Gebruiker:Ronny MG/Kladblok: verschil tussen versies

De '''Cambrische Explosie''' vertegenwoordigt de [[Ediacarium|Ediacarische]]-[[Cambrium|Cambrische]] biodiversificatie<ref>'Biodiversificatie' (van 'biodiversiteit', een samentrekking van 'biologische diversiteit') is het proces waarbij de verscheidenheid van [[organismen]] zich ontwikkelt of verhoogt binnen een bepaald gebied of binnen een bepaalde groep organismen. Biodiversificatie refereert dus naar de verscheidenheid aan [[Leven]] op alle biologische niveaus.</ref> van [[Eumetazoa]] ([[domein (biologie)|domein]] [[Eukaryota]], [[rijk (biologie)|rijk]] [[Metazoa]] (of [[Dieren (biologie)|Animalia]])). Deze biodiversificatie resulteerde ca. 541 miljoen jaar geleden (541 [[mega-annum|Ma]]) rond het begin van het Cambrium (de eerste [[geologie|geologische]] [[periode (geologie)|periode]] van het [[era (tijdperk)|era]] [[Paleozoicum]]) in een enorme uitbarsting van macro-[[evolutie|evolutionaire]] verandering, niettegenstaande [[stam (biologie)|stam]][[taxon|taxa]] van het [[onderrijk]] Eumetazoa (orgaandieren) al ca. 890 Ma tijdens het era [[Neoproterozoïcum]] aanwezig waren ([[periode (geologie)|periode]] [[Tonium]]). Het fossielenbestand en theoretische overwegingen wijzen op een plots ''event'' dat tussen minimum ca. vijf miljoen jaar (McMenamin, 2023) en maximum ca. veertig miljoen jaar duurde (Zhang & Shu, 2021), en waarin de meeste levende en enkele uitgestorven stammen en [[klasse (biologie)|klassen]] Eumetazoa bijna 'gelijktijdig' ontstonden. De Cambrische Explosie blijft een van de belangrijkste mijlpalen in de geschiedenis van het Leven.

= Ontstaan van de term 'Cambrische Explosie' =

In de dertiger jaren van de vorige eeuw merkte de [[Engeland|Engelse]] [[paleontologie|paleontoloog]] en [[geologie|geoloog]] [[William Buckland]] ([[Axminster]] ([[Devon]]), 1786 – [[Londen]], 1856) het relatief plotse verschijnen op van 'skeletresten' (harde lichaamsdelen) van diverse primitieve [[marien]]e [[Dieren (biologie)|dieren]] in de onderste toen bekende [[fossiel]]houdende [[gesteente]]n van de [[geologie|geologische]] [[periode (geologie)|periode]] [[Cambrium]]. Buckland verwoordde dit [[paleontologie|paleontologisch]] fenomeen als ''Cambrian Explosion'' in twee volumes getiteld ''Geology and Mineralogy Considered with Reference to Natural Theology'' (1836), zijn bijdrage aan de ''[[Bridgewater Treatises]]'' (1833–1836), een reeks van acht boeken onder initiatief van de ''[[Royal Society]]'' geschreven door leidende en vooraanstaande auteurs in de wetenschappelijke gemeenschap. Het (toenmalige) ontbreken van dierlijke fossielen uit gesteenten van het [[Precambrium]] (het supereon<ref>Een 'supereon' is een [[Geochronologie|geochronologische]] eenheid en duidt dus een tijdspanne aan, meer bepaald een tijdspanne die meerdere [[Eon (geologie)|eonen]] omvat. Het [[Chronostratigrafie|chronostratigrafische]] equivalent is een [[supereonothem]] [[gesteente]][[Laag (stratigrafie)|lagen]] vertegenwoordigt.</ref> vóór het Cambrium) bleef meer dan honderd jaar een van de grootste onopgeloste raadsels uit de [[natuurlijke historie]]. [[Charles Darwin]] ([[Shrewsbury (Verenigd Koninkrijk)|Shrewsbury]], 1809 – [[Downe]], 1882) beschouwde dit plotse verschijnen van overvloedige fossielen in het Onder-Cambrium in combinatie met het (schijnbare) ontbreken van fossielen in het voorgaande Precambrium als een grote moeilijkheid in het aantonen van zijn [[evolutietheorie]] (door bv. Morris (2006) en Schopf (2000) ''Darwins's Dilemma'' genoemd) en verwees hypothetisch naar de onvolledigheid van het geologisch/paleontologisch bestand (Darwin 1859).

= Bronnen, noten en/of referenties =

'''Bronnen'''

* {{cite journal|author=McMenamin, A.S.|title=The Cambrian Explosion: macroevolution and biomineralization (Research article)|journal=Academia Biology, 2023,1|year=2023|doi=10.20935/AcadBiol6036}}

* {{cite journal|author=Zhang, X., Shu, D.|title=Current understanding on the Cambrian Explosion: questions and answers (Review article)|journal=PalZ, Volume 95, pages 641–660, (2021)|year=2021|doi=10.1007/s12542-021-00568-5}}

* {{cite journal|author=Briggs, E.G.|title=The Cambrian explosion|journal=Current Biology, Volume 25, Issue 19, 5 October 2015, Pages R864-R868|year=2015|doi=10.1016/j.cub.2015.04.047}}

'''Noten en/of referenties'''

{{References}}