De Gouden Kooi

Niet te verwarren met De Kooi, een KANAALTWEE-programma.

Sjabloon:Infobox Televisie De Gouden Kooi was een Nederlands televisieprogramma waarin een groep kandidaten langdurig in een luxevilla worden opgesloten, waarbij de laatst overgebleven kandidaat die villa kan winnen. Deelnemers kunnen afvallen doordat ze worden weggepest of om persoonlijke reden opgeven, of doordat ze worden weggestemd door hun medespelers of door het publiek.

Het programma is ontwikkeld door John de Mol in 1997. Het televisieprogramma liep van 2006 tot mei 2008.

Het was oorspronkelijk te zien op de Nederlandse zender Tien (voorheen Talpa). Na het opheffen van Tien werd het programma op RTL 5 uitgezonden.^[1] Op 22 mei 2008 werd de finale van het programma uitgezonden. ^[2] Deze werd gewonnen door Jaap Amesz.

Geschiedenis

Het idee voor het programma ontstond gedurende een brainstormsessie in het bedrijfspand van John de Mol op donderdag 4 september 1997 tussen De Mol, Patrick Scholtze, Bart Römer en diens broer Paul Römer. De werktitel was De Gouden Kooi en men bedacht zes deelnemers op te sluiten in een luxe villa voor een jaar, waarna de overgebleven winnaar één miljoen gulden zou krijgen. Het concept was een smeltkroes van verschillende zaken - het toentertijd lopende Biosphere 2-experiment in de woestijn van Arizona (acht mensen opgesloten in een kunstmatige koepel zelfvoorzienend), het Amerikaanse televisieprogramma The Real World waarin een livesoap zich afspeelde met echte bewoners en het van oorsprong Zweedse programma Expeditie Robinson, waarin een groep moest overleven op een onbewoond eiland en er één winnaar overbleef.

Ook wilde men het element van de webcam toevoegen, geïnspireerd door Amerikanen die deze in hun huis 24 uur per dag installeerden, zodat de buitenwereld alles kon volgen wat er gebeurde. Dit alles tezamen leidde tot een concept, waarin in een huis met camera's een groep mensen ongeveer 100 dagen werden opgesloten die op internet en dagelijks via een compilatie-uitzending op televisie konden worden gevolgd en resulteerde in de wereldwijd succesvolle formule van Big Brother. Het oorspronkelijke idee werd door De Mol in 2006 weer opgepakt en hij haalde het oude concept van een groep mensen langdurig in luxe opsluiten weer uit de kast. Zo wordt vanaf oktober 2006 de oerversie van Big Brother ("BB") nu onder de oorspronkelijke titel uitgezonden (vlak na de inmiddels zesde BB-reeks op Talpa). Na een eerste uitzending met 914.000 kijkers haalde het programma de eerste maand een paar procent kijkersaandeel en schommelde het aantal kijkers daarna (2008) rond de 350.000 tot 400.000.

In juli 2007 riepen de regeringspartijen CDA en ChristenUnie bedrijven op geen spotjes te plaatsen rond De Gouden Kooi. Tweede Kamerlid Joop Atsma van het CDA noemt het tv-programma, waarin mensen elkaar het huis uit proberen te pesten, te walgelijk voor woorden. "Ik kan het niet verbieden, maar wel hopen dat het door gebrek aan adverteerders een stille dood sterft."

Op 24 juli 2007 begon er een actie om De Gouden Kooi van de buis af te halen.^[3] Een dag later, op 25 juli 2007, werd er door fans van het programma een tegengestelde actie begonnen om De Gouden Kooi zolang mogelijk op televisie te houden.^[4] Twee dagen na het opstarten van de actie werd deze stopgezet omdat RTL Nederland de initiatiefnemers tegemoet kwam, zo werden de livestreams opgeheven en werd er geen geweld meer vertoond. Later verklaarde Talpa Media weer dat ze wel blijven doorgaan met het uitzenden van de livestreams. Dit omdat die rechten niet van RTL Nederland zijn.^[5]

In 2007 won het televisieprogramma de eerste MSN/SpIts Awards in de categorie meest populaire reallifesoap, meer dan 150.000 mensen brachten hun stem uit op De Gouden Kooi. ^[6]

