Chinese cultuur
 de traditioneel als legitiem beschouwde dynastieën zijn vet gedrukt | ||||||
| Chinese Prehistorie |
Mythische Tijd Xia-dynastie | |||||
| Shang-dynastie | ||||||
| Zhou-dynastie | ||||||
| Westelijke Zhou | ||||||
| Oostelijke Zhou | ||||||
| Lente en Herfst | ||||||
| Strijdende Staten | ||||||
| Qin-dynastie | ||||||
| Han-dynastie | ||||||
| Westelijke Han | ||||||
| Xin-dynastie | ||||||
| Oostelijke Han | ||||||
| Drie Koninkrijken | ||||||
| Shu | ||||||
| Wu | ||||||
| Wei | ||||||
| Jin | ||||||
| Westelijke Jin | ||||||
| Oostelijke Jin | ||||||
| Zestien Koninkrijken | ||||||
| Zuidelijke en Noordelijke Dynastieën | ||||||
| Sui-dynastie | ||||||
| Tang-dynastie | ||||||
| Wu Zhou | ||||||
| Liao | ||||||
| Vijf Dynastieën | Tien Koninkrijken | |||||
| Noordelijke Song | Song-dynastie | |||||
| Jin | Westelijke Xia | Zuidelijke Song | ||||
| Yuan-dynastie | ||||||
| Ming-dynastie | ||||||
| Qing-dynastie | ||||||
| Republiek China | ||||||
| Volksrepubliek China | Republiek China (Taiwan) | |||||
Portaal  ChinaPortaal Geschiedenis
| ||||||
De term Chinese cultuur heeft betrekking op een veelheid aan tradities en religieuze gebruiken zoals deze in alle uithoeken van China gedurende de geschiedenis van China hebben bestaan en nog steeds bestaan. Globalisering, kerstening, amerikanisering en modernisering komt in China steeds vaker voor.
Culturen
Het uitgestrekte land kent een grote verscheidenheid aan culturen en volkeren, zowel in het verleden als in het heden. Deze culturen zijn niet overal bekend.
Geschiedenis
Zie Geschiedenis van China voor het hoofdartikel over dit onderwerp.China heeft zich vrijwel volledig afzonderlijk van Europa ontwikkeld. De Chinese beschaving was in die tijd via een lange weg (de zgn. zijderoute) met het Westen verbonden, waarbij uitwisseling slechts beperkt plaatsvond.
Uit archeologische vondsten blijkt dat men zich al vroeg bezighield met landbouw, waarbij rijst een belangrijk product was. Al vroeg produceerde de bevolking van Chinese steden aardewerk en bronzen gebruiksvoorwerpen van goede kwaliteit. Tijdens de Shang-dynastie (1750 tot 1122 v.Chr.) ontwikkelde zich het schrift.
Na het ontstaan van het Chinese keizerrijk in 221 v.Chr. kwam een uitwisseling van goederen en ideeën tot stand tussen de vroegere staatjes. Al vroeg werd muntgeld als betaalmiddel ingevoerd. Er ontstond een gemeenschappelijke Chinese identiteit. De toegenomen welvaart leidde tot invallen vanuit het westen. Om hieraan een einde te maken is de Chinese Muur gebouwd. Gedurende bepaalde perioden heeft China zich afgezonderd van de buitenwereld.
Ondanks het krachtige Chinese leger heeft de leider van de Mongolen, Koeblai Khan, het rijk in 1279 in handen gekregen. Hij stichtte de Yuan-dynastie, die tot 1368 in China aan de macht zou zijn. In die tijd waren zijn nazaten in de Chinese cultuur geïntegreerd: het grote tentenkamp naar Mongools model van waaruit in de begintijd werd geregeerd, was vervangen door een Chinees paleis.
Religie
In China hebben zich van oudsher de volgende religies en filosofieën ontwikkeld c.q. gevestigd:
Naderhand breidde ook de islam zich uit naar China. Het nestoriaanse christendom was ook tot in China doorgedrongen. Protestantisme en katholicisme kwamen pas tijdens de ontdekkingsreizen naar het Oosten.
