Deep Impact (ruimtesonde): verschil tussen versies

Bestand:Deep-Impact.jpg

Deep Impact. Bron:NASA

Deep Impact is een door NASA ontwikkelde ruimtesonde die meer inzicht moet gaan verschaffen over de opbouw van kometen. De lancering vond plaats op 12 januari 2005. Na een reis van zes maanden kwam de sonde op 3 juli aan bij de komeet Tempel 1.

Achtergrond

In ons zonnestelsel bevinden zich vele kometen. Deze kometen worden in twee groepen verdeelt: kometen met korte en lange perioden. De korte kometen draaien relatief korte baantjes om de zon en hebben een omloopperiode van enkele tot enkele tientallen jaren.

Men vermoedt dat de kometen met lange perioden uit de oortwolk afkomstig zijn. Deze kometen verschijnen eenmalig en verlaten dan het binnenste zonnestelsel weer, terug naar de oortwolk. De zwaartekrachtbewegingen van de planeten kunnen van kometen met lange periode kometen met korte perioden maken.

Omdat kometen ver van de warmte van de zon gevormd zijn, zou de samenstelling van hun bevroren kernen niet mogen veranderd zijn sinds het ontstaan van ons zonnestelsel. Het bestuderen van de inhoud van een komeetkern zou dan ook nieuwe informatie op kunnen leveren over de kinderjaren van ons zonnestelsel. Bovendien is er nog niet veel bekend over de samenstelling van kometen.

Kometen hebben een belangrijke rol gespeeld bij het vormen van de planeten. Volgens de huidige theorieën van het ontstaan van het zonnestelsel zijn lichte elementen zoals waterstof gevoelig voor de zonnewind en worden zij de binnenste delen van een zonnestelsel uitgeblazen. Zonder waterstof is geen water te vormen.

Men vermoedt dat dit proces zich ook bij het ontstaan van de aarde heeft afgespeeld. Het water op aarde is volgens de huidige theorieën afkomstig van kometen. De aarde zou 3,9 miljard jaar geleden blootgesteld zijn aan een bombardement van kometen waardoor de aarde van water werd voorzien.

Het is interessant om te weten welke materie allemaal door kometen op aarde kan gebracht zijn. Er zijn ideeën dat, behalve water, ook basiscomponenten van het leven door kometen op aarde terecht zijn gekomen. De Deep Impact-missie zal materiaal uit de kern van een komeet bestuderen en zal daardoor tot betere inzichten kunnen leiden over welke rol kometen hebben gespeeld in de beginperiode van ons zonnestelsel.

Ruimtesonde

De ruimtesonde bestaat uit twee delen, de sonde zelf en de impactor.

Sonde

Op de sonde zelf zijn camera's en spectrofotometers gemonteerd welke op vele manieren opnames van de komeet kunnen maken. Hiermee zal de komeet voor en na inslag bestudeerd worden. De sonde zorgt voor communicatie met de aarde en zal de impactor afwerpen. De sonde zal de impactor afwerpen op een plaats waar deze zal botsen met de komeet en dan in de buurt blijven.

Impactor

Bestand:Main deep impactor.jpg

Voorstelling impactor

Na aankomst bij de komeet op 4 juli 2005 werd er een projectiel met een massa van 370 kg op de kop van de komeet losgelaten. De komeet zelf ging 37000 km/u sneller dan de impactor en aldus werd een inslag bereikt. Er is voor de kop gekozen omdat deze volop in het zonlicht staat, zodat de inslag goed gevolgd kan worden. Bij het inslaan was de bedoeling dat er een krater met een diameter van ongeveer 100 m zou ontstaan en door het opwaaien van brokken ijs en stof het daaronderliggende materiaal blootgelegd zou worden. Volgens berekeningen heeft de inslag geen invloed op de baan van de komeet.

Verloop van de missie

Voor de lancering

Een komeetinslagmissie werd in 1996 voor het eerst aan NASA voorgesteld. NASA-ingenieurs waren echter skeptisch dat het doel geraakt kon worden. In 1999 werd een gereviseerd en technologisch bijgewerkt missievoorstel, Deep Impact genoemd, geaccepteerd en gefinancierd als onderdeel van NASA's discoveryprogramma voor weinigkostende ruimtemissies.

