Geert Wilders: verschil tussen versies

Geert Wilders
Wilders tijdens de presentatie van het regeerakkoord in september 2010.
Algemeen
Volledige naam	Geert Wilders
Geboren	6 september 1963 in Venlo
Functie	Lid Tweede Kamer (fractievz.)
Partij	VVD (1989-2004) Groep Wilders (2004-2006) PVV (2006-heden)
Functies
1997-1998	Lid gemeenteraad Utrecht
1998-heden	Lid Tweede Kamer
2004-heden	Politiek leider
2004-heden	Fractievoorzitter TK[1]
2006-heden	Partijvoorzitter
2010 (mrt-jun)	Lid gemeenteraad Den Haag
Officiële website
Portaal    Politiek

Geert Wilders (Venlo, 6 september 1963) is een Nederlands politicus en partijleider van de Partij voor de Vrijheid en namens deze partij fractieleider in de Tweede Kamer. Doordat de PVV gedoogpartij is van het kabinet-Rutte, een minderheidskabinet bestaande uit VVD en CDA, was hij in 2010 betrokken bij de totstandkoming hiervan.

Wilders begon zijn politieke carrière in 1997 in de Utrechtse gemeenteraad. Een jaar later werd hij Tweede Kamerlid namens de VVD, waarvan hij in 1989 lid was geworden. Op 3 september 2004 stapte hij uit deze fractie en richtte zijn eenmansfractie Groep Wilders op. De voortzetting daarvan werd de Partij voor de Vrijheid, waarvan hij tot op heden enig lid is. Na de Tweede Kamerverkiezingen van november 2006 werd hij fractievoorzitter.

Wilders staat bekend als criticus van de islam en heeft uitgesproken standpunten over onderwerpen als immigratie, de vrijheid van meningsuiting, de uitgangspunten van de islam en de islamisering die volgens hem de westerse samenleving zou kenmerken. In de periode 2010-2011 liep er een langdurige rechtszaak tegen Wilders, waarin hij verdacht werd van haatzaaien en discriminatie. De aanklacht werd ondersteund door zijn Fitna-film, die Wilders in 2008 uitbracht. Op 23 juni 2011 is hij vrijgesproken^[2] van alle ten laste gelegde feiten.

Jeugd en vroege politieke carrière

Wilders is van oorsprong rooms-katholiek, maar hij liet zich uitschrijven uit de kerkelijke registers toen hij meerderjarig werd en is nu een agnost.^[3][4][5][6] Zijn vader werd geboren te Maasbree, zijn moeder was geboren te Soekaboemi (toenmalig Nederlands-Indië) en haar moeder is telg van de katholieke^[bron?] Indisch-Nederlandse familie Meijer.^[7] Met zijn broer Paul heeft hij nauwelijks contact.^[8]

Na de voltooiing van zijn mavo- en havo-opleiding aan het St. Thomas College in Venlo, volgde Wilders een opleiding bij de Stichting Opleiding Sociale Verzekeringen te Amsterdam. Over zijn militaire dienst verklaarde Wilders "blij te zijn" dat hij "nooit met de Duitsers één tent" had hoeven delen tijdens gezamenlijke NAVO-oefeningen met West-Duitse troepen; deze afkeer van Duitsers kwam direct voort uit de oorlogservaringen van Wilders' vader.^[9] Hij werkte vervolgens twee jaar in Israël, waar hij zich naar eigen zeggen onmiddellijk "geheel thuis” voelde.^[10] Ook haalde hij een aantal deelcertificaten voor rechtsgeleerdheid bij de Open Universiteit. Hij werkte enkele jaren bij de Ziekenfondsraad en de Sociale Verzekeringsraad.

In 1990 werd hij beleidsmedewerker bij de VVD. Hij behandelde de terreinen sociale zaken en sociaal-economisch beleid en werd speechschrijver voor de Tweede Kamerfractie. Hij deed dit tot hij in augustus 1998 Tweede Kamerlid voor de VVD werd.

Daarnaast zat hij van oktober 1997 tot augustus 1998 in de Utrechtse gemeenteraad. Als Tweede Kamerlid kwam hij in de landelijke publiciteit middels het inzenden van stukken voor de opiniepagina's van de landelijke dagbladen. Deze ingezonden stukken gaan onder meer over het buitenlands beleid inzake het Midden-Oosten, Israël en Iran, maar ook over binnenlandse sociaal-economische onderwerpen. Hij schreef deze stukken alleen of samen met onder andere VVD-Tweede Kamerleden Frans Weisglas^[11] en Ayaan Hirsi Ali.^[12] In de stukken keert telkens een waarschuwing terug tegen een toegeeflijke houding jegens islamitisch extremisme.^[13]

Politieke koers

Eerste jaren in de Tweede Kamer (1997 - september 2001)

Bij zijn entree als parlementariër kwam Wilders voorjaar 1997 in de publiciteit met een openlijke aanval op de psychisch arbeidsongeschikten, waarmee hij een reputatie van "rechtse liberaal" verwierf. Niet alleen slaagde hij erin met zijn kritiek de oppositie tegen zich in het harnas te jagen, maar ook de paarse coalitiegenoten van PvdA en D66. Inkomensafhankelijke subsidies, zoals de individuele huursubsidie, voor langdurig werklozen zouden volgens hem moeten worden verlaagd, als prikkel om de werklozen aan de slag te krijgen. Hij hield vol dat zijn voorstellen niet "asociaal" waren, maar juist "uiterst sociaal". Over de hardheid van zijn formuleringen zei hij "Ik ben geen diplomaat, maar politicus".^[14][15][16]

In december 1999 toont hij zich in een Kamerdebat bezorgd over moslimextremisme in het Midden-Oosten, Noord-Afrika, Turkije, Afghanistan, Kaukasus en Centraal-Azië. ^[17] Welgestelde individuen en stichtingen in Saoedi-Arabië zouden terroristische groeperingen financieel steunen. Internationale samenwerking was vereist om dit te bestrijden. Wilders heeft overigens als VVD-Kamerlid van de bestrijding van de islam als zodanig niet altijd een punt gemaakt. Hij zegt in een uitzending van Barend en Van Dorp van 24 september 2001 dat hij en de VVD "niets tegen de islam" hebben en noemt de oproep van Pim Fortuyn tot een Koude Oorlog tegen de islam "een verwerpelijke opmerking, omdat deze daarmee alle moslims op een hoop gooit". In de uitzending, die als YouTube-filmpje tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 2010 weer opdook, verklaart Wilders andermaal dat er met de islam "niets mis" is. Hij noemt de islam in 2001 een "te respecteren godsdienst". Wilders legt in de uitzending uit dat hij zich alleen richt tegen "het kleine stukje moslimextremisme" dat je in veel islamitische landen aantreft.^[18] VVD-bezorgdheid om de internationale ordening komt in die tijd voort uit het belang van Nederland 'als middelgrote handelsnatie' bij 'een stabiele internationale omgeving’^[19]. Wilders krijgt van GPV bijval; D66 zegt, nog niet te zien waar het Wilders precies om gaat binnen ‘de totale problematiek van het Midden-Oosten en het vredesproces aldaar’; ook GroenLinks gaat constructief in debat.

Opkomst in het publieke debat (sept. 2001 - 2004)

Na de aanslagen op 11 september 2001 kreeg hij meer aandacht voor de standpunten over de islam die hij daarvóór reeds had geuit, maar waarop hij toen nog niet veel bijval had gekregen. Toen hij na "9/11" wel meer gehoor kreeg voor zijn kritiek op moslimfundamentalisme, wilde hij aan zijn eerdere pogingen weinig woorden vuil maken: "Het zal nu wel duidelijk zijn dat ik niet een Kamerlid ben met een gekke hobby. We hebben de gevaren van moslim-extremisme in Nederland grondig onderschat."^[20]

In november 2001 stelt Wilders samen met partijgenoot Frans Weisglas dat, naast Afghanistan, ook Saoedi-Arabië, Iran en Syrië “bakermatten van intolerantie, extremisme en terrorisme” zijn, bijvoorbeeld wegens het financieren van “islamitisch-extremistische en terroristische organisaties.”^[21]

Hij profileerde zich in deze tijd als fel gekant tegen "de islam"^[bron?], maar kreeg weinig bijval. Als enig Kamerlid vroeg hij steeds weer aandacht voor "de risico's van moslimterreur" en stelde er tijdens debatten vragen over. Zijn waarschuwende woorden over het overslaan van de terreur naar Europa^[bron?] werden door sommigen als een "excentrieke hobby" van hem beschouwd en hooguit beleefd aangehoord. ^[22]

Ondanks verzet van de linkse fracties (PvdA, GroenLinks en de SP) wist hij een meerderheid te verwerven voor een motie, waarin de toenmalige minister van Buitenlandse Zaken Van Aartsen werd gevraagd een analyse te maken van het moslim-extremisme, inclusief "de mogelijke gevolgen voor Europa en Nederland". Die analyse bleef daarop lang uit. ^[23]

Binnen de VVD voer Wilders steevast een uitzonderlijk conservatief-liberale koers, wat wrijving veroorzaakte met partijgenoten. In december 2001 uitte hij met Frans Weisglas harde kritiek op de uiteindelijke notitie Islamitisch radicalisme van partijgenoot minister Van Aartsen: volgens Wilders een teleurstellend stuk. Daarover stelde hij honderd harde vragen, wat een ongebruikelijk hoog aantal was voor een stuk van vijfentwintig kantjes. Wilders stelde dat Van Aartse "in feiten bleef steken en weinig visie gaf." Hij vroeg de minister of hij de regeringen van Saoedi-Arabië, Syrië en Iran "ooit had durven aanspreken" op hun directe steun aan Hamas, de Islamitische Jihad en Hezbollah, volgens hem terroristische organisaties.^[24]

Op 26 maart 2003 stelden Wilders en Ayaan Hirsi Ali schriftelijke Kamervragen aan de regering over ronselen in Nederland voor de Jihad; de minister antwoordt op 16 april ^[25].

