Gerard Theo Bakker: verschil tussen versies

GTB Bakker
[[Bestand:|266px|alt=Gerard Theo Bakker]]
Persoonlijke informatie
Bijnaam	Pa Bakker
Geboren	5 juni 1910
Geboorteplaats	Makassar
Overleden	20 januari 1989
Overlijdensplaats	Den Haag
Land	Nederland
Portaal    Economie

Gerard Theo (Ge) Bakker (Makassar, voormalig Nederlandsch-Indië, 5 juni 1910 – Den Haag, 20 januari 1989) was een belangrijk Nederlands geluidstechnicus en oprichter-eigenaar van de legendarische geluids-opnamestudio GTB, die meer dan 50 jaar toonaangevend was op zijn gebied. Ge Bakker en zoon Erik hebben de geluidstechnieken aanzienlijk weten te verbeteren en staan daardoor aan de bakermat van de opnamestudio.

Leven

Ge Bakker is geboren te Makassar, voormalig Nederlandsch-Indie. Zijn vader was een gedecoreerd officier in het KNIL, de contacten met huis werden door briefwisseling onderhouden. Later kwam er een pathéphone , een grammofoonplaatspeler met een grote ronde hoorn waar de stem uit kwam. Gerard Bakker was nog jong en kreeg interesse in dit wonderlijke stuk techniek en het liet hem niet meer los. Midden jaren 20 vertrok de familie Bakker naar Nederland en Gerard Bakker maakte zijn opleiding af. Zijn fascinatie voor het geluid, dat je kon bewaren en terug kon luisteren, bleef. Hij trouwde met Cornelia Wilhelmina Stenstra en er kwamen twee kinderen. Erik Axel en Evert-Jan. Evert-Jan kwam in het bankwezen terecht. Erik assisteerde zijn vader in de studio, waar hij steeds meer de technische leiding kreeg

De start van GTB

In 1929 richtte hij de GTB-studio op, die was gevestigd aan het Thomsonplein te Den Haag. Na de oorlog verhuisde hij naar een statig herenhuis aan de Haagse Jan van Nassaustraat, waar op de bel-etage de opnamestudio werd gevestigd. In het souterrain bevond zich het kantoor en de familie vertoefde op de bovengelegen etages. Als autodidact was hij een van Nederlands geluidspioniers. Bakker was bekwaam op velerlei gebied, naast het absolute gehoor, was er het vermogen mechanische en werktuigbouwkundige problemen op te lossen. Zijn geluidsopnamen vonden zowel binnens- als buitenshuis plaats.

Professioneel

GTB Bakker schafte steeds de modernste professionele apparatuur aan. Toen het tijdperk van de stomme film werd vervangen door geluidsfilms, schafte Bakker een levensgrote projector aan. Op grammofoonplatengebied schafte hij platensnijmachines voor 78 toeren aan en een machine voor de minigroevensnijding op 33 en 45 toeren platen. In zijn studio werden van af toen, opnamen gemaakt voor vele grammofoonplatenmaatschappijen, bedrijven en particulieren. Geluid bij films werd zeer professioneel aangepakt, lipsynchroon en een hele mooie sound waren zijn reclame. GTB Bakker was sterk in geluidsinstallaties. De meeste zaken werden in eigen beheer ontwikkeld en gebouwd. Technische apparatuur werd aangeschaft, maar de installatie er van werd zelf gedaan. GTB Bakker had een enorme kennis van het vakgebied.

Technieken

Theater systemen

De zogenaamde Ampel met een grote hoeveelheid precies afstralende luidsprekerunits, werd per geval geproduceerd. De zaal werd opgemeten, de demping berekend en het vermogen bepaald. De ervaringen uit het verleden werden toegepast. Luister proeven en dB metingen waren vaak direct goed.

Openlucht systemen voor spraak

Voor buiteninstallaties en spraakweergave ontwierp hij zeer hoge 3-potige stabiele statieven, waarop 8-hoorn luidsprekers gemonteerd werden. Zijn grote vrachtbus, waarop een stel enorme multiplex hoorspeakers konden worden gemonteerd was berucht: de Bescherming Bevolking maakte er gebruik van om het volk te instrueren bij calamiteiten.