Lanceer- en installatiefase

De sonde stond oorspronkelijk ingepland voor een lancering op 30 december 2004, maar NASA-functionarissen vertraagden de lancering, ten einde meer tijd vrij te maken voor het testen van de software. Op 12 januari 2005 werd de sonde alsnog met succes gelanceerd door een Delta II-raket vanaf Cape Canaveral om 19:47 Nederlandse tijd.

In de eerste dagen na lancering bestond aanvankelijk enige onzekerheid over de gezondheidstoestand van de ruimtesonde. Kort na het in omloop komen in een baan rond de zon schakelde de sonde zich autonoom in een noodveiligheidsmode. De exact oorzaak van dit probleem is nog steeds niet opgehelderd, maar NASA heeft aangegeven dat het ingebouwde bewakingssysteem een oververhitting registreerde. NASA meldde daarna dat de sonde uit de veiligheidsmode was en normaal functioneerde.

Op 11 februari werden de raketten zoals gepland ontstoken om de koers bij te sturen. Deze koerscorrectie verliep zo nauwkeurig dat de volgende geplande koerscorrectie geannuleerd werd. Gedurende de "installatiefase" werden alle instrumenten geactiveerd en nagekeken. Een van deze tests was een verhittingstest om eventueel overblijvend vocht te doen verdampen. Tijdens deze test bleek dat de beelden van de HRI-camera niet goed gefocust waren. Op 9 juni werd op de missiebriefing bekendgemaakt dat het met beeldverwerkingssoftware en de wiskundige techniek deconvolutie mogelijk was de beelden te corrigeren zodat de voorziene resolutie alsnog bereikt kon worden.

Kruisfase

De kruisfase begon op 25 maart, direct nadat de installatiefase voltooid was. Deze fase liep door tot ongeveer 60 dagen voor de ontmoeting met komeet Tempel 1. Op 25 april nam de sonde de eerste foto van zijn doelwit op een afstand van 64 miljoen kilometer.

Op 4 mei werd een tweede koerscorrectie uitgevoerd. De raketten werden voor 95 seconden ontstoken waarbij de snelheid van de sonde met 18,2 kilometer per uur werd gecorrigeeerd.

Naderfase

De naderfase loopt van 60 dagen voor de ontmoeting, ofwel 5 mei, totaan 5 dagen voor de ontmoeting. Zestig dagen van te voren was ongeveer het vroegste moment dat de ruimtesonde verwacht werd de komeet met zijn MRI-camera te kunnen detecteren. De komeet werd in werkelijkheid eerder ontdekt, 69 dagen voor de inslag. Deze mijlpaal geeft het begin aan van een intensieve periode van observaties om de kennis van de baan van de komeet en zijn rotatie, activiteit en stofomgeving te verfijnen.

Op 14 en 22 juni nam Deep Impact twee uitbarstingen waar van ijs en mogelijk andere materialen. De tweede uitbarsting was zo'n 6 keer sterker dan de eerste.

Op 23 juni werd de derde koerscorrectie uitgevoerd. De snelheid werd met 6 km/s aangepast om de juiste aanvliegkoers naar de komeet te krijgen.

30 mei 2005, 35 dagen voor inslag
15 juni, 19 dagen voor inslag

15 juni, 19 dagen voor inslag
21 juni, 13 dagen voor inslag

21 juni, 13 dagen voor inslag
27 juni, 7 dagen voor inslag, vlak voor einde naderfase

Inslagfase

De inslagfase begon volgens plan op 30 juni, vijf dagen voor de inslag. De impactor scheidde zich van de sonde op 3 juli. Op 4 juli om 7:52 centraal Europese zomertijd vond de inslag zelf plaats. De inslag was zwaarder dan verwacht en goed te zien op de foto's:

Bestand:Deep Impact inslag.png

Trivia

Een Russische astrologe Marina Bai heeft een rechtzaak aangespannen en eist de "astronomische" som van 244 miljoen euro van de NASA, omdat door de inslag van de sonde haar horoscoop niet meer zou kloppen daar de baan van de komeet is veranderd.

Externe link

Deep Impact-website van NASA

Bron

De informatie in dit artikel is gedeeltelijk afkomstig uit NASA's perskit van januari 2005.

Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Category:Deep Impact op Wikimedia Commons.

