Boornzwaag: verschil tussen versies

**Boornzwaag**
Boarnsweach
Plaats in Nederland
	;
Situering
Provincie	Friesland
Gemeente	De Friese Meren
Coördinaten	52° 58′ NB, 5° 45′ OL
Algemeen
Oppervlakte	10,35 km²
- land	7,93 km²
- water	2,41 km²
Inwoners ; (2023-01-01)	100 ; (10 inw./km²)
Woningvoorraad	92 woningen
Overig
Woonplaatscode	2485
Detailkaart
	Locatie van Boornzwaag in de voormalige gemeente Scharsterland
Portaal	Nederland ; Friesland

Boornzwaag (Fries: Boarnsweach, [bṷaⁿ`svɪ.əx]^?) is een dorp of buurtschap in de gemeente De Friese Meren, in de Nederlandse provincie Friesland. Boornzwaag ligt tussen Langweer en Joure.

In 2023 telde het dorp 100 inwoners. De buurtschap Boornzwaag over de Wielen ligt in hetzelfde postcodegebied. Gezien de grootte kan Boornzwaag zelf ook een buurtschap of gehucht worden genoemd.

Boornzwaag ligt aan de zuidoever van de Langweerderwielen en aan de linkeroever van de Scharsterrijn. Er is een jachthaven. In de zomer kunnen fietsers en voetgangers de Scharsterrijn oversteken met een veerpont. Bij Boornzwaag staat de uit 1782 stammende Sweachmermolen.

Sweachmermolen
Veerpont

Geschiedenis

Vanaf 1275 werd er melding gemaakt van Benningawach, Bonningswaech, Bonszwaeghe, Boenswaeg en Boornsweagh en kortweg Zwaag genoemd.

Door de ligging aan de Langweerderwielen is in de loop der eeuwen een deel van het dorp in de golven verdwenen. De kerk werd in 1693 afgebroken en vervangen door een klokkenstoel. Deze werd afgebroken in 1893 wegens het wassende water.

De plaatsnaam verwijst waarschijnlijk naar een gezamenlijke (gras)land waar vee werd gehouden, van de familie Benninga of Bonninga. Er werd in het verleden gedacht aan dat boorn zou verwijzen naar een waternaam, wijzend naar het feit dat het merendeel van het dorp verloren ging aan het water.

Er was zo weinig over van het dorp dat de plaats in 19e eeuw als buurt met dorpsrechten werd vermeld. Vanaf eind 20ste eeuw groeide het dorp weer dankzij het toerisme. Deze groei werd ingezet door Johan Henri Zorab die uit het onafhankelijk geworden Indonesië kwam en zich inzette voor de ontwikkeling van de waterrecreatie. Het dorp bestaat daarom voor een groot deel uit recreatiewoningen.

Tot de gemeentelijke herindeling op 1 januari 1984 lag Boornzwaag in de gemeente Doniawerstal. Tot 1 januari 2014 lag Boornzwaag in de gemeente Skarsterlân.

Bronnen, noten en/of referenties

G. van Berkel & K. Samplonius (2018), Nederlandse plaatsnamen verklaard
Friese plaatsnamen: alle steden, dorpen en gehuchten

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Tabel: Bevolking; maandcijfers per gemeente en overige regionale indelingen, 1 januari 2023, Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen

Zie de categorie Boornzwaag van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[CBS_Kerncijfers_wijken_en_buurten_2023-1] Tabel: Bevolking; maandcijfers per gemeente en overige regionale indelingen, 1 januari 2023, Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen

[1]

