College van Kardinalen
Het Heilige College van Kardinalen bestaat uit alle kardinalen van de Rooms-katholieke Kerk. Dat college speelt twee rollen voor de Kerk:
- deelnemen aan het conclaaf als de Heilige Stoel vacant is
- het adviseren van de paus over kerkzaken als hij het college oproept tot een consistorie
Macht van het College van Kardinalen
Het college heeft geen uitvoerende macht, behalve tijdens een periode van sedisvacatie, maar zelfs ook dan is haar macht nog zeer beperkt volgens Universi Dominici Gregis, de apostolische constitutie van paus Johannes Paulus II, die richtlijnen geeft voor de sedisvacatie.
Omvang van het College van Kardinalen
Het College had lange tijd een - door paus Sixtus V in 1588 vastgestelde - maximale omvang van 70 kardinalen. Paus Johannes XXIII was de eerste die, overigens zonder de Sixtijnse regelgeving aan te passen, het aantal van 70 overschreed. Hij liet bij zijn overlijden een College van 78 kardinalen na.
Onder Paus Paulus VI werden de huidige regels samengesteld. In het consistorie van 22 februari 1965, toen hij 27 kardinalen creëerde, overschreed hij het aantal van 100 kardinalen. In zijn motu proprio Ingravescentem Ætatem bepaalde hij dat kardinalen die minstens de leeftijd van tachtig jaar bereikt hebben geen stemrecht meer hebben in het conclaaf. Kardinalen die die leeftijd zijn gepasseerd blijven daarentegen wel zitting houden in het College van Kardinalen.
Dit motu proprio is echter een richtlijn en geen strikte wet. Er mogen dus meer dan 120 kiesgerechtigde kardinalen zijn. Bij recente consistories is het ook voorgekomen dat het aantal van 120 met enkelen werd overschreden. De paus anticipeert hiermee op de aanstaande 80-ste verjaardag van een aantal kardinalen, die dus hun kiesrecht zullen gaan verliezen.
Het aantal kardinalen dat aan een conclaaf mag deelnemen is wel strikt beperkt tot 120. Mochten er dus op het moment van een conclaaf meer dan 120 kardinalen zijn die jonger zijn dan 80 jaar, dan zullen er enkelen verstek moeten laten gaan. Er zullen overigens altijd wel kardinalen zijn voor wie deelname aan een conclaaf wegens o.a. gezondheidsredenen bezwaarlijk is.
Voorzitterschap
Het college wordt voorgezeten door de Paus of door de Deken van het College.
Verschillende soorten kardinalen
Rangen
Kardinalen worden benoemd in drie verschillende rangen:
- In de hoogste rang bevinden zich de kardinaal-bisschoppen. Het betreft hier een zestal kardinalen die titulair een suburbicair bisdom besturen. Meestal gaat het hier om zeer seniore kardinalen van de Romeinse Curie.
Een subrang betreft de kardinaal-patriarchen. Dit zijn bisschoppen van Oosters-katholieke Kerken. - In de middelste rang bevinden zich de kardinaal-priesters. Het betreft doorgaans kardinalen die residerend (aarts-)bisschop zijn.
- In de laagste rang bevinden zich de kardinaal-diakens. Vaak zijn dit hoge Curie-kardinalen, ofwel kardinalen die bij hun creatie al ouder 80 jaar zijn. Omdat zij - meestal - geen bisdom besturen, wordt hun vaak een titulaire zetel toegewezen.
Kardinalen met een bijzondere taak
Wanneer een paus is overleden, zijn er enkele kardinalen met een bijzondere taak:
- Deken: zit vergaderingen voor na het overlijden van de paus (doet dit ook als een nog levende paus is verhinderd wegens bijvoorbeeld ziekte). Voorganger tijdens de uitvaart voor de paus. Momenteel is dat Angelo Sodano.
- Vice-deken of subdeken: vervangt de deken als deze zou zijn verhinderd of ouder is dan 80 jaar. Momenteel is dat Roger Etchegaray.
- Camerlengo: regelt de zaken omtrent het overlijden van de paus. Momenteel is dat Tarcisio Bertone.
- Protodiaken: maakt na het conclaaf de nieuwe paus bekend en kroont de nieuwe paus. Momenteel is dat Jean-Louis Tauran.
- Protopriester: gaat voor in de HH. Missen tijdens de novemdiales. Momenteel is dat Paulo Evaristo Arns.
Lijst van kardinalen
De kardinalen zijn binnen hun orde gerangschikt naar anciënniteit.
Statistieken
Totaal aantal kardinalen op dit moment: 208
|
|
|
|
- ↑ van wie 3 patriarchen van de Oosters-katholieke kerken
- ↑ landen gegroepeerd volgens de Lijst van landen per continent
- ↑ van wie 52 uit Italië
- ↑ van wie 4 uit Centraal Amerika
