Erik Matser
Erik Matser (Zevenaar, 29 maart 1963) is een Nederlandse neuropsycholoog, universitair docent, wetenschappelijk publicist en sportpsycholoog. Hij is vooral bekend om zijn hersenonderzoek en mentale begeleiding van topsporters en artiesten.
Matser studeerde neuropsychologie aan de Katholieke Universiteit van Nijmegen. Hij behaalde zijn doctoraalexamen in 1991.
Matser heeft een eigen praktijk te Helmond en sinds februari 2009 is Matser als psycholoog werkzaam bij de Accademia Pianistica te Imola, Italië. Dit wat betreft selectie en psychologische begeleiding van meester-pianisten.
Loopbaan
Na zijn studie was hij van 1992 tot 1993 onderzoeker aan de Cornell University te New York. Hier onderzocht en begeleidde hij profboksers wat betreft preventie en diagnostiek van (optellend) hersenletsel.
Vanaf 1993 is hij neuropsycholoog / gz-psycholoog Afdeling Medische Psychologie in het voor topsporters bekende St Anna Ziekenhuis Geldrop. Sinds 1999 is hij als parttime universitair docent verbonden aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, afdeling anatomie, Neuroscience instituut. In 2000 promoveerde hij aan de universiteit te Maastricht, vakgroep neurologie op het proefschrift Brain injury in Boxing and Soccer: a neuropsychological approach.
Sinds 1997 is hij consulent neuropsycholoog en heeft hij gewerkt voor PSV voetbal en Feyenoord wat betreft preventie programma’s hersenletsel. Sinds het seizoen 2005 - 2006 is dr. Matser als neuropsycholoog werkzaam in de Engelse Premier League voor Chelsea FC.
Als docent is hij betrokken bij diverse onderwijsinstellingen waaronder het NSPOH (post doctoraal onderwijs bedrijfs- en verzekeringsartsen) en Rino –Zuid (post doctoraal onderwijs psychologie) Als adviseur is hij actief voor diverse onderzoeksraden, waaronder de Nederlandse Gezondheidsraad, de FIFA en het IOC.
Tevens is Matser als neuropsycholoog, als deskundige bij de Rechtbank Arnhem en 's-Hertogenbosch actief.
Matser werkt als neuropsycholoog heeft hij een eigen praktijk te Helmond en Londen. Hier begeleidt hij mensen die kampen met restklachten van hersenletsel (geheugenklachten, concentratiestoornissen) en mensen die last hebben van energieverlies, geheugentekorten en aandachtsstoornissen door fysieke (overtraining) of mentale overbelasting (burn-out, surmenage). Naast de zorg voor hersenletsel begeleidt hij vooral bekende artiesten, managers en topsporters bij het optimaliseren van topprestaties.
Matser was de neuropsycholoog van het A-team van Chelsea FC seizoenen 2005 - 2009.
Sinds februari 2009 is Matser als psycholoog werkzaam bij de Accademia Pianistica te Imola, Italië. Dit wat betreft selectie en psychologische begeleiding van meester-pianisten.
Verder is hij als docent verbonden aan de afdeling neurowetenschappen van de Erasmus Universiteit.
Zijn werk over hersenletsel bij boksers en voetballers is gepubliceerd in wetenschappelijke bladen zoals JAMA, Neurology en The Lancet Neurology. Hij schrijft ook boeken over (neuro)psychologische thema’s zoals talent, ‘schoonheid’ en kenmerken van genialiteit.
Onderzoek
Matser heeft naast de gebaande wegen gezocht naar inventieve manieren om te komen tot een betere en bredere diagnostiek van neurologische aandoeningen waarbij cognitieve tests een wetenschappelijk betrouwbaar en gevoelig test instrument bleken. Opmerkelijk was dat hij mensen onderzocht die geen afwijkingen hadden op MRI scan maar die toch klachten hadden na een hersenletsel. Het bleek dat neuropsychologisch onderzoek afwijkingen kon detecteren, bij 'schone' afbeeldingen op de MRI.
Zijn bevindingen zijn gepubliceerd in diverse wetenschappelijke bladen, overgenomen door de Gezondheidsraad en aanbevolen aan de minister in november 2003. De bevindingen hebben Matser gesterkt in het idee dat men breder naar de mens moet kijken dan alleen met foto's, dat multi-disciplinaire samenwerking een beter resultaat geeft van diagnostiek en behandeling dan alleen het eenzijdige contact met de medisch specialist.