Kort voor 10 april 2003, als de Amerikanen in de oorlog in Irak Bagdad al hadd veroverd, vroeg Wilders om een spoeddebat over moslim-fundamentalisme en moslim-extremisme in Nederland. ^[26] Tegenover de Volkskrant sprak ^[26] hij over het gevaar van Iran, Saoedi-Arabië en Syrië voor Europa. Een groot deel van het Westen, Nederland incluis, zou dat onderschatten. Als voorbeeld noemde hij de ontwikkeling van langeafstandsraketten door Iran. Wilders rekende Saoedi-Arabië tot een "as van het kwaad", wegens steun aan extremistische organisaties. De radicalisering van de bevolking in Iran, Saoedi-Arabië en Syrië en elders zou volgens hem toenemen door de oorlog in Irak, wat op zijn beurt "de enorme migratiestromen van islamieten naar Europa" zorgelijk zou maken.

Op 12 april 2003 stelde Wilders met Ayaan Hirsi Ali dat de islamitische gemeenschap in Europa en in Nederland in hoog tempo radicaliseert, en terreurdaden voorbereidt in Europa en in Nederland. ^[27]

In juli 2003 wekte hij bij sommigen de indruk een tweeledige missie te hebben: enerzijds het moslimfundamentalisme bestrijden, anderzijds voorkomen dat links aan de macht kwam.^[28]

In een gesprek met de Volkskrant in november 2003 zei Wilders dat de VVD zou een "ruk naar rechts" zou moeten maken, en sprak over "die ellendige vakbonden", en over het "laffe standpunt" van het kabinet in de Irak-crisis (wel politieke, geen militaire steun). De aanwezigheid van moslims in Nederland was volgens Wilders een "multicultureel drama".^[29]

In mei 2004 werd naar aanleiding van zijn uitgesproken stellingnames door een politiek commentator in NRC Handelsblad opgemerkt dat hij liever vijanden dan vrienden zou maken.^[30]

Breuk met de VVD (2004)

In juli 2004 publiceerden Wilders en zijn VVD-fractiegenoot Gert-Jan Oplaat een op persoonlijke titel opgesteld manifest met tien stellingen "bedoeld voor de interne discussie binnen de VVD". Ze wilden de partij een rechtsere koers laten varen en haar het behoudende gezicht teruggeven. Ze stelden onder meer dat radicale moslims zonder pardon Nederland moeten worden uitgezet. Verder pleitten zij voor het principe van "three strikes and you're out", waarbij wetsovertreders na drie misdrijven levenslang zouden moeten krijgen, zouden de uitgaven aan ontwikkelingssamenwerking moeten worden gehalveerd, moest de maximumsnelheid op de Nederlandse wegen omhoog en zou de VVD op geen enkele wijze medewerking moeten verlenen aan de vorming van een derde paars kabinet in de toekomst: "Dan kiest de VVD voor de oppositie". Ook stelden zij dat Turkije nooit lid zou mogen worden van de Europese Unie. Ze namen met hun stellingen ook afstand van het pleidooi van de liberale staatssecretarissen Rutte en Schultz van Haegen om van de VVD juist een sociaal-liberale partij te maken.^[31][32]

Eind augustus 2004 kwam het tot een confrontatie als gevolg van twee gebeurtenissen: allereerst het manifest dat hij met Oplaat publiceerde en ten tweede ook zijn daadwerkelijke weigering in te stemmen met de officiële mening van zijn fractie dat Turkije, wanneer dit land aan bepaalde voorwaarden voldoet, ooit EU-lid zou kunnen worden. Wilders wilde Turkije op basis van culturele verschillen uitsluiten van de EU en weigerde zich te onderwerpen aan de fractiediscipline. Dit was een principieel punt, want de VVD deelde haar mening met een ruime Kamermeerderheid, en Wilders' tegenstem zou de besluitvorming niet beïnvloeden. Fractievoorzitter Van Aartsen dreigde Wilders uit de fractie te zetten: Wilders moest zich in zijn publieke optredens matigen of anders zijn Kamerlidmaatschap opgeven. Enkele weken voor het reces had hij een interview aan het weekblad HP/De Tijd gegeven waarin hij aankondigde hoofddoekjes "rauw te lusten".^{[33][34][35][36]}

Wilders reageerde fel op het ultimatum: "Ik laat mij niet de mond snoeren door de partij. Ik zal altijd blijven zeggen wat ik ergens van vind. Ik neem dit hoog op en beraad mij op mijn positie. Desnoods ga ik alleen verder." Hij eiste een gesprek met Van Aartsen, maar de fractieleider wees op het aangekondigde jaarlijks evaluatieweekeinde van de fractie. Van Aartsen ontkende als zou de VVD Wilders pootje willen lichten: "Het is absoluut niet de bedoeling Wilders uit de partij te zetten (...). Als zijn ideeën niet overeenkomen met de rest van de fractie, zal hij zelf zijn conclusies moeten trekken. Dat is aan hem." Mocht Wilders uit de fractie stappen, dan zou Oplaat hem niet volgen, zo liet deze weten.^{[37][38][39][40][41]}

Op 2 september 2004 werd de breuk tussen Wilders en de rest van de VVD-fractie een feit,^[42] na de gerezen verwikkeling die ook leidde tot allerlei speculaties over de kracht van de partij,^[43] terwijl ook geopperd werd dat hij meer had kunnen bereiken indien hij lid van de fractie en de partij was gebleven.

Wilders' positie was onhoudbaar geworden. Hij besloot verder te gaan als eenmansfractie en koos daarvoor de naam Groep Wilders. Dit besluit viel niet goed bij de VVD. Omdat Wilders bij de verkiezingen onvoldoende voorkeurstemmen had verkregen om direct te zijn verkozen, vond een deel van de VVD dat hij zijn zetel moest afstaan aan de partij. Toen hij dat weigerde werd hij beschuldigd van "zetelroof". Binnen de partij was er echter ook kritiek op de wijze waarop de wrijving tot een breuk had geleid met dit Kamerlid wiens standpunten duidelijk de rechtsere achterban sterk aanspraken. Oud-minister Nijpels stelde dat Wilders met zijn standpunten "een extreem-rechtse partij, zoals Janmaat heeft gehad" zou willen oprichten.^{[44][45][46][47][48][49][50][51][52]}

Zelf zei Wilders een nieuwe partij of "beweging" te willen oprichten, maar daarbij niet de fouten van de LPF te willen herhalen.^[53][54] In opiniepeilingen bleek de eenmansfractie met deze aangekondigde maar nog niet bestaande partij bij eventuele verkiezingen op meerdere Kamerzetels te kunnen rekenen: daags nadat Maurice de Hond vier zetels voorspelde, berichtte NIPO dat het er zelfs negen zouden kunnen worden.^[55] Bijna twee weken later kon hij rekenen op twaalf zetels indien hij zou meedoen aan verkiezingen, zo bleek uit een peiling van Maurice de Hond.^[56] Aanvankelijk werd verondersteld dat de Groep Wilders een eenmansfractie zou blijven.^[57][58][59]

Wilders richt zich tot het publiek middels een ingezonden stuk in de Volkskrant. In dat stuk stelt hij dat "de Haagse kaasstolp" het contact met de kiezer had verloren, doordat iedereen in "Nederland coalitieland" elkaar te vriend wil houden: niemand durft echte oplossingen te verdedigen, uit angst in te boeten aan aantrekkelijkheid als (toekomstige) coalitiepartner. De rechtse partijen lieten het volgens hem vooral afweten bij een volgens hem geboden '"stevige beperking van de immigratie" en het bevorderen van de integratie. Ook hun aanpak van "de problemen met veiligheid en criminaliteit" zou ver onder de maat zijn. Een nieuwe politieke beweging zou het dogma van "luisteren naar de mensen in het land" alleen dan kunnen waarmaken indien ze, zonder mee te doen aan "Haagse spelletjes en achterkamertjespolitiek", zou vasthouden aan "stevige oplossingen voor stevige problemen" (immigratie, veiligheid) en oplossingen voor sociale problemen (zorg).