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
 [[Afbeelding:Deep-Impact.jpg|thumb|300px|right|Deep Impact. Bron:NASA]]
-'''Deep Impact''' is een door [[NASA]] ontwikkelde [[ruimtesonde]] die meer inzicht moet gaan verschaffen over de opbouw van [[komeet|kometen]]. De lancering vond plaats op [[12 januari]] [[2005]]. Na een reis van zes maanden kwam de sonde [[3 juli]] aan bij de [[komeet Tempel 1]].
+'''Deep Impact''' is een door [[NASA]] ontwikkelde [[ruimtesonde]] die meer inzicht moet gaan verschaffen over de opbouw van [[komeet|kometen]]. De lancering vond plaats op [[12 januari]] [[2005]]. Na een reis van zes maanden kwam de sonde op [[3 juli]] aan bij de [[komeet Tempel 1]].
 ==Achtergrond==
-In ons [[zonnestelsel]] bevinden zich vele [[komeet|kometen]]. Deze kometen zijn er in twee groepen, kometen met korte en lange perioden. De korte kometen draaien relatief korte baantjes om de zon en hebben een omloopperiode van enkele tot enkele tientallen jaren.
+In ons [[zonnestelsel]] bevinden zich vele [[komeet|kometen]]. Deze kometen worden in twee groepen verdeelt: kometen met korte en lange perioden. De korte kometen draaien relatief korte baantjes om de zon en hebben een omloopperiode van enkele tot enkele tientallen jaren.
 Men vermoedt dat de kometen met lange perioden uit de [[oortwolk]] afkomstig zijn. Deze kometen verschijnen eenmalig en verlaten dan het binnenste zonnestelsel weer, terug naar de oortwolk. De zwaartekrachtbewegingen van de planeten kunnen van kometen met lange periode kometen met korte perioden maken.
-Omdat kometen ver van de warmte van de zon gevormd zijn, zouden hun bevroren kernen niet veel veranderd moeten zijn sinds het ontstaan van ons zonnestelsel. Het bestuderen van de inhoud van een komeetkern zou dan ook nieuwe informatie op kunnen leveren over de kinderjaren van ons zonnestelsel. Bovendien is er uberhaupt nog niet veel bekend over de samenstelling van kometen.
+Omdat kometen ver van de warmte van de zon gevormd zijn, zou de samenstelling van hun bevroren kernen niet mogen veranderd zijn sinds het ontstaan van ons zonnestelsel. Het bestuderen van de inhoud van een komeetkern zou dan ook nieuwe informatie op kunnen leveren over de kinderjaren van ons zonnestelsel. Bovendien is er nog niet veel bekend over de samenstelling van kometen.
-Kometen hebben een belangrijke rol gespeeld bij het vormen van de planeten. Volgens de huidige theorieën van het ontstaan van het zonnestelsel zijn lichte elementen zoals waterstof gevoelig voor de [[zonnewind]] en worden zijn de binnenste delen van een zonnestelsel uitgeblazen. Zonder [[waterstof]] is geen [[water]] te vormen.
+Kometen hebben een belangrijke rol gespeeld bij het vormen van de planeten. Volgens de huidige theorieën van het ontstaan van het zonnestelsel zijn lichte elementen zoals waterstof gevoelig voor de [[zonnewind]] en worden zij de binnenste delen van een zonnestelsel uitgeblazen. Zonder [[waterstof]] is geen [[water]] te vormen.
-Men vermoedt dat dit proces zich ook bij het ontstaan van de [[aarde (planeet)|aarde]] heeft afgespeeld. Het water op aarde is volgens de huidige theorieën afkomstig van komenten. 3,9 miljard jaar geleden zou de aarde blootgesteld zijn aan een bombardement van kometen waardoor ze van water is voorzien.
+Men vermoedt dat dit proces zich ook bij het ontstaan van de [[aarde (planeet)|aarde]] heeft afgespeeld. Het water op aarde is volgens de huidige theorieën afkomstig van kometen. De aarde zou 3,9 miljard jaar geleden blootgesteld zijn aan een bombardement van kometen waardoor de aarde van water werd voorzien.
-Het is interessant om te weten welke materie allemaal door kometen op aarde is gebracht. Behalve water bestaan er ook ideeën dat basiscomponenten van het leven zo op aarde terecht zijn gekomen. De Deep Impact-missie zal materiaal uit de kern van een komeet bestuderen en zal daardoor tot betere inzichten kunnen leiden over welke rol kometen hebben gespeeld in de beginperiode van ons zonnestelsel.