Veel patiënten bezoeken zijn kliniek met 'onzichtbare' problemen. Ze worden gehinderd door tekorten in hun denkprocessen en zien er vaak 'gezond' uit. Dr. Matser ziet ook grote overeenkomsten tussen de klachten van burn-out en fysieke overtrainingsklachten
Zelfinstructieprincipe
Wat betreft begeleiding van mensen met hersenaandoeningen ontwikkelde Matser zijn zogenaamde ‘zelfinstructie principe’. Het zelfinstructie principe is gebaseerd op het geven van inzicht in neurologische aandoeningen, vanuit dit begrip te komen tot aanpassingen en deze aanpassingen toe te passen in het sociale en loonvormende leven. Om de aanpassingen te optimaliseren wordt nauw samengewerkt met tal van para medici: fysiotherapeuten, voeding deskundigen en sporttrainers. Matser beschouwt zijn patiënten als topsporters die een prestatie moeten leveren. De leef/woon/werk omgeving en de lichamelijke conditie worden geoptimaliseerd om sneller te komen tot herstel en aanpassing.
Topsport en ‘mental well being’
Naast de zorg en diagnostiek voor mensen met neurologische aandoeningen heeft Matser ook een praktijk in Londen waar hij werkt met topsporters. Hierbij maakt hij wederom gebruik van het zelfinstructie principe wat betreft begeleiding. De doelstelling is om de lichamelijke en mentale conditie van de sporter te optimaliseren.
Het ‘mental well being’ programma bestaat uit strakke richtlijnen hoe om te gaan met (optellende) hersen- en nekletsel, vroegtijdige diagnostiek en behandeling van de zogenaamde as 1 en as 2 stoornissen (kort of langdurende psychologische problematiek), het geven van inzicht in mentale processen en het hierdoor optimaliseren van de mentale en fysieke mogelijkheden. Matser werkt ook in Londen samen met fysiotherapeuten, voeding deskundigen en sport trainers.
Filosofie
Matser heeft de filosofie dat er meer wegen zijn die naar Rome leiden. Naast de gebaande paden van de gesettelde geneeskunde en de farmacie zijn ook andere inzichten aanwezig waarbij mensen aanzienlijk kunnen verbeteren. Zo is bekend dat bepaalde voedingsmiddelen een positieve invloed hebben op bv. de aandacht en concentratie en dat specifieke fysieke training de geestelijke conditie verbetert wat betreft afname van angsten en depressies. Dit vaak even goed als het slikken van medicatie. Ook vertraagt sportbeoefening een versnelde veroudering zoals dit plaats vindt bij de ziekte van Alzheimer. Matser heeft het standpunt dat er meer wetenschappelijk goed gefundeerde wegen om aangedane hersenfuncties te beoordelen en te behandelen.
De intacte structuur van de hersenen zet de medisch specialist juist vaak op het verkeerde been. Hersenschuddingen, whiplash en een beginnende ziekte van Alzheimer zijn niet met de MRI te detecteren. Het is volgens Matser dan ook onjuist om te zeggen dat er dan niets aan de hand is met de patiënt. Diagnostiek en behandeling van hersenaandoeningen dient dan ook in een breed kader te geschieden.
Privé
In 2003 trouwde Erik Matser met Marly Kanters samen hebben zij drie kinderen. Als hobby’s heeft hij: sport, natuur en een schone wereld.
Publicaties
- De meeste gestelde vragen over: Hersenletsel, Strengholt, Bussum, 2002.
- Het beschadigde brein, Pica uitgevers, Huizen, 2004.
- Personage: sterke en zwakke kanten van bekende mensen, Pica uitgevers, Huizen, 2005.
Engelstalige (een aantal met anderen):
- Matser JT, de Bijl MAO, Luytelaar G. Is amateur boxing dangerous? De Psycholoog 1992;12:515-521
- Jordan BD, Matser JT, Zimmerman R, Zazula T. Sparring and cognitive function in professional boxers. The Physician and Sportsmedicine 1996:24:87-98.
- Matser JT, Kessels AGH, Lezak MD, Jordan BD, Troost J. Neuropsychological Impairment in Amateur Soccer Players. JAMA 1999;282:971-973
- Matser JT, Kessels AGH, Lezak MD, Jordan BD, Troost J. Acute traumatic brain injury in amateur boxing. The Physician and Sportsmedicine 2000;28 (1):87-92.
- Matser, E, Kessels, A, Troost J, Lezak, M. Brain Injury in Amateur Soccer Players: Letters, In Reply. JAMA 2000, 283:
- Matser, Erik; Dealing with neurological injuries in sports; boxing under debate. The Lancet Neurology, 2004: 3: 436 – 437