Een nieuwe beweging zou een alternatief moeten bieden "rechts van de VVD", voor mensen die het oneens waren met de toenadering van die partij tot D66, voor mensen die het CDA "te weinig conservatief" zouden vinden, en voor fortuynisten die de LPF "te instabiel" zouden vinden. En aan de linkerkant van het politieke spectrum voor mensen "met het hart op de goede plaats", maar die teleurgesteld zijn over de "halfbakken voorstellen" van de PvdA voor immigratie, integratie, veiligheid en terrorismebestrijding.

Daarbij wees Wilders met klem op wat hij noemde "de noodzaak" van het fors verder beperken van de immigratie ten behoeve van een succesvolle integratie van de allochtonen die reeds in Nederland zijn: "Vooropgesteld dat er in Nederland natuurlijk plaats is voor mensen die onze rechtsstatelijke waarden en normen delen en vooropgesteld dat discriminatie altijd met hand en tand moet worden bestreden, kan niet worden ontkend dat Nederland de grenzen van zijn gastvrijheid voor met name niet-westerse allochtonen al ruimschoots heeft overschreden. Nederland is voller dan vol wat betreft niet-westerse allochtonen, vooral van islamitische afkomst."

Er zou ruimte zijn voor een nieuwe politieke partij, die zou kunnen worden aangevoerd door Wilders zelf, Joost Eerdmans (nog LPF), Marco Pastors (nog Leefbaar Rotterdam) en Bart Jan Spruyt van de Edmund Burke Stichting.^[60]

Onafhankelijk lid Tweede Kamer (2004-2005)

Zie ook: Groep Wilders.

Wilders ontwikkelde snel het idee verder uit van een eigen partij of "beweging", waarvan de door hem bezet gehouden zetel in de Tweede Kamer het begin zou moeten zijn.^[61] Zijn fractiemedewerker werd Martin Bosma. Hij kondigde aan campagne te zullen voeren tegen de Europese Grondwet en een EU-lidmaatschap voor Turkije.^[62]

Om aan zijn streven uitdrukking te geven, liet Wilders zijn eenmansfractie vanaf 13 september 2004 naar buiten treden als "Groep Wilders - Partij voor de Vrijheid". Officieel bleef de fractie in het parlement Groep Wilders heten, omdat de Kamerreglementen een naamswijziging niet toestaan. Al snel werd hij binnen de VVD herkend als een "concurrent" die bij volgende verkiezingen het rechtsere electoraat sterk zou aanspreken en stemmen bij de VVD zou weglokken, wat leidde tot discussies over hoe de VVD zich dan zou kunnen profileren.^[63][64]

Wilders oogstte veel steunbetuigingen met het door hem geuit voornemen een eigen partij te beginnen. Inmiddels was in het Nederlandse politieke klimaat de discussie over de islam opgelaaid, met name na de moord op Theo van Gogh. Zelf benadrukte Wilders dat het hem niet alleen om de islam ging, maar ook om "de Haagse cultuur": "De mensen zijn het spuugzat".^[65] Toch domineerden zijn standpunten over de islam de commentaren.^{[66][67][68][69][70][71][72][73][74]}

Wilders werd in oktober 2004 met onthoofding bedreigd in een islamitische video, die werd verspreid via een jihadistische site op het internet. Op de video werd Wilders, onder begeleiding van Arabische muziek, een "afgod" genoemd die wegens "spotten met islam" door onthoofding ter dood moest worden gebracht. "Beloning voor deze opoffering is het paradijs", zo meldde de video, waarop ook Ayaan Hirsi Ali werd afgebeeld.^[75]

In verband met de vele bedreigingen die ook reeds eerder tegen hem waren geuit in verband met zijn uitspraken over de Islam,^[76] werd Wilders (pas) sinds 14 oktober 2004 beveiligd, naar aanleiding van de internetvideo. Hij vond dat hij zijn werk als parlementariër niet meer kon doen en ook dat hij gehinderd werd in zijn streven de door hem beoogde partij gestalte te geven. Hij wordt ondergebracht op een "geheime extra beveiligde locatie", waarover later wordt gepubliceerd dat dit Kamp Zeist zou zijn.^{[77][78][79][80][81][82][83][84]}

De bedreigingen weerhielden Wilders niet van het verder uitdragen van zijn standpunten. Er kon zelfs een verharding in zijn standpunten worden opgemerkt.^[85] Later in oktober 2004 publiceerde hij met Spruyt een stuk in Het Parool waarin zij betogen dat de islam een bedreiging zou vormen voor de Nederlandse rechtsstaat. Nederland zou beschermd moeten worden "tegen de import van de islamitische cultuur die onze tolerantie en democratie alleen maar om zeep helpen". Hoewel Wilders eerder nog bezwoer dat de islam als zodánig "niet achterlijk" is en hij alleen "excessen" wilde bestrijden, stelde hij daarin toch de gehele religie ter discussie.^[86][87]

Kort hierna vond de moord op Theo van Gogh plaats. Wilders reageerde met de mededeling zich daardoor niet te laten afschrikken.^[88]

Hoewel hij eerder had aangekondigd te willen wachten tot de volgende Tweede Kamerverkiezingen, liet Wilders in het tv-programma Nova weten dat hij reeds met Bart Jan Spruyt van de conservatieve Edmund Burke Stichting had gesproken over de oprichting van een "liberaal-conservatieve partij".^[89][90] Niet alle conservatieven bleken even gecharmeerd van de gedachte met Wilders in zee te gaan.^[91] Enkele CDA-prominenten verlieten hierop deze stichting. Zowel Wilders als Spruyt ontkenden stellig gezamenlijk een politieke partij te willen oprichten. Wilders: "We hebben veel met elkaar gesproken en zijn het in 90 procent van de gevallen met elkaar eens. Toen ik Spruyt vroeg of hij mee wilde denken over een nieuwe beweging, heeft hij daar enthousiast op gereageerd, maar hij maakt geen deel uit van mijn partij. Spruyt is gewoon een goeie vent met goeie ideeën." Spruyt: "We steunen Wilders, maar we hebben geen partij opgericht met hem."^[92][93][94] Spruyt treedt wel op als adviseur van Wilders.^[95] De niet door iedereen even gewenste associatie met Wilders bleef de stichting nog lang bezighouden.^[96][97]

Kort daarna werd in het Haagse Laakkwartier een terroristische cel opgerold. Jason W. en Ismail A. waren volgens bronnen bij justitie van plan Hirsi Ali en Wilders te vermoorden. De Nationale Recherche besloot de twee op te pakken nadat de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) de tip had doorgespeeld wat de twee van plan waren. Meerdere fundamentalistische moslimjongeren zouden volgens de AIVD voorbereidingen getroffen voor aanslagen op politici, waarbij vooral Ayaan Hirsi Ali en Geert Wilders doelwit zouden moeten worden.^[98]

Dezelfde maand nog richtte Wilders de Stichting Groep Wilders op en begon hij met een inzameling voor die nog op te richten partij, waarover hij belooft in 2005 meer bekend te zullen maken.^{[99][100][101][102]}

Eind november 2004 stond Wilders in de peilingen voor de Tweede Kamer op een zeteltal van circa dertien, wat vooral ten koste ging van de VVD die op dat moment slechts op zo'n 22 zetels uitkwam. De sentimenten rondom de moord op Theo van Gogh droegen daar zeker ook aan bij.

In december 2004 liet Wilders weten zich niet veilig te voelen in de Tweede Kamer. Zijn zetel, op de laatste rij recht onder de balustrade van de publieke tribune, achtte hij te makkelijk bereikbaar voor kwaadwillenden. In de Kamer werd het aanbrengen van kogelvrij glas tussen de publieke tribune en de vergaderzaal geopperd, om zo de veiligheid van parlementariërs te garanderen.^{[103][104][105]} Hij kreeg hierop een andere plek toegewezen, verder naar voren.^{[106][107][108]}

Aanloop Partij voor de Vrijheid (2005-2006)

Zie ook: Partij voor de Vrijheid#Geschiedenis.

