Gebruiker:Bthv/Zandbak: verschil tussen versies

[[Afbeelding:YorkMinsterWest.jpg|thumb|200px|Westfaçade van de kathedraal]]

[[Image:YorkMinsterPlanDehio.jpg|thumb|200px|Plattegrond van de kathedraal]]

[[Image:YorkMinsterStainedGlass.jpg|thumb|140px|Venster met afbeelding van koning Salomo]]

De '''York Minster''' is een middeleeuwse gotische [[kathedraal]] in de [[Engeland|Engelse]] stad [[York (Engeland)|York]]. Het is de op een na grootste gotische kathedraal van Noord-Europa, na de [[Dom van Keulen]]. De kerk is de zetel van de [[aartsbisschop]] van York. De kerk is in het bijzonder beroemd om zijn [[Gebrandschilderd glas|gebrandschilderde vensters]].

==Geschiedenis==

===Romeinse Periode===

Op de locatie waar thans de Kathedraal staat, was rond 306 A.D. het noordelijk hoofdkwartier van het Romeinse leger. Dit fort was gebouwd onder een exacte hoek van 45 graden in vergelijking tot het huidige bouwwerk. De huidige kathedraal is gebouwd op de oost-west lijn, terwijl de Romeinen de richting van de wegen aanhielden. In het jaar 306 werd de nieuwe Romeinse keizer Constantijn onthaald door de troepen in York, hij was de eerste keizer die het christendom als officieel toegestane religie uitriep. Helaas is er over de Romeins-christelijke gemeenschap in York weinig meer bekend als dat er in 314 A.D. al een bisschop van York was. Er wordt vanuit gegaan dat het christendom in deze regio destijds al aanwezig was.

===Heidense Periode===

Gedurende de heidense invallen in de 5e eeuw is er veel verloren gegaan. Pas in de 7e eeuw is het christendom teruggekeerd in York met bisschop Paulinus en de christelijke prinses Ethelburga. Ethelburga trad in het huwelijk met Koning Edwin, de heidense koning van [[Northumbria]]. Twee jaar later werden Koning Edwin en zijn gevolg gedoopt in een kleine houten kerk, welke speciaal voor deze gelegenheid gebouwd is. Dit houten gebouw wordt algemeen beschouwd als de eerste kathedraal van york, kathedraal om dat de bisschop er zetel had.

===Normandische periode===

Op de locatie van de houten kerk is hierna een kleine stenen kerk gebouwd, welke diverse malen is uitgebreid en gerestaureerd alvorens in 1069 te worden verwoest. Inmiddels was er een nieuwe aartsbisschop aangesteld, de aartsbisschop der Normandiërs [[Thomas van Bayeux]]. Deze aartsbisschop heeft besloten dat er, op de locatie van de voormalige kathedraal, een nieuwe moest komen. In 1080 is men met de bouw aangevangen, en de kathedraal is voltooid in 1110. In de catacomben van de huidige kathedraal zijn de restanten van deze kerk, en die van het romeinse fort nog steeds zichtbaar. Deze Normandische kathedraal is ook diverse malen uitgebreid en gerenoveerd.

===Gothische periode===

Met de huidige kathedraal, zoals we deze heden ten dage kunnen bewonderen, is aangevangen in het jaar 1220. Het doel van deze bouw was, volgens de deken en het kapittel, om de schaal van Canterbury te evenaren. Men is begonnen met de afbraak en herbouw van het zuidelijk transept, waarna het noordelijk transept volgde. Het noordelijk transept is rond 1253 afgerond. In 1290 is begonnen met de afbraak van het Normandische schip, men heeft echter de fundering en enkele pilaren opgenomen in het huidige gebouw. De complete herbouw van de kathedraal nam 250 jaar in beslag. De adel in de regio droeg bij aan de kosten van deze verbouwing, stille getuigen zijn de familiewapens in de fameuze glas in lood ramen rondom het schip.

De laatste fase van de bouw begon rond het jaar 1360, dit was het oostelijk deel en her koor. Daar het koor dagelijks in gebruikt werd, is eromheen gewerkt. Toen begin 15e eeuw het koor klaar was, stortte een deel van de toren in. Getracht is om de toren bij het herstel te voorzien van een klokkentoren en torenspits, echter de funderingen werden geacht deze last niet te kunnen dragen en men heeft besloten hier vanaf te zien. Terwijl de westelijke torens nog niet volledig waren voltooid, is in 1472 de kathedraal ingezegend. Gedurende de religieuze beroeringen in de 16e en 17e eeuw zijn slechts kleine veranderingen aangebracht. De kapelaltaren en de tombe van Sint William werd verwijderd.

===Schade===

De kathedraal is in de 19e eeuw door 2 grote branden getroffen. De eerste, in 1829, heeft het koor grotendeels in de as gelegd alsmede een deel van het dak. De tweede, in 1840, verwoestte een groot deel van het dak van het schip. Dit is ook het moment dat de eerste scheuren in de fundering worden ontdekt. Pas in 1967 is een grootscheepse reddingsactie van start gegaan om totale instorting te voorkomen. De gehele fundering werd uitgegraven en voorzien van enorme betonnen zuilbanden. Toen de kathedraal weer volledig was opgeknapt, maakte een derde brand in 1984 een einde aan een groot deel van het zuidelijk transeptdak. Momenteel is de kathedraal weer in bedrijf en alle dagen open voor het publiek.

{{commonscat|York Minster}}

{{coördinaten|53_57_43_N_1_4_55_W_type:landmark_region:GB-NYK_scale:10000|53° 57′ 43″ N, 1° 4′ 55″ W}}

[[:Categorie:Kathedraal]]

[[:Categorie:Kerkgebouw in het Verenigd Koninkrijk]]

[[cs:Yorská katedrála]]

[[da:York Minster]]

[[de:York Minster]]

[[en:York Minster]]

[[es:Catedral de York]]

[[fr:Cathédrale de York]]

[[he:קתדרלת יורק]]

[[no:York Minster]]

[[pt:Catedral de York]]

[[simple:York Minster]]

[[sv:York Minster]]

[[th:มหาวิหารยอร์ค]]

[[zh:約克座堂]]