+Het is interessant om te weten welke materie allemaal door kometen op aarde kan gebracht zijn.
+Er zijn ideeën dat, behalve water, ook basiscomponenten van het leven door kometen op aarde terecht zijn gekomen. De Deep Impact-missie zal materiaal uit de kern van een komeet bestuderen en zal daardoor tot betere inzichten kunnen leiden over welke rol kometen hebben gespeeld in de beginperiode van ons zonnestelsel.
 ==Ruimtesonde==
@@ Regel 43: / Regel 44: @@
 ===Lanceer- en installatiefase===
-De sonde stond oorspronkelijk ingepland voor een lancering op 30 december 2004, maar NASA-functionarissen vertraagden de trancering ten einde meer tijd vrij te maken voor het testen van de software. Op 12 januari 2005 werd de sonde alsnog met succes vanaf [[Cape Canaveral]] gelanceerd door een [[Delta II]]-raket om 19:47 Nederlandse tijd.
+De sonde stond oorspronkelijk ingepland voor een lancering op 30 december 2004, maar NASA-functionarissen vertraagden de lancering, ten einde meer tijd vrij te maken voor het testen van de software. Op 12 januari 2005 werd de sonde alsnog met succes gelanceerd door een [[Delta II]]-raket vanaf [[Cape Canaveral]] om 19:47 Nederlandse tijd.
 In de eerste dagen na lancering bestond aanvankelijk enige onzekerheid over de gezondheidstoestand van de ruimtesonde. Kort na het in omloop komen in een baan rond de zon schakelde de sonde zich autonoom in een noodveiligheidsmode. De exact oorzaak van dit probleem is nog steeds niet opgehelderd, maar NASA heeft aangegeven dat het ingebouwde bewakingssysteem een oververhitting registreerde. NASA meldde daarna dat de sonde uit de veiligheidsmode was en normaal functioneerde.
-Op 11 februari werden de raketten zoals gepland ontstoken om de koers bij te sturen. Deze koerscorrectie verliep zo nauwkeurig dat de volgende geplande koerscorrectie geannuleerd werd. Gedurende de "installatiefase" werden alle instrumenten geactiveerd en nagekeken. Tijdens deze tests bleek na een verhittingstest om eventueel overblijvend vocht te doen verdampen dat de beelden van de HRI-camera niet goed gefocust waren. Op 9 juni werd op de missiebriefing bekendgemaakt dat het met beeldverwerkingssoftware en de wiskundige techniek [[deconvolutie]] mogelijk was de beelden te corrigeren zodat de voorziene resolutie alsnog bereikt kon worden.
+Op 11 februari werden de raketten zoals gepland ontstoken om de koers bij te sturen. Deze koerscorrectie verliep zo nauwkeurig dat de volgende geplande koerscorrectie geannuleerd werd. Gedurende de "installatiefase" werden alle instrumenten geactiveerd en nagekeken. Een van deze tests was een verhittingstest om eventueel overblijvend vocht te doen verdampen. Tijdens deze test bleek dat de beelden van de HRI-camera niet goed gefocust waren. Op 9 juni werd op de missiebriefing bekendgemaakt dat het met beeldverwerkingssoftware en de wiskundige techniek [[deconvolutie]] mogelijk was de beelden te corrigeren zodat de voorziene resolutie alsnog bereikt kon worden.
 ===Kruisfase===
@@ Regel 58: / Regel 59: @@
 De naderfase loopt van 60 dagen voor de ontmoeting, ofwel 5 mei, totaan 5 dagen voor de ontmoeting. Zestig dagen van te voren was ongeveer het vroegste moment dat de ruimtesonde verwacht werd de komeet met zijn MRI-camera te kunnen detecteren. De komeet werd in werkelijkheid eerder ontdekt, 69 dagen voor de inslag. Deze mijlpaal geeft het begin aan van een intensieve periode van observaties om de kennis van de baan van de komeet en zijn rotatie, activiteit en stofomgeving te verfijnen.
-Op 14 en 22 juni nam Deep Impact twee uitbarstingen waar van ijs en mogelijk andere materialen, de tweede was zo'n 6 keer groter dan de eerste.
+Op 14 en 22 juni nam Deep Impact twee uitbarstingen waar van ijs en mogelijk andere materialen. De tweede uitbarsting was zo'n 6 keer sterker dan de eerste.
 Op 23 juni werd de derde koerscorrectie uitgevoerd. De snelheid werd met 6 km/s aangepast om de juiste aanvliegkoers naar de komeet te krijgen.

Versie van 6 jul 2005 16:41