In maart 2005 maakte Wilders in een "onafhankelijkheidsverklaring" van 19 pagina's bekend wat zoal de programmapunten van zijn partij zouden zijn bij volgende verkiezingen. Daarbij somde hij een reeks rechtse standpunten op, waaromtrent hij zelf stelt dat ze niet nationalistisch zijn, maar "patriottisch". Volgens hem was Nederland in de greep van "een elite van laffe en bange mensen'", die niet het Nederlandse belang voorop stellen.^[109] In de commentaren werd vooral gewezen op de overeenkomsten met de standpunten van Pim Fortuyn en de LPF.^[110]

Met zijn programma wilde Wilders aantonen dat de partij die hij bezig was op te richten, "geen 'anti-islampartij'" zou zijn. Hij had het stuk in de ik-vorm geschreven en het gegoten in een onafhankelijkheidsverklaring die hij vergeleek met de "Acte van verlating" uit 1581: "Toen riepen onze voorouders hun onafhankelijkheid uit en zegden hun steun op aan een (Spaanse) vorst die dacht dat het volk er voor hem is en hij niet voor het volk." Nu verklaarde Wilders zich onafhankelijk van de elite. Het land zou opnieuw worden geregeerd door een politieke elite van "incompetente" en "laffe en bange mensen" die het land zouden hebben "geschaakt" en die "onvoldoende opkomt voor het behoud van onze democratische rechtsstaat, onze veiligheid, onze welvaart en onze onafhankelijkheid".^[111]

In de opiniepeilingen bleef Wilders' nog niet bestaande "partij" stijgen, maar capabele kandidaten voor de te behalen zetels waren er nog niet.^[112] Eind maart 2005 begon hij middels een dagbladadvertentie met de werving van kandidaten voor de volgende verkiezingen^[113] en in april 2005 publiceerde hij zijn boek Kies voor vrijheid. Hoewel het boek was uitgevoerd in geel en blauw, de kleuren van de LPF, schreef hij dat hij wilde voorkomen een 'LPF 2' te worden.^[114] Later zou hij dan ook niet ingaan op hints door een overstap naar de LPF deze zieltogende partij nieuw leven in te blazen: "Ik ga op eigen kracht".^[115] In mei 2005 begon Wilders met zijn eigen politieke campagne gericht tegen de Europese Grondwet.^[116]

In februari 2006 publiceerde Wilders cartoons uit de Deense krant Jyllands-Posten op zijn website, nadat deze opschudding hadden veroorzaakt onder moslims in verschillende landen. Volgens sommige peilingen steeg zijn aanhang daarna weer. De plaatsing van de cartoons leverde hem echter ook bedreigingen op. De belagers bedreigden volgens de berichten niet alleen hemzelf, maar ook "zijn naasten". Zeker twee van zijn bedreigers bleken op de hoogte te zijn van een voormalig woonadres van hem. De haatpost zou zelfs uit Marokko komen, volgens de krant het AD, dat mails had ingezien. De meeste dreigmails leken afkomstig van moslims die zich door hem beledigd voelen. Ook enkele "autochtonen" zouden hem doodsbedreigingen hebben gezonden. Wilders plaatste naar eigen zeggen de cartoons om "op te komen voor de vrijheid van meningsuiting en de Denen een hart onder de riem te steken" in de cartoonaffaire: "Ik heb wat gedaan toen heel Europa angsthazerig zweeg." Hij verklaarde te beseffen dat hij met zijn actie een nieuwe stroom van haat tegen zichzelf kon oproepen: "Ik hoop niet dat het gebeurt, maar het mag geen argument zijn om dit niet te doen. Ik wil juist laten zien dat we niet buigen voor intimidatie."^{[117][118][119][120][121][122]}

Later die maand maakte Wilders bekend dat de Groep Wilders de naam voor een overgangsperiode zal veranderen in "Groep Wilders/Partij voor de Vrijheid" en uiteindelijk, na de Tweede Kamerverkiezingen van 2007, enkel nog "Partij voor de Vrijheid" zal gaan heten.^[123] In maart 2006 werd het verkiezingsprogramma bekend gemaakt, getiteld Klare wijn.

Onder de nieuwe naam Partij voor de Vrijheid nam de partij van Wilders deel aan de Tweede Kamerverkiezingen 2006. Bij de Provinciale Statenverkiezingen van maart 2007 deed Wilders' partij nog niet mee.

Begin 2007 diende Wilders een motie van wantrouwen in tegen de staatssecretarissen Nebahat Albayrak en Ahmed Aboutaleb vanwege hun dubbele nationaliteit.^[124] D66-leider Pechtold zei daarop op 21 maart 2007 in de Volkskrant dat Wilders duidelijkheid moest scheppen omtrent het feit of zijn vrouw haar Hongaarse nationaliteit nog had.^[125] Wilders zei tegenover het programma NOS Headlines dat hij dat niet nodig vond.

In december 2007 maakte voorzitter van de HBO-raad en oud-vakbondsvoorzitter Doekle Terpstra zijn plannen bekend om een tegenbeweging op te richten om Wilders' ideeën over onder andere allochtonen te stoppen. Hij wil zo de "verWildering" tegengaan. In dit kader had Terpstra eerder al de uitspraak gedaan "Wilders is het kwaad en dat kwaad moet gestopt worden. [...] Het is tijd dat het debat over integratie bij de politiek wordt weggehaald. Laten we niet langer lijdzaam zijn".^[126]

Het initiatief werd "Nederland benoemt en bouwt" genoemd en kreeg vorm toen op 2 januari 2008 op de voorpagina van Trouw paginabreed een oproep werd geplaatst namens Terpstra en enkele tientallen medestanders, om 'problemen in de samenleving te benoemen, aan te pakken en op te lossen, zodat burgers zich met elkaar verbinden'.^[127] Wilders, die niet met name werd genoemd in de advertentie, noemde het initiatief 'walgelijk' en omschreef de ondertekenaars als "onnozele en naïeve dwazen" en als "dhimmi's".^[128] Een jaar later bood Terpstra zijn excuses aan omdat hij Wilders als "het kwaad" bestempeld had.^[129]

Fitna (2008) en strafvervolging

Zie Fitna (film) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

In november 2007 maakte Wilders via De Telegraaf bekend te werken aan een film over de Koran. De film geeft Wilders' opvatting weer dat de Koran een fascistisch boek is, dat nog altijd aanzet tot geweld. Op 9 februari 2008 maakte Wilders de naam van de film bekend: Fitna, dat staat voor "beproeving" en "het kwaad" in het Arabisch.^[130]

Nog voordat de film uitkwam veroorzaakte deze veel opschudding, onder andere de ministers Ernst Hirsch Ballin (Justitie), Guusje ter Horst (Binnenlandse Zaken) en Maxime Verhagen (Buitenlandse Zaken) hebben Wilders gewezen op de gevolgen die de film zou kunnen hebben.^[131] Zowel in binnen- als buitenland maakt men zich zorgen dat de inhoud van de film kwetsend zou kunnen zijn, en risicovolle reacties zou kunnen oproepen op het gebied van openbare orde, veiligheid en economie. Het kabinet bereidde zich voor op de mogelijke gevolgen die uitzending van de film zou kunnen hebben, in het binnen- en buitenland.^[132] Wilders zelf gaf in een reactie op 22 januari 2008 in Nova hierop aan het "te zot" en "onbegrijpelijk" te vinden, omdat niemand de inhoud er nog van kende.^[133]

De film verscheen op 27 maart 2008 op Liveleak maar werd kort daarna verwijderd na bedreigingen richting medewerkers van Liveleak. De film was toen al verspreid naar onder meer YouTube, Rapidshare en The Pirate Bay.

Na het bekendmaken van de film bleef het, tot algemene opluchting, rustig onder de moslims in Nederland. Wilders was daarover zeer tevreden en sprak zelfs van "hulde aan de moslims". In het buitenland bleef het minder rustig. De Duitse recherche verwachtte een grotere terreurdreiging door Fitna^[134] en in september 2008 verklaarde minister ter Horst dat de terreurdreiging op Nederlandse doelen door de film was toegenomen.^[135] Ook de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding stelde, eveneens ins september 2008, in het veertiende Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland (DTN) dat moslims Nederland als voorkeursdoelwit zien.^[136]

Na de vertoning van Fitna ging Wilders op 1 april een debat met de Tweede Kamer aan. Behalve zijn eigen fractie hadden alle fracties forse kritiek op Wilders. Ook de ministers Balkenende, Hirsch Ballin en Ter Horst zaten tijdens het debat in het regeringsbankje. Volgens deze ministers had Wilders reeds in november 2007 de hoofdlijnen van zijn film aan hen kenbaar gemaakt, waarbij hij ook gezegd zou hebben aan het eind van de film bladzijden uit de Koran te laten verscheuren en te verbranden. Wilders vindt deze opmerkingen van de drie ministers klinkklare onzin en hij noemt de (niet vastgestelde) aantekeningen^[137] over de bijeenkomst "een vod waar leugens in staan". "Ik word hier belazerd door de minister van Justitie. Het kabinet veegt zijn straatje schoon. Dit is een ongekende schande." Hij kondigde aan het vertrouwen in het kabinet Balkenende op te zeggen. De aantekeningen bleken ook gebaseerd te zijn op andere bronnen dan het gesprek van 7 november 2007.^[138]

Op 23 juli 2008 kwam Elsevier naar buiten met de informatie dat drie PVV-Kamerleden begin maart in het geheim naar Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding Tjibbe Joustra waren gestapt met informatie over de inhoud van Fitna.^[139] Volgens een analyse in de Volkskrant loog niet de regering maar Wilders zelf in de kwestie rond de inhoud van Fitna.^[140][141] Wilders ging niet in op het voorstel van Femke Halsema (GroenLinks) een parlementair onderzoek in te stellen. Nadat op 30 juni 2008 het Openbaar Ministerie (OM) in Amsterdam oordeelde dat Wilders niet vervolgd zou worden wegens discriminatie, kondigde hij een dag later, op 1 juli, aan te overwegen een tweede koranfilm uit te brengen.^[142]

Tegen de beslissing van het Openbaar Ministerie om niet tot vervolging over te gaan werd door acht klagende partijen een Artikel 12 Sv-procedure begonnen. De uitkomst van deze procedure was dat op 21 januari 2009 het gerechtshof van Amsterdam aan het Openbaar Ministerie beval om Wilders te vervolgen^[143] wegens het aanzetten tot haat en discriminatie tegen moslims en hun geloof.^[144] Volgens Wilders was dit een inbreuk op de vrijheid van meningsuiting.^[145] Het Openbaar Ministerie had eerder besloten Wilders niet te vervolgen.