Verjaardag
In het Chinees wordt verjaardag "geboortedag/生日" genoemd. De Chinese cultuur beschouwt verjaardag als een echt familiefeest. Op deze dag worden bij Chinezen vaak het Chinese karakter "shou/寿" geschreven op rood papier en wordt het gehangen aan de muur. De jarige wordt op die dag shouxingzai/shouxinggong/shouxing genoemd. De beeltenis van Shou Xing komt ook vaak voor in huizen tijdens verjaardag. Shou betekent "lang leven". Op deze dag moet de jarige beslist kippeneieren, shoubao en shoumian eten. De sliertjes bami staan voor een lang leven.
De viering wordt als belangrijk of als zeer belangrijk beschouwd. De als zeer belangrijkbeschouwde verjaardagen zijn de leeftijd die hebt bereikt, waarvan de cijfers symbolisch zijn. Je bent volwassen geworden of je hebt een hoge leeftijd bereikt, etc. Mensen die vijftig worden weten wat Hemels Mandaat is.
Daarnaast wordt als je een leeftijd bereikt dat eindigt met het cijfer negen als belangrijker beschouwd dan andere leeftijden. 59 worden is belangrijker dan 50 tot 58.
Geboorte
In de Chinese cultuur zijn mannelijke nakomelingen belangrijker dan vrouwelijke, omdat mannen de familieachternaam houden en erfenissen kunnen krijgen. In sommige dorpen in Kanton wordt bij de geboorte van een jongetje een lampion gemaakt en opgehangen in de Citang.
Als het één keer volle maan is geweest na de geboorte van een gezond kind, wordt er een feest georganiseerd door de familie, in het Chinees is dat 滿月酒 (Standaardmandarijn: Manyuejiu; Standaardkantonees: Moen Yuut Chauw). Er wordt dan gevierd dat het kind kracht heeft om op de wereld te blijven en de gevarenzone voorbij is.
Ook bestaat de traditie om azijne-gembersoep (Standaardkantonees: Keung Tsoow; Dapenghua: Keung Tsoe) te koken. Dat is een soep die bestaat uit onder andere gember, azijn, varkensvlees en eieren. Het wordt door de twee families van het echtpaar en de mensen die op kraamvisite komen, gedronken. Het smaakt zuur en wordt daarom niet door alle Chinezen als lekker beschouwd.
Alleen in de Volksrepubliek China is er een eenkindpolitiek. Chinezen die buiten China wonen hebben meestal meer dan twee kinderen. Kinderen worden als "pensioen" beschouwd, want als de ouders bejaard zijn moeten de kinderen voor ze zorgen. Daarom hadden vroeger veel Chinezen meer dan drie kinderen.
Volgens traditioneel Chinees volksgeloof wordt het geslacht van een kind bepaald door wat de ouders hebben gegeten voor het vrijen. Ook de dag van de conceptie bepaalt het geslacht van de baby. Er bestaan speciale kalenders van Fengshui-meesters die dat kunnen aangeven.
Grote taboes tijdens zwangerschappen zijn bijvoorbeeld: het tekenen op buiken van zwangere vrouwen. Men denkt dat het kind dan misvormd wordt. Ook is het verboden voor vrouwen om tijdens de zwangerschappen droevige of enge dingen te zien.
Huwelijk
Zie Chinees huwelijk voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Elke streek in China heeft zijn eigen huwelijkstradities.
Overlijden
Zie Chinese begrafenis voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Wit is in China de kleur van rouw, droefenis en dood. Daarom dragen Chinese vrouwen tijdens het huwelijk meestal geen witte bruidsjurk.
Opvoeding
De Chinese opvoeding is meestal zeer streng en traditioneel. Zo krijgen stoute kinderen wel eens een tik op de handen. Grootouders worden meestal de opvoeders van kinderen, omdat de ouders van de kinderen werken. Een veel voorkomend middel van opvoeden is herhaling. Kinderen worden de hele tijd herinnerd aan hun fouten, wat door kinderen als zeer irritant kan worden opgevat.
Kinderen slaan is in de traditionele opvoeding heel normaal. Alleen stoute kinderen die niet naar hun ouders luisteren worden door hun ouders geslagen met vlakke hand.