Systemen voor binnen en buiten

Muziekweergave gebeurde met conusluidsprekers, het vermogen per luidsprekerunit was niet groot. Er werd dus een combinatie gemaakt met meerdere luidsprekers in een behuizing. Een efficiënt systeem was de luidspreker zuil (Engels, array). De afstraling nam toe als er meerdere luidsprekerunits in een rechte lijn werden gemonteerd, (de Line Array). GTB Bakker paste dit principe toe. De Line Array in veelvoud opgehangen en goed uitgericht maakte zeer grote installaties mogelijk. Om de stroom door de kabels te beperken werd de versterkerspanning omhoog getransformeerd naar 100 volt en in de luidsprekersystemen weer terug gebracht met een linetransformator. Door een keuzeschakelaar was het mogelijk het opgenomen vermogen per luidspreker afzonderlijk te regelen.

Drukkamer array voor grote muziek systemen

GTB Bakker ontwikkelde zeer compacte luidspreker array's waarin 4 stuks, 12 inch dubbelconus luidsprekers gemonteerd waren. Het frequentiebereik was 35 - 17.000 Hz. De gevoeligheid was 93 dB/W/m per luidsprekerunit. De array was 6dB beter. Het nadeel was dat de array's flink wat kilo's wogen. Dit was weer goed voor de versnelling van de luidsprekerconus ten opzichte van het geheel. De conus uitslag was aanzienlijk. De gebruikte luidsprekerunits waren van gerenommeerde Engelse en Amerikaanse luidsprekerfabrikanten. Het geluid was verbazingwekkend; zelfs nu zouden die systemen verbazen door hun efficiëntie. De artiesten die live optraden waren enthousiast over de GTB Bakker sound.

De Neumann U67 met GTB Bakker modificatie

Het is een feit dat de hoofd zangmicrofoon (een hele dure Neumann), door GTB elektronisch zelf was aangepast en daardoor beter presteerde dan de oorspronkelijke microfoon. Het geheim was het vervangen van de elektronenbuis schakeling door een Nuvistor.

De studio en zijn gasten

In de GTB-studio maakten vele artiesten hun eerste opname. De registraties werden op de plaat gezet en uitgebracht. GTB Bakker en Ge Bakker waren een begrip in de wereld van het geluid. Artiesten als Eddy Christiani, Tonny Eyk, Arie Maasland, Malando Orkest en Metropole Orkest, behoorden tot de vaste gasten. Daarnaast namen ook diverse Nederlandse popgroepen er hun platen op na 1960. Bekende namen zijn onder andere Peter Koelewijn, Golden Earring,Johan Cruijff, Rutger Hauer, the Livin' Blues, Mariska Veres, Neil Sedaka, Tee Set, Albert West, The Outsiders (band) en Earth and Fire en niet te vergeten Otto Sterman de woord kunstenaar. Toen het pionieren voorbij was, werd de studio van Pa Bakker steeds meer een instituut, men wist nauwkeurig hoe de juiste toon op de gevoelige plaat moest worden gezet. Technisch waren ze erg bekwaam , hun tijd ver vooruit en zeer vernieuwend. Belangrijk daartoe was ook de eigen ontwikkelingsafdeling in het souterrain. Daar werden de mengtafels en luidsprekersystemen ontworpen en geproduceerd. Hier werd tot in de 80-tiger jaren flink doorgewerkt, want de ontwikkelingen stonden niet stil. Het pionieren was bewust ontwikkelen geworden, dat was ook de kracht van Ge Bakker. Zijn uitnemende technische kennis en interesse tot het vastleggen van kristalhelder geluid op grammofoonplaten, films en het bioscoopjournaal stonden garant voor geluidregistratie van topklasse. Daartoe werd voortdurend geinvesteerd. De studio die begin jaren 60 nog een 4-sporentechniek kende, was eind jaren 60 een 24-sporenstudio geworden. De meeste apparatuur was van eigen fabrikaat. De mengtafel een geheel eigen product, de meersporen bandrecorders, werden als loopwerk aangekocht en van de extra elektronica voorzien.