Op 3 februari 2009 kondigde Wilders aan tegen de beslissing van het Gerechtshof Amsterdam in beroep te gaan bij de Hoge Raad.^{[146][147][148][149][150]} Het Openbaar Ministerie in Amsterdam liet daarop meteen weten het onderzoek voor de vervolging van politicus Geert Wilders niet te zullen opschorten.^[151][152]

Zie Proces Geert Wilders voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Op 20 mei 2009 werd bekend dat het Openbaar Ministerie verder zou gaan met deze in januari 2009 aangekondigde vervolging. Mr.J.W.Fokkens, de procureur-generaal bij de Hoge Raad wees het verzoek om de vervolging te staken af. Wilders legde op 20 januari 2010 bij de rechtbank in Amsterdam verantwoording af over zijn islamuitspraken tijdens de zogeheten regiezitting.^[153]

In oktober 2010 begon het proces. Wilders' advocaat is Bram Moszkowicz. Wilders maakt gebruik van zijn zwijgrecht. Tijdens het proces werd door advocaat Bram Moszkowicz twee maal een aanvraag tot wraking ingediend tegen de rechtbank. De tweede maal, op 22 oktober 2010, werd het wrakingsverzoek toegewezen omdat de schijn van partijdigheid was gewekt. De rechtbank weigerde toen getuige Hans Jansen, die in de zaal aanwezig was, te verhoren. Aanleiding voor dit verhoor was dat Tom Schalken zou hebben gepoogd de arabist en getuige-deskundige Hans Jansen te beïnvloeden, tijdens een etentje bij Bertus Hendriks. Schalken is een van de rechters van het Amsterdamse Gerechtshof die had bevolen het proces tegen Geert Wilders te starten.^[154][155]

Op 7 februari 2011 werd het proces hervat met nieuwe rechters.
Op 25 mei 2011 werd bekend dat het OM opnieuw vrijspraak aanvroeg voor Wilders.^[156] Volgens de officieren van justitie had Wilders zich niet schuldig gemaakt aan het beledigen van moslims, het aanzetten tot haat en het aanzetten tot discriminatie. Wilders had zich volgens het OM slechts uitgelaten over de islam, niet over de belijders van die religie. Daarmee zou hij niet strafbaar zijn. Op 23 Juni spraken de rechters hem vrij van alle aanklachten.^[157]

Geweigerd door het Verenigd Koninkrijk

In februari 2009 werd Geert Wilders uitgenodigd door Lord Pearson, lid van het Britse Hogerhuis (House of Lords), de tegenhanger van de Nederlandse Eerste Kamer, om de vertoning van zijn film Fitna bij te wonen. Wilders ontving voor vertrek echter een brief van de Britse Ambassade, met de mededeling dat hij een 'ongewenst persoon' zou zijn en het Verenigd Koninkrijk niet in mocht.^[158]

Wilders besloot toch naar Londen te reizen en vloog in gezelschap van zo'n 50 verslaggevers naar de Londense luchthaven Heathrow. Bij aankomst werd hij tegengehouden door de Britse immigratiedienst, die hem na een korte detentie met het eerstvolgende vliegtuig naar Nederland terugstuurde. Volgens de Britse autoriteiten zou de aanwezigheid van Wilders een mogelijk gevaar voor de openbare orde en veiligheid vormen.^[159]

De Nederlandse regering en sommige politici reageerden met afkeuring op de beslissing van de Britse regering.^[160] In het Verenigd Koninkrijk zijn de meningen verdeeld. Er kwam vanuit verschillende hoeken afkeuring op grond van de vrijheid van meningsuiting, maar er waren ook berichten waarin de Britse regering juist werd bijgestaan.^[161][162] Het Verenigd Koninkrijk kon Wilders weren op basis van een wet uit 2001, die was uitgevaardigd om het weren van terroristen en andere extremisten mogelijk te maken. De Britse regering hield vast aan haar beslissing en zei tegen alle vormen van extremisme op te treden.^[163]

Begin mei 2009 bleek dat de naam van Wilders niet voorkwam op een Britse lijst van personen die het land niet in zouden mogen omdat zij zouden aanzetten tot haat en extremisme. Dat bevestigde een woordvoerster van het Britse ministerie van Binnenlandse Zaken, dat een lijst van geweerde en ongewenste personen publiceerde. Het ging om 22 personen die tussen oktober 2008 en april 2009 tot "persona non grata" zouden zijn verklaard, maar slechts zestien namen stonden op de lijst vermeld. Zes namen zouden niet zijn vermeld "in het openbaar belang", aldus de Britse minister van Binnenlandse Zaken Jacqui Smith. De bedoeling van deze "name and shame"-lijst zou zijn het publiek duidelijker te maken wie er zou worden geweigerd en op welke gronden dat dan zou geschieden. "Het is belangrijk dat men onze normen en waarden kent en weet welk gedrag wij niet tolereren." Aanvankelijk was nog onduidelijk of Wilders een van die ongenoemde zes personen was. Op de lijst stonden wel de namen van onder meer de homofobe Amerikaanse priester Fred Phelps, Hamas-lid Yunis al-Astal, de extremistische jood Mike Guzovsky, de voormalige leider van de Ku Klux Klan Stephen Donald Black en de neonazi Erich Gliebe.^[164]

Wilders zou niet op de lijst voorkomen omdat hij een Europeaan is. Er zou mogelijk nog een lijst komen met inwoners van EU-staten aan wie de toegang was of zou worden ontzegd. Ook werd Wilders op grond van een andere regelgeving de toegang tot het Verenigd Koninkrijk ontzegd dan de personen op de lijst. De openbare veiligheid zou in het geding zijn geweest. Een volgende poging van Wilders om het land binnen te komen, zou in beschouwing worden genomen, aldus een woordvoerster van het ministerie. Hij zou niet voor altijd zijn buitengesloten. Mocht hij weer een bezoek willen brengen, dan zal die zaak opnieuw worden bekeken "waarbij we alle factoren zullen meewegen".^[165][166]

In mei 2009 maakte Wilders bekend opnieuw te zullen proberen Engeland binnen te komen. Op 9 juli 2009 dient in Londen zijn beroep tegen de eerdere weigering van de Britse autoriteiten hem toe te laten, in februari 2009.^[167] Ook kondigde hij een bezoek aan aan Denemarken, om aldaar een conferentie bij te wonen over vrijheid van meningsuiting en radicalisering, waarop daar toen ook stemmen werden gehoord die ervoor pleitten hem de toegang te weigeren. Onder meer had de Deense premier Lars Løkke Rasmussen zich tijdens een persconferentie aldus uitgelaten, hoewel Wilders zou zijn uitgenodigd door leden van zijn eigen liberale partij. Door alle ophef werd de conferentie verplaatst naar het najaar van 2009. Wilders liet in een reactie weten, zonder daarbij in details te treden, dat hij 'hoe dan ook' binnenkort naar Denemarken zou gaan om er een toespraak te zullen houden over de islam en de vrijheid van meningsuiting.^[168][169]

In oktober 2009 oordeelde het Britse Hof van Beroep dat Wilders ten onrechte de toegang tot het land is ontzegd.^[170][171]

2009

Op 15 juni 2009 vertelde Wilders- nadat zijn partij bij de Europese Parlementsverkiezingen 2009 de op een na grootste Nederlandse partij was geworden^[172] - op de Deense televisiezender DR2 dat hij vond dat alle moslims die criminaliteit plegen of denken over het invoeren van de sharia Europa moeten worden uitgezet. Hij zei dat het kon gaan om "miljoenen, tientallen miljoenen mensen".^[173] Eberhard van der Laan, de Nederlandse Minister voor Wonen, Wijken en Integratie vertelde in een reactie dat Wilders "onzin uitkraamt", en dat er zich in Europa slechts 20 miljoen moslims bevinden.^[174] Later bleek dat Van der Laan en Wilders de term "Europa" beiden verschillend interpreteerden: Wilders ging uit van het gehele continent Europa, terwijl minister van der Laan uitging van de aantallen binnen de Europese Unie.

