Groeve De Keel: verschil tussen versies

De Groeve De Keel of Groeve De Grote Keel is een voormalige Limburgse mergelgroeve in Nederlands Zuid-Limburg in de gemeente Maastricht en in Belgisch Zuid-Limburg in de gemeente Riemst. De groeve ligt in het zuidwesten van de Cannerberg aan het Albertkanaal ten noordwesten van het dorp Kanne.

De huidige ingang van de groeve ligt op Belgisch grondgebied aan het Albertkanaal, terwijl het grootste gedeelte van het gangenstelsel op Nederlands grondgebied ligt. De groeve heeft een gangenstelsel met een lengte van ongeveer 6,5 kilometer en een oppervlakte van 2,5 hectare. Deze gangen zijn tot wel acht meter hoog. De groeve heeft vier verschillende niveaus waarop zij ontgonnen is. Het niveau dat betreden wordt via de hoofdingang is het laagst gelegen niveau van de groeve dat het meest recent werd ontgonnen.^[1]

De ingangen van de groeve zijn afgesloten, zodanig dat vleermuizen de groeve nog wel kunnen gebruiken als verblijfplaats.^[1]

De huidige beheerder van de groeve is de Stichting ir. D.C. van Schaïk.^[2][3]

Op ongeveer 450 meter naar het zuidoosten ligt de ingang van de Groeve De Nieuwe Keel.^[4]

Geschiedenis

De groeve dankt haar naam aan buurtschap Keelveld dat in de volksmond de Keel werd genoemd en boven de groeve was gelegen tot men het Albertkanaal verbreedde.^[1]

Oorspronkelijk was er niet één groeve, maar waren er drie groeves die geheel los van elkaar werden ontgonnen door middel van putontginning. Men voegde deze groeves samen door de aanleg van verbindingsgangen en verbindingsschachten. Het niveau boven het laagste niveau was oorspronkelijk een zelfstandige groeve die te bereiken was via twee schachten nabij de Susserweg. In dit gedeelte is het opschrift 1-5-1761 aangetroffen. Het niveau boven dit tweede niveau was het alleroudste deel van de ontginning en was bereikbaar via een steile trap (een graet) die in de kalksteen uitgehouwen was vanuit een hoger niveau. Boven deze oudste verdieping was er nog een niveau ontgonnen dat via een graet in de tuin van huis uitkwam. Bij deze graet werden opschriften uit de periode 1767-1770 aangetroffen.^[1]

Met de aanleg van het Albertkanaal in de jaren 1930 werd de groeve aangesneden in een doodlopende gang die sindsdien als ingang wordt gebruikt. De oorspronkelijke ingang op Nederlands grondgebied raakte daarmee buiten gebruik.^[5][1][2]

De ontginning die na de Tweede Wereldoorlog plaatsvond richtte zich op losse kalkmergel.^[1] Tot 1962 werd de groeve gebruikt voor de ontginning van kalksteenblokken en losse kalkmergel en er was eveneens een champignonkwekerij gevestigd.^[1]

In de jaren 1970 werd het Albertkanaal verbreed en daarbij werd het niveau boven het laagste niveau aangesneden. Deze aansnijdingen zijn goed zichtbaar vanaf het kanaal. Ze werden regelmatig gebruikt voor illegale toegangsverschaffing.

Toen in 2004 de Stichting ir. D.C. van Schaïk de beheerder werd van de groeve, werd deze geteisterd door illegale bezoekers en daar moest wat aan gedaan worden.^[1] Dat jaar werden er in de groeve opschoonacties gehouden en werden de grijze betonblokken van de wand die de ingang afsloot, mergelgeel geschilderd.^[6]

Ongevallen

In het verleden zijn in de groeve tussen verschillende niveaus gaten in de vloer gemaakt voor de luchtcirculatie ten behoeve van de champignonteelt. Dit leidde tot gevaarlijke situaties waarbij er meermaals zware ongevallen plaatsgevonden hebben. In de jaren 1990 is zelfs een dode gevallen.^[1] In januari 2019 werd de groeve onderzocht op veiligheid, waarbij werd geconcludeerd dat de groeve veilig is, mits plekken met in het plafond loszittende kalksteenblokken worden vermeden.^[3]