De normale gang van zoeken in categorieën is dat je bovenaan begint. Via Categorie:Alles, Categorie:Vervoer, Categorie:Openbaar vervoer, Categorie:Stads- en streekvervoer kom je op Categorie:Bus. Elk artikel moet dan voorkomen op een categoriepagina, of op een of meer subcategorieën, maar zeker niet op allebei.

De lijst van categorieën (Speciaal:Categories) wordt erg lang. Maar dat is geen probleem want dat wordt toch niet de manier om te zoeken. Maak gerust een nieuwe categorie.

Probeer zo te denken: kan ik meerdere pagina's bedenken die nu al in wikipedia NL staan, en die in die nieuwe categorie horen? Een categorie met maar één artikel is niet zinvol; een handvol als minimum is een redelijke norm. Dus geen Categorie:Orgels met meer dan 2500 pijpen in kerken van Biggekerke, maar misschien wel een Categorie:Nederlandse kerkgebouwen van voor 1600.

Bij het maken van de nieuwe categorie hoort ook het plaatsen van de categorie in de hierarchie. Kijk rond in de bestaande categorieën om te zien waar de nieuwe categorie thuishoort. Categorie:Nederlandse kerkgebouwen van voor 1600 zou bijvoorbeeld in Categorie:Nederlandse kerkgebouwen en in Categorie:Kerkgebouwen van voor 1600 horen. Maar: Alléén als die categorieën al bestaan, want anders staat er alleen één subcategorie in, en dat is minder dan een handvol.

Voor de naam van een categorie-pagina gelden veel van de zelfde regels als voor artikelen: liever geen afkortingen, en liever geen meervoud. Wel loont het om hier beter over na te denken, want een categorie-pagina kan men niet zomaar een andere titel geven.

Ja.

Hoe kom je aan meerdere categorieën als we de regel dat een artikel niet expliciet in een supercategorie mag komen strict hanteren? Nou, chemicus hoort in Categorie:Beroep zowel als Categorie:Scheikunde (maar niet in Categorie:Exacte wetenschap en Categorie:Wetenschap, want daar maakt de hele Categorie:Scheikunde al deel van uit). Er zijn niet genoeg chemische beroepen in Wikipedia NL om een Categorie:Scheikundig beroep zinvol te maken.

Een ander voorbeeld is het begrip penis dat in Categorie:Anatomie en Categorie:Seksualiteit thuishoort: die twee categorieën hebben namelijk op zich niets met elkaar te maken, en de doorsnede Categorie:Anatomie en Categorie:Seksualiteit is zinvol (zo zinvol dat het misschien ooit wel een nieuwe subcategorie kan worden....). Maar penis hoort weer niet direct in Categorie:Geneeskunde want daar staat de hele anatomie al onder.

Waarschijnlijk niet.

Rivier is geen Categorie:Rivier. De Rijn is een Categorie:Rivier, en Rivier zou in Categorie:Oppervlaktewater of iets dergelijks horen.

Een ander voorbeeld is chemicus: Chemicus hoort in Categorie:Beroep, maar niet in Categorie:Persoon. Margaret Thatcher is een Categorie:Persoon die ook in Categorie:Scheikunde hoort (totdat we een Categorie:Chemicus hebben die op zich subcategorie is van Categorie:Persoon en Categorie:Scheikunde, maar zelfs dan hoort chemicus weer niet in Categorie:Chemicus).

Het is soms verleidelijk om categorieën om te draaien. Je zou bijvoorbeeld Verenigde Naties in Categorie:Thailand willen zetten, omdat Thailand in de Verenigde Naties zit. Dit is echt niet de bedoeling. Als je de vorige zin goed leest zie je dat Thailand in Categorie:Verenigde Naties hoort, en niet andersom.

Mocht het je te doen zijn om een lijst van organisaties waarbij Thailand is aangesloten, dan is het beter zo'n lijst expliciet op de pagina Thailand te maken.

Men zou categorieën ook voor enkele speciale bestemmingen kunnen gebruiken. Zo zou een link [[Categorie:Doorverwijspagina]] op elke doorverwijspagina automatisch een lijst van doorverwijspagina's aanmaken, wat het probleem oplost dat er vaak doorverwijspagina's worden aangemaakt zonder ze op Wikipedia:Doorverwijspagina te vermelden.

Dit gebruiken we nu nog niet.