2010: Verkiezingswinst en kabinetsformatie

Op 3 maart 2010 werden gemeenteraadsverkiezingen gehouden waarbij de PVV wegens gebrek aan geschikte kandidaten alleen deelnam in Den Haag en Almere. In Den Haag werd de partij tweede en in Almere eerste. In beide gemeenten wist de partij door vast te houden aan het hoofddoekjesverbod als breekpunt echter niet in het gemeentebestuur te komen. Wilders zelf maakte op 8 maart, toen bleek dat hij 13.000 voorkeurstemmen had gekregen, bekend dat hij zitting zou nemen in de Haagse gemeenteraad ondanks eerdere toezeggingen dat hij dit niet zou doen. Op 1 juli 2010 verlaat hij de Haagse gemeenteraad in verband met zijn werkzaamheden in de Tweede Kamer. In mei was Gabriëlle Popken aangesteld als de parlementaire medewerkster van Wilders. De grote winsten gaven samen met de grote winsten voor de VVD in andere gemeenten en winst voor de PVV in de opiniepeilingen een indicatie voor de Tweede Kamerverkiezingen van 9 juni. Deze leidden ertoe dat de PVV uitgroeide tot de derde partij van Nederland met 24 zetels.

Tijdens de daaropvolgende kabinetsformatie wist Wilders zich door de sterke politieke versplintering met vele partijen te voorzien van een grote invloed op het formatieproces door de mogelijkheid van een centrum-rechts minderheidskabinet (VVD en CDA) naar voren te schuiven, waarbij zijn partij gedoogsteun zou verlenen mits een aantal PVV-standpunten zouden worden opgenomen. Door sterke uitspraken wist hij het CDA, waarvan verschillende leden niet met de PVV in zee wilden, onder druk te zetten om toch mee te doen. Dit leidde er onder meer toe dat CDA-onderhandelaar Ab Klink, die in een brief schreef niet verder te willen met de PVV, uit de CDA-Tweede Kamerfractie stapte wegens gebrek aan intern vertrouwen, waarop het formatieproces met de PVV werd voortgezet. Begin september sprak Wilders op Ground Zero om er tijdens een demonstratie van de beweging Stop Islamization Of America te ageren tegen de bouw van een islamitisch centrum in de buurt ervan. Van te voren werd gevreesd voor radicale uitspraken die zouden kunnen leiden tot reputatieschade voor Nederland in het buitenland en daarmee tot problemen bij de kabinetsformatie, maar Wilders hield een relatief gematigde toespraak, waarop het formatieproces voort werd gezet.

In september 2010 werd bekend dat Wilders de Vlaming Paul Belien, de man van Vlaams Belang-Kamerlid Alexandra Colen, als persoonlijk adviseur had aangesteld. Over het feit dat de militante katholiek Belien bekend staat als iemand die tegen homorechten is, verklaarde Wilders daarop dat zijn standpunten niet overeenkomen met die van de partij.

Politieke standpunten

Wilders en de islam

Wilders staat bekend als een criticus van de islam; hij verwoordde zijn standpunt tegenover moslims en de islam zelf als: "Ik haat geen moslims, ik haat de islam."^[176] De islam zelf is door hem omschreven als "Het Kwaad",^[177] een "gewelddadige religie"^[178] en een "intolerante en fascistische ideologie".^[179]

Al tijdens zijn lidmaatschap van de Tweede Kamer voor de VVD stelde Wilders herhaaldelijk de islam in Nederland aan de orde (zie ook hierboven), overigens samen met VVD-lijsttrekker Zalm. Het kabinet zou een onderzoek moeten instellen naar de financiering van moslimorganisaties in Nederland. De Tweede Kamer nam een motie aan om geldstromen vanuit het buitenland naar "ultraorthodoxe organisaties" te verbieden. De uitvoering van die motie zou dan moeten leiden tot sluiting van "radicale moskeeën" of de aanstelling van een meer liberaal moskeebestuur. "De wortel van het kwaad is de buitenlandse financiering van militant-fundamentalistische moskeeën in ons land", aldus Wilders.^[180] Ook islamitische scholen werden zijn doelwit. Samen met fractiegenote Ayaan Hirsi Ali bepleitte hij in april 2003 de sluiting van de omstreden El Tawheed-moskee in het Amsterdamse stadsdeel Oud-West en de daaraan gelieerde islamitische basisschool As Siddieq in De Baarsjes. Zij hadden geen vertrouwen in het onderzoek van de gemeente Amsterdam dat gaande was naar As Siddieq. In deze moskee zou een streng-fundamentalistische versie van de islam worden gepredikt. Wilders: "De onderzoekscommissie kijkt alleen naar de integratie van leerlingen (...). Er zou ook gekeken moeten worden naar de ongewenste organisatorische constructie, waarbij de voorzitter van het schoolbestuur tevens imam is in de El Tawheed-moskee".^[181][182]

In een interview in HP/De Tijd verklaarde Wilders: "Pim Fortuyn sprak van een achterlijke cultuur en kreeg half Nederland over zich heen. Maar Fortuyn had gelijk. Het gaat mij om de politieke cultuur van de islam. Waarom durven wij niet te zeggen dat moslims zich aan ons moeten aanpassen, omdat onze normen en waarden nu eenmaal van een hoger, beter, prettiger en humaner beschavingsniveau zijn? Niks integratie, assimilatie! Thuis lopen ze maar met hoofddoekjes op en slachten ze hun schapen, daarbuiten gedragen ze zich als ieder ander."

In maart 2006 verklaarde Wilders dat hij artikel 1 van de Grondwet (het non-discriminatiebeginsel) wilde afschaffen, de grenzen te willen sluiten voor zeker vijf jaar voor niet-westerse immigranten en een verbod op nieuwe islamitische scholen en moskeeën voor eveneens vijf jaar. Verder wil hij een preekverbod voor buitenlandse imams en een verbod op het preken in een andere dan de Nederlandse taal.^[183] Begin 2007 haalde Wilders opnieuw de krantenkoppen nadat hij claimde dat moslims de helft uit de Koran moesten scheuren als ze in Nederland wilden blijven. Wilders zei dat er "genoeg verschrikkelijke dingen" in de Koran stonden.

Op 8 augustus 2007 pleitte Wilders in een ingezonden brief in de Volkskrant voor een verbod op de Koran.^[175] Hij noemde de Koran een fascistisch boek en "het islamitische Mein Kampf" en het zou volgens hem verboden moeten worden vanwege de oproep tot geweld tegen joden en niet-moslims. Verder sprak hij van "de islamitische invasie", wilde hij "geen moslimimmigrant er meer bij" en zou de politiek "meewerken aan de transformatie van Nederland in Nederabië als provincie van de islamitische superstaat Eurabia". Ongeveer een maand later, op 6 september 2007, noemde Wilders de toenmalige minister Ella Vogelaar (Wonen, Wijken en Integratie) tijdens een debat over wereldwijd islamitisch activisme in de Tweede Kamer "knettergek". Die kwalificatie bezigde Wilders naar aanleiding van een interview met de bewindsvrouw, enkele maanden eerder, waarin zij had gezegd zich voor te kunnen stellen dat er over een paar eeuwen gesproken zou worden van de joods-christelijke-islamitische tradities van Nederland.^[184][185] Op 15 januari 2010 gaf André Rouvoet, minister van Jeugd en Gezin, hierop een waarschuwende reactie waarin hij stelde dat politici als Wilders de joods-christelijke cultuur gebruiken om zich te keren tegen de islam.^[186]

In augustus 2009 noemde Wilders in Kamervragen de profeet Mohammed een "zieke pedofiel" en vergeleek hij hem met een varken. Die vergelijking maakte Wilders nadat de autoriteiten in Saoedi-Arabië een 10-jarige bruid terugstuurden naar haar 80-jarige man, in vragen over de gevluchte bruid aan minister van Buitenlandse Zaken Verhagen. Tegenover het weekblad Elsevier zou hij zich op dergelijke wijze hebben geuit. Wilders: "We moeten het door de sharia goedgekeurde gedrag van huwen met kinderen zelfs onder de tien eindelijk durven benoemen voor wat het is: beestachtig gedrag gelijk aan dat van varkens (...). En de zieke pedofiel Mohammed gaf het voorbeeld door zich ook als een varken te gedragen door Aisha te huwen en te consummeren terwijl ze nog geen tien jaar oud was."^{[187][188][189][190]}

Op 16 september 2009 pleitte Wilders bij de algemene politieke beschouwingen in de Tweede Kamer ervoor dat voor het dragen van een hoofddoek vanuit het islamitische geloof een vergunning verplicht zou worden die € 1000 per jaar zou kosten, ter ontmoediging. Hij noemde het een "kopvoddentaks". Desgevraagd verzekerde hij de Kamer dat dit een serieus voorstel was.^[191] Hij kreeg geen steun van andere partijen en heeft ook geen initiatiefwet ingediend.^[192]