Er wordt van Chinese ouders verwacht dat hun kinderen ouderen, ouders, leraren en broers respecteren. Ook moeten kinderen goed hun best doen op school; deze traditie was er al toen het confucianisme bestond. Een bekend spreekwoord is "Als kinderen niet leren, waar komt de ambtenaar dan vandaan?". Ouders wilden graag dat hun kinderen een hoge positie in de maatschappij krijgen door middel van een hoog beroep. De druk die kinderen en pubers ondervinden is daarom zeer groot. Vele Chinezen studeren ijverig om later aan de universiteit te kunnen afstuderen. De druk op de studenten is zo groot, dat als men faalt het tot een wanhoopsdaad zoals zelfmoord kan komen. Er zijn veel van dit soort gevallen bekend.
Puberteit wordt door ouders als niet-bestaand beschouwd. Daarom houden de meeste traditionele Chinese ouders er geen rekening mee dat pubers driftbuien kunnen hebben en opstandig kunnen zijn. Seksuele voorlichting is een groot taboe in de traditionele cultuur, en wordt daarom ook bijna nooit gegeven door ouders. De meesten zien de staat als gevers van de voorlichting.
Vanaf de leeftijd van vijftien beschouwt men een kind als volwassene die zich stevig moet opstellen tegen de negatieve dingen in het leven.
Meisjes worden beschermder opgevoed dan jongens. Ouders vinden het meestal niet echt leuk als hun dochter met een vriend thuis komt. Maar als jongens met een vriendin thuis komen, vinden ze het minder erg. Volgens de traditie moet een vrouw als maagd het huwelijk ingaan, maar dat geldt niet voor mannen. Vroeger was het soms zelfs normaal dat rijke ongetrouwde mannen af en toe met een prostitué naar bed gingen.
In de traditionele opvoeding wordt homoseksualiteit niet geaccepteerd. De ouders verwachten immers dat als ze oud zijn, ze kleinkinderen van hun zoon kunnen opvoeden en verzekerd zijn van een volgende generatie. Homoseksuele popsterren worden door traditionelen verafschuwd. Leslie Cheung, een Hongkongse popster pleegde zelfmoord vanwege het onbegrip voor het feit dat hij homoseksueel was.
Respect
Respect is in de Chinese cultuur zeer belangrijk en men wordt al van kinds af aan geleerd respect te hebben voor ouderen, ouders, leraren en broers. Het schelden op deze groep mensen wordt door Chinezen als zeer respectloos beschouwd. Schelden is in het algemeen al verboden. De ouders zijn er verantwoordelijk voor dat het kind deze regels naleeft. In het Standaardkantonees wordt het "Moow Kaa Kaauw" (冇家教) genoemd, wat "geen familie die dat kind normen en waarden heeft geleerd" betekent.
Gongdexin （Chinees: 公德心; Standaardkantonees: Kong Tak Sam）is één van de belangrijkste onderdelen van respect in openbare ruimtes. Chinezen hechten veel waarde aan schone ruimtes. Bushokjes die worden vernield, plaatsen en straten waar veel rommel ligt of muren die worden beklad met graffiti, vormen een verstoring van respect voor openbare ruimtes. De mensen die de verstoring hebben veroorzaakt worden beschouwd als mensen zonder respect.
Chinese cultuur in Nederland
Zie Chinezen in Nederland voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Voor de ongeveer 200.000 Chinezen die in Nederland wonen is het soms moeilijk om de traditionele cultuur te behouden. Dat komt doordat veel van hen atheïst zijn, een klein deel protestants en een steeds kleiner wordend aantal boedhisten, daoïsten en confucianisten. Door de integratie sterft de omgangstaal in de verschillende Chinese dialecten. Ook de westerse cultuur die uit het dagelijkse leven en media voortvloeit heeft haar invloed. Chinese gezinnen kampen vaak met problemen zoals een steeds slechter wordende ouder-kindrelatie. Pubers zijn meestal zeer Westers en begrijpen soms de traditionele normen en waarden van hun ouders niet. Omgangstaal tussen Chinese ouderen en ouders is meestal het dialect van hun jiaxiang.
Externe links
- Video van daoïstische festival van goden op Taiwan
- Video van daoïstische festival van Tianhou in Hongkong met Suilin-dans
Zie ook
- Nummers in de Chinese cultuur
- Kleur in de Chinese cultuur
- Chinese jaartelling
- Chinese kalender
- Han-Chinezen
· 
· 