Buiten de studio

Theaters die zelf nog geen geluidssysteem hadden vroegen om assistentie. Bakker leverde geluidstechniek op maat. De opening van het vernieuwde Schiphol werd door GTB Bakker van geluid voorzien , de Skymasters met Greetje Kauffeld op het podium in de ontvangsthal, het Trio Pim Jacobs met Rita Reijs in de bar en Shirley Zwerus een dag later bij een diner. De zaalversterking was een belangrijke inkomstenbron van het bedrijf. Toen GTB Bakker om niet, meewerkte aan de televisie actie "Open het dorp" waarvan Mies Bouwman het gezicht was, werd in die wereld de naam van Ge Bakker gevestigd. Hij organiseerde tot het einde de zaalversterking voor veel uitzendingen. Het was Bakker die als eerste in de Rotterdamse kuip in 1973 een PA systeem neerzette bij het optreden van José Feliciano. Andere bekende optredens die hij verzorgde waren: Beatles - Blokker , Rolling Stones - Kurhaus , Tom Jones - Carré , Sammy Davis - Concertgebouw , Catherina Valente - Orpheus Apeldoorn enz , enz. Hij werkte met vele sterren van divers pluimage , Toon Hermans , Mies Bouwman en Sjef van Oekel, maar ook "The Original Glenn Miller Orchestra" onder leiding van "Buddy de Franco" ,en andere namen uit de internationale artiestenwereld. Bij "The Gala of the Year" van Lou van Rees mocht alleen Ge Bakker het geluid verzorgen. Op paleis Soestdijk zorgde Ge Bakker regelmatig voor het geluid bij de aubade op 30 april.

De glorie dagen en het slot

De studio nam een grote vlucht toen zoon Erik in het bedrijf kwam. Hij had een technische opleiding en nam de leiding van de studio voor zijn rekening. De studio groeide en bloeide van af dat moment tot eind jaren 70. Bakker sr moest het om gezondheidsredenen rustiger aan gaan doen en na enig onderhandelen werd de studio overgenomen door Hans Vermeulen, die als muzikant en producer veel gebruik maakte van de GTB-studio. Zijn beheer was slechts van korte duur en vervolgens werd de studio ontruimd.

Trivia

• Ge Bakker werd Pa Bakker genoemd, doordat zoon Erik hem zo noemde. Degenen die Bakker Sr van dichtbij kenden, namen die bijnaam over.
• Bij een optreden van Tom Jones in Theater Carré in 1973, onderbrak de artiest zijn show om Ge Bakker te complimenteren en te bedanken voor "The perfect sound". Dit had hij niet eerder gedaan tijdens een concert.
• Tijdens de oorlog presteerde Ge Bakker het om in het gebouw van K&W in Den Haag jazzmuziek op te nemen wat door de Duitse bezetters streng verboden was. In zijn studio vonden nachtelijke opnamen plaats van jazz- en Amerikaanse bandmuziek.
• Bij de troonswisseling van Koningin Wilhelmina en prinses Juliana voorzag Ge Bakker de opgenomen kleurenfilm van geluid.
• Op 27 april 1967 verzorgde Ge Bakker het zaalgeluid bij de de TV opname van Opus 13 , van de engelse Ilusionist David Berglas. De opname vond plaats in het Circus Theater te Scheveningen. Er was een kleine radio in de geluids regie ruimte. Op het nieuws van 20:00 uur vernam Ge Bakker dat er een kroonprins geboren was, De programma opname liep , dat belette hem niet een microfoon te pakken en om te roepen , "Het is een zoon". Spontaan stond iedereen op, publiek en programma medewerkers. Het Wilhelmus werd ingezet, gevolgd door een driewerf Hoera.
• De dag na de geboorte van Prins Willem-Alexander produceerde Ge Bakker een kartonnen 45 toerenplaat waarop aan de ene zijde de afbeelding van Kasteel Drakensteijn en aan de andere kant geluid.
• Bij de aankondiging van de verloving van Prinses Juliana met Bernhard van Lippe-Biesterfeld maakte Ge Bakker historische opnamen.
• De intocht van Winston Churchill in Den Haag werd door Ge Bakker opgenomen en bleef zo voor het nageslacht bewaard.
• In de GTB opname studio, werden in het begin van de zeezender Radio Veronica , de programma banden opgenomen. Deze banden werden naar Scheveningen gereden en aan boord gebracht. Dit heeft geduurd tot Veronica een eigen studio kreeg.
• Het Haags gemeente archief bezit een groot aantal opnamen, die door Ge Bakker zijn gemaakt, soms in opdracht van de gemeente Den Haag. De zoekterm in dit archief is, "GTB opnamestudio"
• In het fundament van het inmiddels gesloopte Haags gemeentehuis was een grammofoonplaat ingemetseld in een loden behuizing, bij de sloop is die weer tevoorschijn gekomen en de uitgesprokem opname was nog kristal helder.