Hoewel Geert Wilders voor zo weinig mogelijk moskeeën is, heeft hij zich wel uitgesproken tegen het geweld tegen moskeeën. Oktober 2010 zei hij op twitter Hoe minder moskeeën in Nederland hoe beter. Maar geweld tegen bestaande moskeeën is onaanvaardbaar en moet hard worden bestreden/bestraft.^[193]

Wilders en Israël

Wilders heeft van zijn zeventiende tot zijn negentiende in Israël gewoond en gedurende vijfentwintig jaar heeft hij, naar eigen zeggen, dit land zo'n veertig maal bezocht,^[195][196] waar hij o.a. Ariel Sharon en Ehud Olmert ontmoet heeft. Wilders heeft Ariel Sharon, samen met de Britse oud-premier Margaret Thatcher (Iron Lady), als een van zijn voorbeelden genoemd.^[194]

Oorspronkelijk wilde Wilders verhuizen naar de Joodse staat omdat hij vond dat je daar nog 'kon werken voor je geld'.^[197] Wilders werkte aldaar in broodfabrieken en een mosjav,^[198] om met zijn verdiende geld rond te reizen in Israël en omliggende landen. Langzaamaan is hij van Israël gaan houden, of zoals Wilders het zelf in 2003 in een verkiezingstoespraak in Tel Aviv verwoordde: ‘Vele interessante landen in deze regio heb ik de afgelopen jaren bezocht: van Syrië tot Egypte, van Tunesië tot Turkije en van Cyprus tot Iran, maar nergens heb ik dat speciale gevoel van verbondenheid dat ik steeds weer krijg als ik op het Ben Goerion-airport voet op Israëlische bodem zet’.^[197] Hij voelde zich, naar eigen zeggen, in Israël onmiddellijk thuis; tegenover Der Spiegel sprak Wilders ook over de "mogelijk" joodse achtergrond van zijn voorouders.^[10]

In juni 2009 zei Wilders in gesprek met de Israëlische krant Haaretz dat Israël de "voorhoede" van het Westen is en in die hoedanigheid de eerste verdedigingsgordel van Europa tegen de oprukkende "islamiseringsgolf". Helaas, aldus Wilders, beseft Europa dit niet en blijft de EU "eenzijdig tegen Israël". In het interview liet Wilders ook zijn licht schijnen over de Caïrospeech van Obama, de tweestatenoplossing en de (eveneens) omstreden Israëlische minister Avigdor Lieberman van Jisrael Beeténoe. In het interview met Haaretz zegt Wilders "geschokt" te zijn over de uitspraken van Barack Obama in Caïro, waarin een lans werd gebroken voor een toenadering van het Westen tot de Oriënt. Wilders: "Israël, dat tot dusver op de steun van de VS kon rekenen zelfs wanneer die niet van Europa kwam, gaat moeilijker tijden tegemoet".^[199] Op 11 november 2009 voerde Wilders met Lieberman overleg om de banden tussen beide partijen te verstevigen.^[200]

Geert Wilders verklaarde op 8 mei 2008 - naar aanleiding van nieuwe mediaberichten over vrede tussen Israël en de Palestijnen - geheel achter de opvattingen van het revisionistisch zionisme te staan: :"Ze'ev Jabotinsky, tegenstander van Ben-Goerion, had gelijk".^[201] Naast sympathisant van Jabotinsky en tegenstander van het gedeeltelijk teruggeven van land aan de Palestijnen voor een onafhankelijke staat Palestina, verklaarde Wilders nogmaals, dat de westerse vrije volken "diepe dankbaarheid" tegenover Israël zouden moeten tonen.^[202]

Op zaterdag 23 oktober 2010 gaf Geert Wilders via Twitter zijn mening over de toekomst van de door Israël bezette gebieden, die in de toekomst een Palestijnse staat zouden vormen: “Jordanië is de enige Palestijnse staat die er ooit zal komen”. “Judea/Samaria zijn Israël, dus hoe meer Joodse nederzettingen daar hoe beter”, twitterde Wilders. Hij doelt daarmee op het door Israël in 1967 op Jordanië veroverde gebied, Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem.

In een toelichting liet Wilders weten dat het hem “helemaal niks interesseert” dat zijn standpunt strijdig is met het Nederlandse buitenlandbeleid. Het kabinet of de nieuwe minister van Buitenlandse Zaken Uri Rosenthal hebben pech als de PVV-mening ze niet bevalt, aldus Wilders. Voor kwesties waarover de PVV het niet eens is, moet de VVD-CDA coalitie steun bij de oppositie zoeken. Aanleiding voor Wilders’ uitlatingen was de opmerking zaterdag van Richard Falk, een VN-vertegenwoordiger voor de mensenrechten in de Palestijnse gebieden. Die zei dat hij somber is gestemd over de mogelijkheid van de vorming van een Palestijnse staat, juist vanwege de vele Joodse nederzettingen in het bezette gebied.^[203]

Andere standpunten

Medio jaren '90 van de vorige eeuw brak Wilders als beleidsmedewerker voor de VVD een lans voor de positie van Hongaren in Oost-Europese landen als Roemenië, Slowakije, Servië en de Oekraïne. Volgens Wilders cs. werden etnische Hongaren in die landen onderdrukt.^[204]. De VVD nam in oktober 1996 afstand van de Hongarije-werkgroep waar Wilders lid van was, na vragen van diplomaten uit Slowakije^[205].

De visie van Wilders en de PVV, zoals gepubliceerd in het verkiezingsprogramma voor de verkiezingen van 2006, omvat verder onder meer een belastingverlaging van 16 miljard voor burgers en ondernemers en het afschaffen van het vmbo, de Eerste Kamer en het Europees Parlement en het gedoogbeleid.^[206]

Eind 2007 uitte Wilders ergernis over de kersttoespraak van koningin Beatrix, omdat die volgens hem "tegen de PVV" zou zijn gericht.^[207] Hij opperde dat koningin Beatrix geen deel meer moet uitmaken van de regering en nog uitsluitend ceremoniële taken moet vervullen.^[208]

Vanaf 2008 heeft Wilders zich op het vlak van sociaaleconomisch beleid ontwikkeld "in linkse richting". Zo sprak hij zich in september 2009 net als de Socialistische Partij expliciet uit tegen de door het Kabinet-Balkenende IV geplande verhoging van de AOW-leeftijd van 65 naar 67 jaar, tegen de verlaging van de werkloosheidsuitkeringen, tegen verlaging van pensioenen, tegen verlaging van gehandicaptenuitkeringen.^[209][210] Wilders zelf definieert zich als man van een "volkspartij" en de gewone man "Henk en Ingrid", en niet als links; hij wil "linkse hobby's zoals immigratie, ontwikkelingshulp, klimaatonzin" in de overheidsbegroting afschaffen.^[209]

In juli 2011 nam Wilders in het openbaar en met veel nadruk afstand van de hoofdverdachte van de aanslagen in Noorwegen, Anders Breivik,^[211], die zich kort daarvoor een groot bewonderaar van de PVV en Wilders had verklaard.^[212]

Neologismen

Wilders heeft enkele neologismen ingevoerd die blijk geven van zijn politieke overtuiging. Vrijwel al deze neologismen zijn met veel kritiek of onbegrip onthaald, een enkele is gemeengoed geworden.

• bedrijfspoedel: jegens PvdA-leider Job Cohen, die 'aan het lijntje' van het kabinet Rutte zou lopen. Cohen wierp tegen dat Wilders als gedoogpartner het kabinet elk moment kon laten vallen als hij het ermee oneens was (21 september 2011).^[213]
• kopvoddentaks: een belasting op het dragen van hoofddoeken (16 september 2009).
• tuigdorp: een buurt waar veelplegers geïsoleerd kunnen wonen (10 februari 2011).
• woestijngodsdienst: verwijzend naar de islam, een "ideologie die voortkomt uit de woestijn en alleen maar woestijnen kan voortbrengen omdat ze de mens geen vrijheid gunt." In Trouw repliceerden religiedeskundigen dat het christendom en jodendom dan ook "uit de woestijn" kwamen; bovendien is de islam feitelijk eerder in stedelijke dan woestijnachtige gebieden ontstaan en ontwikkeld (11 februari 2011).^[214]

Persoonlijk leven

Gezinssituatie

Op 31 juli 1992 trad Wilders voor de tweede keer in het huwelijk, ditmaal met de joods-Hongaarse diplomate Krisztina Marfai in Boedapest.^[215][216] Zij hebben geen kinderen.

Bedreigingen

Vooral sinds Wilders in de media kwam, na zijn pamflet, wordt hij bedreigd. Een eerdere bedreiging dateert echter al van 10 oktober 2003^[217] waarop de bedreiger gearresteerd^[218] en schuldig verklaard werd. Echter sinds de weken na zijn afsplitsing van de VVD kan men spreken van een stroom van bedreigingen.

