Groepswerk: verschil tussen versies

Groepswerk is een methode van hulpverlening of een werkvorm binnen het sociaal-cultureel werk die de ruimere groep (in plaats van het individu) tot invalshoek neemt voor diagnose en interventie.

Methodiek

Groepswerk kan gebruikt worden als verlengde van de individuele begeleiding of als methode om problemen aan te pakken die eigen zijn aan de groep waartoe het individu behoort. In beide gevallen zal groepswerk de cliënt helpen greep te krijgen, hetzij op de individuele situatie, hetzij op de samenleving door een verhoogde participatie & integratie.

Groepsproces

Groepswerk heeft een aantal voordelen (onderlinge steun, herkenbaarheid, oefenpartners, feedback, leermogelijkheden) en werkt in een proces dat elke groep min of meer doorloopt.

Een groep ontwikkelt samenhang, constructieve normen en heeft een leider. Groepen evolueren net als individuen, in een aantal fasen, in een fasenmodel gevat door bepaalde groepspsychologen. Het fasenmodel van Schutz spreekt van een inclusiefase (hoor ik erbij of niet ?), controlefase (wie controleert wat we gaan doen ?) en een affectiefase (hoe dichtbij en hoe veraf kan ik zijn tegenover de andere groepsleden), die in die volgorde doorlopen worden. Schutz onderscheidt drie spanningsvelden in een groep : tussen acceptatie & autonomie, tussen invloed en no-response, en tussen affectie en emotionele onafhankelijkheid.

Essentieel is dat een groep elke fase van het proces zelf doormaakt en de groepsbegeleider de problemen van het moment in een breder perspectief weet te plaatsen en correct te waarderen.

Groepscommunicatie

De communicatie binnen een groep speelt zich af op verschillende niveau's waaronder :

Inhoudsniveau

De groep werkt op dit niveau aan de doelstellingen en de taak. Er wordt resultaatgericht gewerkt aan zichtbare problemen.

Procedureniveau

De werkwijze om de doelstelling te concretiseren staat hier centraal, zoals de procedure tot besluitvorming en het opstellen van een agenda of programma.

Interactieniveau

De onderlinge betrekkingen zijn op dit niveau het belangrijkste, hoe de verhouding tussen macht & volgzaamheid en tussen afstand en nabijheid evolueert.

Bestaansniveau

Het individueel proces van elk groepslid wordt op dit niveau belangrijk. Dit is het existentieel niveau waar mensen zoeken naar de erkenning van hun eigen identiteit binnen de groep.

Contextniveau

Wanneer een groep ver gevorderd is, kan ze de mogelijkheid bieden aan de groepsleden om kernconflicten van hun bestaan opnieuw te beleven en te verwerken, en zo de mogelijkheid bieden om een nieuw levensontwerp te proberen.

Fasering & Evolutie

• Voorfase : ontstaan van een groep

• Eerste fase : beginnende groep

• Tweede fase : het groepsfunctioneren

• Derde fase : autonome groep