@@ Regel 3: / Regel 3: @@
 | altnaam = Boarnsweach
 | locatie =
-| provincie = {{NL-vlag|Friesland}}
+| provincie = [[Friesland]]
-| gemeente = {{NL-vlag|De Friese Meren}}
+| gemeente = [[De Friese Meren]]
 | inwoners =
 | datum inwoners =
@@ Regel 21: / Regel 21: @@
 }}
 [[Bestand:Boornzwaag Map.png|thumb|Boornzwaag]]
-'''Boornzwaag''' ([[Westerlauwers Fries|Fries]]: ''Boarnsweach'', {{IPA|bṷaⁿ`svɪ.əx}}) is een dorp in de gemeente [[De Friese Meren]], in de [[Nederland]]se provincie [[Friesland]]. Het ligt ten oosten van [[Langweer]] en ten westen van [[Joure]].
+'''Boornzwaag''' ([[Westerlauwers Fries|Fries]]: ''Boarnsweach'', {{IPA|bṷaⁿ`svɪ.əx}}) is een dorp of buurtschap in de gemeente [[De Friese Meren]], in de [[Nederland]]se provincie [[Friesland]]. Boornzwaag ligt tussen [[Langweer]] en [[Joure]].
-In {{Statistiek woonplaats Nederland inwoners|TXT=Year}} telde het dorp {{Statistiek woonplaats Nederland inwoners|2485}} inwoners. Onder het dorp valt ook de buurtschap [[Boornzwaag over de Wielen]]. Boornzwaag zelf wordt ook wel een buurtschap of gehucht genoemd.
+In {{Statistiek woonplaats Nederland inwoners|TXT=Year}} telde het dorp {{Statistiek woonplaats Nederland inwoners|2485}} inwoners. De buurtschap [[Boornzwaag over de Wielen]] ligt in hetzelfde postcodegebied. Gezien de grootte kan Boornzwaag zelf ook een buurtschap of gehucht worden genoemd.
 Boornzwaag ligt aan de zuidoever van de [[Langweerderwielen]] en aan de linkeroever van de [[Scharsterrijn]]. Er is een [[jachthaven]]. In de zomer kunnen fietsers en voetgangers de Scharsterrijn oversteken met een [[veerboot|veerpont]]. Bij Boornzwaag staat de uit 1782 stammende [[Sweachmermolen]].
@@ Regel 31: / Regel 31: @@
 </gallery>
 ==Geschiedenis==
-Door de ligging aan de Langweerderwielen is in de loop der eeuwen een deel van het dorp in de golven verdwenen. In 1275 werd er melding gemaakt van ''Benningawach''. In 1456 staat in een testament het dorp aangeduid als ''Bonningswaech''. In 1482 werd het kortweg ''Zwaag'' genoemd, in 1505 werd het dan weer vermeld als ''Bonszwaeghe''.
+Vanaf 1275 werd er melding gemaakt van ''Benningawach,'' ''Bonningswaech,'' ''Bonszwaeghe,'' ''Boenswaeg en Boornsweagh'' en kortweg ''Zwaag'' genoemd.
-De plaats is dan een vrij groot dorp. Maar daar komt daarna daar langzaam verandering in. In 1664 werd het toen al geteisterde plaats geduid als ''Boenswaeg'' en ''Boornsweagh''. De kerk werd [[1693]] afgebroken. De kerk werd vervangen door een [[Klokkenstoelen in Friesland|klokkenstoel]], deze werd dan weer afgebroken in 1893 wegens het wassende water.
+Door de ligging aan de Langweerderwielen is in de loop der eeuwen een deel van het dorp in de golven verdwenen. De kerk werd in 1693 afgebroken en vervangen door een [[Klokkenstoelen in Friesland|klokkenstoel]]. Deze werd afgebroken in 1893 wegens het wassende water.
-De plaatsnaam verwijst waarschijnlijk naar het feit dat het is ontstaan op een zwaag, gezamenlijke (gras)landerijen waar vee werd gehouden, van of beheerd door de familie Benninga of Bonninga. Er werd in het verleden ook wel gedacht aan dat ''boorn'' zou verwijzen naar een waternaam. Mogelijk hangt de verkorting en de toevoeging van de 'r' wel samen met water, als in borrelend water, wijzend naar het feit dat het merendeel van het dorp verloren ging aan het water.
+De plaatsnaam verwijst waarschijnlijk naar een gezamenlijke (gras)land waar vee werd gehouden, van de familie Benninga of Bonninga. Er werd in het verleden gedacht aan dat ''boorn'' zou verwijzen naar een waternaam, wijzend naar het feit dat het merendeel van het dorp verloren ging aan het water.
-Er was zo weinig over van het dorp dat men in 19e eeuw het als ''buurt met dorpsrechten'' werd vermeld. Feitelijk gezien een gehucht of buurtschap van Langweer. Even na halfweg de 20ste eeuw groeide het dorp weer, dankzij het toerisme. Deze groei werd ingezet door Johan Henri Zorab die uit het onafhankelijk geworden [[Indonesië]] kwam en zich inzette voor de ontwikkeling van de waterrecreatie. Dat kreeg daarna navolging. Het dorp bestaat zo voor een groot deel uit recreatiewoningen.
+Er was zo weinig over van het dorp dat de plaats in 19e eeuw als ''buurt met dorpsrechten'' werd vermeld. Vanaf eind 20ste eeuw groeide het dorp weer dankzij het toerisme. Deze groei werd ingezet door Johan Henri Zorab die uit het onafhankelijk geworden [[Indonesië]] kwam en zich inzette voor de ontwikkeling van de waterrecreatie. Het dorp bestaat daarom voor een groot deel uit recreatiewoningen.
-Tot de [[gemeentelijke herindeling]] op 1 januari 1984, maakte Boornzwaag deel uit van de gemeente [[Doniawerstal]]. Tot 1 januari 2014 behoorde Boornzwaag tot de gemeente [[Skarsterlân]].
+Tot de [[gemeentelijke herindeling]] op 1 januari 1984 lag Boornzwaag in de gemeente [[Doniawerstal]]. Tot 1 januari 2014 lag Boornzwaag in de gemeente [[Skarsterlân]].

Huidige versie van 11 mei 2024 om 21:02

Geschiedenis