Na de moord op Theo van Gogh op 2 november 2004, werd Wilders in het geheim meegenomen naar een schuiladres, omdat de politie het risico voor Wilders te groot achtte. Sindsdien wordt hij 24 uur per dag bewaakt. In de eerste weken die volgden werd Wilders elke dag, en soms meerdere keren per dag, naar nieuwe locaties gebracht. Op 15 december keerde Wilders voor de eerste keer terug in de Tweede Kamer. Enkele weken later kreeg hij een vaste, toentertijd geheime, locatie in een gevangeniscel op Kamp Zeist.

Op 18 februari 2005 maakte collega-Kamerlid Ayaan Hirsi Ali van de VVD in een interview met NRC Handelsblad de verblijfplaats van haarzelf en Wilders bekend. Ze zei dat ze opgesloten zat in een kazerne in Amsterdam en eiste een gewone en goed beveiligde woning. Wilders was het daarmee eens. Een week later kreeg ze die toegewezen; Wilders moest nog enkele weken meer geduld opbrengen.

Nog regelmatig doet Wilders aangifte van bedreigingen, die onder meer via Hyves worden geuit.^[219][220]

Ontvangst en opinie

Imago

Zijn uitgesproken stellingnamen zijn er de oorzaak van dat Wilders de publieke opinie sterk verdeelt. Bijval komt vaak van tegenstanders van het zogenaamde politieke establishment en degenen die met name het vreemdelingenbeleid van het minderheidskabinet Rutte nog steeds te weinig daadkrachtig vinden^[221] of juist van liberale tegenstanders van een, volgens hen, te weinig daadkrachtige of te weinig economisch-liberale ^[bron?] VVD. Ook weet Wilders sympathie op te wekken bij veel voormalige aanhangers van Pim Fortuyn, met wie hij veelvuldig is vergeleken.^[222][223] Anderen verwijten hem daarentegen juist dat hij Fortuyns gedachtegoed klakkeloos zou kopiëren, puur uit electorale overwegingen^[bron?]. Weer anderen verwijten Wilders de programma's van linkse partijen zoals de SP klakkeloos te kopiëren.^[224]

Het focussen op de islam door Wilders en een daardoor gevreesde "anti-islamitische stemming" leverden hem ook vergelijkingen op met Fortuyn,^[225] maar leidde daarnaast tot ironische voorstellingen omtrent zijn standpunten: "Straks is de filevorming op de A4 ook nog de schuld van de moslims".^[226]

In de media lieten zich in 2009 en 2010 regelmatig voor- en tegenstanders horen van de opvatting, dat de ideeën van Wilders tot rechts-extremisme of fascisme gerekend zouden moeten worden.^{[227][228][229]} Degenen die Wilders en de PVV expliciet onder de noemer "extreemrechts" schaarden waren onder meer enkele onderzoekers van de Anne Frank Stichting en van de Universiteit Leiden^[230] en de politici Alexander Pechtold (D66) en Eberhard van der Laan (PvdA)^[231].

In december 2010 stelde de Amerikaanse ambassadeur in Nederland in diplomatieke telegrammen naar de president van de Verenigde Staten dat deze "Goud-gekuifde rebelse parlementariër" "geen vriend is van de VS". Hij is tegen de Nederlandse aanwezigheid in Afghanistan, hij vindt dat ontwikkelingshulp weggegooid geld is, hij is tegen NAVO-missies buiten het grondgebied van de alliantie, hij is tegen de meeste EU-initiatieven en de ambassadeur vindt dat hij angst en haat kweekt voor immigranten wat volgens hem het zorgwekkendst is voor de Amerikanen.^[232]

Op 22 september 2011 haalde Wilders tijdens de Algemene Beschouwingen uit naar premier Mark Rutte met de woorden "Doe eens normaal man". Voorafgaand aan de uitlating, verweet de premier Wilders' partijgenoot Raymond de Roon ervan, dat hij de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan een "islamitische aap" had genoemd. Wilders ging hier tegenin en reageerde dat zijn partijgenoot gebruik had gemaakt van beeldspraak. De Roon zou hebben gezegd: "Daar komt de islamitische aap uit de mouw, en hij heet Erdogan". Hieraan voegde hij zijn uitspraak "Doe eens normaal man" toe. Premier Mark Rutte antwoorde hierop door te zeggen dat Geert Wilders zelf normaal moest doen. De NOS heeft de dialoog geregistreerd^[233], waarna het veel aandacht kreeg.

Prijzen

Op donderdag 20 september 2007 tijdens de tweede dag van de Algemene Beschouwingen kreeg Wilders de Klare taal-prijs overhandigd door Seloua Ouladhaddou van de Nationale Jeugdraad voor zijn heldere taalgebruik tijdens die beschouwingen.

Op 15 december 2007 werd Wilders door de NOS-radio tot Politicus van het Jaar 2007 uitgeroepen. De parlementaire pers roemde hem om zijn vermogen "de politieke discussie te overheersen", het "debat naar zich toe te trekken" en de "publiciteit te halen met goed getimede one-liners".^[234] Omdat Wilders de enige was die zowel bij pers als publiek hoog scoorde, is hij door de redactie tot uiteindelijke winnaar uitgeroepen.^[235] In 2008 eindigde hij als derde in de Politicus van het Jaar-verkiezing, achter Wouter Bos (PvdA) en Alexander Pechtold (D66).

In 2008 werd hem de Freedom Award toegekend voor zijn inzet voor de vrijheid van meningsuiting^[236] door de American Freedom Alliance, een organisatie die zich bezig houdt met "het identificeren van bedreigingen tegen de westerse beschaving".^[237] Voor hetzelfde jaar riep het conservatieve Amerikaanse instituut Horowitz Freedom Centre Geert Wilders uit tot man van het jaar.^[238]

Documentaire

In samenwerking met het Christian Action Network (CAN) heeft PRB Films de documentaire Islam Rising: Geert Wilders' Warning to the West gemaakt, die in 2010 uitkomt. Vanwege homofobe uitspraken die aan één van de producenten van het CAN worden toegeschreven, weigerde Wilders de première van de documentaire te bezoeken. Hierop is de speciale première in het geheel afgeblazen. Pamela Geller en Robert Spencer van het Freedom Defense Initiative verklaarden dat zij geen verkeerde indruk wilden wekken over hun agenda of die van Geert Wilders: "Het Freedom Defense Initiative staat, net als Geert Wilders, voor de mensenrechten van iedereen, ongeacht religie, huidskleur of seksualiteit in de strijd tegen de mondiale jihad die dagelijks tracht om discriminerende beperkingen gebaseerd op de Sharia op te leggen aan vrije mensen".^[239]

Publicaties

• Op 2 juli 2004 publiceerde Wilders, samen met zijn toenmalige partijgenoot Gert-Jan Oplaat, tien stellingen voor de vergadering van de VVD afdeling voor Limburg op 11 september 2004.
• Op 31 januari 2005 publiceerde Wilders zijn Rotterdam-speech^[240] op de Groep Wilders-website. Hierin zette hij onder andere zijn politieke standpunten uiteen.
• Op 13 maart 2005 publiceerde Wilders zijn 'Onafhankelijkheidsverklaring'.^[241] Hierin werd door Wilders uiteengezet waar zijn partij voor staat.
• Op 19 april 2005 ging de eerste druk van Wilders' boek 'Kies voor Vrijheid' in de verkoop. Het boek is een korte autobiografie, die de nadruk legt op zijn leven vanaf zijn tienpuntenplan. Tevens is hierin de eerder genoemde 'Onafhankelijkheidsverklaring' opgenomen.

Literatuur

• Blok, A. & Melle, J. van, Veel gekker kan het niet worden - het eerste boek over en met Geert Wilders, Just Publishers, Hilversum, 2008
• Bosland, J., De waanzin rond Wilders - psychologie van de polarisatie in Nederland, Balans, Amsterdam, 2010
• Bruijn, H. de, Geert Wilders in debat - over de framing en reframing van een politieke boodschap, Lemma, Den Haag 2010
• Fennema, M., Geert Wilders, de tovenaarsleerling, Bert Bakker, Amsterdam 2010 (biografie)
• Marres, R., De verdediging van het vrije woord - de kwestie Wilders en de demonisering van een debat, Aspekt, Soesterberg, 2009
• Wilders, G., Kies voor vrijheid - een eerlijk antwoord, Groep Wilders, 2005
• De wegbereiders van Wilders, Stichting Gebladerte, Leiden, 2005
• Willemsen, C., Dossier Wilders - uitspraken van de meest besproken Nederlandse politicus van deze eeuw, House of Knowledge, 2010

Externe links

• Op een essay kun je Geert niet betrappen (portret), Trouw, 11 december 2004
• Biografie, Elsevier, 29 november 2007
• Profiel, de Volkskrant, 28 maart 2008
• Wreker van zijn Indische grootouders, De Groene, 2 september 2009
• (en) Persoonlijk weblog
• (en)  Geert Wilders in de Internet Movie Database
• Geert Wilders, website van de PVV
• Geert Wilders, website van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Wikiquote heeft een of meer citaten van of over Geert Wilders.

Zie de categorie Geert Wilders van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Sjabloon:Navigatie politieke leiders in Nederland