Dharmist: verschil tussen versies

Een Dharmist is een persoon die buiten de visie en uitleg van een bestaande school of stroming zelfstandig de Dhamma bestudeert en beoefent. Streng genomen zijn Dharmisten daarom géén boeddhisten.

Soorten Dharmisten

Dharmisten bevinden zich in verschillende gradaties op een schaal tussen de extremen ‘niets met de Boeddha en zijn leringen hebben’ tot ‘volledig het boeddhisme omarmen, dus Boeddha en Dharma volgen en zich in een bestaande Sangha verenigen’. Grofweg zijn er in die noch-Boeddhaloos-noch-volledig-Boeddhist schaal drie groepen.

Boeddha-geinspireerd

De eerste groep zou men ‘Boeddha-geinspireerd’ kunnen noemen. Ze ontlenen enige inspiratie aan de Boeddha maar ook nadrukkelijk aan andere leermeesters en spirituele gemeenschappen. Andrew Cohen bijvoorbeeld is joods en Dharmist in deze betekenis, kent vele andere inspiraties naast de Boeddha, en noemt zich uitdrukkelijk geen boeddhist ^[1]. En de 14e Dalai Lama heeft in 2005 in een interview met Thomas Laird aangegeven dat iemand zeer goed christen of moslim kan zijn en tegelijk de dharma kan bestuderen en beoefenen. Een dergelijk iemand noemt de Dalai Lama in dat interview een dharmist en geen boeddhist ^[2].

Geïnspireerd maar zelfsturend

De tweede groep laat zich inspireren door de volgende standaardbeschrijving van de Dhamma die vaak in de Pali-Canon wordt gebruikt:

De Dhamma is goed beschreven door de Gezegende (de Boeddha):
Waarneembaar in het hier en nu,
Tijdloos,
Aanmoedigend tot onderzoek,
Voorwaarts leidend,
Door de wijzen zelf te ervaren.

En deze Dharmisten zien hierin argumenten om geen boeddhist te worden. Naar hun mening gaan alle bestaande boeddhistische stromingen automatisch gepaard met regels, structuur en dogmatiek, en een eigen ethiek en normeringen welk enkel vagelijk geïnspireerd zijn op de Dharma; al die zaken zouden nu juist losgelaten dienen te worden als je de Dharma volgt. Je zou dus kunnen zeggen dat ze een nieuwe sangha vormen, die van de Dharmisten. Ze zijn zéér in de Boeddha en zijn leer, echter niet in de daaruit voortgekomen scholen en stromingen.

Hun mening wijkt hierin af van boeddhisten: die stellen dat ze de leer van de Boeddha kunnen volgen zonder dat regels en structuren de Dharma in de weg gaan zitten. En bovendien stellen die boeddhisten dat de Boeddha in zijn leringen de spirituele gemeenschap (sangha) als essentieele hoeksteen neergezet heeft, mét een bepaald stuk aan regels waaronder de vijf voorschriften. En daarmee zou dus dat wat Dharmisten zeggen te volgen niet de naam Dhamma mogen dragen. Referenties in de teksten zijn^{[3] [4][5]} en een Engelstalig lemma over de essentie van spirituele (sangha) vriendschap staat hier ^[6].

Een voorbeeld van een Dharmist in deze zin is S.N. Goenka. Hij is oprichter van vele vipassana centra over de gehele wereld. Hij ziet zichzelf als Hindoe die de Dharma van Gautama Boeddha bestudeert ^[7]. Een duidelijke uitspraak van hem uit dit boek is

Vraag: "u hebt het steeds over de Boeddha. Onderwijst u het boeddhisme?"

Antwoord: "Ik onderwijs de Dhamma, dat is wat Boeddha heeft onderwezen. Hij heeft nooit enig "isme" of een sektarische doctrine onderwezen. Het gaat bij de leer van Boeddha om de Dhamma, niet om het "isme".

Boeddhistisch maar autonoom

Een derde groep op de schaal zijn zij die zich nadrukkelijk boeddhist noemen, maar geen direkt kontakt met een sangha van boeddhisten onderhouden. In Nederland bijvoorbeeld Jan Willem van de Wetering en Erica Terpstra.

Zie ook

Externe links