Debat

Producent Römer had in 1999 er mede voor gezorgd dat het concept van mensen een jaar lang opsluiten niet doorging en enkel de "afgezwakte" Big Brothervariant van drie maanden werd uitgevoerd, omdat het anders ethisch onverantwoord zou zijn. De deelnemers zouden stapelgek worden en het programma verlaten. Op de vraag of dat dan geen fantastische televisie zou opleveren antwoordde hij destijds in het opinieblad De Groene Amsterdammer^[7]: "Nou, misschien wel, maar het levert ook nog eens tien zieke mensen op. En wij hebben altijd gezegd: wat we ook doen, mensen gaan gezond het huis in en ze moeten ook weer gezond het huis uit komen. Dat is zowel een menselijke als een economische overweging. Ongelukken zouden immers het einde van het programma betekenen."

Zeven jaar later werd deze overweging losgelaten door De Mol en Römer en stond niet langer verantwoordelijkheid voor het welzijn van de deelnemers voorop. Dit leidde onvermijdelijk tot maatschappelijke commotie. Vanaf de bekendmaking van de lancering waren er vanuit de media en de maatschappij serieuze bedenkingen tegen het langdurig opsluiten van deelnemers. Ophef ontstond ook over het "wegpest"-element omdat mensen tot elkaar veroordeeld zijn en slechts degene die het het langste uithoudt over een periode van minimaal een jaar, de villa plus een royale som geld wint. Het kostte De Mol veel energie om te proberen dit te weerleggen, wat niet echt lukte.

Ook de deelnemersselectie was onderwerp van discussie en leidde zelfs tot Kamervragen op 4 oktober 2006 omdat één van de deelnemers, een gescheiden vrouw, de zorg voor haar twee kleine kinderen overdroeg aan familie die geen voogdijschap bezat. Een van de deelnemers, docent Engels Eveline Klaassen, blijkt haar opzegtermijn van drie maanden niet nagekomen te zijn en na twee weken haar examenklassen op het Berechja College op Urk in de steek gelaten te hebben. Tot slot rezen er problemen over de villa zelf - vóór afgifte van de bouwvergunning zou al gebouwd zijn en er zou geen gemeentelijke controle zijn over wat er verbouwd was.

Seizoensoverzicht

De finale

Op 3 maart 2008 werd bekend dat De Gouden Kooi op 22 mei 2008 haar deuren zou sluiten. ^[9] Het programma ging eindigen met een finale. Op de dag van de finale meldde De Telegraaf dat het omstreden programma een tweede seizoen zou krijgen. Inmiddels is bekend dat dit niet doorgaat, het nieuwe realityprogramma Can't Buy Me Love zal De Gouden Kooi opvolgen.

Op 22 mei 2008 was de finale, gepresenteerd door Bridget Maasland en Rutger Castricum. Hoewel Brian Kubatz favoriet was en meer stemmen van het publiek kreeg,^[10] werd de finale gewonnen door Jaap Amesz, ook wel bekend als Terror Jaap, King Jaap en de godfather van De Gouden Kooi. Hij won ongeveer € 1,3 miljoen.

Verkocht aan buitenland

• Verenigde Staten - De Gouden Kooi van productiebedrijf Talpa Media is op 2 februari 2007 doorverkocht aan de Amerikaanse zender ABC. Reeds is bekend geworden dat het programma niet zal worden uitgezonden door de omroep, vanwege het enorme bedrag dat het programma kost. Het programma is volgens ABC te duur. ^[11]
• Denemarken - Op 16 september 2007 werd bekend dat Denemarken het programma-idee heeft gekocht. Het is nog onbekend of het programma daadwerkelijk zal worden geproduceerd.
• Verenigd Koninkrijk - De zender Channel 4 heeft waarschijnlijk interesse in De Gouden Kooi. Dit is echter nog niet officieel naar buiten gebracht. ^[12]
• België - In België is volgens de programmadirecteur van RTL 4 interesse in het programma. ^[13]

Externe links

• Officiële programmasite
• De RTL-website

^{<span title="Voor deze uitspraak is een bronvermelding gewenst. Motivering:}

">[bron?]